آیه ۲۰۰ سوره بقره

متن و ترجمه

﴿

فَإِذَا قَضَيْتُمْ مَنَاسِكَكُمْ فَاذْكُرُوا اللَّهَ كَذِكْرِكُمْ آبَاءَكُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِكْرًا فَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ

پس هنگامی که مناسک [حجّتان] را انجام دادید، پس خدا را آن گونه که پدرانتان را یاد می کنید یا بهتر و بیشتر از آن یاد کنید. پس گروهی از مردم [کوتاه فکر] می گویند: پروردگارا! به ما در دنیا [کالای زندگی] عطا کن. و آنان را در آخرت هیچ بهره‌ای نیست.

﴾

شرح واژگان

واژه «قضاء» در اصل به چند معنا به كار رفته است؛ از جمله قطع، فصل، حتمى شدن، فارغ شدن، به اتمام رساندن، عمل كردن و ادا نمودن، كه در حقيقت همه معانی آن به «تمام نمودن كار» باز مى‌گردد. طبرسى نيز مى‌نويسد: قضاء در اصل به فصل و احكام است، ليكن در قرآن به چند وجه به كار رفته است، ^٢ از جمله فارغ شدن از كار مثل اين آيه شريفه كه مى‌فرمايد: «فَإِذٰا قَضَيْتُمُ الصَّلاٰةَ فَاذْكُرُوا اللّٰهَ (نساء: ١٠٣)». ^٣ب. خلاق: خلاق از ريشه خَلْق به معناى نصيب است. ^۴ برخى از ارباب لغت گفته‌اند: خلاق به معناى حظ، نصيب و صلاح است. ^۵ بعضى اين قيد نيز بدان افزوده‌اند كه خلاق به معناى حظ وافر از خير مى‌باشد. ^۶ نكته‌اى توجه بدان لازم است اين كه اين واژه در قرآن كريم تنها درباره نصيب در قيامت به كار رفته است. ^١ و اين كه برخى از لغت شناسان قرآنى، اين واژه را به فضيلت اكتسابى از اخلاق معنا نموده‌اند، ^٢ بسا به همين معنا باشد، زيرا كفار در آخرت هيچ فضيلتى ندارند.

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب درسنامه تفسیر آیات حج، محمد فاکر میبدی، قم، حوزه نماینگی ولی‌فقیه در امور حج و زیارت، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، سازمان چاپ و نشر، ۱۳۸۷ش. است.