خانه حضرت خدیجه(س): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''خانه حضرت خدیجه(س)'''،همسر | '''خانه حضرت خدیجه(س)'''،همسر پیامبر در [[مکه]]، همان خانه‌ای بود که [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] پس از ازدواج با خدیجه(س) تا هنگام [[هجرت به مدینه]]، در آن زندگی می‌کرد. این خانه محل تولد [[حضرت فاطمه (س)]] و دیگر فرزندان خدیجه(س) بود و بسیاری از [[آیات مکی|آیات مکی قرآن]] نیز در آن خانه بر پیامبر نازل شد. خدیجه در همین خانه درگذشت. | ||
از سده | بنابر گزارش‌هاى برجاى مانده از سده ششم، این مکان با نام مولد فاطمه (زادگاه فاطمه)، نیز شناخته مى‌شد. در اين قرن، دو گنبد در اين خانه، وجود داشت: یکی را [[قبه الوحی]] می‌خواندند؛ زيرا بر روى اتاقی ساخته شده بود که محل عبادت و محل نزول جبرئیل بر پیامبر دانسته می‌شد. گنبد دیگر را بر روى اتاقی ساخته بودند که گفته می‌شد: [[مولد فاطمه(س)|محل ولادت حضرت فاطمه(س)]] است. | ||
در سده چهاردهم/بیستم | در سده چهاردهم/بیستم میلادی، پس از حاکميت [[آل سعود]] بر مکه، این خانه تخریب شد و بعدها ساختمانی برای آموزش [[قرآن]]، در آن جايگاه، ساخته شد. در هنگام تخریب مدرسه قرآن و حفاری آن براى توسعه [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] در سال 1410 قمری، بقایای خانه خدیجه از زیر خاک پیدا شد. این مکان امروزه از میان رفته و مکان آن در محدوده مسجدالحرام است. | ||
==مکان == | ==مکان == | ||
خانه | خانه [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] در [[مکه]] و در [[کوچه عطارها]] (زقاق العطارین)<ref>نک: أخبار مکة، الأزرقی، ج2، ص78- 87؛ دار سیدة خدیجة بنت خویلد، ص94.</ref> و در مجاورت خانه [[ابوسفیان]] قرار داشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=199 أخبار مکة، الأزرقی، ج2، ص 199.]</ref> اين کوچه به زرگرها (زقاق الصوغ) و سنگ (زقاق الحجر) نيز شهرت یافت<ref> دار سیدة خدیجة بنت خویلد، ص94.</ref> يکى از مسيرهاى زائران و حاجيان به [[مسجد الحرام]]، اين کوچه بوده؛ زيرا يک طرف اين کوچه، به مسجد الحرام می‌رسیده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=87 أخبار مکة، الأزرقی، ج2، ص 87]؛ الزهور المقتطفة من تاریخ مکة المشرفة، ص 99.</ref> | ||
این | این خانه، محل زندگی پیامبر(ص) با [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] بوده<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=199 أخبار مکة، الأزرقی، ج2، ص 199.]</ref> و بسیاری از [[آیات مکی|آیات مکی قرآن]]، در این خانه نازل شده است.<ref>الزهور المقتطفة من تاریخ مکة المشرفة، ص99.</ref> همچنین حضرت فاطمه(س) و دیگر فرزندان حضرت خدیجه(س) در این خانه بدنیا آمده اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=199 أخبار مکة، الأزرقی، ج2، ص 199.]</ref> محل درگذشت حضرت خدیجه(س) نیز همین خانه گزارش شده است و [[پیامبر (ص)]] پس از آن تا زمان هجرت به مدینه در این خانه ساکن بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=199 أخبار مکة، الأزرقی، ج2، ص 199.]</ref> | ||
== نام‌ها == | == نام‌ها == | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
[[تقی‌الدین فاسی]] (م.۸۳۲ق.)،تاریخ‌نگار مکه، توصیف دقیقی از بنای خانه خدیجه یا به گفته او «مولد فاطمه» به دست داده و اشاره می‌کند که این خانه نزد مردم با فضیلت است و آن را زیارت می‌کنند.<ref>الزهور المقتطفة من تاریخ مکة المشرفة، ص 99.</ref> | [[تقی‌الدین فاسی]] (م.۸۳۲ق.)،تاریخ‌نگار مکه، توصیف دقیقی از بنای خانه خدیجه یا به گفته او «مولد فاطمه» به دست داده و اشاره می‌کند که این خانه نزد مردم با فضیلت است و آن را زیارت می‌کنند.<ref>الزهور المقتطفة من تاریخ مکة المشرفة، ص 99.</ref> | ||
فاسی می‌گوید این مکان بیشتر شبیه مسجد است زیرا در آن رواقی با هفت طاق و هشت ستون وجود دارد. در وسط دیوار جلویی سه محراب هست و روبروی آن رواقی است با چهار طاق و پنج ستون. و بین این دو رواق صحنی است. بخش دیگر خانه شامل اتاق‌ها است. یکی [[مولد فاطمه]]، دیگری [[قبه وحی]]، و سومی [[مختبا]] | فاسی می‌گوید این مکان بیشتر شبیه مسجد است زیرا در آن رواقی با هفت طاق و هشت ستون وجود دارد. در وسط دیوار جلویی سه محراب هست و روبروی آن رواقی است با چهار طاق و پنج ستون. و بین این دو رواق صحنی است. بخش دیگر خانه شامل اتاق‌ها است. یکی [[مولد فاطمه]]، دیگری [[قبه وحی]]، و سومی [[مختبا]].<ref>شفاء الغرام، ج1، ص360 | ||
</ref> برخی برآنند که این اتاق‌ها همان محدوده قدیم خانه است که در زمان پیامبر بوده و قسمت مسجد بعدا به آن اضافه شده است.<ref>دار سیدة خدیجه، ص ۴۸</ref>توصیف‌های کوتاه‌تر دیگر نویسندگان نیز تا قرن یازدهم با توصیف فاسی همخوانی دارد.<ref>دار السیده خدیجه، ص ۵۲-۵۳</ref> | |||
== خانه خدیجه در قرن سیزدهم و چهاردهم == | == خانه خدیجه در قرن سیزدهم و چهاردهم == | ||
[[پرونده: | [[پرونده:طرح بتنونی از خانه خدیجه۲.jpg|300px|thumb|left|]] | ||
در سفرنامه‌ای از اواخر دوره [[ناصرالدین شاه قاجار]] (حک: ۱۳۱۳–۱۲۶۴ق) در وصف خانه حضرت خدیجه(س) آمده است که صحنی سنگفرش از مرمر داشته، گنبدی بر تولدگاه حضرت فاطمه (س) بوده و یک اتاق درآن با عنوان عبادتگاه [[پیامبر (ص)]] مشهور بوده است.<ref>میقات حج، ش63، ص70.</ref>بنابر گزارشی در سال ۱۲۶۵ قمری، در محل خانه خدیجه تکیه‌ای مشهور به «تکیة السیدة فاطمة» برای استفاده فقرا ساخته شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%85_%D8%AC%DB%B1.pdf&page=289 التاریخ القویم، ج1، ص289-290.]</ref> | در سفرنامه‌ای از اواخر دوره [[ناصرالدین شاه قاجار]] (حک: ۱۳۱۳–۱۲۶۴ق) در وصف خانه حضرت خدیجه(س) آمده است که صحنی سنگفرش از مرمر داشته، گنبدی بر تولدگاه حضرت فاطمه (س) بوده و یک اتاق درآن با عنوان عبادتگاه [[پیامبر (ص)]] مشهور بوده است.<ref>میقات حج، ش63، ص70.</ref>بنابر گزارشی در سال ۱۲۶۵ قمری، در محل خانه خدیجه تکیه‌ای مشهور به «تکیة السیدة فاطمة» برای استفاده فقرا ساخته شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%85_%D8%AC%DB%B1.pdf&page=289 التاریخ القویم، ج1، ص289-290.]</ref> | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۶: | ||
== تخریب خانه == | == تخریب خانه == | ||
محمدحسین هیکل (م.1376ق) نویسنده مصری در سال 1354ق از مکان این خانه بازدید کرده است، می نویسد : وهابی‌ها محل ولادت حضرت فاطمه (س) را تخریب کرده اند و در حال حاضر این محل فضای خالی است و اثری از آن نیست.<ref>فی منزل الوحی، ص 227.</ref> محمد لطفی جمعه نیز در سفرنامه خود تخریب خانه را تایید کرده است.<ref>الأیام المبرورة فی البقاع المقدسه، ص 78.</ref> | |||
== ساخت مدرسه قرآن در مکان خانه == | == ساخت مدرسه قرآن در مکان خانه == | ||
در جمادی الاول سال 1370 قمری ساختمانی به عنوان مدرسه حفظ قرآن کریم در زمین خانه حضرت خدیجه(س) ساخته شد.<ref>دار سیدة خدیجه بنت خویلد، ص 58؛ اعلام الحجاز في القرن الرابع عشر، ص 85.</ref>محمد طاهر کردی (م. ۱۴۰۰ق) نیز از این تکیه یاد کرده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%85_%D8%AC%DB%B1.pdf&page=290 التاریخ القویم، ج1، ص 290]</ref> این مسجد به همت سید عباس قطان ساخته شد و مشهور به مدرسه سید عباس در دار ام المومنین خدیجه بود.<ref>دار السیده خدیجه بنت خویلد، ص ۵۸</ref> | در جمادی الاول سال 1370 قمری ساختمانی به عنوان مدرسه حفظ قرآن کریم در زمین خانه حضرت خدیجه(س) ساخته شد.<ref>دار سیدة خدیجه بنت خویلد، ص 58؛ اعلام الحجاز في القرن الرابع عشر، ص 85.</ref>محمد طاهر کردی (م. ۱۴۰۰ق) نیز از این تکیه یاد کرده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%85_%D8%AC%DB%B1.pdf&page=290 التاریخ القویم، ج1، ص 290]</ref> این مسجد به همت سید عباس قطان ساخته شد و مشهور به مدرسه سید عباس در دار ام المومنین خدیجه بود.<ref>دار السیده خدیجه بنت خویلد، ص ۵۸</ref> | ||
== ادغام در | == ادغام در مسجدالحرام == | ||
سر انجام در سال ١۴١٠ ساختمان حفظ قرآن براى توسعه فضاهاى ضلع شرقى حرم تخريب شد. در هنگام عمليات تخريب به وجود باقی مانده بناهای قدیمی پى‌بردند و معلوم شد مكانى كه اين آثار تاريخى در آن يافت شده همان خانه [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] است.<ref>دار سیدة خدیجه بنت خویلد، ص 60؛ الأماكن المأثورة المتواترة في مكة المكرمة ، ص 249.</ref> احمد زکی یمانی در هنگام عملیات ساختمانی در محل حضور یافته و از بقایای خانه خدیجه تصاویر و نقشه‌هایی تهیه کرده و در کتاب خود دار السیدة خدیجه بنت خویلد گزارشی از مشاهداتش به دست داده است.<ref>دار السیدة خدیجه بنت خویلد، ص ۹۳ به بعد</ref> | سر انجام در سال ١۴١٠ ساختمان حفظ قرآن براى توسعه فضاهاى ضلع شرقى حرم تخريب شد. در هنگام عمليات تخريب به وجود باقی مانده بناهای قدیمی پى‌بردند و معلوم شد مكانى كه اين آثار تاريخى در آن يافت شده همان خانه [[حضرت خدیجه (س)|حضرت خدیجه(س)]] است.<ref>دار سیدة خدیجه بنت خویلد، ص 60؛ الأماكن المأثورة المتواترة في مكة المكرمة ، ص 249.</ref> احمد زکی یمانی در هنگام عملیات ساختمانی در محل حضور یافته و از بقایای خانه خدیجه تصاویر و نقشه‌هایی تهیه کرده و در کتاب خود دار السیدة خدیجه بنت خویلد گزارشی از مشاهداتش به دست داده است.<ref>دار السیدة خدیجه بنت خویلد، ص ۹۳ به بعد</ref> | ||
| خط ۱۴۶: | خط ۱۴۷: | ||
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]] | [[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]] | ||
[[رده:مکان‌های تاریخی تخریب شده در مکه]] | [[رده:مکان‌های تاریخی تخریب شده در مکه]] | ||
[[ar:بيت السيدة خديجة (ع)]] | |||
[[en:Lady Khadija's House]] | |||