اهداف و آثار حج: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''اهداف و آثار حج'''، نتایج معنوی و مادی برگزاری آیین [[حج]] در زندگی فرد مسلمان است که در متون دینی از آنها یاد شده است. به گفته قرآن ([[آیه ۲۷ سوره حج|آیه 27 و 28 سوره حج]])، تکلیف | '''اهداف و آثار حج'''، نتایج معنوی و مادی برگزاری آیین [[حج]] در زندگی فرد مسلمان است که در متون دینی از آنها یاد شده است. به گفته قرآن ([[آیه ۲۷ سوره حج|آیه 27 و 28 سوره حج]])، تکلیف حج، منافعی برای انسانها دارد: | ||
:{{قلم رنگ|سبز|وَأَذِّن | :{{قلم رنگ|سبز|وَأَذِّن فِی ٱلنَّاسِ بِٱلۡحَجِّ یَأۡتُوکَ رِجَالٗا وَعَلَیٰ کُلِّ ضَامِرٖ یَأۡتِینَ مِن کُلِّ فَجٍّ عَمِیقٖ لِّیَشۡهَدُواْ مَنَافِعَ لَهُمۡ ... }} | ||
: «و در | : «و در میان مردم برای [ادای] حج بانگ برآور تا [زائران] پیاده و [سوار] بر هر شتر لاغری که از هر راه دوری می آیند به سوی تو روی آورند تا شاهد منافع خویش باشند» | ||
در احادیث امامان(ع) که در متون شیعی باقی مانده است، این «منافع» تفسیر شده و شامل برکات دنیوی و منافع اخروی | در احادیث امامان(ع) که در متون شیعی باقی مانده است، این «منافع» تفسیر شده و شامل برکات دنیوی و منافع اخروی دانسته شده است. در این مقاله، برخی از مهمترین اهداف و نتایج حج، بر پایه متون حدیثی و تفسیری شیعه معرفی میشود. توبه و آمرزش، خودسازی و تقوا، تقویت ایمان، تولی و تبری و منافع مادی، از جمله این اهداف و منافع است. | ||
==توبه و آمرزش== | ==توبه و آمرزش== | ||
بر پایه روایتی، [[امام صادق(ع)]] سبب اصلی بنای کعبه را، توبه فرزندان آدم و پاکی آنان از گناه دانسته است.<ref>الکافی، ج4، ص188؛ وسائل الشیعه، ج13، ص295.</ref> [[امام رضا(ع)]] نیز، علت تشریع حج را کوچ کردن به سوی خداوند و توبه از گناهان گذشته و آغاز کردن حیات نوین دانسته است.<ref>علل الشرائع، ج1، ص273؛ وسائل الشیعه، ج11، ص13.</ref> بر پایه روایتی، یکی از مصادیق «منافع» در آیه {{قلم رنگ|سبز|﴿وَ أَذِّن فی النَّاسِ بِالحْجّ… لِّّیشْهَدُواْ مَنَافِعَ لَهُمْ﴾}}{{یادداشت|و در میان مردم برای حج بانگ زن… تا منافع خود را [از برکت این سفر معنوی] مشاهده کنند.}}<ref name=":3">سوره حجّ(22)، آیه 28.</ref>مغفرت و بخشایش الهی است.<ref>الکافی، ج4، ص264.</ref> | بر پایه روایتی، [[امام صادق(ع)]] سبب اصلی بنای کعبه را، توبه فرزندان آدم و پاکی آنان از گناه دانسته است.<ref>الکافی، ج4، ص188؛ وسائل الشیعه، ج13، ص295.</ref> [[امام رضا(ع)]] نیز، علت تشریع حج را کوچ کردن به سوی خداوند و توبه از گناهان گذشته و آغاز کردن حیات نوین دانسته است.<ref>علل الشرائع، ج1، ص273؛ وسائل الشیعه، ج11، ص13.</ref> بر پایه روایتی، یکی از مصادیق «منافع» در آیه {{قلم رنگ|سبز|﴿وَ أَذِّن فی النَّاسِ بِالحْجّ… لِّّیشْهَدُواْ مَنَافِعَ لَهُمْ﴾}}{{یادداشت|و در میان مردم برای حج بانگ زن… تا منافع خود را [از برکت این سفر معنوی] مشاهده کنند.}}<ref name=":3">سوره حجّ(22)، آیه 28.</ref>مغفرت و بخشایش الهی است.<ref>الکافی، ج4، ص264.</ref> | ||
== | ==تقوا== | ||
بر پایه روایتی از امام رضا(ع)، یکی از هدفها و اثرهای حج، خودسازی و زدودن خویهای ناشایست از خود است.<ref>علل الشرائع، ج2، ص404؛ بحار الانوار، ج6، ص96.</ref> در حدیثی از [[امام علی(ع)]] یکی از غرضهای حج، بیرون راندن خودبزرگبینی از دلها و جایگزینی فروتنی به جای آن ذکر شده است.<ref>الکافی، ج4، ص201؛ نهج البلاغه، خطبه 192.</ref> بر پایه روایات، حکمتهای تشریعِ هر کدام از [[مناسک حج]] نیز، خودسازی است.{{یادداشت|چنانکه بر پایه روایتی از امام صادق(ع) حکمت ذبح قربانی ذبح هواهای نفسانی و طمع، رمیجمرات به مثابة دور کردن شهوات و اعمال ناپسند و حلق به منزلة برکندن عیوب ظاهری و باطنی انسان است.}}<ref>مصباح الشریعه، ص49؛ مستدرک الوسائل، ج10، ص173.</ref> | بر پایه روایتی از امام رضا(ع)، یکی از هدفها و اثرهای حج، خودسازی و زدودن خویهای ناشایست از خود است.<ref>علل الشرائع، ج2، ص404؛ بحار الانوار، ج6، ص96.</ref> در حدیثی از [[امام علی(ع)]] یکی از غرضهای حج، بیرون راندن خودبزرگبینی از دلها و جایگزینی فروتنی به جای آن ذکر شده است.<ref>الکافی، ج4، ص201؛ نهج البلاغه، خطبه 192.</ref> بر پایه روایات، حکمتهای تشریعِ هر کدام از [[مناسک حج]] نیز، خودسازی است.{{یادداشت|چنانکه بر پایه روایتی از امام صادق(ع) حکمت ذبح قربانی ذبح هواهای نفسانی و طمع، رمیجمرات به مثابة دور کردن شهوات و اعمال ناپسند و حلق به منزلة برکندن عیوب ظاهری و باطنی انسان است.}}<ref>مصباح الشریعه، ص49؛ مستدرک الوسائل، ج10، ص173.</ref> | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
حج در ماههای معلومی است… به نفع خود توشه برگیرید، که بهترین توشه پرهیزکاری است.}}<ref name=":7">سوره بقره(2)، آیه 197؛ ترجمه قرآن (انصاریان)، ص۳۱.</ref> به این هدف، در دو آیه دیگر نیز اشاره شده است.<ref>سوره بقره(۲)، آیههای 189، 196؛ سوره مائده(۵)، آیه 96.</ref> در احادیث هم، نگهداشتنِ تقوا از هنگام [[احرام]] تا پایان مناسک، مورد تأکید قرار گرفته است.<ref>الکافی، ج4، ص338؛ تهذیب الاحکام، ج5، ص296.</ref> | حج در ماههای معلومی است… به نفع خود توشه برگیرید، که بهترین توشه پرهیزکاری است.}}<ref name=":7">سوره بقره(2)، آیه 197؛ ترجمه قرآن (انصاریان)، ص۳۱.</ref> به این هدف، در دو آیه دیگر نیز اشاره شده است.<ref>سوره بقره(۲)، آیههای 189، 196؛ سوره مائده(۵)، آیه 96.</ref> در احادیث هم، نگهداشتنِ تقوا از هنگام [[احرام]] تا پایان مناسک، مورد تأکید قرار گرفته است.<ref>الکافی، ج4، ص338؛ تهذیب الاحکام، ج5، ص296.</ref> | ||
== | ==تقویت ایمان== | ||
در روایات، مراد از {{قلم رنگ|سبز|﴿قِیاماً لِلنَّاسِ﴾}} در آیه {{قلم رنگ|سبز|﴿جَعَلَ اللَّهُ الْکعْبَةَ الْبَیتَ الْحَرامَ قِیاماً لِلنَّاسِ﴾}}{{یادداشت|جز این نیست که مشرکان پلیدند؛ پس نباید بعد از امسال به مسجدالحرام نزدیک شوند.}}<ref>سوره مائده(۵)، آیه 97.</ref> «برپایی دین و معاش مردم» دانسته شده است؛<ref>وسائل الشیعه، ج11، ص60؛ جامع احادیث الشیعه، ج10، ص69.</ref> از این رو، یکی از هدفهای حج را برپایی دین دانستهاند.<ref name=":4">دانشنامه حج و حرمین شریفین، ج۶، ص۳۲۸.</ref> در روایتی دیگر، برپایی دین وابسته به برپا بودن کعبه دانسته شده است.<ref>الکافی، ج4، ص271؛ من لایحضره الفقیه، ج2، ص243.</ref> در روایاتی دیگر نیز، حج، پرچم اسلام<ref>نهج البلاغه، خطبه192؛ وسائل الشیعه، ج11، ص15.</ref> و موجب رفعت دین،<ref>علل الشرائع، ج1، ص248؛ وسائل الشیعه، ج1، ص22.</ref> توانبخشی دین<ref>بحار الانوار، ج6، ص110 و ج50، ص267؛ وسائل الشیعه، ج11، ص15.</ref> و اصلاح ایمان مردم<ref>وسائل الشیعه، ج11، ص15؛ بحار الانوار، ج59، ص267.</ref> به شمار رفته است. | در روایات، مراد از {{قلم رنگ|سبز|﴿قِیاماً لِلنَّاسِ﴾}} در آیه {{قلم رنگ|سبز|﴿جَعَلَ اللَّهُ الْکعْبَةَ الْبَیتَ الْحَرامَ قِیاماً لِلنَّاسِ﴾}}{{یادداشت|جز این نیست که مشرکان پلیدند؛ پس نباید بعد از امسال به مسجدالحرام نزدیک شوند.}}<ref>سوره مائده(۵)، آیه 97.</ref> «برپایی دین و معاش مردم» دانسته شده است؛<ref>وسائل الشیعه، ج11، ص60؛ جامع احادیث الشیعه، ج10، ص69.</ref> از این رو، یکی از هدفهای حج را برپایی دین دانستهاند.<ref name=":4">دانشنامه حج و حرمین شریفین، ج۶، ص۳۲۸.</ref> در روایتی دیگر، برپایی دین وابسته به برپا بودن کعبه دانسته شده است.<ref>الکافی، ج4، ص271؛ من لایحضره الفقیه، ج2، ص243.</ref> در روایاتی دیگر نیز، حج، پرچم اسلام<ref>نهج البلاغه، خطبه192؛ وسائل الشیعه، ج11، ص15.</ref> و موجب رفعت دین،<ref>علل الشرائع، ج1، ص248؛ وسائل الشیعه، ج1، ص22.</ref> توانبخشی دین<ref>بحار الانوار، ج6، ص110 و ج50، ص267؛ وسائل الشیعه، ج11، ص15.</ref> و اصلاح ایمان مردم<ref>وسائل الشیعه، ج11، ص15؛ بحار الانوار، ج59، ص267.</ref> به شمار رفته است. | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
| نویسنده = سید جعفر صادقی فدکی | | نویسنده = سید جعفر صادقی فدکی | ||
}} | }} | ||
*''' | *'''الامالی'''، شیخ صدوق محمد بن علی بن بابویه (311-381ق.)، تصحیح قسم الدراسات الاسلامیه موسسه البعثه، تهران، انتشارات بنیاد بعثت، 1417ق. | ||
*''' | *'''التبیان فی تفسیر القرآن'''، محمد بن حسن الطوسی (385-460ق.)، به کوشش احمد حبیب قصیر عاملی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1963م. | ||
*''' | *'''الصحیح من سیره النبی الاعظم'''، جعفر مرتضی عاملی، قم، دارالحدیث، 1426ق. | ||
*''' | *'''الکافی'''، محمد بن یعقوب کلینی ( -329ق.)، به کوشش علی اکبر غفاری، تهران، انتشارات دارالکتب اسلامیه، 1375ش. | ||
*'''بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار'''، محمد باقر | *'''بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار'''، محمد باقر المجلسی (1037-1110ق.)، تصحیح محمد باقر بهبودی و سید ابراهیم میانجی و سید محمد مهدی موسوی خرسان، بیروت، داراحیاء التراث العربی و موسسه الوفاء، 1403ق. | ||
*'''تحف العقول'''، حسن بن شعبة | *'''تحف العقول'''، حسن بن شعبة الحرانی (قرن4ق.)، تصحیح علی اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1404ق. | ||
*''' | *'''تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه للشیخ المفید'''، محمد بن حسن الطوسی (385-460ق.)، به کوشش سید حسن موسوی خرسان و علی آخوندی، تهران، انتشارات دارالکتب اسلامیه، 1365ش. | ||
*''' | *'''صهبای حج، عبدالله جوادی آملی'''، تنظیم حسن واعظی محمدی، قم، اسراء، 1377ش. | ||
*'''علل الشرائع و الاحکام'''، | *'''علل الشرائع و الاحکام'''، شیخ صدوق محمد بن علی بن بابویه (311-381ق.)، به کوشش سید محمد صادق بحرالعلوم، نجف، مکتبه الحیدریه، 1385ق. | ||
*'''مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل'''، | *'''مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل'''، حسین نوری الطبرسی (1254-1320ق.)، قم، انتشارات موسسه آل البیت لاحیاء التراث، 1408ق. | ||
*'''مصباح | *'''مصباح الشریعه'''، المنسوب امام جعفر الصادق(ع) ( -148ق.)، بیروت، الاعلمی1400ق. | ||
*'''من | *'''من لایحضره الفقیه'''، شیخ صدوق محمد بن علی بن بابویه (311-381ق.)، تحقیق و تصحیح علی اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1404ق. | ||
*'''نهج البلاغه'''، | *'''نهج البلاغه'''، شریف الرضی (م 406ق.)، شرح صبحی صالح، قم، دارالاسوه، 1415ق. | ||
*'''وسائل | *'''وسائل الشیعه (تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه)'''، محمد بن الحسن الحر العاملی (1033-1104ق.)، به کوشش عبدالرحیم ربانی شیرازی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1403ق. | ||
[[رده:اسرار حج]] | [[رده:اسرار حج]] | ||
[[رده:مفاهیم مرتبط با حج]] | [[رده:مفاهیم مرتبط با حج]] | ||
[[رده:مقالههای تکمیلشده]] | [[رده:مقالههای تکمیلشده]] | ||