Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۶: خط ۶:
{{جعبه اطلاعات اعمال
{{جعبه اطلاعات اعمال
  | عنوان = طواف  
  | عنوان = طواف  
  | تصویر =  
  | تصویر = حج1400.png
  | توضیح تصویر =  
  | توضیح تصویر =  
  | فیلم =  
  | فیلم = فیلم احکام طواف (عمره تمتع).mp4
  | توضیح فیلم =  
  | توضیح فیلم = ببینید: آموزش طواف و احکام آن
  | دسته = اعمال [[عمره]] و [[حج]]
  | دسته = اعمال [[عمره]] و [[حج]]
  | مربوط به آیین =  
  | مربوط به آیین =  
خط ۴۶: خط ۴۶:


==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
طواف، هفت دور چرخیدن دور [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] است، که یکی از اعمال [[حج]] و [[عمره]] دانسته شده است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۳۳.</ref>
طواف، هفت دور چرخیدن دور [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] است، که یکی از اعمال [[حج]] و [[عمره]] دانسته شده است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۳۳.</ref> به نظر فقیهان شیعه، کسی که طواف را از روی عمد ترک کند تا وقتی که زمان انجام آن تمام شود، عمره او _چه حکم را بداند و چه نداند_ باطل است.<ref>مناسک نوین، ص۱۳۰.</ref>


==اقسام==
==اقسام==
خط ۸۷: خط ۸۷:
طبق مذهب شیعه، در هر شبانه‌روز گزاردن ده طواف، مستحب است.<ref name=":4" />
طبق مذهب شیعه، در هر شبانه‌روز گزاردن ده طواف، مستحب است.<ref name=":4" />


==شرایط==
==شرایط طواف‌کننده==
طواف‌کننده باید شرایطی داشته باشد، که چنین است:
طواف‌کننده باید شرایطی داشته باشد، که چنین است:
 
===نیت===
===طهارت بدن و لباس===
{{اصلی|نیت}}
به فتوای فقیهان شیعه، طواف‌کننده باید بدن و لباسش طاهر باشد؛ افزون بر آن، لباس او باید شرایط لباس نمازگزار، مانند غصبی نبودن را هم داشته باشد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۳۳.</ref> طبق مذهب حنفیه نیز، طواف بدون طهارت بدن و لباس جایز است.<ref name=":5">درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۷۲.</ref>
به فتوای فقیهان شیعه و حنبلیه، طواف از عبادات است و باید با نیّت باشد؛ بنابراین گشتن به دور کعبه باید به قصد طواف و برای اطاعت دستور خدا باشد.<ref name=":0" /> اما حنفیه و مالکیه، نیت را در طواف شرط ندانسته‌اند و شافعیه نیز در غیرِ [[طواف زیارت]] و [[طواف قدوم]] شرط دانسته‌اند.<ref name=":5" />
 
===طهارت از حدث===
===طهارت از حدث===
طواف‌کننده باید با وضو باشد و غسلی برعهده او نباشد و چنانچه نتواند وضو بگیرد یا غسل کند باید تیمم کند.<ref name=":0">درسنامه مناسک حج، ص۳۴.</ref> زنانی که در ایام عادت ماهیانه به‌سر می‌برند، باید صبر کنند و پس از پاک شدن، غسل به‌جای آورند و طواف کنند؛<ref name=":0" /> البته در مذهب حنفیه، طهارت از حدث شرط نیست.<ref name=":5" />
طواف‌کننده باید با وضو باشد و غسلی برعهده او نباشد و چنانچه نتواند وضو بگیرد یا غسل کند باید تیمم کند.<ref name=":0">درسنامه مناسک حج، ص۳۴.</ref> زنانی که در ایام عادت ماهیانه به‌سر می‌برند، باید صبر کنند و پس از پاک شدن، غسل به‌جای آورند و طواف کنند؛<ref name=":0" /> البته در مذهب حنفیه، طهارت از حدث شرط نیست.<ref name=":5" />
 
===طهارت بدن و لباس===
به فتوای فقیهان شیعه، طواف‌کننده باید بدن و لباسش طاهر باشد؛ افزون بر آن، لباس او باید شرایط لباس نمازگزار، مانند غصبی نبودن را هم داشته باشد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۳۳.</ref> اما طبق مذهب حنفیه، طواف بدون طهارت بدن و لباس جایز است.<ref name=":5">درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۷۲.</ref>
===پوشش بدن===
===پوشش بدن===
طواف‌کننده باید در حال طواف به مقداری که در نماز لازم است بدن خود را بپوشاند.<ref name=":0" /> طبق مذهب حنفیه، پوشش عورت واجب است؛ ولی اگر عریان طواف کرد، تا وقتی که در مکه است باید اعاده کند و اگر بازگشت باید [[قربانی]] کند.<ref name=":5" />
طواف‌کننده باید در حال طواف به مقداری که در نماز لازم است بدن خود را بپوشاند.<ref name=":0" /> طبق مذهب حنفیه، پوشش عورت واجب است؛ ولی اگر عریان طواف کرد، تا وقتی که در مکه است باید اعاده کند و اگر بازگشت باید [[قربانی]] کند.<ref name=":5" />
===ختنه===
===ختنه===
{{اصلی|ختنه}}
{{اصلی|ختنه}}
به گفته فقیهان شیعه، پسرها و مردها باید ختنه شده باشند و بدون آن طواف صحیح نیست.<ref name=":0" /> مذاهب چهارگانه اهل سنت، ختنه را برای طواف شرط ندانسته‌اند. (اگر چه ختنه را به عنوان یکی از سنت‌های اسلامی واجب می‌دانند.)<ref>مناسک محشی، صص ٢۶٢ - ٢۴١؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۵٩۴–۵٩٠؛ بدائع الصنائع (فقه حنفی)، المصادرالفقهیه، ج ١٠، صص ۴٨ - ۴٣؛ الفقه علی المذاهب‌الخمسه، ج ١، صص ٣۶٣ - ٣۵٨.</ref>
به گفته فقیهان شیعه، پسرها و مردها باید ختنه شده باشند و بدون آن طواف صحیح نیست.<ref name=":0" /> اما مذاهب چهارگانه اهل سنت، ختنه را برای طواف شرط ندانسته‌اند. (اگر چه ختنه را به عنوان یکی از سنت‌های اسلامی واجب می‌دانند.)<ref>مناسک محشی، صص ٢۶٢ - ٢۴١؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۵٩۴–۵٩٠؛ بدائع الصنائع (فقه حنفی)، المصادرالفقهیه، ج ١٠، صص ۴٨ - ۴٣؛ الفقه علی المذاهب‌الخمسه، ج ١، صص ٣۶٣ - ٣۵٨.</ref>
 
===نیت===
{{اصلی|نیت}}
به فتوای فقیهان شیعه و حنبلیه، طواف از عبادات است و باید با نیّت باشد؛ بنابراین گشتن به دور کعبه باید به قصد طواف و برای اطاعت دستور خدا باشد.<ref name=":0" /> حنفیه و مالکیه، نیت را در طواف شرط ندانسته‌اند و شافعیه در غیرِ [[طواف زیارت]] و [[طواف قدوم]] شرط دانسته‌اند.<ref name=":5" />


==واجبات==
==واجبات==
طواف دارای واجباتی است که چنین است:
طواف دارای واجباتی است که عبارتند از:
 
===شروع از حجرالاسود===
===شروع از حجرالاسود===
طواف باید از گوشه‌ای از [[کعبه]] که [[حجر الاسود|حجرالاسود]] در آن قرار دارد آغاز شود؛ همان گوشه‌ای که نزدیک [[باب الکعبه|درِ کعبه]] است.<ref name=":0" />
طواف باید از گوشه‌ای از [[کعبه]] که [[حجر الاسود|حجرالاسود]] در آن قرار دارد آغاز شود؛ همان گوشه‌ای که نزدیک [[باب الکعبه|درِ کعبه]] است.<ref name=":0" />
===پایان دادن به حجرالاسود===
===پایان دادن به حجرالاسود===
هفت دورِ طواف از مقابل حجرالاسود آغاز شده و به همان‌جا پایان می‌پذیرد و طواف، کمتر یا بیشتر از این مقدار صحیح نیست؛ البته دقت در این امر لازم نیست و همین مقدار که عرفاً بگویند روبه‌روی حجرالاسود است کافی است.<ref name=":1">درسنامه مناسک حج، ص۳۵.</ref>
هفت دورِ طواف از مقابل حجرالاسود آغاز شده و به همان‌جا پایان می‌پذیرد و طواف، کمتر یا بیشتر از این مقدار صحیح نیست؛ البته دقت در این امر لازم نیست و همین مقدار که عرفاً بگویند روبه‌روی حجرالاسود است کافی است.<ref name=":1">درسنامه مناسک حج، ص۳۵.</ref>
خط ۱۲۶: خط ۱۱۹:


==محدوده==
==محدوده==
{{اصلی|مطاف}}
به فتوای بیشتر مراجع تقلید شیعه، طواف [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] تا جایی که مردم طواف می‌کنند و عرفاً بگویند دور کعبه می‌گردد صحیح است.<ref name=":2">درسنامه مناسک حج، ص۳۶.</ref>
به فتوای بیشتر مراجع تقلید شیعه، طواف [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] تا جایی که مردم طواف می‌کنند و عرفاً بگویند دور کعبه می‌گردد صحیح است.<ref name=":2">درسنامه مناسک حج، ص۳۶.</ref>


به‌نظر برخی دیگر از مراجع تقلید شیعه، طواف باید در محدوده فاصله میان کعبه و [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهیم(ع)]] که نزدیک به ۱۳ متر است باشد. با این همه، برای مقلدین این مراجع نیز، اگر طواف در آن محدوده مشکل باشد یا ممکن نباشد، و نتوانند صبر کنند تا در وقت خلوت طواف کنند، در فاصله دورتر نیز اشکال ندارد.<ref name=":2" /> به فتوای فقیهان مذاهب چهارگانه اهل سنت، طواف، محدوده خاصی ندارد؛ ولی باید داخل مسجدالحرام باشد و خارج از آن جایز نیست؛ اگرچه برخی از آن‌ها مانند [[مذهب حنبلی|حنبلی‌ها]] طواف در نزدیکیِ کعبه را مستحب شمرده‌اند.<ref>الکافی فی الفقه ابن حنبل، المصادر الفقهیه، ج ١١، صص١٠٣٣ - ١٠٢۵؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص۵٩۴–۵٩٠؛ تذکرة الفقها، ج ٨، صص٩٣ و ٩٢.</ref>
به‌نظر برخی دیگر از مراجع تقلید شیعه، طواف باید در محدوده فاصله میان کعبه و [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهیم(ع)]] که نزدیک به ۱۳ متر است باشد. با این همه، برای مقلدین این مراجع نیز، اگر طواف در آن محدوده مشکل باشد یا ممکن نباشد، و نتوانند صبر کنند تا در وقت خلوت طواف کنند، در فاصله دورتر نیز اشکال ندارد.<ref name=":2" />
 
به فتوای فقیهان مذاهب چهارگانه اهل سنت، طواف، محدوده خاصی ندارد؛ ولی باید داخل مسجدالحرام باشد و خارج از آن جایز نیست؛ اگرچه برخی از آن‌ها مانند [[مذهب حنبلی|حنبلی‌ها]] طواف در نزدیکیِ کعبه را مستحب شمرده‌اند.<ref>الکافی فی الفقه ابن حنبل، المصادر الفقهیه، ج ١١، صص١٠٣٣ - ١٠٢۵؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص۵٩۴–۵٩٠؛ تذکرة الفقها، ج ٨، صص٩٣ و ٩٢.</ref>


طواف‌کننده باید به‌دور [[حجر اسماعیل]] هم بگردد؛ یعنی در حال طواف، داخلِ حجر اسماعیل نرود.<ref name=":2" />
طواف‌کننده باید به‌دور [[حجر اسماعیل]] هم بگردد؛ یعنی در حال طواف، داخلِ حجر اسماعیل نرود.<ref name=":2" />


==مستحبات==
==مستحبات==
برخی از مستحبات طواف که مورد اتفاق همه مذاهب اسلامی است، چنین است:
برخی از مستحبات طواف که مورد اتفاق همه مذاهب اسلامی است، عبارتند از:


{{ستون-شروع|۲}}
{{ستون-شروع|۲}}
خط ۱۵۸: خط ۱۵۴:
{{پایان}}
{{پایان}}


==جستارهای وابسته==
==احکام==
 
برخی احکام مرتبط با طواف عبارت است از:
*[[نماز طواف]]
*'''طواف و سعی سواره''': اگر شخصی خودش وسیله را می‌برد، طواف و سعی او صحیح است<ref>مناسک نوین، ص۱۴۶.</ref> اما اگر حرکت دادن چرخ را به دیگری واگذار کند، دو دیدگاه در میان فقیهان شیعه مطرح است:<ref>مناسک نوین، ص۱۴۶.</ref>
**مانعی ندارد و فرقی نمی‌کند.
**بدون عذر شرعی صحیح نیست.
*'''ختم طواف به رکن یمانی''': اگر طواف‌کننده طواف را از حجرالاسود شروع کند ولی در هر شوط، قبل از رسیدن به حجرالاسود _ مثلاً در رکن یمانی _ نیتِ ختم و پایان نماید، طواف او اشکال دارد و باید اعاده شود.<ref>مناسک نوین، ص۱۴۶.</ref>
*'''قصد هشت دور از اول''': اگر طواف‌کننده از اول قصد هشت دور داشته باشد ولی در نظرش این باشد که هفت دورِ آن، واجب، و یک دور برای قدم زدن برای تبرک یا قصددیگر باشد، طواف او صحیح است.<ref>مناسک نوین، ص۱۵۳_۱۵۴.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۱۹۲: خط ۱۹۲:
*'''المصادر الفقهیه'''، علی‌اصغر مروارید، بیروت، دارالتراث، ۱۴۱۹ق.
*'''المصادر الفقهیه'''، علی‌اصغر مروارید، بیروت، دارالتراث، ۱۴۱۹ق.
*'''مناسک حج با حواشی مراجع'''، سید روح‌الله خمینی، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۵ش.
*'''مناسک حج با حواشی مراجع'''، سید روح‌الله خمینی، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۵ش.
*'''مناسک نوین'''، آخوندی، مصطفی و انصاری، عبدالرحمان، تهران، محراب قلم، چاپ اول، ۱۳۹۰ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
==مقاله‌های مرتبط==
•[[طواف نساء]]
•[[نماز طواف]]
•[[طواف (فتاوای مراجع)]]
{{حج و عمره}}
{{حج و عمره}}
[[ar:الطواف]]
[[ar:الطواف]]
 
[[en:Tawaf]]
[[رده:اعمال حج]]
[[رده:اعمال حج]]
[[رده:اعمال عمره مفرده]]
[[رده:اعمال عمره مفرده]]
[[رده:اعمال عمره تمتع]]
[[رده:اعمال عمره تمتع]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
برگرفته از «https://wikihaj.com/view/طواف»