مسجد حنانه: تفاوت میان نسخه‌ها
A sharefat (بحث | مشارکتها) (←منابع) |
جز (removed Category:مکان‌های منتسب به امام علی(ع) using HotCat) |
||
| (۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات مسجد | {{جعبه اطلاعات مسجد | ||
| عرض جعبه = | | عرض جعبه = | ||
| خط ۹: | خط ۷: | ||
| توضیح تصویر =سردر ورودی مسجد حنانه | | توضیح تصویر =سردر ورودی مسجد حنانه | ||
| عنوان تصویر = | | عنوان تصویر = | ||
| مکان =[[عراق]] | | مکان =[[عراق]]، [[نجف]] | ||
| مختصات =به فاصله ۲.۵ کیلومتری از [[حرم امیرالمؤمنین]](ع)، سمت شمال نجف، و در نزدیکی مرقد [[کمیل بن زیاد نخعی]] | | مختصات =به فاصله ۲.۵ کیلومتری از [[حرم امیرالمؤمنین]](ع)، سمت شمال نجف، و در نزدیکی مرقد [[کمیل بن زیاد نخعی]] | ||
| مذهب = | | مذهب = | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۵: | ||
| پانویس = | | پانویس = | ||
}} | }} | ||
'''مسجد حَنّانه'''، مسجدی است در [[شهر نجف]] نزدیک [[مرقد کمیل بن زیاد]]، که طبق نقل‌های تاریخی، زمین | '''مسجد حَنّانه'''، مسجدی است در [[شهر نجف]] نزدیک [[مرقد کمیل بن زیاد]]، که طبق نقل‌های تاریخی، زمین آن دو بار در عزای [[ائمه(ع)]] ناله کرده است؛ یک بار در زمان تشییع امیرالمؤمنین(ع) و یک بار نیز بعد از [[واقعه کربلا]]. علت نام‌گذاری مسجد نیز همین است. | ||
==موقعیت جغرافیایی== | ==موقعیت جغرافیایی== | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۵: | ||
حنانه به معنای گریه‌کننده است. دربارۀ علت نام‌گذاری این مسجد به حنانه چند قول وجود دارد: | حنانه به معنای گریه‌کننده است. دربارۀ علت نام‌گذاری این مسجد به حنانه چند قول وجود دارد: | ||
برخی معتقدند هنگام عبور کاروان اسرای اهل‌بیت (علیهم‌السّلام)، سرهای بریده امام حسین(ع) و یارانش را در این محل بر زمین گذاشتند. گفته‌اند در این هنگام صدایی شبیه به ناله بچه شتری (حنانه) که مادرش را گم کرده باشد بلند شد. نقل شده است که [[امام صادق(ع)]] هنگام سفر به کوفه و نجف، در سه مکان ایستادند و [[نماز]] گزاردند که یکی از آن‌ها در این محل بود. هنگامی که علّت را پرسیدند، فرمودند: «سر جدم [[امام حسین|حسین(ع)]] را در اینجا نهادند».<ref>طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۶۸۲؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۴۵۴.</ref> از این‌رو این محل، به حنانه معروف شد.<ref>مراقد المعارف، محمدحسین حرزالدین، ج٢، ص٢٢١.</ref> | |||
براساس قول دیگر،<ref>ماضی النجف وحاضرها، ج١، ص١٠٠.</ref><ref>العتبات المقدسة فی الکوفة، محمدسعید الطریحی، ص١4٧.</ref> در این محل، میل یا ستونی وجود داشته است که به گفته «[[ابن شهرآشوب]]»، هنگام عبور جنازه مطهر امیرمؤمنان(ع) از [[کوفه]] به نجف، به نشانه تاسف و ناراحتی، کج شد.<ref>مناقب آل ابی‌طالب، ابن‌شهر آشوب، ج٢، ص٣٨٧.</ref> در این روایت، از ستون یا میل مورد نظر به نام «قائم مائل»، یاد شده است. ظاهراً مسجد حنّانه، در جایگاه همان ستون بنا شده است. | |||
در روایتی آمده است که از امام صادق(ع) پرسیده شد این ستون که در راه نجف قرار دارد چیست؟ | در روایتی آمده است که از امام صادق(ع) پرسیده شد این ستون که در راه نجف قرار دارد چیست؟ | ||
امام(ع) فرمود: «هنگامی که جنازه امیرالمؤمنین (ع) را از اینجا عبور می‌دادند این ستون از اندوه بر درگذشت حضرتش خم شد، چنان‌که تخت [[ابرهه]] هنگام ورود [[عبدالمطلب]] بر او خم شد.»<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۴۵۵.</ref> | امام(ع) فرمود: «هنگامی که جنازه امیرالمؤمنین(ع) را از اینجا عبور می‌دادند این ستون از اندوه بر درگذشت حضرتش خم شد، چنان‌که تخت [[ابرهه]] هنگام ورود [[عبدالمطلب]] بر او خم شد.»<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۴۵۵.</ref> | ||
برخی نیز معتقدند که کلمه حنانه، از نام یک دیر مسیحی به نام «حنّا» (از دیرهای قدیمی منطقه حیره)، گرفته شده که پیش‌تر در محل مسجد، وجود داشته است و می‌تواند بر میل یا ستونی منطبق باشد که در روایت امام صادق(ع)، به آن اشاره شده است.<ref>العتبات المقدسة فی الکوفة، ص١4٧.</ref> | |||
==موضع راس الحسین== | ==موضع راس الحسین== | ||
[[پرونده:موضع راس الحسین در مسجد حنانه.jpg|بندانگشتی|موضع راس الحسین در مسجد حنانه]] | [[پرونده:موضع راس الحسین در مسجد حنانه.jpg|بندانگشتی|موضع راس الحسین در مسجد حنانه]] | ||
امروزه در این مسجد، ضریحی منسوب به سر امام حسین(ع) وجود دارد که به قولی، محل دفن سر شریف آن حضرت به شمار می‌آید. | امروزه در این مسجد، ضریحی منسوب به سر امام حسین(ع) وجود دارد که به قولی، محل دفن سر شریف آن حضرت به شمار می‌آید. | ||
==اعمال مستحب در این مسجد == | ==اعمال مستحب در این مسجد == | ||
اعمال | از اعمال این مسجد زیارت امام حسین(ع) و نماز زیارت سیدالشهداء است.<ref>شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، ذیل «زیارت امام حسین در حرم امیر المومنین».</ref> در روایات وارد شده است که وقتی [[امام صادق(ع)]] وارد شهر نجف و کوفه شدند در سه جا از اسب پیاده شده، سلام داده و به نماز پرداختند، اولی [[حرم امام علی(ع)|مزار امام علی(ع)]]، دومی مسجد حنانه و موضع [[رأس الحسین(ع)]]، و سوم [[مقام امام زمان(عج)]] در [[وادی السلام]].<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۵۷۱؛ کامل الزیارات، ص۳۴.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
{{برگرفتگی | {{برگرفتگی | ||
|پیش از لینک = کتاب | |||
|منبع = زیارت‌گاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم. | |||
|پس از لینک = بخش «مسجد حنانه»، ج1، ص72. | |||
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472/1/5 | |||
}} | }} | ||
* '''الکافی'''، محمد بن یعقوب الکلینی، تصحیح: علی اکبر الغفاری، تهران، دار الکتب الاسلامیة. | * '''الکافی'''، محمد بن یعقوب الکلینی، تصحیح: علی اکبر الغفاری، تهران، دار الکتب الاسلامیة. | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۳: | ||
* '''راهنمای مصوّر سفر زیارتی عراق'''، سید احمد علوی، قم، معروف، ١٣٨٩ه. ش. | * '''راهنمای مصوّر سفر زیارتی عراق'''، سید احمد علوی، قم، معروف، ١٣٨٩ه. ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{مساجد}} | {{مساجد}} | ||
{{نجف}} | {{نجف}} | ||
[[رده: | [[رده:مسجدهای نجف]] | ||
[[رده: | [[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]] | ||
[[رده:مکان‌های | [[رده:مکان‌های منتسب به امام حسین(ع)]] | ||
[[رده:مکان‌های | [[رده:مکان‌های منسوب به امام علی در نجف]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۴ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۸:۲۵
| مسجد حنانه | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات | |
| مکان | عراق، نجف |
| مختصات | به فاصله ۲.۵ کیلومتری از حرم امیرالمؤمنین(ع)، سمت شمال نجف، و در نزدیکی مرقد کمیل بن زیاد نخعی |
| معماری | |
| گنبد(ها) | 2 |
| مناره(ها) | 1 |
| ویژگی‌های دیگر | مایل شدن ستون در تشییع امیرالمؤمنین(ع) و ناله زمین در هنگام گذاشتن سر مقدس اباعبدالله |
مسجد حَنّانه، مسجدی است در شهر نجف نزدیک مرقد کمیل بن زیاد، که طبق نقل‌های تاریخی، زمین آن دو بار در عزای ائمه(ع) ناله کرده است؛ یک بار در زمان تشییع امیرالمؤمنین(ع) و یک بار نیز بعد از واقعه کربلا. علت نام‌گذاری مسجد نیز همین است.
موقعیت جغرافیایی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این مسجد در محله حنانه، به فاصله ۲.۵ کیلومتری از حرم امیرالمؤمنین(ع)، سمت شمال نجف، و در نزدیکی مرقد کمیل بن زیاد نخعی واقع است. در سده‌های اخیر با گسترش شهر نجف، این مسجد جزو شهر نجف قرار گرفته است.
وجه تسمیه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
حنانه به معنای گریه‌کننده است. دربارۀ علت نام‌گذاری این مسجد به حنانه چند قول وجود دارد: برخی معتقدند هنگام عبور کاروان اسرای اهل‌بیت (علیهم‌السّلام)، سرهای بریده امام حسین(ع) و یارانش را در این محل بر زمین گذاشتند. گفته‌اند در این هنگام صدایی شبیه به ناله بچه شتری (حنانه) که مادرش را گم کرده باشد بلند شد. نقل شده است که امام صادق(ع) هنگام سفر به کوفه و نجف، در سه مکان ایستادند و نماز گزاردند که یکی از آن‌ها در این محل بود. هنگامی که علّت را پرسیدند، فرمودند: «سر جدم حسین(ع) را در اینجا نهادند».[۱] از این‌رو این محل، به حنانه معروف شد.[۲]
براساس قول دیگر،[۳][۴] در این محل، میل یا ستونی وجود داشته است که به گفته «ابن شهرآشوب»، هنگام عبور جنازه مطهر امیرمؤمنان(ع) از کوفه به نجف، به نشانه تاسف و ناراحتی، کج شد.[۵] در این روایت، از ستون یا میل مورد نظر به نام «قائم مائل»، یاد شده است. ظاهراً مسجد حنّانه، در جایگاه همان ستون بنا شده است.
در روایتی آمده است که از امام صادق(ع) پرسیده شد این ستون که در راه نجف قرار دارد چیست؟ امام(ع) فرمود: «هنگامی که جنازه امیرالمؤمنین(ع) را از اینجا عبور می‌دادند این ستون از اندوه بر درگذشت حضرتش خم شد، چنان‌که تخت ابرهه هنگام ورود عبدالمطلب بر او خم شد.»[۶]
برخی نیز معتقدند که کلمه حنانه، از نام یک دیر مسیحی به نام «حنّا» (از دیرهای قدیمی منطقه حیره)، گرفته شده که پیش‌تر در محل مسجد، وجود داشته است و می‌تواند بر میل یا ستونی منطبق باشد که در روایت امام صادق(ع)، به آن اشاره شده است.[۷]
موضع راس الحسین[ویرایش | ویرایش مبدأ]
امروزه در این مسجد، ضریحی منسوب به سر امام حسین(ع) وجود دارد که به قولی، محل دفن سر شریف آن حضرت به شمار می‌آید.
اعمال مستحب در این مسجد[ویرایش | ویرایش مبدأ]
از اعمال این مسجد زیارت امام حسین(ع) و نماز زیارت سیدالشهداء است.[۸] در روایات وارد شده است که وقتی امام صادق(ع) وارد شهر نجف و کوفه شدند در سه جا از اسب پیاده شده، سلام داده و به نماز پرداختند، اولی مزار امام علی(ع)، دومی مسجد حنانه و موضع رأس الحسین(ع)، و سوم مقام امام زمان(عج) در وادی السلام.[۹]
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۶۸۲؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۴۵۴.
- ↑ مراقد المعارف، محمدحسین حرزالدین، ج٢، ص٢٢١.
- ↑ ماضی النجف وحاضرها، ج١، ص١٠٠.
- ↑ العتبات المقدسة فی الکوفة، محمدسعید الطریحی، ص١4٧.
- ↑ مناقب آل ابی‌طالب، ابن‌شهر آشوب، ج٢، ص٣٨٧.
- ↑ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۴۵۵.
- ↑ العتبات المقدسة فی الکوفة، ص١4٧.
- ↑ شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، ذیل «زیارت امام حسین در حرم امیر المومنین».
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۵۷۱؛ کامل الزیارات، ص۳۴.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این مقاله برگرفته از کتاب زیارت‌گاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم. بخش «مسجد حنانه»، ج1، ص72. است.
- الکافی، محمد بن یعقوب الکلینی، تصحیح: علی اکبر الغفاری، تهران، دار الکتب الاسلامیة.
- بحارالانوار، محمدباقر المجلسی، ط ٢، بیروت، مؤسسة الوفاء، 1403ه. ق - ١٩٨٣م.
- مراقد المعارف، محمد حرزالدين، تحقيق: محمدحسين حرزالدين، قم، سعيد بن جبير، ٢٠٠٧م.
- الامالی، محمد بن الحسن (الشيخ الطوسی)، تحقيق: قسم الدراسات الاسلامية - مؤسسة البعثة، قم، دار الثقافة، ١۴١۴ه. ق.
- ماضی النجف وحاضرها، جعفر آل محبوبة، بیروت، دار الاضواء، ١4٠6ه. ق - ١٩٨6م.
- العتبات المقدسة فی الكوفة، محمد سعيد الطريحي، ط ٢، بيروت، ١۴٠۶ه. ق - ١٩٨۶م.
- کامل الزیارات، جعفر بن محمد بن جعفر (ابن قولویه قمی)، تصحیح: بهراد الجعفری، ط١، تهران، صدوق، ١٣٧5ه. ش.
- مناقب آل ابي‌طالب، محمد بن علي السروي المازندراني (ابن شهرآشوب)، تحقيق: يوسف البقاعي، ط ٢، بيروت، دار الاضواء، ١۴١٢ه. ق - ١٩٩١م.
- مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی.
- راهنمای مصوّر سفر زیارتی عراق، سید احمد علوی، قم، معروف، ١٣٨٩ه. ش.