مزار اسماعیل بن موسی(ع) (بغداد): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)')
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۲۹]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=Masoud67 }}
{{در دست ویرایش|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۲۹]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=Masoud67 }}
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
| عنوان           =مزار امامزاده اسماعیل بن موسی(ع)
| عنوان =مزار امامزاده اسماعیل بن موسی(ع)
| تصویر           =
| تصویر =
| اندازه تصویر     =
| اندازه تصویر =
| بنيانگذار       =
| بنيانگذار =
| تأسیس           =
| تأسیس =
| کاربری           =زیارتگاه
| کاربری =زیارتگاه
| مکان             =بغداد
| مکان =بغداد
| نام‌های دیگر     =
| نام‌های دیگر =
| وقایع مرتبط     =
| وقایع مرتبط =
| ظرفیت           =
| ظرفیت =
| وضعیت           =
| وضعیت =
| مساحت           =
| مساحت =
| امکانات         =
| امکانات =
| شماره ثبت       =
| شماره ثبت =
| معمار           =
| معمار =
| سبک             =
| سبک =
| بازسازی         =
| بازسازی =
| وبگاه           =  
| وبگاه =  
}}
}}
'''مزار امامزاده اسماعیل بن موسی(ع)'''
'''مزار امامزاده اسماعیل بن موسی(ع)'''


این زیارتگاه، نزدیک مدرسه [[مستنصریه‏]] <ref>مدرسه مستنصریه، دانشگاهی است برای تدریس علوم دینی مذاهب چهارگانه اهل‏سنت که به دستور مستنصر بالله عباسی در سال 631 ه. ق، ساخته شد و ساختمان آن تاکنون باقی است. این مدرسه، نمایانگر نمونه مدارس آن دوره است و از ساختمان بزرگ، شبستان‏ها و اتاق‏های تدریس فراوان، برخوردار است. امروزه این مدرسه، در سمت شرق شهر بغداد (رصافه) و در بازار خفافین، نزدیک «پل الشهداء» قرار دارد.</ref> در مجاورت [[مسجد جامع خفافین‏]]، <ref>جامع خفافین، مسجدی است باقی مانده از دوره عباسیان که در سال 599 ه. ق، به دستور زمرد خاتون، ساخته شد. بازار خفافین و نیز مدرسه نظامیه که اینک تخریب شده است و به امر نظام الملک طوسی ساخته شده بود، در مجاورت مسجد قرار داشت.</ref> واقع شده است.
این زیارتگاه، نزدیک مدرسه [[مستنصریه‏]]<ref>مدرسه مستنصریه، دانشگاهی است برای تدریس علوم دینی مذاهب چهارگانه اهل‏سنت که به دستور مستنصر بالله عباسی در سال 631 ه. ق، ساخته شد و ساختمان آن تاکنون باقی است. این مدرسه، نمایانگر نمونه مدارس آن دوره است و از ساختمان بزرگ، شبستان‏ها و اتاق‏های تدریس فراوان، برخوردار است. امروزه این مدرسه، در سمت شرق شهر بغداد (رصافه) و در بازار خفافین، نزدیک «پل الشهداء» قرار دارد.</ref> در مجاورت [[مسجد جامع خفافین‏]]،<ref>جامع خفافین، مسجدی است باقی مانده از دوره عباسیان که در سال 599 ه. ق، به دستور زمرد خاتون، ساخته شد. بازار خفافین و نیز مدرسه نظامیه که اینک تخریب شده است و به امر نظام الملک طوسی ساخته شده بود، در مجاورت مسجد قرار داشت.</ref> واقع شده است.


==معرفی اسماعیل بن موسی(ع)==  
==معرفی اسماعیل بن موسی(ع)==  


بنابه روایتی، اسماعیل فرزند [[امام موسی کاظم(ع)]] در این مکان، به خاک سپرده‏ شده است.<ref>دلیل العتبات و المراقد فی العراق، ص151.</ref> اما این ادعا، منشا صحیحی ندارد؛ اسماعیل بن موسی(ع) از فقهای [[محدث]] [[شیعه]]‏، <ref>تحفة الازهار، ج3، ص394؛ الاصیلی، ص188.</ref> از اصحاب [[امام رضا(ع)]] و [[امام جواد (ع)]]، <ref>معجم رجال الحدیث، ج3، ص182؛ رجال ابن داوود، ص36، تنقیح المقال، ج1، ص149.</ref> و متولی اوقاف اموال پدرش، از سوی امام جواد(ع) بود.<ref>الامام الجواد (علیه‌السّلام)، ص136؛ حیاة الامام موسی بن جعفر (علیهما‌السّلام)، ج2، ص419؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج1، ص672 و 673.</ref> او مدتی از طرف [[ابوالسریا]] ([[سری بن منصور شیبانی]]) فرماندار [[فارس]] و سپس استاندار [[مصر]] بود<ref>الفخری، ص15؛ تحفة العالم، ج2، ص34؛ بدایع الانساب، ص11.</ref> و تا آخر عمر، در آنجا می‏زیست. وی دارای فرزندان عالم و دانشمندی شد و سرانجام در مصر، وفات یافت و در همان‏جا، به خاک سپرده شد.<ref>رجال النجاشی، ص19؛ آرامگاه‏های خاندان پاک پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌‌و‌آله‌وسلّم)، ص305.</ref>
بنابه روایتی، اسماعیل فرزند [[امام موسی کاظم(ع)]] در این مکان، به خاک سپرده‏ شده است.<ref>دلیل العتبات و المراقد فی العراق، ص151.</ref> اما این ادعا، منشا صحیحی ندارد؛ اسماعیل بن موسی(ع) از فقهای [[محدث]] [[شیعه]]‏،<ref>تحفة الازهار، ج3، ص394؛ الاصیلی، ص188.</ref> از اصحاب [[امام رضا(ع)]] و [[امام جواد(ع)]]،<ref>معجم رجال الحدیث، ج3، ص182؛ رجال ابن داوود، ص36، تنقیح المقال، ج1، ص149.</ref> و متولی اوقاف اموال پدرش، از سوی امام جواد(ع) بود.<ref>الامام الجواد (علیه‌السّلام)، ص136؛ حیاة الامام موسی بن جعفر (علیهما‌السّلام)، ج2، ص419؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج1، ص672 و 673.</ref> او مدتی از طرف [[ابوالسریا]] ([[سری بن منصور شیبانی]]) فرماندار [[فارس]] و سپس استاندار [[مصر]] بود<ref>الفخری، ص15؛ تحفة العالم، ج2، ص34؛ بدایع الانساب، ص11.</ref> و تا آخر عمر، در آنجا می‏زیست. وی دارای فرزندان عالم و دانشمندی شد و سرانجام در مصر، وفات یافت و در همان‏جا، به خاک سپرده شد.<ref>رجال النجاشی، ص19؛ آرامگاه‏های خاندان پاک پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌‌و‌آله‌وسلّم)، ص305.</ref>  


بیشتر علمای رجال، از او به شایستگی نام برده‏اند. [[مرحوم کلینی]] می‏نویسد:
بیشتر علمای رجال، از او به شایستگی نام برده‏اند. [[مرحوم کلینی]] می‏نویسد:
خط ۳۴: خط ۳۴:
==اقوال مختلف در مورد محل دفن اسماعیل بن موسی(ع)==
==اقوال مختلف در مورد محل دفن اسماعیل بن موسی(ع)==


با وجود آنکه وفات او در مصر، از سوی مورخان و علمای رجال و انساب، تصریح شده است، اما برخی معتقدند مزار او در تویسرکان‏، <ref>تحفة العالم، ج2، ص23.</ref> [[همدان‏]]<ref>بدایع الانساب، ص11.</ref> یا فیروزکوه‏<ref>تحفة العالم، ج2، ص34.</ref> می‏باشد. اما این ادعاها، درست نیست و بدون شک یکی از سادات جلیل‏ القدر هم‏نام وی، در آن زیارتگاه‏ها مدفون می‏باشند. افزون‏ بر آن زیارتگاه‏های دیگری به اسماعیل بن موسی(ع)، در شهریار، [[قم]]، ساوه و [[کاشان]] نسبت داده می‏شود.
با وجود آنکه وفات او در مصر، از سوی مورخان و علمای رجال و انساب، تصریح شده است، اما برخی معتقدند مزار او در تویسرکان‏،<ref>تحفة العالم، ج2، ص23.</ref> [[همدان‏]]<ref>بدایع الانساب، ص11.</ref> یا فیروزکوه‏<ref>تحفة العالم، ج2، ص34.</ref> می‏باشد. اما این ادعاها، درست نیست و بدون شک یکی از سادات جلیل‏ القدر هم‏نام وی، در آن زیارتگاه‏ها مدفون می‏باشند. افزون‏ بر آن زیارتگاه‏های دیگری به اسماعیل بن موسی(ع)، در شهریار، [[قم]]، ساوه و [[کاشان]] نسبت داده می‏شود.


شاید خفته در زیارتگاه منسوب به وی در [[بغداد]]، [[اسماعیل، فرزند یحیی بن احمد ابن‏ ابراهیم بن محمد بن امام موسی کاظم(ع)]] یا [[ابوجعفر محمد الاعرج بن موسی ابن ابراهیم المرتضی بن امام کاظم(ع)]] یا [[ابوعبدالله حسین بن احمد بن موسی بن ابراهیم المرتضی]]باشد که در بغداد، سکونت داشته‏ اند.<ref>منتقلة الطالبیة، ص58؛ المعقبون من آل ابی‏طالب، ج2، ص344.</ref>
شاید خفته در زیارتگاه منسوب به وی در [[بغداد]]، [[اسماعیل، فرزند یحیی بن احمد ابن‏ ابراهیم بن محمد بن امام موسی کاظم(ع)]] یا [[ابوجعفر محمد الاعرج بن موسی ابن ابراهیم المرتضی بن امام کاظم(ع)]] یا [[ابوعبدالله حسین بن احمد بن موسی بن ابراهیم المرتضی]]باشد که در بغداد، سکونت داشته‏ اند.<ref>منتقلة الطالبیة، ص58؛ المعقبون من آل ابی‏طالب، ج2، ص344.</ref>  
 


==پانویس==
==پانویس==
خط ۴۷: خط ۴۵:


{{منابع}}
{{منابع}}


{{برگرفتگی
{{برگرفتگی
خط ۵۶: خط ۵۲:
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472}}
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472}}


'''*دليل العتبات و المراقد فى العراق'''.
* '''دليل العتبات و المراقد فى العراق'''.


'''*تحفة الازهار و زلال الانهار في نسب ابناء الائمة الاطهار'''، ضامن بن شدقم الحسيني المدني، چاپ ا، تهران، ميراث مكتوب، ١٣٧٨ه .ش.
* '''تحفة الازهار و زلال الانهار في نسب ابناء الائمة الاطهار'''، ضامن بن شدقم الحسيني المدني، چاپ ا، تهران، ميراث مكتوب، ١٣٧٨ه .ش.


'''*الاصيلي في انساب الطالبيين'''، صفي‌الدين محمد بن تاج‌الدين علي (ابن طقطقي)، قم، مكتبة آيت‌الله العظمي المرعشي النجفي الكبري، ١۴١٨ه .ق.
* '''الاصيلي في انساب الطالبيين'''، صفي‌الدين محمد بن تاج‌الدين علي (ابن طقطقي)، قم، مكتبة آيت‌الله العظمي المرعشي النجفي الكبري، ١۴١٨ه .ق.


'''*معجم رجال الحديث وتفصيل طبقات الرواة'''، السيد ابوالقاسم الموسوي الخوئي، (لا م)، (لا ن)، ط ۵، ١۴١٣ه .ق - ١٩٩٢م.
* '''معجم رجال الحديث وتفصيل طبقات الرواة'''، السيد ابوالقاسم الموسوي الخوئي، (لا م)، (لا ن)، ط ۵، ١۴١٣ه .ق - ١٩٩٢م.


'''*رجال ابن داوود'''.
* '''رجال ابن داوود'''.


'''*تنقيح المقال في علم الرجال، عبدالله المامقاني'''، تحقيق و استدراك: محيي‌الدين المامقاني، ط ١، قم، مؤسسة آل البيت(ع) لإحياء التراث، ١۴٢۶ه .ق.
* '''تنقيح المقال في علم الرجال، عبدالله المامقاني'''، تحقيق و استدراك: محيي‌الدين المامقاني، ط ١، قم، مؤسسة آل البيت(ع) لإحياء التراث، ١۴٢۶ه .ق.


'''*الامام الجواد(ع)'''.
* '''الامام الجواد(ع)'''.


'''*حياة الامام موسى بن جعفر(عليهما السلام)'''.
* '''حياة الامام موسى بن جعفر(عليهما السلام)'''.


'''*مستدركات علم رجال الحديث''' ، علي النمازي الشاهرودي، ط ١، قم، مؤسسة النشر الاسلامي، ١۴٢۵ه .ق.
* '''مستدركات علم رجال الحديث''' ، علي النمازي الشاهرودي، ط ١، قم، مؤسسة النشر الاسلامي، ١۴٢۵ه .ق.


'''*الفخري في أنساب الطالبييّن'''، عزيزالدين ابوطالب اسماعيل بن الحسين المروزي الازورقاني، قم، مكتبة آيةالله العظمي مرعشي نجفي، ١۴٠٩ه .ق.
* '''الفخري في أنساب الطالبييّن'''، عزيزالدين ابوطالب اسماعيل بن الحسين المروزي الازورقاني، قم، مكتبة آيةالله العظمي مرعشي نجفي، ١۴٠٩ه .ق.


'''*تحفة العالم في شرح خطبه المعالم'''، السيد جعفر بحرالعلوم، تحقيق: احمد علي مجيد الحلي، بيروت، مؤسسة الاعلمي، ١۴٣٣ه .ق.
* '''تحفة العالم في شرح خطبه المعالم'''، السيد جعفر بحرالعلوم، تحقيق: احمد علي مجيد الحلي، بيروت، مؤسسة الاعلمي، ١۴٣٣ه .ق.


'''*بدايع الانساب فى مدافن الاطياب'''، مهدى بن مصطفى حسينى تفرشى (بدايع نگار)، تهران، ١٣١٩ه .ش.
* '''بدايع الانساب فى مدافن الاطياب'''، مهدى بن مصطفى حسينى تفرشى (بدايع نگار)، تهران، ١٣١٩ه .ش.


'''*رجال النجاشي''' ، احمد بن علي، تحقيق: السيد موسي الشبيري الزنجاني، ط ۶، قم، مؤسسة النشر الاسلامي التابعة لجماعة المدرسين، ١۴١٨ه .ق.
* '''رجال النجاشي''' ، احمد بن علي، تحقيق: السيد موسي الشبيري الزنجاني، ط ۶، قم، مؤسسة النشر الاسلامي التابعة لجماعة المدرسين، ١۴١٨ه .ق.


'''*آرامگاه‌هاى خاندان پاك پيامبر (ص) و بزرگان صحابه و تابعين'''، سيد عبدالرّزاق كمونه، ترجمه: عبدالعلى صاحبى، چاپ دوم، مشهد، بنياد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى، ١٣٧۵ه .ش.
* '''آرامگاه‌هاى خاندان پاك پيامبر(ص) و بزرگان صحابه و تابعين'''، سيد عبدالرّزاق كمونه، ترجمه: عبدالعلى صاحبى، چاپ دوم، مشهد، بنياد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى، ١٣٧۵ه .ش.


'''*منتقلة الطالبية'''، ابواسماعيل ابراهيم بن ناصر (ابن طباطبا)، النجف، المطبعة الحيدرية، ١٣٨٨ه .ق - ١٩۶٨م.
* '''منتقلة الطالبية'''، ابواسماعيل ابراهيم بن ناصر (ابن طباطبا)، النجف، المطبعة الحيدرية، ١٣٨٨ه .ق - ١٩۶٨م.


'''*المعقّبون من آل ابي‌طالب''' ، السيد مهدي الرجائي الموسوي، ط ١، قم، مؤسسة عاشوراء، ١۴٢٧ه .ق - ١٣٨۵ش.
* '''المعقّبون من آل ابي‌طالب''' ، السيد مهدي الرجائي الموسوي، ط ١، قم، مؤسسة عاشوراء، ١۴٢٧ه .ق - ١٣٨۵ش.


{{پایان}}
{{پایان}}
{{زیارتگاه‌ها و مقبره‌های عراق}}
{{زیارتگاه‌ها و مقبره‌های عراق}}


[[رده:مکان‌های تاریخی بغداد]]
[[رده:مزار فرزندان امام کاظم در عراق]]
[[رده:مکان‌های مذهبی بغداد]]
[[رده:مزارهای بغداد]]
[[رده:زیارتگاه‌های بغداد]]
[[رده:مزار فرزندان امام کاظم(ع)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۹:۰۲

مزار امامزاده اسماعیل بن موسی(ع)
اطلاعات اوليه
کاربری زیارتگاه
مکان بغداد

مزار امامزاده اسماعیل بن موسی(ع)

این زیارتگاه، نزدیک مدرسه مستنصریه‏[۱] در مجاورت مسجد جامع خفافین‏،[۲] واقع شده است.

معرفی اسماعیل بن موسی(ع)[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بنابه روایتی، اسماعیل فرزند امام موسی کاظم(ع) در این مکان، به خاک سپرده‏ شده است.[۳] اما این ادعا، منشا صحیحی ندارد؛ اسماعیل بن موسی(ع) از فقهای محدث شیعه‏،[۴] از اصحاب امام رضا(ع) و امام جواد(ع)،[۵] و متولی اوقاف اموال پدرش، از سوی امام جواد(ع) بود.[۶] او مدتی از طرف ابوالسریا (سری بن منصور شیبانی) فرماندار فارس و سپس استاندار مصر بود[۷] و تا آخر عمر، در آنجا می‏زیست. وی دارای فرزندان عالم و دانشمندی شد و سرانجام در مصر، وفات یافت و در همان‏جا، به خاک سپرده شد.[۸]

بیشتر علمای رجال، از او به شایستگی نام برده‏اند. مرحوم کلینی می‏نویسد:

هنگامی که عالم جلیل‏ القدر، صفوان بن یحیی در سال 210 ه. ق، در مدینه از دنیا رحلت کرد، حضرت امام محمد تقی(ع)، کفن و حنوط برای او فرستاد و به عموی خود، اسماعیل بن موسی(ع)، امر کرد که بر او نماز بگزارد.

اقوال مختلف در مورد محل دفن اسماعیل بن موسی(ع)[ویرایش | ویرایش مبدأ]

با وجود آنکه وفات او در مصر، از سوی مورخان و علمای رجال و انساب، تصریح شده است، اما برخی معتقدند مزار او در تویسرکان‏،[۹] همدان‏[۱۰] یا فیروزکوه‏[۱۱] می‏باشد. اما این ادعاها، درست نیست و بدون شک یکی از سادات جلیل‏ القدر هم‏نام وی، در آن زیارتگاه‏ها مدفون می‏باشند. افزون‏ بر آن زیارتگاه‏های دیگری به اسماعیل بن موسی(ع)، در شهریار، قم، ساوه و کاشان نسبت داده می‏شود.

شاید خفته در زیارتگاه منسوب به وی در بغداد، اسماعیل، فرزند یحیی بن احمد ابن‏ ابراهیم بن محمد بن امام موسی کاظم(ع) یا ابوجعفر محمد الاعرج بن موسی ابن ابراهیم المرتضی بن امام کاظم(ع) یا ابوعبدالله حسین بن احمد بن موسی بن ابراهیم المرتضیباشد که در بغداد، سکونت داشته‏ اند.[۱۲]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. مدرسه مستنصریه، دانشگاهی است برای تدریس علوم دینی مذاهب چهارگانه اهل‏سنت که به دستور مستنصر بالله عباسی در سال 631 ه. ق، ساخته شد و ساختمان آن تاکنون باقی است. این مدرسه، نمایانگر نمونه مدارس آن دوره است و از ساختمان بزرگ، شبستان‏ها و اتاق‏های تدریس فراوان، برخوردار است. امروزه این مدرسه، در سمت شرق شهر بغداد (رصافه) و در بازار خفافین، نزدیک «پل الشهداء» قرار دارد.
  2. جامع خفافین، مسجدی است باقی مانده از دوره عباسیان که در سال 599 ه. ق، به دستور زمرد خاتون، ساخته شد. بازار خفافین و نیز مدرسه نظامیه که اینک تخریب شده است و به امر نظام الملک طوسی ساخته شده بود، در مجاورت مسجد قرار داشت.
  3. دلیل العتبات و المراقد فی العراق، ص151.
  4. تحفة الازهار، ج3، ص394؛ الاصیلی، ص188.
  5. معجم رجال الحدیث، ج3، ص182؛ رجال ابن داوود، ص36، تنقیح المقال، ج1، ص149.
  6. الامام الجواد (علیه‌السّلام)، ص136؛ حیاة الامام موسی بن جعفر (علیهما‌السّلام)، ج2، ص419؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج1، ص672 و 673.
  7. الفخری، ص15؛ تحفة العالم، ج2، ص34؛ بدایع الانساب، ص11.
  8. رجال النجاشی، ص19؛ آرامگاه‏های خاندان پاک پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌‌و‌آله‌وسلّم)، ص305.
  9. تحفة العالم، ج2، ص23.
  10. بدایع الانساب، ص11.
  11. تحفة العالم، ج2، ص34.
  12. منتقلة الطالبیة، ص58؛ المعقبون من آل ابی‏طالب، ج2، ص344.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • دليل العتبات و المراقد فى العراق.
  • تحفة الازهار و زلال الانهار في نسب ابناء الائمة الاطهار، ضامن بن شدقم الحسيني المدني، چاپ ا، تهران، ميراث مكتوب، ١٣٧٨ه .ش.
  • الاصيلي في انساب الطالبيين، صفي‌الدين محمد بن تاج‌الدين علي (ابن طقطقي)، قم، مكتبة آيت‌الله العظمي المرعشي النجفي الكبري، ١۴١٨ه .ق.
  • معجم رجال الحديث وتفصيل طبقات الرواة، السيد ابوالقاسم الموسوي الخوئي، (لا م)، (لا ن)، ط ۵، ١۴١٣ه .ق - ١٩٩٢م.
  • رجال ابن داوود.
  • تنقيح المقال في علم الرجال، عبدالله المامقاني، تحقيق و استدراك: محيي‌الدين المامقاني، ط ١، قم، مؤسسة آل البيت(ع) لإحياء التراث، ١۴٢۶ه .ق.
  • الامام الجواد(ع).
  • حياة الامام موسى بن جعفر(عليهما السلام).
  • مستدركات علم رجال الحديث ، علي النمازي الشاهرودي، ط ١، قم، مؤسسة النشر الاسلامي، ١۴٢۵ه .ق.
  • الفخري في أنساب الطالبييّن، عزيزالدين ابوطالب اسماعيل بن الحسين المروزي الازورقاني، قم، مكتبة آيةالله العظمي مرعشي نجفي، ١۴٠٩ه .ق.
  • تحفة العالم في شرح خطبه المعالم، السيد جعفر بحرالعلوم، تحقيق: احمد علي مجيد الحلي، بيروت، مؤسسة الاعلمي، ١۴٣٣ه .ق.
  • بدايع الانساب فى مدافن الاطياب، مهدى بن مصطفى حسينى تفرشى (بدايع نگار)، تهران، ١٣١٩ه .ش.
  • رجال النجاشي ، احمد بن علي، تحقيق: السيد موسي الشبيري الزنجاني، ط ۶، قم، مؤسسة النشر الاسلامي التابعة لجماعة المدرسين، ١۴١٨ه .ق.
  • آرامگاه‌هاى خاندان پاك پيامبر(ص) و بزرگان صحابه و تابعين، سيد عبدالرّزاق كمونه، ترجمه: عبدالعلى صاحبى، چاپ دوم، مشهد، بنياد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى، ١٣٧۵ه .ش.
  • منتقلة الطالبية، ابواسماعيل ابراهيم بن ناصر (ابن طباطبا)، النجف، المطبعة الحيدرية، ١٣٨٨ه .ق - ١٩۶٨م.
  • المعقّبون من آل ابي‌طالب ، السيد مهدي الرجائي الموسوي، ط ١، قم، مؤسسة عاشوراء، ١۴٢٧ه .ق - ١٣٨۵ش.