داستان باریافتگان (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:داستان بار یافتگان طرح جلد.jpg|File.png|270px|thumb|left|داستان باریافتگان]]
[[پرونده:داستان بار یافتگان طرح جلد.jpg|File.png|270px|thumb|left|داستان باریافتگان]]
سفرنامه میر سید احمد هدایتی به کوشش سید علی قاضی عسکر تدوین شده است. میرسید احمد هدایتی متولی آستان حضرت عبدالعظیم بود و در سال 1299ه.ش راهی سفر حج شد.این زمان مقارن جنگ جهانی اول است. وی در مسیر حج گزاری خود با گذر از مناطق مختلف ایران که تحت اشغال متفقین بود و نیز عراق و هند که مستعمره انگلیس بود، گزارشی از مناطق مسلمان نشین در زمان جنگ جهانی اول ارائه می دهد.
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان          = داستان باریافتگان، می‌رسید احمد هدایتی
| عنوان اصلی      = داستان باریافتگان: سفرنامه ای خواندنی و پرماجرا
| تصویر          =
| اندازه تصویر    =
| توضیح_تصویر    =
| نویسنده        = سید احمد هدایتی
| برگرداننده      =
| ویراستار        =
| به تصحیح        =
| تحقیق          =
| به کوشش        = سید علی قاضی عسکر
| تاریخ نگارش    =
| تصویرگر        =
| طراح جلد        =
| موضوع          =
| سبک            =
| زبان            =
| تعداد جلد      =
| صفحه            = ۲۹۶
| قطع            =
| ناشر            = مشعر
| وبسایت ناشر    =
| محل انتشارات    = تهران
| تاریخ نشر      = پاییز ۱۴۰۰
| ترجمه به        =
| مجموعه          =
| شابک            =
|رده‌بندی کنگره    =
|رده‌بندی دیویی    =
|سایر مشخصات      =
}}
سفرنامه میر سید احمد هدایتی به کوشش سید علی قاضی عسکر تدوین شده است. می‌رسید احمد هدایتی متولی آستان [[حضرت عبدالعظیم]] بود و در سال ۱۲۹۹ه.ش راهی سفر [[حج]] شد.این زمان مقارن جنگ جهانی اول است. وی در مسیر حج‌گزاری خود با گذر از مناطق مختلف ایران که تحت اشغال متفقین قرار داشت و نیز عراق و هند که مستعمره انگلیس بود، ضمن پرداختن به شهرهای مسیر و شرح زیارات، گزارشی از مناطق مسلمان نشین در زمان جنگ جهانی اول نیز ارائه می‌دهد.
==خاندان و نسب==
میر سید احمد هدایتی، فرزند [[میر سید هدایت الله هدایتی]] و جد وی سید ابوالحسن مشهور به آقامیر، داماد فتحعلی شاه قاجار و متولی آثار [[حضرت عبدالعظیم]] بوده است.۱۳ جد اعلای این دودمان «[[میرسیدحسین خاتم المجتهدین]]» از علمای [[جبل‌عامل]] و داماد [[علامه کرکی]] است.<ref>باریافتگان، میر سید احمد هدایتی، ص13</ref>
 
[[می‌رسید هدایت الله هدایتی|سید هدایت الله هدایتی]] در سال ۱۲۹۴ از سوی مظفرالدین شاه به تولیت آستان [[حضرت عبدالعظیم]] منصوب شد.<ref>باریافتگان، میر سید احمد هدایتی، ص17</ref> و در سال ۱۲۹۸ به سبب کهولت سن [[می‌رسید هدایت الله هدایتی|سید هدایت الله]]، سید احمد پسرش عهدار تولیت [[عبدالعظیم]] شد.<ref>باریافتگان، میر سید احمد هدایتی، ص 19</ref>
==مسیرحج گزاری==
==مسیرحج گزاری==
میرسیداحمد هدایتی، سفر خود را از تهران آغاز نمود و پس از عبور از شهرهای مناطق مرکزی و غربی به مرز عراق رسیده و در آن جا پس از زیارت عتبات با کشتی سفر را آغاز نموده و بعد از توقف در کراچی سرانجام با طی طریق از مسیر دریا به جده و سرزمین حجاز رسید.
میرسیداحمد هدایتی، در شرایطی سفر خود را آغاز نمود که به واسطه جنگ جهانی اول ۵ سال راه [[حج]]  مسدود بود. <ref>باریافتگان، میر سید احمد هدایتی، ص39</ref>او سفر خود را از تهران شروع کرد و پس از عبور از شهرهای مناطق مرکزی و غربی به مرز [[عراق]] رسیده و در آن جا پس از [[زیارت عتبات]] با کشتی سفر را آغاز نموده و بعد از توقف در [[کراچی]] سرانجام با طی طریق از مسیر دریا به [[جده]] و سرزمین [[حجاز]] رسید.
===در ایران===
===در ایران===
کرج، کردان،شریف آباد، شاهزاده حسین ، قزوین، نهاوند، آب گرم، آوج، همدان، مقبره بوعلی سینا، زیارتگاه یهودیان، اسدآباد، کنگاور، صحنه، بیستون، کرمانشاهان، کتیبه بیستون،طاق کسری، سرپل ذهاب، قصرشیرین، شهرها و مناطقی است که میرسید احمد هدایتی در مسیر سفر خود از آن ها نام برده و درباره آب و هواو محصولات و آداب مردم هر منطقه اطلاعاتی داده است.
کرج، کردان،شریف آباد، شاهزاده حسین ، قزوین، نهاوند، آب گرم، آوج، همدان، مقبره بوعلی سینا، زیارتگاه یهودیان، اسدآباد، کنگاور، صحنه، بیستون، کرمانشاهان، کتیبه بیستون،طاق کسری، سرپل ذهاب، قصرشیرین، شهرها و مناطقی است که می‌رسید احمد هدایتی در مسیر سفر خود از آن‌ها نام برده و درباره آب و هواو محصولات و آداب مردم هر منطقه اطلاعاتی داده است.<ref>باریافتگان، می‌رسید احمد هدایتی، ص 42-71</ref> حضور قشون انگلیس در قزوین از دیگر مطالب ذکر شده می‌باشد.<ref>باریافتگان، می‌رسید احمد هدایتی، ص 47</ref>
===در عراق===
===در عراق===
بغداد، کاظمین: مقبره شیخ کلینی، مرقد عثمان بن عمروی، سامره:سرداب مطهر، مرقد شیخ مفید، مقبره سید مرتضی و سیدرضی، مزارطفلان مسلم، کربلا: زیارت مرقد امام حسین(ع)، مرقد حضرت ابوالفضل(ع)، مزار حربن یزید ریاحی، مزارابن فهد حلی، نجف: زیارت مرقد امام علی(ع)،  
بغداد، [[کاظمین]]: مقبره [[شیخ کلینی]]، مرقد [[عثمان بن عمروی]]، [[سامره]]:[[سرداب مطهر]]، مرقد [[شیخ مفید]]، مقبره [[سید مرتضی]] و [[سیدرضی]]، مزار[[طفلان مسلم]]، [[کربلا]]: [[زیارت]] مرقد [[امام حسین(ع)]]، مرقد [[حضرت ابوالفضل(ع)]]، مزار [[حربن یزید ریاحی]]، مزار [[ابن فهد حلی]]، [[نجف]]: زیارت مرقد [[امام علی(ع)]]، [[مسجدکوفه]]، [[قبرستان وادی السلام|وادی السلام]]. ایوان مدائن، [[مدفن سلمان]]، شهر کوت، شهر عشار، [[بصره]]: مسجد بصره، قبر [[زبیربن عوام]] شهر‌ها و اماکنی است سیداحمد هدایتی از آن‌ها نام برده است.<ref>باریافتگان، می‌رسید احمد هدایتی، ص73 -113</ref>
مسجدکوفه، وادی السلام. مدفن سلمان، ایوانمدائن، شهر کوت، شهر عشاربصره: مسجد بصره، قبر زبیربن عوام شهر ها و اماکنی است سیداحمد هدایتی از آن ها نام برده است.
 
آثار بمباران هوایی انگلیسی‌ها بر مسجد و خانه‌های کوفه، خان شور و مسیب و [[کربلا]] و نیز پرواز هواپیماهای انگلیسی بر فراز شهر [[کربلا]] در آن وقت از دیگر مشاهدات سیداحمد هدایتی در [[عراق]] است.<ref>باریافتگان، می‌رسید احمد هدایتی، ص 92-93</ref> مطلع شدن از سقوط کابینه وثوق الدله در این هنگام و بازتاب آن در سفرنامه از دیگر موارد است.<ref>باریافتگان، میر سید احمد هدایتی، ص96</ref>
===در هند===
===در هند===
سیداحمد هدایتی در بصره سوار کشتی شده و این کشتی در کراچی پهلو می گیرد.
سیداحمد هدایتی در [[بصره]] سوار کشتی شده و این کشتی در [[کراچی]] پهلو می‌گیرد. بازدید از باغ وحش و بتکده، حضور زائرین کابلی، شورش استقلال طلبان [[هندوستان]]، آبله کوبی برای دریافت بلیط کشتی از مطالبی است که در زمان حضور در [[کراچی]] بیان شده است.<ref>باریافتگان، می‌رسید احمد هدایتی، ص 119-125</ref>
 
پرشدن ظرفیت کشتی که قصد عزیمت به [[جده]] را داشت و جاماندن سید احمد و جمعی از [[زائر|زائرین]]، مسأله ای است که به آن اشاره شده است. سید احمد از دیدار با حاکم انگلیسی [[کراچی]] درباره این موضوع می‌نویسد و در نهایت راهی شدن با کشتی دیگر از [[بمبئی]] به سمت [[جده]] به همراه دیگر بازماندگان.<ref>باریافتگان، می‌رسید احمد هدایتی، ص126-136</ref>
 
==در مکه==
سید احمد هدایتی در [[جده]] پس از [[زیارت]] [[حضرت حوا]] با کرایه شتر و همراهی حمله داران به سمت [[مکه]] حرکت می‌کند. وی  از [[عبدالرحمان مطوف]] مسئول حج [[شیعه|شیعیان]] در [[مکه]] سخن می‌گوید و [[مناسک حج]] مانند وقوف در [[عرفات]] و [[منا]] را ذکر می‌کند. [[عید قربان]] و شلیک توپ در این شب به فرمان ملک حسین ، رفتن به [[جنة المعلاة|قبرستان ابوطالب]]، از دیگر موارد ذکر شده است.<ref>باریافتگان، می‌رسید احمد هدایتی، ص 155-164</ref>
 
کتابخانه‌های [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] و کتاب فروشی‌های [[مکه]] نیز در مشاهدات سیداحمد ذکر شده است.<ref>باریافتگان، می‌رسید احمد هدایتی، ص 175-177</ref>
 
سید احمد به دعوت پادشاه عربستان شریف حسین از بزرگان [[حجاج]] می‌پردازد. همچنین به اعلام استقلال [[حجاز]] از سوی شریف حسین و تأسیس حکوت الهاشمیه العربیه از سوی او اشاره می‌کند.<ref>باریافتگان، می‌رسید احمد هدایتی، 163</ref>. در این جلسه ملک شریف نا امن بودن مسیر مراجعت از طریق [[شام]] را تحت سلطه فرانسویان قرارداشت را بیان می‌کند و راه [[رابغ]] تا [[ینبع]] را پیشنهاد می‌دهد.<ref>باریافتگان، می‌رسید احمد هدایتی، ص165</ref> همچنین سید احمد به این نکته اشاره می‌کند که به دلیل تسلط فرانسویان بر [[شام]] و جنگ ملیون و احرار شام با آنان و ملتهب بودن اوضاع [[شام]] هیچ زائری در آن سال به [[حج]] نرفته بوده است.<ref>باریافتگان، میر سید احمد هدایتی، ص160</ref>
 
به نا امنی و دزدی در مسیر حرکت حاجیان تا مدینه از دیگر موارد ذکر شده می‌باشد.<ref>باریافتگان، میر سید احمد هدایتی، ص 183-184</ref>
 
==در مدینه==
در مسیر رفتن به [[مدینه]]، رسیدن به [[رابغ]] و انجام عزاداری [[تاسوعا]] و [[عاشورای حسینی]] در این محل را که مشهور به عداوت با [[روافض]] بودند ذکر می‌کند.<ref>باریافتگان، میر سید احمد هدایتی، ص 185</ref>۱۸۵ و این نکته را عنوان می‌کند که تا پیش از این اظها[[ر تشیع]] در این محل امکان به سبب عداوت نسبت به [[شیعه|شیعیان]] مقدور نبود ولی در آن زمان بلامانع بوده و آنان توانسته‌اند عزاداری را انجام دهند.<ref>باریافتگان، می‌رسید احمد هدایتی، ص 186</ref>
 
[[مسجد شجره]] و [[زیارت]] [[بقیع]]، [[زیارت]] [[شهدای احد]]، [[زیارت]] [[حرم نبوی]] از دیگر موارد است.<ref>باریافتگان، می‌رسید احمد هدایتی، ص 192-193 و 199</ref>
 
همچنین به مجادله با حمله دارها به سبب مدت اقامت در [[مدینه]] و جانب داری حاکم [[مدینه]] از ایشان اشاره می‌کند و از حضور به نزد حاکم [[مدینه]] و شکایت در این موردصحبت می‌کند.<ref>باریافتگان، میر سید احمد هدایتی، ص 195-196</ref>
 
کتابخانه [[مدینه]]، کتاب فروشی‌های [[مدینه]]، راه آهن [[مدینه]]، برشمردن ویژگی‌های شهری [[مدینه]] و نیز [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] از دیگر موارد مطروحه می‌باشد.<ref>باریافتگان، می‌رسید احمد هدایتی، ص 202-214</ref>
==مسیر بازگشت==
سید احمد هدایتی از [[ینبع]] با کشتی راهی [[جده]] شده و در مدت اقامت در [[جده]] کتاب تاریخ مکه تحت عنوان« العلام بأعلام بیت الله الحرام» خریداری نموده و قسمتی از آن را به صورت ترجمه در سفرنامه خود ذکر کرده است.<ref>باریافتگان، میر سید احمد هدایتی، ص 228</ref>از جده با کشتی راهی کراچی می‌شود و از عزاداری مسافرین به مناسبت ۲۹ صفر در کشتی سخن می‌گوید.<ref>باریافتگان، میر سید احمد هدایتی، ص240</ref>گم کردن راه و فوت مسافرین در کشتی در دیگر موارد است.<ref>باریافتگان، می‌رسید احمد هدایتی، ص 243</ref>
 
مسافرین بعد از پیاده شدن در [[کراچی]] راهی  [[بمبئی]] می‌شدند.در این شهر سید احمد با زدن تلگراف به تهران از حمله بلشویک‌ها به رشت مطلع شده و این  مسأله را در سفرنامه خود بازتاب داده است.<ref>باریافتگان، میر سید احمد هدایتی، ص 249</ref>
 
در [[بندر عشار]] مسافرین معاینه پزشکی می‌شدند. سرانجام پس از چندین توقف سیداحمد از کشتی پیاده و با ماشین راهی بغداد می‌شود. در [[عراق]] [[زیارت]] [[عتبات عالیات]] انجام شد. لیکن در مسیر رسیدن به [[کربلا]] از خانه‌های اعراب که توسط انگلیسی‌ها آتش زده شده بود یاد می‌کند.<ref>باریافتگان، میر سید احمد هدایتی، ص 260</ref>
 
قصر شیرین، کرمانشاه، همدان از شهرهای در مسیر بازگشت بودند. سید احمد در همدان از کودتای سیدضیاالدین طباطبایی مطلع می‌شود.<ref>باریافتگان، می‌رسید احمد هدایتی، ص 270</ref>
 
در پایان سفر راهی [[قم]] شده <ref>باریافتگان، میر سید احمد هدایتی، ص271</ref>و در نهایت سیزدهم رجب به [[حرم عبدالعظیم]] بازگشته است.<ref>باریافتگان، میر سید احمد هدایتی، ص 279</ref>
== اطلاعات ناشر==
این کتاب در پاییز ۱۴۰۰ در موسسه فرهنگی هنری مشعر به چاپ رسیده است.
==پانویس==
{{پانویس}}
 
[[رده:کتاب‌های پژوهشکده حج و زیارت در سال ۱۴۰۰ شمسی]]