۴٬۸۸۷
ویرایش
←بازگشت به نیشابور
(←منابع) |
|||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| وبگاه رسمی = | | وبگاه رسمی = | ||
}} | }} | ||
'''ابوالقاسم اِکّاف نیشابوری''' فقیه [[مذهب شافعی|شافعی]] متولد [[نیشابور]] که مدتی در [[مکه]] و [[مسجدالحرام]] به تدریس مشغول بود. وی تحصیل خویش را در نیشابور آغاز کرد و برای ادامه تحصیل به مکه رفت. پس از مدتی ابوالقاسم اکاف به تدریس کتاب مختصر ابن جوزی در مسجدالحرام مشغول شد. وی سپس به[[بغداد]] و از آنجا به نیشابور بازگشت و تدریس خود را در زادگاهش ادامه داد. ابوالقاسم اکاف در دوران حکومت [[سلطان سنجر سلجوقی]] بر خراسان، در نیشابور درگذشت و در محله حیره این شهر به خاک سپرده شد. | '''ابوالقاسم اِکّاف نیشابوری''' فقیه [[مذهب شافعی|شافعی]] متولد [[نیشابور]] که مدتی در [[مکه]] و [[مسجدالحرام]] به تدریس مشغول بود. وی تحصیل خویش را در نیشابور آغاز کرد و برای ادامه تحصیل به مکه رفت. پس از مدتی ابوالقاسم اکاف به تدریس کتاب مختصر ابن جوزی در مسجدالحرام مشغول شد. وی سپس به [[بغداد]] و از آنجا به نیشابور بازگشت و تدریس خود را در زادگاهش ادامه داد. ابوالقاسم اکاف در دوران حکومت [[سلطان سنجر سلجوقی]] بر خراسان، در نیشابور درگذشت و در محله حیره این شهر به خاک سپرده شد. | ||
== شخصیت‌شناسی == | == شخصیت‌شناسی == | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
== دوران تحصیل == | == دوران تحصیل == | ||
ابوالقاسم فقه را نزد ابونصر قُشَیری (درگذشت ۵۱۴ق) آموخت و از علی بن عبدالله الحیری و عبدالغفار شیروی (درگذشت ۵۱۰ق) اجازه نقل [[حدیث]] گرفت.<ref>الانساب، ج۱، ص۲۰۲؛ المنتظم، ج۱۸، ص۹۹؛ طبقات الشافعیه، ج۷، ص۱۵۲.</ref> وی افزون بر [[فقه]] و حدیث به[[فلسفه]] و دیگر علوم آشنا بود.<ref>الانساب، ج۱، ص۲۰۲.</ref> پس از مدتی عازم [[مکه]] شد و از [[عبدالملک طبری]] و [[محمد جوینی]] (درگذشت ۴۳۸ق) بهره گرفت.<ref>التحبیر، ج۱، ص۳۹۸–۴۰۰؛ العقد الثمین، ج۵، ص۳۶۳.</ref> | ابوالقاسم فقه را نزد ابونصر قُشَیری (درگذشت ۵۱۴ق) آموخت و از علی بن عبدالله الحیری و عبدالغفار شیروی (درگذشت ۵۱۰ق) اجازه نقل [[حدیث]] گرفت.<ref>الانساب، ج۱، ص۲۰۲؛ المنتظم، ج۱۸، ص۹۹؛ طبقات الشافعیه، ج۷، ص۱۵۲.</ref> وی افزون بر [[فقه]] و حدیث به [[فلسفه]] و دیگر علوم آشنا بود.<ref>الانساب، ج۱، ص۲۰۲.</ref> پس از مدتی عازم [[مکه]] شد و از [[عبدالملک طبری]] و [[محمد جوینی]] (درگذشت ۴۳۸ق) بهره گرفت.<ref>التحبیر، ج۱، ص۳۹۸–۴۰۰؛ العقد الثمین، ج۵، ص۳۶۳.</ref> | ||
== تدریس در مکه == | == تدریس در مکه == | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
|شکل بندی اشعار= | |شکل بندی اشعار= | ||
|شکل بندی خط اول= | |شکل بندی خط اول= | ||
| | |خط اول = '''نصیحت ابوالقاسم اکاف به سلطان سنجر''' | ||
|خواجهٔ اکاف آن برهان دین|گفت سنجر را که ای سلطان دین | |خواجهٔ اکاف آن برهان دین|گفت سنجر را که ای سلطان دین | ||
|واجبم آید به تو دادن زکات|زانکه تو درویش حالی در حیات | |واجبم آید به تو دادن زکات|زانکه تو درویش حالی در حیات | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
|از همه کس گر چه داری بیشتر|می‌ندانم کس ز تو درویشتر<ref>عطار نیشابوری، مصیبت‌نامه، بخش هفتم</ref>}} | |از همه کس گر چه داری بیشتر|می‌ندانم کس ز تو درویشتر<ref>عطار نیشابوری، مصیبت‌نامه، بخش هفتم</ref>}} | ||
ابوالقاسم پس از مکه مدتی در [[بغداد]] ساکن گشت و آن‌گاه به[[نیشابور]] بازگشت.<ref>طبقات الشافعیه، ج۷، ص۱۵۲.</ref> گفته‌اند که وی در زهد و ورع یگانه روزگار بود. از او به عنوان ضرب‌المثل در پاکی و ترک دنیا یاد می‌شد. به‌اندک مال حلال راضی بود. بسیار انفاق می‌کرد و از کارهای ویژه‌اش گرفتن بینی هنگام انفاق عطریات بود تا حتی همین اندازه نیز از بوی آن لذت نبرد.<ref>المنتظم، ج۱۸، ص۹۹؛ التحبیر، ج۱، ص۳۹۸–۴۰۰؛ طبقات الشافعیه، ج۷، ص۱۵۲.</ref> | ابوالقاسم پس از مکه مدتی در [[بغداد]] ساکن گشت و آن‌گاه به [[نیشابور]] بازگشت.<ref>طبقات الشافعیه، ج۷، ص۱۵۲.</ref> گفته‌اند که وی در زهد و ورع یگانه روزگار بود. از او به عنوان ضرب‌المثل در پاکی و ترک دنیا یاد می‌شد. به‌اندک مال حلال راضی بود. بسیار انفاق می‌کرد و از کارهای ویژه‌اش گرفتن بینی هنگام انفاق عطریات بود تا حتی همین اندازه نیز از بوی آن لذت نبرد.<ref>المنتظم، ج۱۸، ص۹۹؛ التحبیر، ج۱، ص۳۹۸–۴۰۰؛ طبقات الشافعیه، ج۷، ص۱۵۲.</ref> | ||
ابوالقاسم مریدان و شاگردان فراوان داشت. [[سلطان سنجر سلجوقی]] از علاقه‌مندان او بود که برای دیدار با او و [[تبرک]] به وی اجازه می‌گرفت.<ref>المنتظم، ج۱۸، ص۹۹؛ التحبیر، ج۱، ص۳۹۸–۴۰۰؛ طبقات الشافعیه، ج۷، ص۱۵۱–۱۵۲.</ref> از شاگردان او می‌توان به علی بن سلیمان مرادی اشاره کرد.<ref>تاریخ دمشق، ج۴۱، ص۵۱۵–۵۱۶.</ref> ابوالقاسم در نیشابور رکن [[مذهب شافعی]] بود و [[نماز جمعه]] به امامت او برگزار می‌شد. پس از نماز، دانشمندان سؤالات خود را از او می‌پرسیدند.<ref>الوافی بالوفیات، ج۶، ص۱۵۹؛ طبقات الشافعیه، ج۶، ص۹.</ref> | ابوالقاسم مریدان و شاگردان فراوان داشت. [[سلطان سنجر سلجوقی]] از علاقه‌مندان او بود که برای دیدار با او و [[تبرک]] به وی اجازه می‌گرفت.<ref>المنتظم، ج۱۸، ص۹۹؛ التحبیر، ج۱، ص۳۹۸–۴۰۰؛ طبقات الشافعیه، ج۷، ص۱۵۱–۱۵۲.</ref> از شاگردان او می‌توان به علی بن سلیمان مرادی اشاره کرد.<ref>تاریخ دمشق، ج۴۱، ص۵۱۵–۵۱۶.</ref> ابوالقاسم در نیشابور رکن [[مذهب شافعی]] بود و [[نماز جمعه]] به امامت او برگزار می‌شد. پس از نماز، دانشمندان سؤالات خود را از او می‌پرسیدند.<ref>الوافی بالوفیات، ج۶، ص۱۵۹؛ طبقات الشافعیه، ج۶، ص۹.</ref> | ||
== درگذشت == | == درگذشت == | ||
در سال ۵۴۹ق در دوران حکومت سلطان سنجر سلجوقی بر خراسان، با یورش شدید ترکان غُز به این خطه، لشکر خراسان پس از شکست، به[[نیشابور]] عقب‌نشینی کرد. ترکان غُز به نیشابور هجوم آوردند و تمام شهر را نابود و مردم را قتل‌عام کردند. بسیاری از بزرگان از جمله ابوالقاسم اکّاف در این هجوم کشته شدند.<ref>الکامل، ج۱۱، ص۱۸۱؛ تاریخ الاسلام، ج۳۷، ص۳۹.</ref> برخی کشته شدن او را مردود شمرده و آورده‌اند که در پی شفاعت سلطان سنجر آزاد شد؛ اما در همان سال بر اثر بیماری درگذشت<ref>طبقات الشافعیه، ج۷، ص۱۵۱–۱۵۲.</ref> و در حیره، محله‌ای در نیشابور<ref>احسن التقاسیم، ص۲۵.</ref> کنار پدرش به خاک سپرده شد.<ref>المنتظم، ج۱۸، ص۹۹؛ التحبیر، ج۱، ص۳۹۸؛ طبقات الشافعیه، ج۷، ص۱۵۲.</ref> | در سال ۵۴۹ق در دوران حکومت سلطان سنجر سلجوقی بر خراسان، با یورش شدید ترکان غُز به این خطه، لشکر خراسان پس از شکست، به [[نیشابور]] عقب‌نشینی کرد. ترکان غُز به نیشابور هجوم آوردند و تمام شهر را نابود و مردم را قتل‌عام کردند. بسیاری از بزرگان از جمله ابوالقاسم اکّاف در این هجوم کشته شدند.<ref>الکامل، ج۱۱، ص۱۸۱؛ تاریخ الاسلام، ج۳۷، ص۳۹.</ref> برخی کشته شدن او را مردود شمرده و آورده‌اند که در پی شفاعت سلطان سنجر آزاد شد؛ اما در همان سال بر اثر بیماری درگذشت<ref>طبقات الشافعیه، ج۷، ص۱۵۱–۱۵۲.</ref> و در حیره، محله‌ای در نیشابور<ref>احسن التقاسیم، ص۲۵.</ref> کنار پدرش به خاک سپرده شد.<ref>المنتظم، ج۱۸، ص۹۹؛ التحبیر، ج۱، ص۳۹۸؛ طبقات الشافعیه، ج۷، ص۱۵۲.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
{{دانشنامه | {{دانشنامه | ||
| آدرس = http:// | | آدرس = http://hzrc.ac.ir/post/9356 | ||
| عنوان = ابوالقاسم اکاف نیشابوری | | عنوان = ابوالقاسم اکاف نیشابوری | ||
| نویسنده = سید محمد امینی | | نویسنده = سید محمد امینی | ||
| خط ۸۶: | خط ۸۶: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
[[رده:مدفونان در نیشابور]] | |||
[[رده:فقیهان شافعی]] | |||
[[رده:مدرسان در مکه]] | |||
[[رده:ایرانیان مقیم مکه در سده ششم]] | |||