مزار عبدالله بن جعفر (بقیع)

اطلاعات اوليه
کاربری	زیارتگاه
مکان	سوریه، دمشق، قبرستان باب الصغیر
مشخصات
وضعیت	فعال

عبدالله بن جعفربن ابی طالب، در قبرستان باب الصغیر دمشق در كنار قبر بلال قبرى منسوب به عبدالله بن جعفر، همسر حضرت زينب عليها السلام است كه به قطع و یقین صحت ندارد؛ زيرا عبدالله در سال جحاف، درمكه وفات يافت و درقبرستان بقيع به خاک سپرده شد. عبدالله اولین نوزادى بود كه در حبشه به دنيا آمد و هنگام وفات پيامبر خدا صلی‌الله عليه و آله ده سال داشت. پدرش-ملقّب به ذوالجناحين در غزوه مؤته به شهادت رسيد. او در 80 هجری و در سن نودسالگی در مدینه چشم از جهان فروبست.

معرفی اجمالی

هفت سال از ظهور اسلام و چهار سال از دعوت و تبلیغ آشکار پیامبر اسلام می‌گذشت و در این مدت مشرکان و بت‌پرستان مکه از وسایل مختلف برای جلوگیری از گسترش و نفوذ اسلام و آزار و اذیت مسلمانان استفاده کرده بودند. در این سال پیامبر اسلام به مسلمانان اجازه داد به سرزمین حبشه هجرت کنند. بر این اساس گروهی از مسلمانان که تعدادشان بیش از هشتاد نفر بود به سرپرستی جعفر بن ابیطالب رهسپار حبشه شدند. این گروه در سال هفتم هجری به مدینه بازگشتند. در این مدت آنان دارای فرزندانی گردیدند و تعدادی نوزاد در سرزمین حبشه متولد شد که نخستین آن‌ها عبدالله بن جعفر فرزند جعفر بن ابی‌طالب واسماء همسر وی بود. یک سال پس از بازگشت عبدالله از حبشه پدر وی جعفر بن ابی‌طالب ملقّب به ذوالجناحين در غزوه مؤته به شهادت رسيد؛ و ازاین‌پس عبدالله و برادرانش تحت سرپرستی و کفالت مستقیم پیامبر اسلام(ص) قرارگرفته و رشد نمودند. او هنگام وفات پيامبر خدا صلی‌الله عليه و آله ده سال داشت. دوران جوانی عبدالله مصادف با درگیری‌ها و تشنج در جامعه اسلامی بود. او همواره درصحنه‌های مختلف سیاسی و نظامی در کنار امام علی(ع) و سپس عموزادگانش امام حسن(ع) و امام حسین(ع) قرار داشت. وی با حضرت زینب(ع) دختر بزرگ امام علی(ع) ازدواج کرد و از او صاحب فرزندانی شد و درنهایت سه تن از فرزندان او به نام‌هاى عبدالله، عون و محمد، در ركاب امام حسين علیه‌السلام به شهادت رسيدند. نقل است که علت عدم حضور عبدالله در واقعه کربلاء این بود که وی در آن زمان بینایی خود را ازدست‌داده بود. پيامبر(ص)، عبدالله بن جعفر را ازلحاظ شكل ظاهرى و اخلاق، شبيه خود خوانده‌اند. او فردى بسيار عابد و باکرامت بود و بنا بر نقل مشهور در سال 80 هجری معروف به سال جحاف و در سن نودسالگی در مدینه درگذشت و پس از تشیع باشکوه و با تجلیل فراوان توسط مردم مدینه در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد. .

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب تاریخ و اماکن سیاحتی و زیارتی سوریه، تالیف دکتراصغر قائدان. بخش «قبرستان باب الصغیر»، ص144. است.

• شام سرزمین خاطره ها، مهدی پیشوائی، دفتر آموزش و تبلیغات حج و زیارت،چ اول، 1369.