کاربر:Mz.zamiri: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۳۱ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۵۰

موسوعه رد شبهات جلد هیجدهم(کتاب)

محتوای اثر

کتاب در دو بخش نگارش یافته و در هر دو بخش به شبهاتی علیه شیعه پیرامون عصمت امام پاسخ داده شده است.

بخش اول (عصمت امام و پاسخ به شبهات)

این بخش شامل مفهوم‌شناسی و پاسخ به شبهات است. در مفهوم‌شناسی ابتدا عصمت در لغت و اصطلاح متکلمان و حکما تعریف شده و پس از آن مفهوم امام در قالب تعریف لغوی و اصطلاحی، ضرورت بحث از عصمت، منشأ عصمت، ادله عقلی و نقلی ضرورت عصمت امام شرح داده شده است. مؤلف به نقل از متکلمان شیعه دو دلیل عقلی مهم بر ضرورت عصمت امام را یکی برهان امتناع تسلسل در امام و دیگری برهان حفظ شریعت می داند. آیه ابتلای ابراهیم (سوره بقره، آیه 124)، آیه صادقین (سوره توبه، آیه 119) و آیه اولوالأمر (سوره نساء، آیه 59) از دلایل نقلی ارائه شده توسط نویسنده بر لزوم عصمت امام است.

در بخش پاسخ به شبهات، به شش شبهه پاسخ داده شده است:

عصمت امام؛ اندیشه‌ای بدون دلیل

مؤلف در پاسخ به این شبهه که شیعه هیچ دلیل عقلی و نقلی بر عصمت امام ندارد معتقد است با توجه به اینکه شیعه عصمت امام را با دلایل عقلی و نقلی که به برخی اشاره شد اثبات می کند، این ادعا اعتبار علمی ندارد.

تلازم وجوب عصمت امام با تعیین تکلیف برای خدا

لزوم تعیین امامی معصوم در همه زمان ها بر خداوند، نوعی مکلف کردن خداوند و بی ادبی در محضر او است. پاسخ مؤلف به این اشکال آنکه مخالفان شیعه در فهم مسأله دچار مشکل شده اند و شیعه اعتقاد دارد وجوب تعیین امام معصوم بر خداوند یعنی ذات خداوند به خودی خود چنین اقتضایی دارد که امام معصوم تعیین کند نه اینکه شیعه امری را بر خداوند واجب کند.

اخذ اندیشه عصمت از یهود و نصارا

عقیده‌مندی به عصمت از یهود و نصارا گرفته شده و در زمان صحابه و تابعان نبوده است. پاسخ آنکه:

در تورات گناهان مختلفی به یهود نسبت داده شده پس یهود آورنده اندیشه عصمت نبوده است. نیز نزد مسیحیت اصلا عصمت مسیح مطرح نیست و آنان نه به جهت پیامبر دانستن مسیح بلکه به جهت آنکه او را تجسم زمینی خدا می داند از عصمت بحث می کنند.

شیعه عصمت را با دلیل های عقلی و نقلی ثابت می کند.

علمای اهل سنت نیز عصمت پیامبران را در دریافت و ابلاغ وحی و بسیاری عصمت او پس از نبوت را پذیرفته اند.

عصمت از متن قرآن و سنت پیامبر گرفته شده است.

بی نیازی از امام معصوم با وجود پیامبر اکرم(ص)

حال که خود نبی معصوم است و کتاب خدا در بین ما است چه نیازی به امام معصوم داریم. پاسخ مؤلف این است که:

وجود اختلافات فقهی و اعتقادی در میان امت نشان می دهد وجود قرآن و سنت پیامبر(ص) کافی نیست.

همان دلایلی که عصمت پیامبر را ثابت می کند، عصمت امام را نیز ثابت می کند.

عصمت امام و لزوم مشارکت با پیامبر(ص) در اطاعت

معصوم در هرچه می گوید اطاعت می شود در حالی که قرآن اطاعت مطلق را تنها شامل قرآن و رسول خدا دانسته است. پاسخ آن است که هیچ دلیلی بر تلازم عصمت با لزوم اطاعت نداریم. نیز در قرآن از برخی افراد مثل مریم نام می یرد که معصوم بوده اند اما وجوب اطاعت نداشته اند. همچنین شیعه نه به دلیل عصمت امام بلکه با دلایلی از قرآن (مثل آیه اولوالأمر) و سنت (مثل حدیث ثقلین) اطاعت از امام را واجب می شمرد.

مسدود بودن راه برای فهم عصمت در غیر از نبی

راهی برای تشخیص انسان معصوم (غیر از نبی) نداریم. پاسخ این شبهه آنکه راه تشخیص معصوم نه عقل بلکه وحی و کلام الهی است. شیعه امامت را انتصابی می داند نه انتخابی زیرا معتقد است امام باید معصوم باشد و معصوم را کسی نمی تواند بشناسد پس باید خدا و پیامبرش آن را مشخص کنند.

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{جعبه اطلاعات کتاب
+موسوعه رد شبهات جلد هیجدهم(کتاب)
- | عنوان = مکه و مدینه در آینه آیات قرآن
- | تصویر =
- | عرض تصویر =
- | توضیح تصویر =
- | نویسندگان = مهدی رستم‌نژاد، محمدرضا جباری، محمد فاکر میبدی، عبدالله حاج‌علی
- | برگرداننده =
- | به کوشش =
- | به تصحیح =
- | تاریخ نگارش =
- | ویراستار =
- | موضوع =
- | سبک =
- | زبان = فارسی
- | تعداد جلد = ۱
- | صفحه = 434
- | قطع =
- | ناشر = مشعر
- | وبسایت ناشر = http://hzrc.ac.ir
- | محل انتشارات = تهران
- | تاریخ_نشر = 1401ش
- | ترجمه به =
- | شمارگان =
- | شابک =
- | مجموعه =
- | نوع رسانه =
- | تصویرگر =
- | نسخه الکترونیکی =
- | رده‌بندی کنگره = ‌
- | رده‌بندی دیویی =
- | سایر مشخصات =
-}}
-'''مکه و مدینه در آینه آیات قرآن'''، کتابی است که در آن به موضوعات مربوط به [[حج]] در آیات [[قرآن کریم]] پرداخته است. کتاب در چهار بخش شخصیت‌شناسی [[حضرت ابراهیم(ع)|حضرت ابراهیم]](ع)، [[تاریخ اسلام]] یا آیات قرآنی ناظر به اماکن و حوادث تاریخ اسلام، آیات مناسک (اعمال) حج و مباحث اخلاقی در آیات حج، تالیف شده که به همه ابعاد مسأله حج در آیات قرآن کریم، پرداخته است.
+== محتوای اثر ==
-این اثر توسط [[پژوهشکده حج و زیارت]]، در 434 صفحه و در سال 1401ش نگارش یافته است.
+کتاب در دو بخش نگارش یافته و در هر دو بخش به شبهاتی علیه شیعه پیرامون عصمت امام پاسخ داده شده است.
+=== بخش اول (عصمت امام و پاسخ به شبهات) ===
+این بخش شامل مفهوم‌شناسی و پاسخ به شبهات است. در مفهوم‌شناسی ابتدا عصمت در لغت و اصطلاح متکلمان و حکما تعریف شده و پس از آن مفهوم امام در قالب تعریف لغوی و اصطلاحی، ضرورت بحث از عصمت، منشأ عصمت، ادله عقلی و نقلی ضرورت عصمت امام شرح داده شده است. مؤلف به نقل از متکلمان شیعه دو دلیل عقلی مهم بر ضرورت عصمت امام را یکی برهان امتناع تسلسل در امام و دیگری برهان حفظ شریعت می داند. آیه ابتلای ابراهیم (سوره بقره، آیه 124)، آیه صادقین (سوره توبه، آیه 119) و آیه اولوالأمر (سوره نساء، آیه 59) از دلایل نقلی ارائه شده توسط نویسنده بر لزوم عصمت امام است.
+در بخش پاسخ به شبهات، به شش شبهه پاسخ داده شده است:
+====  عصمت امام؛ اندیشه‌ای بدون دلیل ====
+مؤلف در پاسخ به این شبهه که شیعه هیچ دلیل عقلی و نقلی بر عصمت امام ندارد معتقد است با توجه به اینکه شیعه عصمت امام را با دلایل عقلی و نقلی که به برخی اشاره شد اثبات می کند، این ادعا اعتبار علمی ندارد.
+==== تلازم وجوب عصمت امام با تعیین تکلیف برای خدا ====
+لزوم تعیین امامی معصوم در همه زمان ها بر خداوند، نوعی مکلف کردن خداوند و بی ادبی در محضر او است. پاسخ مؤلف به این اشکال آنکه مخالفان شیعه در فهم مسأله دچار مشکل شده اند و شیعه اعتقاد دارد وجوب تعیین امام معصوم بر خداوند یعنی ذات خداوند به خودی خود چنین اقتضایی دارد که امام معصوم تعیین کند نه اینکه شیعه امری را بر خداوند واجب کند.
+==== اخذ اندیشه عصمت از یهود و نصارا ====
-== محتوا و نویسندگان ==
+عقیده‌مندی به عصمت از یهود و نصارا گرفته شده و در زمان صحابه و تابعان نبوده است. پاسخ آنکه:
-کتاب در چهار بخش گردآوری شده که بخش اول به شخصیت‌شناسی حضرت ابراهیم(ع) در قرآن اختصاص دارد.<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، ص86-23.</ref> در این بخش، فصل اول ویژگی‌های حضرت ابراهیم(ع) در قرآن را می‌شمرد.<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، ص 31-25.</ref> فصل دوم در خصوص القاب و اوصاف ابراهیم(ع) در قرآن است.<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، ص 39-33.</ref> فصل سوم در مورد دعاها و درخواست‌های ابراهیم(ع) در قرآن<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، ص 51-41.</ref> و آخرین فصل مربوط به مراحل زندگی حضرت ابراهیم(ع) است و در آن از مراحلی چون ابراهیم در بابِل، ابراهیم در [[فلسطین]]، ابراهیم در مکه و پیوند مناسک حج با ابراهیم و خانواده‌اش،<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، ص 84-53.</ref> سخن گفته است. این بخش توسط مهدی رستم‌نژاد نگارش یافته است.<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، ص 21.</ref>
+* در تورات گناهان مختلفی به یهود نسبت داده شده پس یهود آورنده اندیشه عصمت نبوده است. نیز نزد مسیحیت اصلا عصمت مسیح مطرح نیست و آنان  نه به جهت پیامبر دانستن مسیح بلکه به جهت آنکه او را تجسم زمینی خدا می داند از عصمت بحث می کنند.
-بخش دوم تاریخ اسلام یا آیات قرآنی ناظر به اماکن و حوادث تاریخ اسلام نام دارد.<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، ص 87.</ref> در این بخش آیات قرآنی مربوط به رخدادها و اماکن موجود در [[مکه]] و [[مدینه]] و مناطق اطراف آن (مثل حدیبیه و غدیر) که [[عمره|عمره‌گزاران]] و حاجیان با آنها امکان ارتباط دارند شرح داده شده است.<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، ص 90-89.</ref> در فصل اول (مکه)، به تبیین آیات مربوط به عظمت و ویژگی‌های [[حرم]]، [[مکه]]، [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] و [[کعبه]]، فتح مکه، [[غار حرا]]، [[شقّ القمر]]، [[إسراء]] و [[معراج]]، [[حجة الوداع]] و ... پرداخته شده است.<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، ص 90.</ref> در فصل دوم (مدینه) نیز به هجرت، [[لیلة المبیت]] و [[غار ثور]]، [[مسجد قبا|بنای مسجد قبا]] و [[مسجد ضرار]]، [[تغییر قبله]]، [[ماه‌ حرام|تشریع ماه‌های حرام]]، غزواتی چون [[غزوه بدر|بدر]]، [[غزوه احد|احد]]، [[غزوه حمراء الأسد|حمراء الأسد]] و ... و رخداد مباهله اشاره شده است.<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، ص 90.</ref> این بخش توسط محمدرضا جباری نگاشته شده است.<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، ص 22.</ref>
+* شیعه عصمت را با دلیل های عقلی و نقلی ثابت می کند.
-بخش سوم در مورد آیه‌های احکام مبتلی‌به و [[آیه‌های مناسک (اعمال) حج]] است.<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، ص 179.</ref> در فصل اول چشم‌انداز آیه، نکات فقهی و تفسیری و ... مرتبط با آیه در موضوعاتی چون [[مسجد الحرام|طهارت مسجدالحرام]]، [[وضو]]، [[غسل جنابت]]، [[تیمم]]، [[اوقات نماز]]، [[قبله]]، [[اذان و اقامه|اذان]]، [[نماز مسافر]]، [[نماز جماعت]]، [[روزه]] و [[خمس]]، ذکر شده است.<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، ص 269-181.</ref> در فصل بعدی، آیات مناسک حج از قبیل [[مناسک خانه خدا]]، [[حج|وجوب حج]]، [[حج|گونه‌های حج]]، [[حج|زمان و مکان حج]]، [[احرام]]، [[وقوف در عرفات]]، [[وقوف در مشعر]]، [[قربانی]]، [[حلق و تقصیر]] و ... شرح داده شده است.<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، ص 336-273.</ref> این بخش نوشته محمد فاکر میبدی بوده است.<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، ص 22.</ref>
+* علمای اهل سنت نیز عصمت پیامبران را در دریافت و ابلاغ وحی و بسیاری عصمت او پس از نبوت را پذیرفته اند.
+* عصمت از متن قرآن و سنت پیامبر گرفته شده است.
-در بخش چهارم به مباحث اخلاقی در آیات حج پرداخته شده<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، ص 339.</ref> و شامل دو فصل ذیل است:
+==== بی نیازی از امام معصوم با وجود پیامبر اکرم(ص) ====
-فصل اول به اخلاق فضیلت اختصاص یافته که شامل: اخلاق فضیلت؛ ناظر به صفات نفسانی و نیز: اخلاق فضیلت؛ ناظر به رفتار و اعمال است.<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، ص 397-345.</ref> فصل دوم در مورد اخلاق رذیلت و شامل: رذائل ناظر به صفات نفسانی و نیز: رذائل ناظر به رفتار است.<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، ص 417-399.</ref> عبدالله حاج‌علی عهده‌دار نگارش این بخش بوده است.<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، ص 22.</ref>
-== ویژگی اثر ==
+حال که خود نبی معصوم است و کتاب خدا در بین ما است چه نیازی به امام معصوم داریم. پاسخ مؤلف این است که:
-ناشر اثر اعتقاد دارد قرآن کریم به چهار بعد از ابعاد حج یعنی شخصیت‌شناسی حضرت ابراهیم(ع)؛ به عنوان تجدیدکننده بنای کعبه و به‌جاآورنده حج ابراهیمی، تاریخ اسلام و اماکن مذهبی مکه و مدینه، احکام مربوط به حج و مسائل اخلاقی حج پرداخته و اثر حاضر هر چهار بُعد را دربر دارد.<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، ص 22-21.</ref>
+* وجود اختلافات فقهی و اعتقادی در میان امت نشان می دهد وجود قرآن و سنت پیامبر(ص) کافی نیست.
-== چاپ و نشر ==
+* همان دلایلی که عصمت پیامبر را ثابت می کند، عصمت امام را نیز ثابت می کند.
-کتاب حاضر توسط پژوهشکده حج و زیارت، در 434 صفحه و در سال 1401ش برای اولین‌بار به چاپ رسیده است.<ref>رستم‌نژاد و همکاران، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، 1401ش، شناسنامه کتاب.</ref>
+==== عصمت امام و لزوم مشارکت با پیامبر(ص) در اطاعت ====
-== پانویس ==
+معصوم در هرچه می گوید اطاعت می شود در حالی که قرآن اطاعت مطلق را تنها شامل قرآن و رسول خدا دانسته است. پاسخ آن است که هیچ دلیلی بر تلازم عصمت با لزوم اطاعت نداریم. نیز در قرآن از برخی افراد مثل مریم نام می یرد که معصوم بوده اند اما وجوب اطاعت نداشته اند. همچنین شیعه نه به دلیل عصمت امام بلکه با دلایلی از قرآن (مثل آیه اولوالأمر) و سنت (مثل حدیث ثقلین) اطاعت از امام را واجب می شمرد.
-{{پانویس}}
-==منابع==
+==== مسدود بودن راه برای فهم عصمت در غیر از نبی ====
-{{منابع}}
+راهی برای تشخیص انسان معصوم (غیر از نبی) نداریم. پاسخ این شبهه آنکه راه تشخیص معصوم نه عقل بلکه وحی و کلام الهی است. شیعه امامت را انتصابی می داند نه انتخابی زیرا معتقد است امام باید معصوم باشد و معصوم را کسی نمی تواند بشناسد پس باید خدا و پیامبرش آن را مشخص کنند.
-* رستم‌نژاد، مهدی؛ جباری، محمدرضا؛ فاکر میبدی، محمد و حاج‌علی، عبدالله، مکه و مدینه در آینه آیات قرآن، تهران، مشعر، 1401ش.
+=== بخش دوم (عصمت ائمه اطهار(ع) و پاسخ به شبهات ===