لذت‌های جنسی (فتاوای مراجع): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مقاله فقهی۲
{{مقاله فقهی۲
| ایجاد التذاذ جنسی|ایجاد التذاذ جنسی}}
| لذت‌های جنسی|لذت‌های جنسی}}
==چگونگی==
==چگونگی==


خط ۲۵: خط ۲۵:
{{ارجاع مساله|*}}
{{ارجاع مساله|*}}
|}
|}
== حکم ==
==حکم بوسیدن==
 
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 314
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' اگر کسی در احرام [[عمره تمتع]] از روی علم و عمد، با زن، چه در قُبُل و چه در دُبر و یا با مرد [[جماع]] کند، ظاهراً عمره‌اش [[باطل]] نشود{{توضیح مساله|314|
* '''آیت‌الله بهجت:''' عمره‌اش باطل است لکن باید عمره را تمام کند و دوباره اعاده نماید و بعد [[حج تمتع]] به جا آورد و اگر وقت تنگ باشد [[حج]] او مبدل به [[حج افراد|افراد]] می‌شود و باید از حج، [[عمره مفرده]] به جا آورد و احوط اعاده حج است در سال آینده.
* '''آیت‌الله خویی:''' ایشان متعرض جماع با مرد نشده‌اند.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' اگر بعد از تمام شدن [[سعی]] باشد و همچنین در عمره مفرده.
* '''آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی:''' اگر پیش از سعی باشد عمره او فاسد است و باید احتیاطاً آن را تمام کند و بعد از تمام کردن عمره پیش از حج، واجب است عمره را اعاده نماید و یک شتر [[کفاره]] بر او [[واجب]] است و اگر وقت اتمام و اعاده ندارد آن عمره فاسد را قطع کند و اعاده نماید و اگر نتواند به واسطه تنگی وقت آن را پیش از حج اعاده کند حج او افراد می‌شود و باید بعد از حج عمره مفرده به جا آورد، ولی باید به همان احرام عمره باقی بماند و احتیاطاً به یکی از مواقیت خارج مکه برود و تجدید نیت جهت حج افراد بنماید و احوط اعاده حج است در سال آینده.
* '''آیت‌الله فاضل:'''حرمت نفسی و ذاتی [[وطی]] با مرد گرچه خیلی شدید و موجب [[حد]] است لیکن ارتباط آن با [[احرام]] محل اشکال است.
}}
ولیکن موجب کفاره است که بیان آن می‌آید{{توضیح مساله|314|
* '''آیت‌الله فاضل:''' بنا بر احتیاط موجب کفاره است.
* '''آیت‌الله مکارم:''' کفاره آن بنا بر احتیاط یک شتر است.
}}
و احتیاط آن است که اگر این عمل پیش{{توضیح مساله|314|
* '''آیت‌الله سیستانی:''' احتیاط واجب این است که عمره‌اش را تمام کند و پس از آن حج به جا آورد و در سال آینده هر دو را دوباره به جا آورد و اگر در عمره مفرده باشد نیز عمره‌اش باطل است و واجب است در [[مکه]] بماند تا [[ماه]] دیگر قمری و برود از یکی از [[مواقیت پنج‌گانه]] محرم شود و عمره را اعاده کند و به احتیاط واجب احرام از خارج حرم کافی نیست.
}}
از سعی واقع شد عمره را تمام کند و آن را دو مرتبه به جا آورد{{توضیح مساله|314|
* '''آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی:''' از اینجا تا آخر در مناسک ایشان نیست بلکه به جای آن آمده است: «و در صورت عدم امکان سال دیگر حج را اعاده نماید».
}}
و اگر وقت تنگ است حج اِفراد{{توضیح مساله|314|
* '''آیت‌الله سبحانی:''' عدول به حج إفراد خلاف احتیاط است لذا عمره را اتمام کند و اگر وقت دارد اعاده نماید و اگر وقت ندارد برای حج [[محرم]] شود و حج خود را با همان عمره به پایان ببرد و احتیاط مستحب سال بعد حج را اعاده نماید و در هر صورت کفاره بر او یک شتر واجب شده است که مخیر است در مکه و یا در منا و در صورت تأخیر در محل خود انجام دهد.
* '''آیت‌الله فاضل:''' ظاهراً عمره باطل نمی‌شود، لذا اگر وقت تنگ است [[حج تمتع]] را به جا آورد و احتیاط مستحب آن است که سال بعد حج را اعاده کند. و اگر این عمل در عمره مفرده قبل از سعی واقع شده باید این عمره را تمام کند و یک شتر کفاره بدهد و در ماه بعد نیز یک عمره مفرده دیگر انجام دهد. (اگرچه اصل آن مستحب بوده) و محل احرام عمره دوم در صورتی که در عمره اول از یکی از [[مواقیت معروفه]] محرم شده همان جاست والاّ از [[ادنی ‌الحل]] است. همان‌ طور که در صورت عدم تمکن از رفتن به مواقیت می‌تواند از ادنی ‌الحل محرم شود.
* '''آیت‌الله مکارم:''' اگر وقت تنگ است عمره را اعاده نکند و حج تمتع را ادامه دهد.
}}
به جا آورد و بعد از آن عمره مفرده{{توضیح مساله|314|
* '''آیت‌الله زنجانی:''' و بعد از حج و گذشتن [[ایام تشریق]] عمره مفرده... .
}}
به جا آورد و احتیاط بیشتر آن است که سال دیگر حج را اعاده کند.
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|314}}
|}
==کفاره==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 315
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' اگر در عمره تمتع این عمل را از روی علم و عمد پس از سعی مرتکب شود، کفاره بر او واجب می‌شود و [[کفاره]]{{توضیح مساله|315|
* '''آیت‌الله بهجت:''' کفاره‌اش یک شتر است.
* '''آیت‌الله تبریزى:''' کفاره‌اش یک گوسفند است و بنا بر [[احتیاط]] یک شتر و یا یک گاو.
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' کفاره‌اش یک شتر است.
* '''آیت‌الله خویی، آیت‌الله نوری:''' بنا بر احتیاط واجب یک شتر است برای کسی که بتواند شتر تهیه کند، و یک گاو است اگر متوسط باشد و نتواند شتر تهیه کند، و یک گوسفند است اگر مُعْسِر باشد و نتواند گاو تهیه کند.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' در کفاره بین شتر و گاو و گوسفند، مخیر است؛ و اگر قبل از اتمام سعی، مرتکب شود در این صورت نیز عمره او فاسد نمی‌شود و کفاره آن یک شتر است.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' کفاره‌اش یک شتر است و فرقی بین [[فقیر]] و ثروتمند نیست و اگر از آن عاجز باشد ساقط می‌شود.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' کفاره‌اش بنا بر احتیاط یک شتر و یا یک گاو است.
* '''آیت‌الله صافی:''' کفاره آن اگر [[متمکن]] است یک شتر والاّ یک گاو است.
* '''آیت‌الله فاضل:''' کفاره‌اش یک شتر و یا یک گاو و یا یک گوسفند است به اختیار خودش اگرچه بهتر آن است که شتر را کفاره دهد.
* '''آیت‌الله گلپایگانی:''' و کفاره او اگر ثروتمند باشد یک شتر، و اگر فقیر باشد یک گوسفند، و در متوسط الحال یک گاو است، و اظهر تخییر بین سه چیز است مطلقاً.
 
}}
بنا بر احتیاط واجب یک شتر است؛ چه ثروتمند باشد یا نباشد.
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|315}}
|}
{{سخ}}
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 316
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' اگر در احرامِ حج این عمل را از روی علم و عمد به جا آورد، اگر قبل از [[وقوف]] به [[عرفات]] بوده حج او فاسد است مسلّماً، و اگر بعد از وقوف به عرفات و قبل از وقوف به [[مشعرالحرام]] بوده، حج او فاسد است بنا بر اقوی{{توضیح مساله|316|
* '''آیت‌الله بهجت، آیت‌الله گلپایگانی:''' در این صورت حج او فاسد است علی الأشهر.
* '''آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی:''' اگر این عمل قبل از وقوف در [[مزدلفه]] صورت گرفته باشد، باید حج در سال آینده اعاده شود. (و '''آیت‌الله سیستانی''' اضافه می‌فرماید: چه حج [[واجب]] باشد چه [[مستحب]]).
* '''آیت‌الله زنجانی:''' در هیچ‌یک از دو صورت، [[حج]]، فاسد نمی‌شود، لیکن سه امر واجب می‌گردد: الف) اگر قبل از درک رکن مشعر باشد سال آینده حجی که از نظر نوع مانند حج امسال باشد به جا آورد، هرچند حج اول او استحبابی باشد؛ ب) یک شتر [[قربانی]] کند؛ ج) از یکدیگر جدا شوند و در سال بعد نیز اگر از همان مسیر سال قبل به عرفات می‌روند پس از رسیدن به محل [[معصیت]] از یکدیگر جدا شوند. و زن در صورتی که محرم بوده و این عمل از روی علم و عمد و اختیار از او صادر شده باید شتر قربانی کند و سال بعد حج به جا آورد و اگر شوهرش او را مجبور کرده باید قربانی زن را نیز بپردازد و در این صورت [[حج]] سال بعد بر زن [[واجب]] نیست. و در هر حال برای وجوب جدایی کافی است که در این معصیت یکی از آنها علم و عمد و اختیار داشته باشد. کفاراتی که در باب جماع می‌آید مخصوص به جماع با همسر است.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' اگر این عمل تا قبل از [[وقوف مشعر]] واقع شود احکام چهارگانه مترتب است: الف) حج او صحیح است (ولی به شرحی که می‌آید هم عقوبت و هم کفاره دارد). ب) باید اعمال حج را پایان برساند و باید زن و مرد با هم خلوت نکنند تا [[اعمال حج]] را تمام کنند. ج) در سال آینده دوباره حج را به عنوان عقوبت انجام دهد و در صورتی که از همان راه قبلی قصد حج کنند پس از رسیدن به محل معصیت از هم جدا شوند تا اتمام [[مناسک]]. د) باید یک شتر [[کفاره]] بدهد و در صورت عجز یک گوسفند کفاره بدهد و از اینجا [[حکم]] مسئله بعد هم بیان شد.
* '''آیت‌الله فاضل:''' ظاهراً حج او در هر دو صورت صحیح است ولی باید یک شتر و در صورت عجز یک گاو کفاره بدهد و باید زن و شوهر با هم خلوت نکنند تا [[اعمال مناسک]] خود را تمام کنند و سال بعد باید [[حج تمتع]] به عنوان عقوبت انجام دهند. و همچنین در سال بعد در صورتی که از همان راه قبلی قصد حج کنند، پس از رسیدن به محل معصیت باید از هم جدا شوند تا اتمام مناسک. و زن هم اگر در احرام بوده و به عمل راضی شده همین حکم را دارد و اگر مجبور شده کفاره‌اش به عهده شوهر است.
* '''آیت‌الله نوری:''' و باید زن و شوهر با هم خلوت نکنند تا اعمال مناسک خود را تمام کنند و همچنین در سال بعد، در صورتی که از همان راه قبلی قصد حج کنند، پس از رسیدن به محل معصیت باید از هم جدا شوند تا اتمام مناسک.
}}
و در هر دو صورت کفاره آن یک شتر است.{{توضیح مساله|316|
* '''آیت‌الله بهجت:''' کفاره این عمل در صورت تمکن یک شتر و در صورت عجز یک گاو و در صورت عجز یک گوسفند می‌باشد.
* '''آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی:''' در صورت تمکن یک شتر و در صورت عجز یک گوسفند کفاره بدهد.
}}
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|316}}
|}
==موارد قضای حج در صورت التذاذ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 317
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' در این دو صورت که حج فاسد شد باید حج را تمام کند و در سال دیگر نیز حج به جا آورد{{توضیح مساله|317|
* '''آیات عظام:''' در مناسک خود، اضافه بر کلام حضرت امام، متعرّض تفریق و جدایی بین زن و شوهر در حج امسال و سال آینده شده‌اند.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' گذشت که حج فاسد نشده است هرچند در برخی صورت‌ها باید سال بعد حج به جا آورد.
* '''آیت‌الله سبحانی، آیت‌الله فاضل:''' گذشت که [[حج]] فاسد نشده است.
}}
 
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|317}}
|}
{{سخ}}
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 318
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' اگر این عمل بعد از وقوف به [[عرفات]] و [[مشعر]] واقع شد دو صورت دارد: یکی آنکه: قبل از تجاوز از نصفِ [[طواف نساء]] مرتکب شده، در این صورت حج او صحیح است، و فقط باید کفاره بدهد.{{توضیح مساله|318|
* '''آیت‌الله بهجت:''' اگر این عمل در دور سوم طواف نساء باشد و همچنین اگر در دور چهارم باشد، بنا بر احتیاط و اگر بعد از دور پنجم طواف نساء بوده کفاره نیز ندارد علی الأظهر الأشهر اگرچه احوط کفاره است.
* '''آیات عظام تبریزی، خویی، صافی، گلپایگانی:''' اگر این عمل پیش از طواف نساء و یا قبل از تمام شدن شوط پنجم باشد، حج او صحیح است ولی باید کفاره بدهد.
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' ما بین مشعر و اتمام طواف نساء اگر [[آمیزش جنسی]] شود حج صحیح است و فقط باید کفاره بدهد، ولی اگر پس از طواف نساء باشد کفاره هم ندارد. در باب حکم اثنای طواف نساء و اینکه آیا عبور از نصف در حکم تمام طواف است یا عبور از شَوط پنجم، میان فقها بحث است که محل ابتلا نیست.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' اگر این عمل قبل از طواف نساء و یا قبل از اتمام شوط چهارم طواف نساء باشد، حجش صحیح و کفاره دارد و اگر بعد از آن باشد کفاره هم ندارد.
* '''آیت‌الله فاضل:''' اگر قبل از تمام شدن شوط سوم باشد حج او صحیح و کفاره دارد.
* '''آیت‌الله مکارم:''' اگر قبل از طواف نساء این عمل صورت گیرد، حجش صحیح ولی گناه کرده است و کفاره آن یک شتر است.
}}
دوم آنکه: بعد از تجاوز از نصف طواف نساء{{توضیح مساله|318|
* '''آیت‌الله بهجت، آیت‌الله مکارم:''' حکم آن در صورت اول گذشت.
* '''آیت‌الله تبریزى، خویی:''' بعد از شوط پنجم کفاره ندارد.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' اگر این عمل بعد از اتمام شوط چهارم طواف نساء باشد کفاره ندارد و اگر قبل از آن و بعد از مشعر باشد قربانی شتر و جدایی زن و مرد [[واجب]] می‌شود و تکرار حج واجب نمی‌شود.
* '''آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی:''' بعد از تجاوز از 5 [[شوط]] اگر مرتکب شود، حج او صحیح و کفاره نیز ندارد، اگرچه احوط است.
* '''آیت‌الله فاضل:''' اگر این عمل بعد از تمام شدن شوط سوم باشد کفاره نیز ندارد.
* '''آیت‌الله نوری:''' بعد از تمام شدن شوط پنجم طواف نساء.
}}
مرتکب شده، پس حج او صحیح است و کفاره هم ندارد بنا بر اقوی{{توضیح مساله|318|
* '''آیت‌الله نوری:''' علی الأظهر الاشهر، گرچه احوط کفاره است.
}}
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|318}}
|}
{{سخ}}
 
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 319
! مسئله 319
خط ۱۷۶: خط ۵۲:
{{ارجاع مساله|319}}
{{ارجاع مساله|319}}
|}
|}
{{سخ}}
==حکم نگاه به غیر زن خود==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 320
! مسئله 320
خط ۱۹۵: خط ۷۱:
{{ارجاع مساله|320}}
{{ارجاع مساله|320}}
|}
|}
{{سخ}}
==حکم نگاه به زن خود==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 321
! مسئله 321
خط ۲۰۸: خط ۸۴:
* '''آیت‌الله بهجت:''' ولی اگر از روی شهوت نگاه کند و منی از او بیرون نیاید یا بدون شهوت نگاه کند و منی بیرون بیاید کفاره ندارد.
* '''آیت‌الله بهجت:''' ولی اگر از روی شهوت نگاه کند و منی از او بیرون نیاید یا بدون شهوت نگاه کند و منی بیرون بیاید کفاره ندارد.
* '''آیت‌الله تبریزى:''' و یا از روی شهوت باشد و انزال نشود...
* '''آیت‌الله تبریزى:''' و یا از روی شهوت باشد و انزال نشود...
* '''آیت‌الله سبحانی: ولی اگر به صورت عادی نگاه کند کفاره ندارد هرچند حالتی پیش آید که منی از او خارج شود.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' ولی اگر به صورت عادی نگاه کند کفاره ندارد هرچند حالتی پیش آید که منی از او خارج شود.
}}
}}
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
خط ۲۱۴: خط ۹۰:
{{ارجاع مساله|321}}
{{ارجاع مساله|321}}
|}
|}
{{سخ}}
 
==حکم لمس زن==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 322
! مسئله 322
خط ۲۲۰: خط ۹۷:
|
|
'''امام خمینی:''' اگر کسی با زن دست‌بازی کند به شهوت و انزالش نشود، یک گوسفند کفاره آن است{{توضیح مساله|322|
'''امام خمینی:''' اگر کسی با زن دست‌بازی کند به شهوت و انزالش نشود، یک گوسفند کفاره آن است{{توضیح مساله|322|
* '''آیت‌الله بهجت:''' اگر با شهوت همسر خود را لمس نماید یک گوسفند باید بدهد و اگر با او [[ملاعبه]] کند و انزال شود لازم است یک شتر کفاره بدهد و احوط قضای حج است در موردی که این ملاعبه با انزال و امثال آن به نحو حرام بر غیر محرم صورت بگیرد؛ مثل اینکه با اجنبیه باشد و در ملاعبه بدون انزال یک گوسفند است.
* '''آیت‌الله بهجت:''' اگر با شهوت همسر خود را لمس نماید یک گوسفند باید بدهد و اگر با او ملاعبه کند و انزال شود لازم است یک شتر کفاره بدهد و احوط قضای حج است در موردی که این ملاعبه با انزال و امثال آن به نحو حرام بر غیر محرم صورت بگیرد؛ مثل اینکه با اجنبیه باشد و در ملاعبه بدون انزال یک گوسفند است.
* '''آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی:''' اگر محرم زن خود را با شهوت لمس کند باید یک گوسفند کفاره دهد و اگر با همسر خود ملاعبه کند و انزال شود لازم است یک شتر کفاره دهد.
* '''آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی:''' اگر محرم زن خود را با شهوت لمس کند باید یک گوسفند کفاره دهد و اگر با همسر خود ملاعبه کند و انزال شود لازم است یک شتر کفاره دهد.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' کفاره آن یک گوسفند است خواه منی از او خارج شود یا نشود و اگر بدون شهوت دست بزند کفاره ندارد هرچند حالتی پیش آید که منی از او خارج شود.
* '''آیت‌الله سبحانی:''' کفاره آن یک گوسفند است خواه منی از او خارج شود یا نشود و اگر بدون شهوت دست بزند کفاره ندارد هرچند حالتی پیش آید که منی از او خارج شود.
خط ۲۳۶: خط ۱۱۳:
{{ارجاع مساله|322}}
{{ارجاع مساله|322}}
|}
|}
{{سخ}}
 
==حکم موارد غیرعمد==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 323
! مسئله 323
خط ۲۴۸: خط ۱۲۶:
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|323}}
{{ارجاع مساله|323}}
|}
== استمناء ==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! استمناء
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' [از محرمات احرام است:] [[استمناء]]؛ یعنی طلب بیرون آمدن [[منی]]، به دست یا غیر آن، هرچند به خیال باشد یا به بازی کردن با زن خود یا کس دیگر، به هر نحو باشد. پس اگر منی خارج شود [[کفاره]] آن یک شتر است{{توضیح مساله|*|
* '''آیت‌الله خامنه‌ای:''' و اگر نتواند شتر بدهد، [[قربانی]] کردن یک گوسفند کافی است. البته وجوب کفاره در صورت علم به حکم و عمد می‌باشد و علاوه بر آن اگر استمناء با کاری است که او با خود انجام می‌دهد و پیش از [[مزدلفه]] است، لازم است [[حج]] را تمام کند و در سال بعد آن را دوباره به جا آورد و اگر استمناء به وسیله همسرش انجام شده، [[احتیاط واجب]] آن است که باز هم این‌گونه عمل کند.
* '''آیت‌الله زنجانی:''' اگر محرم با آلت خود بازی کند و منی از او خارج شود کفاره آن یک شتر و انجام حج در سال آینده است ـ هرچند قصد او خروج منی نباشد ـ و اگر با همسر خود به قصد خروج منی، [[ملاعبه]] نماید و منی از او خارج شود باید یک شتر قربانی کند. و استمناء در غیر این دو صورت کفاره ندارد.
}}
و [[احتیاط واجب]] آن است که در جایی که [[جماع]] موجب بطلان است، استمنا نیز موجب بطلان باشد{{توضیح مساله|*|
* '''آیت‌الله بهجت:''' و بدان که انزال منی با استمناء، بعضی او را مفسد حج دانسته‌اند، مثل جماع کردن و این قول احوط است در استمناء به مثل عبث با آلت خود و مانند آن از محرّم بر غیر محرم. پس ترک نشود احتیاط به [[قضای حج]].
* '''آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی:''' اگر [[محرم]] با آلت خود بازی کند و منی از آن بیرون بیاید حکم کسی است که با زن خود نزدیکی کرده و مسئله آن گذشت. و اگر بدون بازی با آلت استمنا نمود، کفاره بر او واجب می‌شود و بنا بر اظهر حج و عمره‌اش فاسد نخواهد شد. هرچند رعایت احتیاط در اعاده آنها بهتر است.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' استمناء با عضو تناسلی؛ چه با دست و غیر آن، مطلقا [[حرام]] است و حکم آن در حج حکم جماع است که گذشت و همچنین در [[عمره مفرده]] به احتیاط واجب. و استمنا به وسیله بوسیدن زن و یا دست زدن و یا ملاعبه و نگاه، حکمش در مسائل قبل گذشت. و استمنا به وسیله شنیدن صحبت زن و یا اوصاف و مشخصات او و یا به وسیله تصوّرات او در خیال و مانند آن، بر محرم حرام است ولی موجب کفاره نیست.
* '''آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی:''' در صورتی که با آلت خود بازی کند و منی بیرون بیاید کفاره آن یک شتر است و اگر این عمل قبل از موقفین باشد سال دیگر باید اعاده حج نماید.
* '''آیت‌الله فاضل:''' ظاهراً استمنا موجب بطلان نمی‌شود و حکم آن مثل جماع است که گذشت. و ظاهراً زن نیز همین [[حکم]] را دارد.
}}
به نحوی که در جماع گفته شد.
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|*}}
|}
==استفتائات==
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 493
|-style="background:#f9f9fe;"
|
'''امام خمینی:''' سئوال: آیا شوهر پس از [[مُحل]] شدن می‌تواند زوجه مُحرِم خود را از روی [[التذاذ جنسی|التذاذ]] دست بزند؟
جواب: بر مرد مزبور منعی نیست ولی اگر زن نیز لذت می‌برد، در فرض سؤال نباید حاضر شود، علی الأحوط.{{توضیح مساله|493|
* '''آیت‌الله بهجت:''' اگر زن احتمال می‌دهد که متلذذ شود احتیاط در ترک است.
* '''آیت‌الله زنجانی، آیت‌الله سیستانی:''' در این صورت تمکین زن حرام است.
* '''آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی:''' بل الاقوی.
}}
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|493}}
|}
|}
{{سخ}}
{{سخ}}
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
{| class="wikitable" style="text-align: right; background-color:#F1F9DC; width:80%; border-radius:4px; align:center !important; margin:auto
! مسئله 324
! مسئله 494
|-style="background:#f9f9fe;"
|-style="background:#f9f9fe;"
|
|
'''امام خمینی:''' اگر مردی با زن خود که مُحرم است، از روی اجبار [[جماع]] کند، بر زن چیزی نیست و مرد باید علاوه بر کفاره خود کفاره زن را هم بدهد،{{توضیح مساله|324|
'''امام خمینی:''' سئوال: فردی که از [[احرام]] در آمده، زنش را که [[محرم (احرام‌گزار)|محرم]] است می‌بوسد، اگرچه زن راضی نیست، آیا این کار نسبت به مرد و زن چه حکمی دارد؟
* '''آیت‌الله سیستانی:''' اگر مرد زنش را مجبور به جماع کند، بنا بر احتیاط واجب باید کفاره او را نیز بدهد.
جواب: اگر زن اختیار نداشته، چیزی بر او نیست. و بر مرد هم کفاره [[واجب]] نشده است.{{توضیح مساله|494|
* '''آیت‌الله بهجت:''' اگر زن می‌داند که متلذذ می‌شود باید مانع شود و مرد بنا بر احتیاط باید یک گوسفند کفاره بدهد.
* '''آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی:''' هرگاه شخص بعد از طواف نساء زن خود را که در حال احرام است ببوسد، باید بنا بر احتیاط یک گوسفند بکشد.
* '''آیت‌الله سیستانی:''' بنا بر احتیاط واجب باید مرد یک گوسفند کفاره بدهد.
* '''آیت‌الله فاضل:''' تحقق حرمت بر هیچ‌کدام ثابت نیست و کفاره هم بر هیچ‌یک از آنها لازم نیست.
* '''آیت‌الله گلپایگانی:''' متعرض مسئله نشده‌اند.
}}
}}
و اگر زن از روی رضایت جماع دهد کفاره بر خود اوست و مرد باید کفاره خودش را بدهد و کفاره‌ای که باید بدهند گذشت.
|-style="background:#fefef9;"
|-style="background:#fefef9;"
| '''مراجع دیگر:'''
| '''مراجع دیگر:'''
{{ارجاع مساله|324}}
{{ارجاع مساله|494}}
|}
|}
== جستار وابسته ==
== جستار وابسته ==
 
* [[استمناء]]
* [[التذاذ جنسی]]
* [[التذاذ جنسی]]
 
* [[آمیزش]]
==منبع==
==منبع==
{{برگرفتگی
{{برگرفتگی
  | پیش از لینک =  
  | پیش از لینک =  
  | منبع = صفحه تا کتاب مناسک حج
  | منبع = صفحه 186 تا 194 کتاب مناسک حج
  | لینک =  
  | لینک = https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%DA%A9_%D8%AD%D8%AC_%DA%86%D8%A7%D9%BE_%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B7.pdf&page=186
  | توضیحات منبع = پژوهشکده حج و زیارت، سال انتشار: ۱۳۹۷
  | توضیحات منبع = پژوهشکده حج و زیارت، سال انتشار: ۱۳۹۷
}}
}}


[[رده:فتواها درباره محرمات احرام]]
[[رده:فتواها درباره محرمات احرام]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۱۱

مقاله توصیفی فقهی این صفحه شامل فتوای مراجع تقلید درباره احکام لذت‌های جنسی است. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم نگاه کنید به مقاله لذت‌های جنسی.

چگونگی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ایجاد التذاذ جنسی

امام خمینی: [از محرمات احرام است:] جماع کردن با زن، و بوسیدن و دست بازی کردن[م* ۱] و نگاه به شهوت،[م* ۲] بلکه هر نحو لذت و تمتعی بردن.[م* ۳]

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • آیت‌الله سیستانی: و همچنین بلند کردن یا در آغوش گرفتن با شهوت.
  2. ↑
    • آیت‌الله سیستانی: در صورتی که نگاه کردن به همسر از روی شهوت موجب خروج منا شود، لازم است از آن پرهیز کند و احتیاط مستحب آن است که اگر موجب خروج منا هم نشود پرهیز کند.
  3. ↑
    • آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی: محرم می‌تواند به غیر از جماع و بوسیدن و لمس و نگاه به شهوت و ملاعبه، از عیال خود لذت برد بنا بر اظهر (مانند التذاذ از صدا و یا سخن گفتن با او) گرچه احوط ترک استمتاع است مطلقاً.
    • آیت‌الله زنجانی: جماع کرد با زن و بوسیدن او از روی شهوت و ملامسه او در صورتی که با قصد لذت یا خروج منی همراه باشد و همچنین نگاه کردن به او چنانچه با قصد لذت و خروج منی همراه باشد، بر محرم حرام است و احتیاط مستحب در ترک مطلق تمتعات است.
    • آیت‌الله سیستانی: محرم می‌تواند از همنشینی و صحبت و مانند آن با عیال خود لذت ببرد ولی احتیاط مستحب ترک استمتاع است مطلقا.
    • آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: برای زنان، همین حکم نسبت به مردان صادق است اگرچه از محارم زن باشند.
    • آیت‌الله فاضل: مرد نسبت به زوجه خودش.
    • آیت‌الله مکارم: نگاه و لمس بدون قصد لذت مانعی ندارد و احتیاط آن است که بوسیدن بدون قصد لذت را نیز ترک نماید.

حکم بوسیدن[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 319

امام خمینی: اگر زنی را از روی شهوت ببوسد، کفاره آن یک شتر است[م319 ۱] و اگر بدون شهوت ببوسد کفاره آن یک گوسفند است[م319 ۲] و احتیاط مستحب آن است که یک شتر کفاره بدهد.

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • آیت‌الله بهجت: اگر او را از روی شهوت ببوسد یک شتر کفاره بدهد اگر منی خارج شود و اگر خارج نشود نیز بنا بر احوط یک شتر کفاره دارد.
    • آیت‌الله تبریزى: اگر زنش را با شهوت ببوسد و منی خارج شود یک شتر کفاره بدهد و اگر منی خارج نشود یا از روی شهوت نباشد یک گوسفند کفاره بدهد.
    • آیت‌الله خویی: اگر زنش را با شهوت ببوسد و منی از او خارج شود یک شتر باید کفاره بدهد و اگر منی از او خارج نشود، بنا بر احتیاط یک شتر باید بدهد.
    • آیت‌الله زنجانی: اگر محرم، همسرش را با قصد لذت ببوسد کفاره آن یک شتر است مگر این عمل بعد از اتمام سعی عمره یا حج تمتع باشد که گوسفند کافی است و اگر بدون قصد لذت ببوسد کفاره ندارد مگر منی خارج شود که باید یک گوسفند قربانی کند و اگر غیر همسر را ببوسد ـ مَحرم باشد یا نامَحرم ـ کفاره ندارد.
    • آیت‌الله سبحانی: خواه منی از او خارج بشود یا نشود.
    • آیت‌الله سیستانی: اگر مرد محرم همسرش را از روی شهوت ببوسد و منی خارج شود لازم است یک شتر کفاره بدهد، ولی اگر منی خارج نشود بعید نیست که یک گوسفند کفاره دادن کافی باشد و اگر مردی که محرم نیست همسر محرم خود را ببوسد، به احتیاط واجب باید یک گوسفند کفاره بدهد.
    • آیت‌الله فاضل: اگر زنش را با شهوت ببوسد و منی خارج شود کفاره آن یک شتر است و اگر منی خارج نشود کفاره آن یک گوسفند است. و بوسیدن بدون شهوت کفاره ندارد، چون حرام نیست. و زن هم در این مسئله حکم مرد را دارد.
    • آیت‌الله مکارم: بنا بر احتیاط واجب.
  2. ↑
    • آیت‌الله بهجت، آیت‌الله سیستانی: در این صورت بنا بر احتیاط واجب یک گوسفند کفاره بدهد.
    • آیت‌الله خامنه‌ای: کفاره بوسیدن همسر اگر با شهوت باشد، شتر است و اگر بدون شهوت باشد گوسفند و ظاهراً بوسیدن غیر همسر مانند مادر و فرزند حرام نیست و کفاره هم ندارد.
    • آیت‌الله صافی، آیت‌الله نوری: در این صورت بنا بر احتیاط واجب یک شتر باید کفاره بدهد.
    • آیت‌الله گلپایگانی: در این صورت خالی از قوّت نیست که یک شتر کفاره بدهد.
    • آیت‌الله مکارم: احتیاط آن است که بوسیدن بدون قصد لذت را ترک کند و اگر ببوسد یک گوسفند کفاره بدهد.

حکم نگاه به غیر زن خود[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 320

امام خمینی: اگر عمداً نگاه کند به غیر زن خود[م320 ۱] و انزالش شود، احوط آن است که اگر می‌تواند یک شتر کفاره بدهد و اگر نمی‌تواند یک گاو و اگر آن را هم نمی‌تواند یگ گوسفند کفاره بدهد.[م320 ۲]

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • آیت‌الله بهجت: به نحو حرام، و اما اگر انزال نشود پس جز اینکه گناه کرده چیزی بر او نیست بنا بر اظهر.
  2. ↑
    • آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی: چه با شهوت باشد و چه بدون شهوت اگر انزال شود کفاره‌اش یک شتر است در صورت دارا بودن و یک گاو است اگر متوسط باشد و یک گوسفند است اگر فقیر باشد.
    • آیت‌الله زنجانی: اگر به غیر همسر خود نگاه کند ـ با شهوت یا بی‌شهوت ـ و انزالش شود، اگر به دست و پای او و مانند آن نگاه کرده، باید یک شتر یا گاو و اگر نمی‌تواند یک گوسفند قربانی کند، و اگر به ساق و عورت و مانند آن نگاه کرده، چنانچه ثروتمند است باید یک شتر و اگر متوسط الحال است یک گاو و اگر فقیر است یک گوسفند قربانی کند.
    • آیت‌الله سبحانی: اگر محرم با شهوت به غیر زن خود نگاه کند و انزال شود، واجب است که اگر متمول است یک شتر و اگر نمی‌تواند یک گاو و اگر به آن هم توانایی ندارد یک گوسفند کفاره بدهد.
    • آیت‌الله سیستانی: اگر محرم به غیر همسر خود نگاه حرام کند اگر منی خارج نشود کفاره ندارد و اگر خارج شود کفاره واجب است و احتیاط واجب آن است که اگر وضع مالی او خوب است یک شتر و اگر متوسط الحال است یک گاو کفاره بدهد و نسبت به فقیر یک گوسفند کافی است.
    • آیت‌الله فاضل: اقوی آن است که اگر متمول است یک شتر و اگر متوسط الحال است یک گاو و اگر فقیر است یک گوسفند کفاره بدهد.

حکم نگاه به زن خود[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 321

امام خمینی: اگر محرم نگاه کند به زن خود از روی شهوت و انزالش شود، مشهور آن است که یک شتر کفاره است،[م321 ۱] ولی اگر از روی شهوت نباشد کفاره ندارد[م321 ۲]

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • آیات عظام تبریزی، خویی، زنجانی، سبحانی، صافی، گلپایگانی: باید یک شتر کفاره بدهد.
    • آیت‌الله سیستانی: بنا بر احتیاط واجب یک شتر بدهد. و اما اگر منی بیرون نیاید و یا بدون شهوت به او نگاه کرد و منی بیرون آمد، کفاره واجب نیست.
    • آیت‌الله فاضل: بنا بر اقوی یک شتر کفاره بدهد.
  2. ↑
    • آیت‌الله بهجت: ولی اگر از روی شهوت نگاه کند و منی از او بیرون نیاید یا بدون شهوت نگاه کند و منی بیرون بیاید کفاره ندارد.
    • آیت‌الله تبریزى: و یا از روی شهوت باشد و انزال نشود...
    • آیت‌الله سبحانی: ولی اگر به صورت عادی نگاه کند کفاره ندارد هرچند حالتی پیش آید که منی از او خارج شود.

حکم لمس زن[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 322

امام خمینی: اگر کسی با زن دست‌بازی کند به شهوت و انزالش نشود، یک گوسفند کفاره آن است[م322 ۱] و اگر انزالش شود احتیاط آن است که یک شتر کفاره بدهد،[م322 ۲] اگرچه کفایت گوسفند خالی از قوت نیست.

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • آیت‌الله بهجت: اگر با شهوت همسر خود را لمس نماید یک گوسفند باید بدهد و اگر با او ملاعبه کند و انزال شود لازم است یک شتر کفاره بدهد و احوط قضای حج است در موردی که این ملاعبه با انزال و امثال آن به نحو حرام بر غیر محرم صورت بگیرد؛ مثل اینکه با اجنبیه باشد و در ملاعبه بدون انزال یک گوسفند است.
    • آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی: اگر محرم زن خود را با شهوت لمس کند باید یک گوسفند کفاره دهد و اگر با همسر خود ملاعبه کند و انزال شود لازم است یک شتر کفاره دهد.
    • آیت‌الله سبحانی: کفاره آن یک گوسفند است خواه منی از او خارج شود یا نشود و اگر بدون شهوت دست بزند کفاره ندارد هرچند حالتی پیش آید که منی از او خارج شود.
    • آیت‌الله سیستانی: اگر زن خود را با شهوت لمس نماید یا بلند کند یا در آغوش بگیرد باید یک گوسفند کفاره بدهد. چه انزال شود و چه نشود و اگر بدون شهوت باشد کفاره ندارد و اگر با زن خود ملاعبه نماید و انزال شود باید یک شتر کفاره بدهد و اگر نمی‌تواند باید یک گوسفند کفاره بدهد.
    • آیت‌الله فاضل: اگر محرم زن خود را با شهوت لمس کند و یا با او بازی کند، اگر انزال نشود یک گوسفند کفاره بدهد، و اگر انزال شود بنا بر احتیاط واجب یک شتر کفاره دارد.
  2. ↑
    • آیت‌الله خامنه‌ای: کفاره ملاعبه منتهی به اِمناء در حال احرام، یک شتر است.
    • آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: در صورت انزال واجب است یک شتر کفاره بدهد.
    • آیت‌الله مکارم، آیت‌الله نوری: بنا بر احتیاط واجب یک شتر کفاره دارد.

حکم موارد غیرعمد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 323

امام خمینی: هر یک از این امور که موجب کفاره است، اگر با جهل به مسئله یا از روی غفلت یا از روی نسیان واقع شود، به عمره و حج او ضرر نمی‌رساند و بر شخص کفاره نیست[م323 ۱]

مراجع دیگر:
  1. ↑ به مسئله 1187 مراجعه شود.

استمناء[ویرایش | ویرایش مبدأ]

استمناء

امام خمینی: [از محرمات احرام است:] استمناء؛ یعنی طلب بیرون آمدن منی، به دست یا غیر آن، هرچند به خیال باشد یا به بازی کردن با زن خود یا کس دیگر، به هر نحو باشد. پس اگر منی خارج شود کفاره آن یک شتر است[م* ۱] و احتیاط واجب آن است که در جایی که جماع موجب بطلان است، استمنا نیز موجب بطلان باشد[م* ۲] به نحوی که در جماع گفته شد.

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • آیت‌الله خامنه‌ای: و اگر نتواند شتر بدهد، قربانی کردن یک گوسفند کافی است. البته وجوب کفاره در صورت علم به حکم و عمد می‌باشد و علاوه بر آن اگر استمناء با کاری است که او با خود انجام می‌دهد و پیش از مزدلفه است، لازم است حج را تمام کند و در سال بعد آن را دوباره به جا آورد و اگر استمناء به وسیله همسرش انجام شده، احتیاط واجب آن است که باز هم این‌گونه عمل کند.
    • آیت‌الله زنجانی: اگر محرم با آلت خود بازی کند و منی از او خارج شود کفاره آن یک شتر و انجام حج در سال آینده است ـ هرچند قصد او خروج منی نباشد ـ و اگر با همسر خود به قصد خروج منی، ملاعبه نماید و منی از او خارج شود باید یک شتر قربانی کند. و استمناء در غیر این دو صورت کفاره ندارد.
  2. ↑
    • آیت‌الله بهجت: و بدان که انزال منی با استمناء، بعضی او را مفسد حج دانسته‌اند، مثل جماع کردن و این قول احوط است در استمناء به مثل عبث با آلت خود و مانند آن از محرّم بر غیر محرم. پس ترک نشود احتیاط به قضای حج.
    • آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی: اگر محرم با آلت خود بازی کند و منی از آن بیرون بیاید حکم کسی است که با زن خود نزدیکی کرده و مسئله آن گذشت. و اگر بدون بازی با آلت استمنا نمود، کفاره بر او واجب می‌شود و بنا بر اظهر حج و عمره‌اش فاسد نخواهد شد. هرچند رعایت احتیاط در اعاده آنها بهتر است.
    • آیت‌الله سیستانی: استمناء با عضو تناسلی؛ چه با دست و غیر آن، مطلقا حرام است و حکم آن در حج حکم جماع است که گذشت و همچنین در عمره مفرده به احتیاط واجب. و استمنا به وسیله بوسیدن زن و یا دست زدن و یا ملاعبه و نگاه، حکمش در مسائل قبل گذشت. و استمنا به وسیله شنیدن صحبت زن و یا اوصاف و مشخصات او و یا به وسیله تصوّرات او در خیال و مانند آن، بر محرم حرام است ولی موجب کفاره نیست.
    • آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: در صورتی که با آلت خود بازی کند و منی بیرون بیاید کفاره آن یک شتر است و اگر این عمل قبل از موقفین باشد سال دیگر باید اعاده حج نماید.
    • آیت‌الله فاضل: ظاهراً استمنا موجب بطلان نمی‌شود و حکم آن مثل جماع است که گذشت. و ظاهراً زن نیز همین حکم را دارد.

استفتائات[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 493

امام خمینی: سئوال: آیا شوهر پس از مُحل شدن می‌تواند زوجه مُحرِم خود را از روی التذاذ دست بزند؟ جواب: بر مرد مزبور منعی نیست ولی اگر زن نیز لذت می‌برد، در فرض سؤال نباید حاضر شود، علی الأحوط.[م493 ۱]

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • آیت‌الله بهجت: اگر زن احتمال می‌دهد که متلذذ شود احتیاط در ترک است.
    • آیت‌الله زنجانی، آیت‌الله سیستانی: در این صورت تمکین زن حرام است.
    • آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: بل الاقوی.


مسئله 494

امام خمینی: سئوال: فردی که از احرام در آمده، زنش را که محرم است می‌بوسد، اگرچه زن راضی نیست، آیا این کار نسبت به مرد و زن چه حکمی دارد؟ جواب: اگر زن اختیار نداشته، چیزی بر او نیست. و بر مرد هم کفاره واجب نشده است.[م494 ۱]

مراجع دیگر:
  1. ↑
    • آیت‌الله بهجت: اگر زن می‌داند که متلذذ می‌شود باید مانع شود و مرد بنا بر احتیاط باید یک گوسفند کفاره بدهد.
    • آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی: هرگاه شخص بعد از طواف نساء زن خود را که در حال احرام است ببوسد، باید بنا بر احتیاط یک گوسفند بکشد.
    • آیت‌الله سیستانی: بنا بر احتیاط واجب باید مرد یک گوسفند کفاره بدهد.
    • آیت‌الله فاضل: تحقق حرمت بر هیچ‌کدام ثابت نیست و کفاره هم بر هیچ‌یک از آنها لازم نیست.
    • آیت‌الله گلپایگانی: متعرض مسئله نشده‌اند.

جستار وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]

منبع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از صفحه 186 تا 194 کتاب مناسک حج پژوهشکده حج و زیارت، سال انتشار: ۱۳۹۷ است.
برگرفته از «https://wikihaj.com/index.php?title=لذت‌های_جنسی_(فتاوای_مراجع)&oldid=50382»