قلعه خیبر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۱ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۲: خط ۲:
  | عنوان        = قلعه خیبر
  | عنوان        = قلعه خیبر
  | تصویر        = قلعه قموص.jpg
  | تصویر        = قلعه قموص.jpg
  | اندازه تصویر =  
  | اندازه تصویر =
  | پیوند تصویر  =  
  | پیوند تصویر  =
  | توضیح تصویر  =  
  | توضیح تصویر  =
  | بنيانگذار   =  
  | بنیانگذار   =
  | تأسیس        = پیش از [[اسلام]]
  | تأسیس        = پیش از [[اسلام]]
  | کاربری      =  
  | کاربری      =
  | مکان        = نزدیکی [[مدینه]]
  | مکان        = نزدیکی [[مدینه]]
  | نام‌های دیگر  = قموص
  | نام‌های دیگر  = قموص
  | وقایع مرتبط  =  
  | وقایع مرتبط  =
  | ظرفیت        =  
  | ظرفیت        =
  | مساحت        =  
  | مساحت        =
  | وضعیت        =  
  | وضعیت        =
  | امکانات      =  
  | امکانات      =
  | شماره ثبت    =  
  | شماره ثبت    =
  | معمار        =  
  | معمار        =
  | سبک          =  
  | سبک          =
  | بازسازی      =  
  | بازسازی      =
  | وبگاه        =  
  | وبگاه        =
}}
}}
'''قلعه قموص'''، معروف به '''قلعه خیبر'''، یکی از هفت قلعه منطقه [[خیبر]]، در نزدیکی [[مدینه]] بود که درِ آن به دست [[امام علی(ع)]] گشوده شد.
'''قلعه قموص'''، معروف به '''قلعه خیبر'''، یکی از هفت قلعه منطقه [[خیبر]]، در نزدیکی [[مدینه]] بود که درِ آن به دست [[امام علی(ع)]] گشوده شد.


== منطقه خیبر ==
== منطقه خیبر ==
«خیبر» منطقه‌ای کوهستانی ـ سنگلاخی و در عین حال بسیار حاصلخیز است که در آن، باغ‌ها و چشمه‌های فراوانی وجود دارد. شهر خیبر، مرکز استانی به همین نام در فاصلة حدود 170 کیلومتری شمال مدینة منوره است<ref>انصاری، 1427ق/2006م، ص12</ref>.
«خیبر» منطقه‌ای کوهستانی ـ سنگلاخی و در عین حال بسیار حاصلخیز است که در آن، باغ‌ها و چشمه‌های فراوانی وجود دارد. شهر خیبر، مرکز استانی به همین نام در فاصله حدود ۱۷۰ کیلومتری شمال [[مدینه]] است.<ref>خیبر: الفتح الذی سُرّ به النبی(ص)، ۱۴۲۷ق، ص۱۲.</ref>


== هفت قلعه در خیبر ==
== هفت قلعه ==
در خیبر هفت قلعه به نام‌های ناعم، قموص، الشقّ، نطاة، سلالم، وطیح و کتیبه وجود داشته است که ساکنان آنها در صدر اسلام یهودیان بوده‌اند و همة این قلعه‌ها در جریان غزوة خیبر در سال 7 قمری به دست لشکر مسلمانان گشوده شدند<ref>حموی، ج2، صص410 ـ 409</ref>.
در منطقه خیبر هفت قلعه به نام‌های ناعم، قموص، الشقّ، نطاه، سلالم، وطیح و کتیبه وجود داشته است که ساکنان آنها در صدر اسلام [[یهودیت|یهودیان]] بوده‌اند و همه این قلعه‌ها در جریان [[غزوه خیبر]] در سال ۷ هجری قمری به دست لشکر مسلمانان گشوده شدند.<ref>حموی، ج2، صص410 ـ 409.</ref>


بزرگ‌ترین قلعة موجود در خیبر، قلعة «قَموص» بود که به دست امام علی7 گشوده شد و در پایین آن مسجدی به نام پیامبر9 وجود داشت<ref>بکری، ص522</ref>. مقدسی<ref>م 380ق</ref>، جغرافی‌دان مسلمان، اشاره کرده است که تا زمان وی، دربِ قلعه‌ای که امام علی7 آن را از جا کند، در خیبر باقی بوده است<ref>مقدسی، 1906م، ص83</ref>.
=== قموص بزرگترین قلعه ===
بزرگ‌ترین قلعه موجود در خیبر، قلعه «قَموص» بود که به دست [[امام علی(ع)]] گشوده شد. در پایین قلعه قموص مسجدی به نام [[پیامبر(ص)]] وجود داشت.<ref>معجم ما استعجم من اسماء البلاد والمواضع، بیروت، ص۵۲۲.</ref> مقدسی (درگذشت ۳۸۰ق)، جغرافی‌دان مسلمان، اشاره کرده است که تا زمان وی، دربِ قلعه‌ای که امام علی(ع) آن را از جا کند، در خیبر باقی بوده است.<ref>احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، ۱۹۰۶م، ص۸۳.</ref>


== وضعیت کنونی‌ ==
== وضعیت کنونی ==
امروزه قلعة قموص به نام قلعة مرحب شناخته می‌شود. در دامنة این قلعه، چشمه‌ای به نام «عین علی»<ref>چشمه علی</ref> وجود دارد<ref>نجفی، ج2، ص416</ref> که اهالی منطقه آن را به امیر مؤمنان علی بن ابی‌طالب7 نسبت می‌دهند<ref>جاسر، 1401ق/1981م، 287</ref>. چشمه علی در خیبر، چشمة عریض و عمیقی است که آثار مرمّت و بازسازی در آن از زمان‌های گذشته به چشم می‌خورد و برای رسیدن به آن باید از قلعة مرحب به واسطة پلکانی سنگی پایین رفت<ref>نجفی، ج2، ص416</ref>.
امروزه قلعه قموص به نام قلعه مرحب شناخته می‌شود. در دامنه این قلعه، چشمه‌ای به نام «عین علی» وجود دارد<ref>مدینه‌شناسی، ج۲، ص۴۱۶.</ref> که اهالی منطقه آن را به امام علی(ع) نسبت می‌دهند.<ref>فی شمال غرب الجزیرة: نصوص، مشاهدات، انطباعات، ۱۴۰۱ق، ص۲۸۷.</ref> چشمه علی در خیبر، چشمه عریض و عمیقی است که آثار مرمّت و بازسازی در آن از زمان‌های گذشته به چشم می‌خورد و برای رسیدن به آن باید از قلعه مرحب به واسطه پلکانی سنگی پایین رفت.<ref>مدینه‌شناسی، ج۲، ص۴۱۶.</ref>


==پانویس==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


==منابع==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* '''خیبر: الفتح الذی سُرّ به النبی(ص)'''، الانصاری، عبدالرحمان الطیب، الریاض، دار القوافل، ۱۴۲۷ق/۲۰۰۶م.
* '''معجم ما استعجم من اسماء البلاد والمواضع'''، البکری، عبدالله بن عبدالعزیز، به تحقیق مصطفی السقا، بیروت، عالم الکتب، بی‌تا.
* '''احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم'''، المقدسی، محمد بن احمد، ۱۹۰۶م، لیدن: بریل.
* '''مدینه‌شناسی'''، نجفی، سید محمد باقر، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش.
* '''فی شمال غرب الجزیرة: نصوص، مشاهدات، انطباعات'''، الجاسر، حمد، الریاض، دار الیمامه، ۱۴۰۱ق/۱۹۸۱م.
{{پایان}}
[[رده:مکان‌‌های تاریخی مدینه]]
[[رده:قلعه‌ها]]
[[رده:مکان‌های منتسب به امام علی(ع)]]