رابغ: تفاوت میان نسخه‌ها
عاطفه فتاحی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''رابغ'''، در | [[پرونده:رابغ.jpg|File.png|270px|thumb|left|رابغ]] | ||
'''رابغ'''، شهری بندری در حجاز در حاشیه دریای سرخ است. این شهر که در موازات میقات جحفه قرار دارد، محل احرام‌گزاری حاجیانی بود که از مصر به حج می‌آمدند. میقات اصلی مصریان حجفه بود، اما به نقل از منابع، از قرن هشتم هجری مصریانی که از مسیر زمینی به مکه می‌رسیدند و قبل از مکه به مدینه نرفته بودند، در رابغ محرم می‌شدند. ناآباد بودن حجفه از علل اقبال حج‌گزاران مصری به رابغ بود تا در این مکان محرم شوند. | |||
==موقعیت مکانی== | ==موقعیت مکانی== | ||
رابغ از | رابغ از ریشه (ربغ) و به معنای فراوانی نعمت است. <ref>الصحاح، ج4، ص 1318، تاج العروس، ج 12، ص 19</ref> در منابع کهن از آن با عنوان بطن رابغ یاد شده است.<ref>انساب الاشراف، ج1، ص 347، تاریخ الطبری، ج2، ص 402</ref> این شهر در ساحل دریای سرخ و در 155 کیلومتری شمال [[جده]] و در مسیر بین [[مدینه|مدینه]] و [[مکه]] قرار دارد. با وجود فاصله 212 کیلومتری با مکه از توابع آن حساب می‌شود. <ref>التاریخ القویم، ج3، ح، 436، سفرنامه حجاز، ص 61</ref> | ||
برخی جغرافی دانان رابغ را مکانی در مجاورت [[جحفه]] ( از میقات‌های مشهور [[شام|شامیان]] و [[مصر|مصریان]]) دانسته‌اند.<ref>الاماکن، ص 106</ref> یاقوت آن را در مسیر حاجیان بین بزواء و جحفه و پایین‌تر از عزور خوانده و گزارش‌هایی را مبنی بر واقع‌شدن رابغ بین جحفه و ودان و نیز قول واقدی را مبنی بر قرار گرفتن رابغ بین جحفه و [[ابواء|ابوا]] نقل کرده است.<ref>معجم البلدان، ج3، ص 11</ref> نویسنده دیگری آن را منطقه‌ای بین مدینه و جحفه و از بخش‌های وادی مَر مسکن قبیله [[خزاعه]] دانسته است، بدین ترتیب هنگامی که کسی از مدینه راهی مکه می شود بزواء و ودّان قبل از رابغ و عزور و جحفه بعد از آن قرار می‌گیرند.<ref>الامکنه و المیاه، ج1، ص 498</ref> | |||
عزور | |||
==تحولات سیاسی و نظامی در رابغ== | ==تحولات سیاسی و نظامی در رابغ== | ||
رابغ به جهت وقوع | رابغ به جهت وقوع برخی از [[سریه|سریه‌های]] دوره پیامبر از دیرباز مورد توجه سیره نگاران بوده است. پس از [[غزوه بواط]]، به فرمان پیامبر(ص)، گروهی 60 نفره از مهاجران به فرماندهی [[عبیده بن حارث]] به رابغ در ساحل دریای سرخ اعزام شدند.<ref>السیره النبویه، ج2، ص 338، ص دلائل النبوه، ج3، ص 9-10</ref> | ||
به گفته | به گفته برخی از منابع رابغ و شهرهای ساحلی در دوره هایی سکونت‌گاه برخی از [[طالبیان]] بود. به گفته این منابع آنها به جهت قیام‌های متعدد از جانب [[بنی‌امیه|امویان]] و [[بنی‌عباس|عباسیان]] تحت فشار بودند و برای رهایی به این شهرهای دور از مرکز مهاجرت می کردند.<ref>خزانه التواریخ النجدیه، ج6، ص 341</ref> | ||
== رابغ، میقات مصریان== | == رابغ، میقات مصریان== | ||
مصریانی که از راه خشکی به مکه می‌رفتند، در صورتی که ابتدا به مدینه نمی‌رفتند، از رابغ می‌گذشتند و در این شهر که در نزدیکی و در موازات ([[محاذات]]) جحفه (میقات اصلی مصریان) قرار داشت، محرم می‌شدند و به میقات جحفه نمی‌رفتند. این رویه دست کم از سده هشتم هجری که در منابع به آن تصریح شده، رایج بوده است. <ref>البلدانیات، ص 193، رحله ابن بطوطه، ج1، ص 365، رحله العبدری، ص 349</ref> | |||
به | به ناآبادانی جحفه در منابع پیش از این تاریخ<ref>معجم البلدان، ج2، ص 111</ref> و نیز در منابع بعدی اشاره شده و [[احرام]] حاجیان از رابغ به جای جحفه بارها گزارش شده است.<ref>النفخه المسکیه فی الرحله المکیه، ص 317، سفرنامه فرهاد میرزا، ص 164</ref> همچنین حاجیانی که از راه دریایی و با کشتی از شمال دریای سرخ به سوی جده میی‌رفتند، به هنگام رسیدن به نزدیکی رابغ در کشتی محرم می‌شدند. <ref>ارحله المعینیه، ص 125، مرآه الحرمین، ج2، ص 203، الرحله الحجازیه، ص 300</ref> | ||
بنابر گزارش منابع در قرون متاخر، | بنابر گزارش منابع در قرون متاخر، برخی از راه‌های مکه به مدینه از رابغ می‌گذشت و حاجیانی که ابتدا به مکه آمده بودند از این شهر برای سفر به مدینه عبور می‌کردند؛ از جمله رابغ محل تلاقی راه سلطانی و راه فرع و راه شرقی بود.<ref>موسوعه مرآه الحرمین، ج5، ص 157-159، سفرنامه محمدحسین فراهانی، ص 217</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
نسخهٔ کنونی تا ۵ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۴۰
رابغ، شهری بندری در حجاز در حاشیه دریای سرخ است. این شهر که در موازات میقات جحفه قرار دارد، محل احرام‌گزاری حاجیانی بود که از مصر به حج می‌آمدند. میقات اصلی مصریان حجفه بود، اما به نقل از منابع، از قرن هشتم هجری مصریانی که از مسیر زمینی به مکه می‌رسیدند و قبل از مکه به مدینه نرفته بودند، در رابغ محرم می‌شدند. ناآباد بودن حجفه از علل اقبال حج‌گزاران مصری به رابغ بود تا در این مکان محرم شوند.
موقعیت مکانی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
رابغ از ریشه (ربغ) و به معنای فراوانی نعمت است. [۱] در منابع کهن از آن با عنوان بطن رابغ یاد شده است.[۲] این شهر در ساحل دریای سرخ و در 155 کیلومتری شمال جده و در مسیر بین مدینه و مکه قرار دارد. با وجود فاصله 212 کیلومتری با مکه از توابع آن حساب می‌شود. [۳]
برخی جغرافی دانان رابغ را مکانی در مجاورت جحفه ( از میقات‌های مشهور شامیان و مصریان) دانسته‌اند.[۴] یاقوت آن را در مسیر حاجیان بین بزواء و جحفه و پایین‌تر از عزور خوانده و گزارش‌هایی را مبنی بر واقع‌شدن رابغ بین جحفه و ودان و نیز قول واقدی را مبنی بر قرار گرفتن رابغ بین جحفه و ابوا نقل کرده است.[۵] نویسنده دیگری آن را منطقه‌ای بین مدینه و جحفه و از بخش‌های وادی مَر مسکن قبیله خزاعه دانسته است، بدین ترتیب هنگامی که کسی از مدینه راهی مکه می شود بزواء و ودّان قبل از رابغ و عزور و جحفه بعد از آن قرار می‌گیرند.[۶]
تحولات سیاسی و نظامی در رابغ[ویرایش | ویرایش مبدأ]
رابغ به جهت وقوع برخی از سریه‌های دوره پیامبر از دیرباز مورد توجه سیره نگاران بوده است. پس از غزوه بواط، به فرمان پیامبر(ص)، گروهی 60 نفره از مهاجران به فرماندهی عبیده بن حارث به رابغ در ساحل دریای سرخ اعزام شدند.[۷]
به گفته برخی از منابع رابغ و شهرهای ساحلی در دوره هایی سکونت‌گاه برخی از طالبیان بود. به گفته این منابع آنها به جهت قیام‌های متعدد از جانب امویان و عباسیان تحت فشار بودند و برای رهایی به این شهرهای دور از مرکز مهاجرت می کردند.[۸]
رابغ، میقات مصریان[ویرایش | ویرایش مبدأ]
مصریانی که از راه خشکی به مکه می‌رفتند، در صورتی که ابتدا به مدینه نمی‌رفتند، از رابغ می‌گذشتند و در این شهر که در نزدیکی و در موازات (محاذات) جحفه (میقات اصلی مصریان) قرار داشت، محرم می‌شدند و به میقات جحفه نمی‌رفتند. این رویه دست کم از سده هشتم هجری که در منابع به آن تصریح شده، رایج بوده است. [۹]
به ناآبادانی جحفه در منابع پیش از این تاریخ[۱۰] و نیز در منابع بعدی اشاره شده و احرام حاجیان از رابغ به جای جحفه بارها گزارش شده است.[۱۱] همچنین حاجیانی که از راه دریایی و با کشتی از شمال دریای سرخ به سوی جده میی‌رفتند، به هنگام رسیدن به نزدیکی رابغ در کشتی محرم می‌شدند. [۱۲]
بنابر گزارش منابع در قرون متاخر، برخی از راه‌های مکه به مدینه از رابغ می‌گذشت و حاجیانی که ابتدا به مکه آمده بودند از این شهر برای سفر به مدینه عبور می‌کردند؛ از جمله رابغ محل تلاقی راه سلطانی و راه فرع و راه شرقی بود.[۱۳]
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ الصحاح، ج4، ص 1318، تاج العروس، ج 12، ص 19
- ↑ انساب الاشراف، ج1، ص 347، تاریخ الطبری، ج2، ص 402
- ↑ التاریخ القویم، ج3، ح، 436، سفرنامه حجاز، ص 61
- ↑ الاماکن، ص 106
- ↑ معجم البلدان، ج3، ص 11
- ↑ الامکنه و المیاه، ج1، ص 498
- ↑ السیره النبویه، ج2، ص 338، ص دلائل النبوه، ج3، ص 9-10
- ↑ خزانه التواریخ النجدیه، ج6، ص 341
- ↑ البلدانیات، ص 193، رحله ابن بطوطه، ج1، ص 365، رحله العبدری، ص 349
- ↑ معجم البلدان، ج2، ص 111
- ↑ النفخه المسکیه فی الرحله المکیه، ص 317، سفرنامه فرهاد میرزا، ص 164
- ↑ ارحله المعینیه، ص 125، مرآه الحرمین، ج2، ص 203، الرحله الحجازیه، ص 300
- ↑ موسوعه مرآه الحرمین، ج5، ص 157-159، سفرنامه محمدحسین فراهانی، ص 217