کوه الرایه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
== | {{جعبه اطلاعات بنای مذهبی | ||
کوه | | تصویر = جبل الرایه.jpg | ||
| مکان =شمال شهر [[مدینه]]، در نزدیکی و در شرق [[کوه سلع|کوه سَلْع]] و میان [[کوه احد]] و کوه سلع | |||
|نام‌های دیگر=ذُباب}} | |||
'''کوه الرایَه''' (به عربی: جَبَلُ الرایَة) یا کوه ذُباب، کوهی است در شمال شهر [[مدینه]] و میان [[کوه احد]] و [[کوه سلع|کوه سَلْع]]، که از آن در جنگ‌های [[غزوه احزاب|احزاب]]، [[غزوه خیبر|خیبر]]، [[غزوه تبوک|تبوک]] و [[غزوه غابه|غابه]] نام برده شده است. این کوه، برای تعیین مسیر خندقی که در جنگ احزاب ساخته شده دارای اهمیت است. | |||
[[مسجد ذباب]]، روی این کوه قرار دارد. | |||
==نام== | |||
به گمانِ برخی، سببِ نامگذاری این کوه به الرایه (به معنای پرچم)<ref>کتاب العین، ج2، ص153.</ref>، این است که پرچم اسلام بر بالای این کوه برافراشته می‌شد، یا آنکه پرچم شورشیان [[واقعه حره|واقعه حرّه]] در آنجا نصب شد.<ref name=":1" /> | |||
همچنین کوه الرایه، در گذشته، به نام ذُباب خوانده می‌شد.{{یادداشت|و فی المعالم الاثیره: «ذباب بضم الذال المعجمة و موحدتان بینهما ألف.»}}<ref name=":0">معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج1، ص267؛ المغانم المطابه فی معالم طابه، ص۱۴۶.</ref> گفته شده نامگذاری آن به ذباب{{یادداشت|واژه ذباب، نام پرنده یا قسمت بُرَنده شمشیر است و برخی، آن را به معنای زنبور عسل نیز آورده‌اند.}}<ref>مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، ص۲۰۶؛ مفردات الفاظ قرآن، ص325.</ref>، به فردی به نام ذباب از مردم [[یمن]] برمی‌گردد، که مردی از انصار را کشته بود و مروان بن حکم، دستور داد او را روی این کوه گردن بزنند.<ref>معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج1، ص266.</ref> | |||
==مکان== | ==مکان== | ||
کوه الرایه، در شمال شهر [[مدینه]]، در نزدیکی<ref name=":1" /> و در شرق [[کوه سلع|کوه سَلْع]]<ref name=":0" /> و میان [[کوه احد]] و کوه سلع قرار دارد.<ref name=":1" /> | |||
== | ==اهمیت== | ||
کوه | کوه الرایه، یکی از مناطق مهم مدینه از نظر تاریخی شمرده شده است؛ زیرا امروزه آثار خندقی که در ماجرای [[غزوه احزاب|جنگ احزاب]] کنده شد از میان رفته و این کوه، نشانه خوبی برای یافتن مسیر احتمالی این خندق است.<ref>معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج1، ص267.</ref> | ||
==مسجد ذباب== | ==مسجد ذباب== | ||
{{اصلی|مسجد ذباب}} | {{اصلی|مسجد ذباب}} | ||
روی این کوه، مسجد ذباب قرار دارد، که به آن «قرین» و «الرایه» نیز گفته شده است.<ref name=":0" /> این مسجد، در جایی ساخته شده که [[حضرت محمد(ص)]] بر آن خیمه‌ای بر پا کرد. مسجد | روی این کوه، مسجد ذباب قرار دارد، که به آن «قرین» و «الرایه» نیز گفته شده است.<ref name=":0" /> این مسجد، در جایی ساخته شده که [[حضرت محمد(ص)]] بر آن خیمه‌ای بر پا کرد. مسجد ذباب، مساحتی کوچک داشته<ref name=":1">آثار اسلامی مکه و مدینه، ج۱، ص۳۶۳.</ref> و در سال ۱۴۰۶ق. بنای مخروبه آن و محرابی که به سختی دیده می‌شده گزارش شده است.<ref name=":2">الدر الثمین، ص١٧١.</ref> | ||
==در تاریخ== | ==در تاریخ== | ||
در جریان [[غزوه احزاب|جنگ احزاب]]، چادری برای [[حضرت محمد(ص)]] بالای این کوه نصب شد که از آنجا به عملیات مقدماتی مسلمانان در کندن خندق و تعیین محل آن نظارت می‌کرد.<ref name=":1" /> | در جریان [[غزوه احزاب|جنگ احزاب]]، چادری برای [[حضرت محمد(ص)]] بالای این کوه نصب شد که از آنجا به عملیات مقدماتی مسلمانان در کندن خندق و تعیین محل آن نظارت می‌کرد.<ref name=":1" /> | ||
در جریان دو [[غزوه خیبر]] و [[غزوه تبوک|تبوک]]، حضرت محمد(ع) پرچمش را روی این کوه نصب کرد؛ وقتی مسلمانان آن را دیدند برای جهاد بیرون رفتند.<ref name=":2" /> | در جریان دو [[غزوه خیبر]] و [[غزوه تبوک|تبوک]]، حضرت محمد(ع) پرچمش را روی این کوه نصب کرد؛ وقتی مسلمانان آن را دیدند برای جهاد بیرون رفتند.<ref name=":2" /> | ||
سلمة بن الاکوع، روی این کوه ایستاده و با فریاد، مردم را از دزدیده شدن شتران حضرت محمد(ص)، توسط عیینة بن حصن آگاه کرد. حضرت محمد(ص) بیرون رفته و | سلمة بن الاکوع، روی این کوه ایستاده و با فریاد، مردم را از دزدیده شدن شتران حضرت محمد(ص)، توسط عیینة بن حصن آگاه کرد. حضرت محمد(ص) بیرون رفته و [[غزوه غابه]] شکل گرفت.<ref>الدر الثمین، ص۱۷۲.</ref> | ||
==پانوشت== | |||
{{پانویس}} | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | |||
{{برگرفتگی | |||
| پیش از لینک = مقاله | | پیش از لینک = مقاله | ||
| منبع = بررسی جغرافیای طبیعی مدینه | | منبع = بررسی جغرافیای طبیعی مدینه | ||
| پس از لینک = یحیی جهانگیری و علی اصغر کریم خانی، فصلنامه میقات حج، دوره ۲۶، ش۱۰۳، بهار ۱۳۹۷، ص۷۹–۱۰ | | پس از لینک = یحیی جهانگیری و علی اصغر کریم خانی، فصلنامه میقات حج، دوره ۲۶، ش۱۰۳، بهار ۱۳۹۷، ص۷۹–۱۰ | ||
| لینک = http://miqat.hajj.ir/article_70564.html | | لینک = http://miqat.hajj.ir/article_70564.html | ||
}}''' | }} | ||
* '''کتاب العین'''، خلیل بن احمد فراهیدی، نشر هجرت، قم، ۱۴۰۹ق. | |||
'''مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر'''، احمد فیومی، مؤسسة دارالهجرة، قم، ۱۴۱۴ق. | * '''مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر'''، احمد فیومی، مؤسسة دارالهجرة، قم، ۱۴۱۴ق. | ||
* '''معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، دار و مکتبه الهلال، بیروت، ۱۴۱۹ق. | |||
'''معالم | * '''المغانم المطابه فی معالم طابه'''، مجدالدین فیروز آبادی، مرکز بحوث و دراسات المدینة المنوره، مدینه، ۲۰۰۲م. | ||
* '''مفردات الفاظ قرآن'''، راغب اصفهانی، دارالکتب العلمیه، قم، بی‌تا. | |||
'''المغانم المطابه فی معالم طابه'''، مجدالدین فیروز آبادی، مرکز بحوث و دراسات المدینة المنوره، مدینه، ۲۰۰۲م. | {{پایان}} | ||
[[رده:کوه‌های مدینه]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۲۳:۳۲
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| مکان | شمال شهر مدینه، در نزدیکی و در شرق کوه سَلْع و میان کوه احد و کوه سلع |
| نام‌های دیگر | ذُباب |
کوه الرایَه (به عربی: جَبَلُ الرایَة) یا کوه ذُباب، کوهی است در شمال شهر مدینه و میان کوه احد و کوه سَلْع، که از آن در جنگ‌های احزاب، خیبر، تبوک و غابه نام برده شده است. این کوه، برای تعیین مسیر خندقی که در جنگ احزاب ساخته شده دارای اهمیت است.
مسجد ذباب، روی این کوه قرار دارد.
نام[ویرایش | ویرایش مبدأ]
به گمانِ برخی، سببِ نامگذاری این کوه به الرایه (به معنای پرچم)[۱]، این است که پرچم اسلام بر بالای این کوه برافراشته می‌شد، یا آنکه پرچم شورشیان واقعه حرّه در آنجا نصب شد.[۲]
همچنین کوه الرایه، در گذشته، به نام ذُباب خوانده می‌شد.[یادداشت ۱][۳] گفته شده نامگذاری آن به ذباب[یادداشت ۲][۴]، به فردی به نام ذباب از مردم یمن برمی‌گردد، که مردی از انصار را کشته بود و مروان بن حکم، دستور داد او را روی این کوه گردن بزنند.[۵]
مکان[ویرایش | ویرایش مبدأ]
کوه الرایه، در شمال شهر مدینه، در نزدیکی[۲] و در شرق کوه سَلْع[۳] و میان کوه احد و کوه سلع قرار دارد.[۲]
اهمیت[ویرایش | ویرایش مبدأ]
کوه الرایه، یکی از مناطق مهم مدینه از نظر تاریخی شمرده شده است؛ زیرا امروزه آثار خندقی که در ماجرای جنگ احزاب کنده شد از میان رفته و این کوه، نشانه خوبی برای یافتن مسیر احتمالی این خندق است.[۶]
مسجد ذباب[ویرایش | ویرایش مبدأ]
روی این کوه، مسجد ذباب قرار دارد، که به آن «قرین» و «الرایه» نیز گفته شده است.[۳] این مسجد، در جایی ساخته شده که حضرت محمد(ص) بر آن خیمه‌ای بر پا کرد. مسجد ذباب، مساحتی کوچک داشته[۲] و در سال ۱۴۰۶ق. بنای مخروبه آن و محرابی که به سختی دیده می‌شده گزارش شده است.[۷]
در تاریخ[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در جریان جنگ احزاب، چادری برای حضرت محمد(ص) بالای این کوه نصب شد که از آنجا به عملیات مقدماتی مسلمانان در کندن خندق و تعیین محل آن نظارت می‌کرد.[۲]
در جریان دو غزوه خیبر و تبوک، حضرت محمد(ع) پرچمش را روی این کوه نصب کرد؛ وقتی مسلمانان آن را دیدند برای جهاد بیرون رفتند.[۷]
سلمة بن الاکوع، روی این کوه ایستاده و با فریاد، مردم را از دزدیده شدن شتران حضرت محمد(ص)، توسط عیینة بن حصن آگاه کرد. حضرت محمد(ص) بیرون رفته و غزوه غابه شکل گرفت.[۸]
پانوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ کتاب العین، ج2، ص153.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ آثار اسلامی مکه و مدینه، ج۱، ص۳۶۳.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج1، ص267؛ المغانم المطابه فی معالم طابه، ص۱۴۶.
- ↑ مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، ص۲۰۶؛ مفردات الفاظ قرآن، ص325.
- ↑ معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج1، ص266.
- ↑ معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج1، ص267.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ الدر الثمین، ص١٧١.
- ↑ الدر الثمین، ص۱۷۲.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این مقاله برگرفته از مقاله بررسی جغرافیای طبیعی مدینه یحیی جهانگیری و علی اصغر کریم خانی، فصلنامه میقات حج، دوره ۲۶، ش۱۰۳، بهار ۱۳۹۷، ص۷۹–۱۰ است.
- کتاب العین، خلیل بن احمد فراهیدی، نشر هجرت، قم، ۱۴۰۹ق.
- مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، احمد فیومی، مؤسسة دارالهجرة، قم، ۱۴۱۴ق.
- معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، دار و مکتبه الهلال، بیروت، ۱۴۱۹ق.
- المغانم المطابه فی معالم طابه، مجدالدین فیروز آبادی، مرکز بحوث و دراسات المدینة المنوره، مدینه، ۲۰۰۲م.
- مفردات الفاظ قرآن، راغب اصفهانی، دارالکتب العلمیه، قم، بی‌تا.