جعرانه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۴۱

جُعرانه (یا جِعرانه) منطقه‌ای است در شمال شرقی مکه که در فاصله حدود ۲۹ کیلومتری مسجدالحرام و بالای دره سَرِف (از وادی‌های شمالی مکه) قرار دارد. پیامبر اکرم در سال نهم هجرت در بازگشت از محاصره طائف از این مکان به قصد عمره، احرام بست و راهی مکه شد، از این رو مسلمانان احرام بستن از جعرانه را به قصد عمره مستحب می‌دانند. در این مکان همچنین، مسجدی در محل نماز خواندن پیامبر(ص) ساخته شده است.

جعرانه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

منطه‌ای است در شمال شرقی مکه در فاصله ۲۹ کیلومتری مسجدالحرام^[۱] که از سکونت‌گاه‌های قبیله هذیل بود.^[۲] برخی این نام را با تشدید و به صورت جِعِرّانه خوانده‌اند که از نظر شافعی قرائتی غلط است^[۳] در مقابل، برخی هر دو قرائت را صحیح دانسته‌اند.^[۴]

به گزارشی، نام جعرانه برگرفته از لقب زنی به نام ریطه یا رائطه، دختر کعب، مادر و به نقلی همسر اسد بن عبدالعزی، سرسلسله بنی‌اسد از تیره‌های قریش، است.^[۵]

جعرانه را به عنوان آبگاه و چاه نیز در منابع توصیف کرده‌اند^[۶] و این به دلیل وجود آب‌های گوارا در جعرانه، از جمله آبی که به برکت حضور پیامبر(ص) در این منطقه، در سال هشتم، از زمین جوشید و آن حضرت از آن نوشید.^[۷]

ناصر خسرو (م. ۴۸۱ق) در سفرنامه خود از وجود دو چاه، به نام «بئر الرسول» و «بئر علی بن ابی‌طالب» در جعرانه خبر داده است.^[۸]

محل احرام پیامبر(ص)[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پیامبر(ص) در سال نهم هجری، پس از بازگشت از محاصره طائف، در شب چهارشنبه، دوازده روز مانده به پایان ذی‌قعده، از مکانی در پایین تنگه و در انتهای دره جعرانه که طی مدت اقامت در جعرانه در آن‌جا نماز می‌خواند، احرام بست و برای انجام عمره عازم مکه شد.^[۹]

از آن زمان نماز و احرام از این مکان برای انجام عمره مستحب شمرده شده و جعرانه به همراه تنعیم و حدیبیه به عنوان ادنی الحل از میقات‌های عمره مُفرده است.^[۱۰] مذاهب مالکی،^[۱۱] حنبلی^[۱۲] و شافعی،^[۱۳] جعرانه را بهترین میقات عمره از مکه می‌دانند. در حالی که حنفی‌ها تنعیم را بر جعرانه مقدم می‌دارند.^[۱۴] فقهای امامیه نیز از افضیلت احرام از جعرانه، در عمره مفرده، سخن گفته‌اند.^[۱۵] همچنین مستحب است حاجیان، برای انجام عمره حج قِران و افراد، از این میقات احرام ببندند.^[۱۶]

مسجد جعرانه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

منابع قرن سوم از ساخت دو مسجد در جعرانه، یکی در قسمت انتهایی دره و در مکان نماز و احرام پیامبر(ص)، بدون ذکر نام سازنده آن، و دومین مسجد در قسمت ابتدایی دره و نزدیک‌تر به مکه، گزارش داده و ساخت آن را به مردی از قریش نسبت داده‌اند،^[۱۷] بعدها در منابع قرن نهم به بعد، همواره از یک مسجد در جعرانه یاد شده که آن را از سویی مکان احرام پیامبر(ص) دانسته و از سوی دیگر از مردی قریشی، به عنوان سازنده آن، یاد کرده‌اند.^[۱۸] محمد طاهر کردی در تاریخ القویم از بازسازی این مسجد، در سال ۱۲۶۳ قمری، توسط همسر یکی از شاهان حیدرآباد هند، یاد کرده است. این مسجد که به نام مسجد الرسول شناخته می‌شود، و در آغازِ حد حرم و در قسمت چپ دره قرار دارد، در سال ۱۳۷۰ق. بار دیگر بازسازی شد و سپس در ۱۳۸۴ قمری توسط اداره اوقاف عربستان سعودی توسعه یافت. بنای فعلی مسجد ۱۶۰۰ مترمربع و معماری آن شبیه مسجد تنعیم است.

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

↑ معجم معالم الحجاز، ج2، ص151.
↑ معجم قبائل المملکة العربیة السعودیه، ص879
↑ تصحیفات المحدثین، ج1، ص250؛ تاج العروس، ج6، ص200-201، «جعر»؛ عدة الانابه، ص221-222
↑ تهذیب الاسماء، ج3، ص58؛ نک: معجم معالم الحجاز، ج2، ص149
↑ شفاء الغرام، ج1، ص384؛ الجامع اللطیف، ص295؛ التاریخ القویم، ج5، ص162
↑ الجبال و الامکنه، ج1، ص95
↑ اخبار مکه، الفاکهی، ج5، ص68-69.
↑ سفرنامه ناصرخسرو، ص137.
↑ المغازی، ج3، ص958-959؛ الطبقات، ج2، ص117
↑ العروة الوثقی، ج4، ص640؛ کتاب الحج، ج2، ص290-293، 388؛ وسائل الشیعه، ج11، ص341
↑ مواهب الجلیل، ج4، ص38
↑ شفاء الغرام، ج1، ص380
↑ الام، ج2، ص146
↑ اثارة الترغیب، ج1، ص150
↑ ارشاد الاذهان، ج1، ص337؛ الدروس الشرعیه، ج1، ص338؛ الرسائل العشر، ص203
↑ قواعد الاحکام، ج1، ص416؛ فوائد القواعد، ص362؛ کشف اللثام، ج5، ص219
↑ المغازی، ج2، ص959؛ اخبار مکه، الازرقی، ج2، ص207
↑ تاریخ مکة المشرفه، ج1، ص184؛ الجامع اللطیف، ص294؛ التاریخ القویم، ج5، ص164

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از مدخل جعرانه در جلد ششم دانشنامه حج و حرمین شریفین است.

اثارة الترغیب و التشویق الی المساجد الثلاثه و البیت العتیق: محمد بن اسحاق الخوارزمی (م. ۸۲۷ق)، به کوشش محمد حسین الذهبی، مکه، مکتبه نزار مصطفی الباز، ۱۴۱۸ق؛
اخبار مکة فی قدیم الدهر و حدیثه: محمد بن اسحاق الفاکهی (م. ۲۷۵ق)، به کوشش عبدالملک بن عبدالله ابن دهیش، بیروت، دار خضر، ۱۴۱۴ق؛
اخبار مکة و ما جاء فیها من الآثار: محمد بن عبدالله الازرقی (م. ۲۴۸ق)، به کوشش رشدی الصالح ملحس، مکه، دار الثقافه، ۱۴۱۵ق؛
ارشاد الاذهان الی احکام الایمان: حسن بن یوسف حلی (۶۴۸–۷۲۶ق)، تحقیق فارس الحسون، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۰ق؛
الام: محمد بن ادریس الشافعی (م. ۲۰۴ق)، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۳ق؛
تاج العروس من جواهر القاموس: مرتضی الزبیدی (م. ۱۲۰۵ق)، به کوشش علی شیری، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۴ق؛
التاریخ القویم: محمد طاهر الکردی، به کوشش عبدالملک بن عبدبالله بن دهیش، بیروت، دار خضر، ۱۴۲۰ق؛
تاریخ مکة المشرفة و المسجدالحرام و المدینة الشریفة و القبر الشریف: محمد بن الضیاء (م. ۸۵۴ق)، به کوشش العدوی، مکه، مکتبة التجاریة مصطفی احمد الباز، ۱۴۱۶ق؛
تصحیفات المحدثین: حسن بن عبدالله العسکری (م. ۳۸۲ق)، القاهره، المطبعة العربیة الحدیثه، ۱۴۰۲ق؛
تهذیب الاسماء و اللغات: یحیی بن شرف النووی (۶۳۱–۶۷۶ق)، بیروت، دار الکتب العلمیه، بی‌تا؛
الجامع اللطیف فی فضل مکة و اهلها و بناء البیت الشریف: محمد ابن ظهیره (م. ۹۸۶ق)، به کوشش علی عمر، قاهره، مکتبة الثقافة الدینیه، ۱۴۲۳ق؛
الجبال و الامکنة و المیاه: محمود بن عمر الزمخشری (م. ۵۳۸ق)، به کوشش احمد عبدالتواب، قاهره، درالفضیله، ۱۳۱۹ق؛
الدروس الشرعیة فی فقه الامامیه: محمد بن مکی (م. ۷۸۶ق)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۲ق؛
الرسائل العشر: احمد بن محمد بن فهد الحلی (۷۵۷–۸۴۱ق)، به کوشش سید مهدی رجایی، قم، انتشارات کتابخانه آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی، ۱۴۰۹ق؛
سفرنامه ناصر خسرو: ناصر خسرو (م. ۴۸۱ق)، تصحیح محمد دبیر سیاقی، تهران، زوار، ۱۳۸۱ش؛
شفاء الغرام باخبار البلد الحرام: محمد بن احمد التقی الفاسی (م. ۸۳۲ق)، به کوشش گروهی از علما، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۲۱ق؛
الطبقات الکبری: محمد بن سعد (م. ۲۳۰ق)، به کوشش محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۰ق؛
عدة الانابة فی اماکن الاجابه: عبدالله بن ابراهیم الحسنی (م. ۱۲۰۷ق)، به کوشش عبدالله نذیر، مکه، المکتبه المکیه، ۱۴۲۹ق؛
العروة الوثقی: سید محمدکاظم طباطبایی یزدی (۱۲۴۷–۱۳۳۷ق)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۲۰ق؛
فوائد القواعد: زین‌الدین بن علی، شهید ثانی (۹۱۱–۹۶۶ق)، تحقیق گروهی از محققان، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۷۸ش؛
کشف اللثام: محمد بن الحسن الفاضل الهندی (م. ۱۱۳۷ق)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۶ق؛
معجم قبائل المملکة العربیة السعودیه: حمد الجاسر، ریاض، النادیی، ۱۴۰۱ق؛
معجم معالم الحجاز: عاتق بن الغیث البلادی، مکه، دار مکه للنشر و التوزیع، ۱۳۹۹ق؛
المغازی: محمد بن عمر الواقدی (م. ۲۰۷ق)، به کوشش مارسدن جونس، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۴۰۹ق؛
مواهب الجلیل: محمد بن محمد الحطاب الرعینی (م. ۹۵۴ق)، به کوشش زکریا عمیرات، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۶ق؛
وسائل الشیعه (تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه): محمد بن الحسن الحر العاملی (۱۰۳۳–۱۱۰۴ق)، به کوشش عبدالرحیم ربانی شیرازی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.

مقاله‌های مرتبط[ویرایش | ویرایش مبدأ]

[1] معجم معالم الحجاز، ج2، ص151.

[2] معجم قبائل المملکة العربیة السعودیه، ص879

[3] تصحیفات المحدثین، ج1، ص250؛ تاج العروس، ج6، ص200-201، «جعر»؛ عدة الانابه، ص221-222

[4] تهذیب الاسماء، ج3، ص58؛ نک: معجم معالم الحجاز، ج2، ص149

[5] شفاء الغرام، ج1، ص384؛ الجامع اللطیف، ص295؛ التاریخ القویم، ج5، ص162

[6] الجبال و الامکنه، ج1، ص95

[7] اخبار مکه، الفاکهی، ج5، ص68-69.

[8] سفرنامه ناصرخسرو، ص137.

[9] المغازی، ج3، ص958-959؛ الطبقات، ج2، ص117

[10] العروة الوثقی، ج4، ص640؛ کتاب الحج، ج2، ص290-293، 388؛ وسائل الشیعه، ج11، ص341

[11] مواهب الجلیل، ج4، ص38

[12] شفاء الغرام، ج1، ص380

[13] الام، ج2، ص146

[14] اثارة الترغیب، ج1، ص150

[15] ارشاد الاذهان، ج1، ص337؛ الدروس الشرعیه، ج1، ص338؛ الرسائل العشر، ص203

[16] قواعد الاحکام، ج1، ص416؛ فوائد القواعد، ص362؛ کشف اللثام، ج5، ص219

[17] المغازی، ج2، ص959؛ اخبار مکه، الازرقی، ج2، ص207

[18] تاریخ مکة المشرفه، ج1، ص184؛ الجامع اللطیف، ص294؛ التاریخ القویم، ج5، ص164

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{در دست ویرایش|ماه=[[مرداد]]|روز=[[۳۰]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Kamran  }}
+'''جُعرانه''' (یا جِعرانه) منطقه‌ای است در شمال شرقی [[مکه]] که در فاصله حدود ۲۹ کیلومتری [[مسجدالحرام]] و بالای [[دره سرف|دره سَرِف]] (از وادی‌های شمالی مکه) قرار دارد. [[پیامبر اکرم]] در سال نهم هجرت در بازگشت از محاصره [[طائف]] از این مکان به قصد [[عمره]]، [[احرام]] بست و راهی مکه شد، از این رو مسلمانان احرام بستن از جعرانه را به قصد عمره مستحب می‌دانند. در این مکان همچنین، مسجدی در محل نماز خواندن پیامبر(ص) ساخته شده است.
-'''جُعرانه''' منطقه‌اي است در شمال شرقي مکه که در فاصله حدود ۲۹ کيلومتري  مسجدالحرام و بالاي دره سَرِف (از وادي‌هاي شمالي مکه)  قرار دارد. پیامبر اکرم در سال نهم هجرت در بازگشت از محاصره [[طائف]] از این مکان به قصد [[عمره]]، [[احرام]] بست و راهی [[مکه]] شد، از این رو مسلمانان احرام بستن از جعرانه را به قصد عمره مستحب می‌دانند. در این مکان همچنین، مسجدی در محل نماز خواندن پیامبر(ص) ساخته شده است.
-==جعرانه==
-منطه‌ای است در شمال شرقی مکه در فاصله ۲۹ کیلومتری [[مسجدالحرام]]<ref>معجم معالم الحجاز، ج2، ص151. </ref> که از سکونت‌گاه‌هاي قبيله هذيل بود.<ref>معجم قبائل المملکة العربية السعوديه، ص879</ref> برخی این نام را  با تشديد و به صورت جِعِرّانه خوانده اند که از نظر شافعي قرائتي غلط است<ref>تصحيفات المحدثين، ج1، ص250؛ تاج العروس، ج6، ص200-201، «جعر»؛ عدة الانابه، ص221-222</ref> در مقابل، برخي هر دو قرائت را صحيح دانسته‌اند.<ref>تهذيب الاسماء، ج3، ص58؛ نک: معجم معالم الحجاز، ج2، ص149</ref>
-به گزارشي، نام جعرانه برگرفته از لقب زني به نام ريطه يا رائطه، دختر کعب، مادر و به نقلي همسر اسد بن عبدالعزي، سرسلسله بني‌اسد از تيره‌هاي قريش، است. <ref>شفاء الغرام، ج1، ص384؛ الجامع اللطيف، ص295؛ التاريخ القويم، ج5، ص162</ref>
+== جعرانه ==
+منطه‌ای است در شمال شرقی مکه در فاصله ۲۹ کیلومتری [[مسجدالحرام]]<ref>معجم معالم الحجاز، ج2، ص151.</ref> که از سکونت‌گاه‌های قبیله هذیل بود.<ref>معجم قبائل المملکة العربیة السعودیه، ص879</ref> برخی این نام را با تشدید و به صورت جِعِرّانه خوانده‌اند که از نظر شافعی قرائتی غلط است<ref>تصحیفات المحدثین، ج1، ص250؛ تاج العروس، ج6، ص200-201، «جعر»؛ عدة الانابه، ص221-222</ref> در مقابل، برخی هر دو قرائت را صحیح دانسته‌اند.<ref>تهذیب الاسماء، ج3، ص58؛ نک: معجم معالم الحجاز، ج2، ص149</ref>
-جعرانه را به عنوان آبگاه و چاه نیز در منابع توصیف کرده‌اند<ref>الجبال و الامکنه، ج1، ص95</ref> و این به دلیل وجود آب‌هاي گوارا در جعرانه، از جمله آبي که به برکت حضور پيامبر(ص) در اين منطقه، در سال هشتم، از زمين جوشيد و آن حضرت از آن نوشيد.<ref>اخبار مکه، الفاکهي، ج5، ص68-69. </ref>
+به گزارشی، نام جعرانه برگرفته از لقب زنی به نام ریطه یا رائطه، دختر کعب، مادر و به نقلی همسر اسد بن عبدالعزی، سرسلسله بنی‌اسد از تیره‌های قریش، است.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص384؛ الجامع اللطیف، ص295؛ التاریخ القویم، ج5، ص162</ref>
-[[ناصر خسرو]](م.481ق.) در سفرنامه خود از وجود دو چاه، به نام «بئر الرسول» و  «بئر علي بن ابي‌طالب» در جعرانه خبر داده است. <ref>سفرنامه ناصرخسرو، ص137. </ref>
+جعرانه را به عنوان آبگاه و چاه نیز در منابع توصیف کرده‌اند<ref>الجبال و الامکنه، ج1، ص95</ref> و این به دلیل وجود آب‌های گوارا در جعرانه، از جمله آبی که به برکت حضور پیامبر(ص) در این منطقه، در سال هشتم، از زمین جوشید و آن حضرت از آن نوشید.<ref>اخبار مکه، الفاکهی، ج5، ص68-69.</ref>
-==محل احرام پیامبر(ص)==
-پيامبر(ص) در سال نهم هجری، پس از بازگشت از محاصره طائف، در شب چهارشنبه، دوازده روز مانده به پايان [[ذي‌قعده]]، از مکاني در پايين تنگه و در انتهاي دره جعرانه که طي مدت اقامت در جعرانه در آن‌جا نماز مي‌خواند، [[احرام]] بست و براي انجام [[عمره]] عازم [[مکه]] شد.<ref>المغازي، ج3، ص958-959؛ الطبقات، ج2، ص117</ref>
-از آن زمان نماز و احرام از این مکان براي انجام عمره مستحب شمرده شده و جعرانه به همراه [[تنعيم]] و [[حديبيه]] به عنوان [[ادني الحل]] از ميقات‌هاي عمره مُفرده است.<ref>العروة الوثقي، ج4، ص640؛ کتاب الحج، ج2، ص290-293، 388؛ وسائل الشيعه، ج11، ص341</ref> مذاهب مالکي،<ref>مواهب الجليل، ج4، ص38</ref> حنبلي<ref>شفاء الغرام، ج1، ص380</ref>  و شافعي<ref>الام، ج2، ص146</ref> ، جعرانه را بهترين [[ميقات]] عمره از مکه مي‌دانند. در حالي که حنفي‌ها تنعيم را بر جعرانه مقدم مي‌دارند.<ref>اثارة الترغيب، ج1، ص150</ref>  فقهاي اماميه نيز از افضيلت احرام از جعرانه، در عمره مفرده، سخن گفته‌اند.<ref>ارشاد الاذهان، ج1، ص337؛ الدروس الشرعيه، ج1، ص338؛ الرسائل العشر، ص203</ref>  همچنين مستحب است حاجيان، براي انجام عمره [[حج قِران]] و [[افراد]] ، از اين ميقات احرام ببندند.<ref>قواعد الاحکام، ج1، ص416؛ فوائد القواعد، ص362؛ کشف اللثام، ج5، ص219</ref>
+[[ناصر خسرو]] (م. ۴۸۱ق) در سفرنامه خود از وجود دو چاه، به نام «بئر الرسول» و «بئر علی بن ابی‌طالب» در جعرانه خبر داده است.<ref>سفرنامه ناصرخسرو، ص137.</ref>
-==مسجد جعرانه==
+== محل احرام پیامبر(ص) ==
+پیامبر(ص) در سال نهم هجری، پس از بازگشت از محاصره طائف، در شب چهارشنبه، دوازده روز مانده به پایان [[ذی‌قعده]]، از مکانی در پایین تنگه و در انتهای دره جعرانه که طی مدت اقامت در جعرانه در آن‌جا نماز می‌خواند، [[احرام]] بست و برای انجام [[عمره]] عازم [[مکه]] شد.<ref>المغازی، ج3، ص958-959؛ الطبقات، ج2، ص117</ref>
+از آن زمان نماز و احرام از این مکان برای انجام عمره مستحب شمرده شده و جعرانه به همراه [[تنعیم]] و [[حدیبیه]] به عنوان [[ادنی الحل]] از میقات‌های عمره مُفرده است.<ref>العروة الوثقی، ج4، ص640؛ کتاب الحج، ج2، ص290-293، 388؛ وسائل الشیعه، ج11، ص341</ref> مذاهب مالکی،<ref>مواهب الجلیل، ج4، ص38</ref> حنبلی<ref>شفاء الغرام، ج1، ص380</ref> و شافعی،<ref>الام، ج2، ص146</ref> جعرانه را بهترین [[میقات]] عمره از مکه می‌دانند. در حالی که حنفی‌ها تنعیم را بر جعرانه مقدم می‌دارند.<ref>اثارة الترغیب، ج1، ص150</ref> فقهای امامیه نیز از افضیلت احرام از جعرانه، در عمره مفرده، سخن گفته‌اند.<ref>ارشاد الاذهان، ج1، ص337؛ الدروس الشرعیه، ج1، ص338؛ الرسائل العشر، ص203</ref> همچنین مستحب است حاجیان، برای انجام عمره [[حج قِران]] و [[افراد]]، از این میقات احرام ببندند.<ref>قواعد الاحکام، ج1، ص416؛ فوائد القواعد، ص362؛ کشف اللثام، ج5، ص219</ref>
+== مسجد جعرانه ==
 {{اصلی|مسجد جعرانه}}
-منابع قرن سوم از ساخت دو مسجد در جعرانه، يکی در قسمت انتهايی دره و در مکان نماز و احرام پيامبر(ص)، بدون ذکر نام سازنده آن، و دومين مسجد در قسمت ابتدايي دره و نزديک‌تر به مکه، گزارش داده و ساخت آن را به مردي از قريش نسبت داده‌اند،<ref>المغازي، ج2، ص959؛ اخبار مکه، الازرقي، ج2، ص207</ref> بعدها در منابع قرن نهم به بعد، همواره از يک مسجد در جعرانه ياد شده که آن را از سويي مکان احرام پيامبر(ص) دانسته و از سوي ديگر از مردي قريشي، به عنوان سازنده آن، ياد کرده‌اند.<ref>تاريخ مکة المشرفه، ج1، ص184؛ الجامع اللطيف، ص294؛ التاريخ القويم، ج5، ص164</ref>  [[محمد طاهر کردی]] در [[تاریخ القویم]] از بازسازي اين مسجد، در سال ۱۲۶۳ قمری، توسط همسر يکي از شاهان حيدرآباد هند، ياد کرده است.اين مسجد که به نام مسجد الرسول شناخته مي‌شود، و در آغازِ حد حرم و در قسمت چپ دره قرار دارد، در سال ۱۳۷۰ق. بار ديگر بازسازي شد و سپس در ۱۳۸۴ قمری توسط اداره اوقاف [[عربستان سعودی]] توسعه يافت. بناي فعلي مسجد ۱۶۰۰ مترمربع و معماري آن شبيه [[مسجد تنعيم]] است.
+منابع قرن سوم از ساخت دو مسجد در جعرانه، یکی در قسمت انتهایی دره و در مکان نماز و احرام پیامبر(ص)، بدون ذکر نام سازنده آن، و دومین مسجد در قسمت ابتدایی دره و نزدیک‌تر به مکه، گزارش داده و ساخت آن را به مردی از قریش نسبت داده‌اند،<ref>المغازی، ج2، ص959؛ اخبار مکه، الازرقی، ج2، ص207</ref> بعدها در منابع قرن نهم به بعد، همواره از یک مسجد در جعرانه یاد شده که آن را از سویی مکان احرام پیامبر(ص) دانسته و از سوی دیگر از مردی قریشی، به عنوان سازنده آن، یاد کرده‌اند.<ref>تاریخ مکة المشرفه، ج1، ص184؛ الجامع اللطیف، ص294؛ التاریخ القویم، ج5، ص164</ref> [[محمد طاهر کردی]] در [[تاریخ القویم]] از بازسازی این مسجد، در سال ۱۲۶۳ قمری، توسط همسر یکی از شاهان حیدرآباد هند، یاد کرده است. این مسجد که به نام مسجد الرسول شناخته می‌شود، و در آغازِ حد حرم و در قسمت چپ دره قرار دارد، در سال ۱۳۷۰ق. بار دیگر بازسازی شد و سپس در ۱۳۸۴ قمری توسط اداره اوقاف [[عربستان سعودی]] توسعه یافت. بنای فعلی مسجد ۱۶۰۰ مترمربع و معماری آن شبیه [[مسجد تنعیم]] است.
-==پانویس==
+== پانویس ==
 {{پانویس}}
-==منابع==
+== منابع ==
 {{منابع}}
 {{برگرفتگی
   | پیش از لینک = مدخل '''جعرانه''' در
   | منبع = جلد ششم دانشنامه حج و حرمین شریفین
-  |‌ پس از لینک =
+  | پس از لینک =
-  | لینک = http://hzrc.ac.ir/haj-haramein
+  | لینک = http://hzrc.ac.ir/post/22000/%d8%ac%d8%b9%d8%b1%d8%a7%d9%86%d9%87
 }}
-* اثارة الترغيب و التشويق الي المساجد الثلاثه و البيت العتيق: محمد بن اسحاق الخوارزمي (م.827ق.)، به کوشش محمد حسين الذهبي، مکه، مکتبه نزار مصطفي الباز، 1418ق؛
+* اثارة الترغیب و التشویق الی المساجد الثلاثه و البیت العتیق: محمد بن اسحاق الخوارزمی (م. ۸۲۷ق)، به کوشش محمد حسین الذهبی، مکه، مکتبه نزار مصطفی الباز، ۱۴۱۸ق؛
-* اخبار مکة في قديم الدهر و حديثه: محمد بن اسحاق الفاکهي (م.275ق.)، به کوشش عبدالملک بن عبدالله ابن دهيش، بيروت، دار خضر، 1414ق؛
+* اخبار مکة فی قدیم الدهر و حدیثه: محمد بن اسحاق الفاکهی (م. ۲۷۵ق)، به کوشش عبدالملک بن عبدالله ابن دهیش، بیروت، دار خضر، ۱۴۱۴ق؛
-* اخبار مکة و ما جاء فيها من الآثار: محمد بن عبدالله الازرقي (م.248ق.)، به کوشش رشدي الصالح ملحس، مکه، دار الثقافه، 1415ق؛
+* اخبار مکة و ما جاء فیها من الآثار: محمد بن عبدالله الازرقی (م. ۲۴۸ق)، به کوشش رشدی الصالح ملحس، مکه، دار الثقافه، ۱۴۱۵ق؛
-* ارشاد الاذهان الي احکام الايمان: حسن بن يوسف حلي (648-726ق.)، تحقيق فارس الحسون، قم، دفتر انتشارات اسلامي، 1410ق؛
+* ارشاد الاذهان الی احکام الایمان: حسن بن یوسف حلی (۶۴۸–۷۲۶ق)، تحقیق فارس الحسون، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۰ق؛
-* الام: محمد بن ادريس الشافعي (م.204ق.)، بيروت، دار الفکر، 1403ق؛
+* الام: محمد بن ادریس الشافعی (م. ۲۰۴ق)، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۳ق؛
-* تاج العروس من جواهر القاموس: مرتضي الزبيدي (م.1205ق.)، به کوشش علي شيري، بيروت، دار الفکر، 1414ق؛
+* تاج العروس من جواهر القاموس: مرتضی الزبیدی (م. ۱۲۰۵ق)، به کوشش علی شیری، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۴ق؛
-* التاريخ القويم: محمد طاهر الکردي، به کوشش عبدالملک بن عبدبالله بن دهيش، بيروت، دار خضر، 1420ق؛
+* التاریخ القویم: محمد طاهر الکردی، به کوشش عبدالملک بن عبدبالله بن دهیش، بیروت، دار خضر، ۱۴۲۰ق؛
-* تاريخ مکة المشرفة و المسجدالحرام و المدينة الشريفة و القبر الشريف: محمد بن الضياء (م.854ق.)، به کوشش العدوي، مکه، مکتبة التجارية مصطفي احمد الباز، 1416ق؛
+* تاریخ مکة المشرفة و المسجدالحرام و المدینة الشریفة و القبر الشریف: محمد بن الضیاء (م. ۸۵۴ق)، به کوشش العدوی، مکه، مکتبة التجاریة مصطفی احمد الباز، ۱۴۱۶ق؛
-* تصحيفات المحدثين: حسن بن عبدالله العسکري (م.382ق.)، القاهره، المطبعة العربية الحديثه، 1402ق؛
+* تصحیفات المحدثین: حسن بن عبدالله العسکری (م. ۳۸۲ق)، القاهره، المطبعة العربیة الحدیثه، ۱۴۰۲ق؛
-* تهذيب الاسماء و اللغات: يحيي بن شرف النووي (631-676ق.)، بيروت، دار الکتب العلميه، بی‌تا؛
+* تهذیب الاسماء و اللغات: یحیی بن شرف النووی (۶۳۱–۶۷۶ق)، بیروت، دار الکتب العلمیه، بی‌تا؛
-* الجامع اللطيف في فضل مکة و اهلها و بناء البيت الشريف: محمد ابن ظهيره (م.986ق.)، به کوشش علي عمر، قاهره، مکتبة الثقافة الدينيه، 1423ق؛
+* الجامع اللطیف فی فضل مکة و اهلها و بناء البیت الشریف: محمد ابن ظهیره (م. ۹۸۶ق)، به کوشش علی عمر، قاهره، مکتبة الثقافة الدینیه، ۱۴۲۳ق؛
-* الجبال و الامکنة و المياه: محمود بن عمر الزمخشري (م.538ق.)، به کوشش احمد عبدالتواب، قاهره، درالفضيله، 1319ق؛
+* الجبال و الامکنة و المیاه: محمود بن عمر الزمخشری (م. ۵۳۸ق)، به کوشش احمد عبدالتواب، قاهره، درالفضیله، ۱۳۱۹ق؛
-* الدروس الشرعية في فقه الاماميه: محمد بن مکي (م.786ق.)، قم، دفتر انتشارات اسلامي، 1412ق؛
+* الدروس الشرعیة فی فقه الامامیه: محمد بن مکی (م. ۷۸۶ق)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۲ق؛
-* الرسائل العشر: احمد بن محمد بن فهد الحلي (757-841ق.)، به کوشش سيد مهدي رجايي، قم، انتشارات کتابخانه آيت‌الله العظمي مرعشي نجفي، 1409ق؛
+* الرسائل العشر: احمد بن محمد بن فهد الحلی (۷۵۷–۸۴۱ق)، به کوشش سید مهدی رجایی، قم، انتشارات کتابخانه آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی، ۱۴۰۹ق؛
-* سفرنامه ناصر خسرو: ناصر خسرو (م.481ق.)، تصحيح محمد دبير سياقي، تهران، زوار، 1381ش؛
+* سفرنامه ناصر خسرو: ناصر خسرو (م. ۴۸۱ق)، تصحیح محمد دبیر سیاقی، تهران، زوار، ۱۳۸۱ش؛
-* شفاء الغرام باخبار البلد الحرام: محمد بن احمد التقي الفاسي (م.832ق.)، به کوشش گروهي از علما، بيروت، دار الکتب العلميه، 1421ق؛
+* شفاء الغرام باخبار البلد الحرام: محمد بن احمد التقی الفاسی (م. ۸۳۲ق)، به کوشش گروهی از علما، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۲۱ق؛
-* الطبقات الکبري: محمد بن سعد (م.230ق.)، به کوشش محمد عبدالقادر عطا، بيروت، دار الکتب العلميه، 1410ق؛
+* الطبقات الکبری: محمد بن سعد (م. ۲۳۰ق)، به کوشش محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۰ق؛
-* عدة الانابة في اماکن الاجابه: عبدالله بن ابراهيم الحسني(م.1207ق.)، به کوشش عبدالله نذير، مکه، المکتبه المکيه، 1429ق؛
+* عدة الانابة فی اماکن الاجابه: عبدالله بن ابراهیم الحسنی (م. ۱۲۰۷ق)، به کوشش عبدالله نذیر، مکه، المکتبه المکیه، ۱۴۲۹ق؛
-* العروة الوثقي: سيد محمدکاظم طباطبايي يزدي (1247-1337ق.)، قم، دفتر انتشارات اسلامي، 1420ق؛
+* العروة الوثقی: سید محمدکاظم طباطبایی یزدی (۱۲۴۷–۱۳۳۷ق)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۲۰ق؛
-* فوائد القواعد: زين‌الدين بن علي، شهيد ثاني (911-966ق.)، تحقيق گروهي از محققان، قم، انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم، 1378ش؛
+* فوائد القواعد: زین‌الدین بن علی، شهید ثانی (۹۱۱–۹۶۶ق)، تحقیق گروهی از محققان، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۷۸ش؛
-* کشف اللثام: محمد بن الحسن الفاضل الهندي (م.1137ق.)، قم، دفتر انتشارات اسلامي، 1416ق؛
+* کشف اللثام: محمد بن الحسن الفاضل الهندی (م. ۱۱۳۷ق)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۶ق؛
-* معجم قبائل المملکة العربية السعوديه: حمد الجاسر، رياض، الناديي، 1401ق؛
+* معجم قبائل المملکة العربیة السعودیه: حمد الجاسر، ریاض، النادیی، ۱۴۰۱ق؛
-* معجم معالم الحجاز: عاتق بن الغيث البلادي، مکه، دار مکه للنشر و التوزيع، 1399ق؛
+* معجم معالم الحجاز: عاتق بن الغیث البلادی، مکه، دار مکه للنشر و التوزیع، ۱۳۹۹ق؛
-* المغازي: محمد بن عمر الواقدي (م.207ق.)، به کوشش مارسدن جونس، بيروت، مؤسسة الاعلمي، 1409ق؛
+* المغازی: محمد بن عمر الواقدی (م. ۲۰۷ق)، به کوشش مارسدن جونس، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۴۰۹ق؛
-* مواهب الجليل: محمد بن محمد الحطاب الرعيني (م.954ق.)، به کوشش زکريا عميرات، بيروت، دار الکتب العلميه، 1416ق؛
+* مواهب الجلیل: محمد بن محمد الحطاب الرعینی (م. ۹۵۴ق)، به کوشش زکریا عمیرات، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۶ق؛
-* وسائل الشيعه (تفصيل وسائل الشيعة الي تحصيل مسائل الشريعه): محمد بن الحسن الحر العاملي (1033-1104ق.)، به کوشش عبدالرحيم رباني شيرازي، بيروت، دار احياء التراث العربي، 1403ق.
+* وسائل الشیعه (تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه): محمد بن الحسن الحر العاملی (۱۰۳۳–۱۱۰۴ق)، به کوشش عبدالرحیم ربانی شیرازی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
 {{پایان}}
+==مقاله‌های مرتبط==
+*[[میقات]]
+*[[میقات (فتاوای مراجع)]]
+{{پایان}}
+{{حج و عمره}}
+{{اماکن مکه}}
+[[Category:میقات‌های حج]]
+[[Category:مکان‌های منتسب به پیامبر اسلام(ص)]]
+[[Category:توقف‌گاه‌های پیامبر(ص)]]
+[[Category:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
+[[Category:میقات‌های حج]]
+[[Category:مکان‌های منتسب به پیامبر اسلام(ص)]]
+[[Category:توقف‌گاه‌های پیامبر(ص)]]
+[[Category:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
+[[Category:میقات‌های حج]]
+[[Category:مکان‌های منتسب به پیامبر اسلام(ص)]]
+[[Category:توقف‌گاه‌های پیامبر(ص)]]
+[[Category:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
+[[Category:میقات‌های حج]]
+[[Category:مکان‌های منتسب به پیامبر اسلام(ص)]]
+[[Category:توقف‌گاه‌های پیامبر(ص)]]
+[[Category:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
+[[Category:میقات‌های حج]]
+[[Category:مکان‌های منتسب به پیامبر اسلام(ص)]]
+[[Category:توقف‌گاه‌های پیامبر(ص)]]
+[[Category:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
-[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
 [[رده:میقات‌های حج]]
 [[رده:مکان‌های منتسب به پیامبر اسلام(ص)]]
 [[رده:توقف‌گاه‌های پیامبر(ص)]]
+[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]

ن ب و حج و عمره
اقسام حج	حج تمتع • حج اِفراد • حج قِران
اقسام عمره	عمره مفرده • عمره تمتع
اعمال عمره مفرده	حضور در میقات • احرام • تلبیه • طواف • نماز طواف • سعی • حلق یا تقصیر • طواف نساء • نماز طواف نساء
اعمال عمره تمتع	حضور در میقات • احرام • تلبیه • طواف • نماز طواف • سعی • تقصیر
اعمال حج تمتع	احرام • تلبیه • وقوف در عرفات • وقوف در مشعر • رمی جمره عقبه • قربانی • حلق • بیتوته در منا • رمی جمرات سه‌گانه • طواف • نماز طواف • سعی • حلق یا تقصیر • طواف نساء • نماز طواف نساء
میقات‌ها	مسجد شجره (مدینه) • جُحْفَه • وادی عَقیق یا ذاتُ عِرْق • یَلَمْلَم • ادنی‌الحل • شهر مکه • قَرْنُ الْمَنازِل یا اَلسیلُ الکَبیر • مسجد جعرانه
مکان‌های حج و مکه	مسجدالحرام • کعبه • حجر الاسود • حجر اسماعیل • مقام ابراهیم(ع) • صفا و مروه • مسعی • زمزم • عرفات • مَشعَرالحرام • منا • حرم مکی • جبل الرحمه • جمرات
مفاهیم فقهی مرتبط	ارکان حج • ارکان عمره • تبدل حج و عمره • تعطیل حج • حج قضا • اطعام در حج • استطاعت • ترک حج • حج کودکان • حج محجوران • احصار و صد • ترتیب • حج تسکع • حج پیاده • حج بذلی • حج ناتمام • اطعام در حج • اشتراط تحلل • تسویف حج
سایر مفاهیم	آیات حج در قرآن • اسرار حج • ادبیات حج • اقتصاد حج • اسکان در حج • بهداشت حج • تغذیه در حج • حج ابراهیمی • حج اکبر • حج انبیا

ن ب و اماکن مکه
کوه‌ها	اذاخر • کوه ابوقبیس • کوه نور • جبل الرحمه • کوه ثور (مکه) • کوه ثبير • صفا و مروه
چاه‌ها و چشمه‌ها	بئر الرسول • بئر زبیده • برکه قسری • چاه زمزم
میقات‌ها	ادنی‌الحل • مسجد تنعیم • جعرانه • جحفه • وادی عقیق • قرن المنازل • یلملم
غارها	غار حرا • غار ثور
مسجدها	مسجدالحرام • مسجد شجره (مکه) • مسجد جن • مسجد متکا • مسجد ردم الاعلی • مسجدالغنم • مسجد مختفی • مسجد حمزه • مسجد بلال • مولد النبی(ص) • مسجد النحر • مسجد عرفه • مسجد صخرات
قبرستان‌ها	قبرستان ابوطالب • قبرستان شهدای فخ
نقاط مهم داخل شهر مکه	شعب ابی‌طالب • خانه حضرت خدیجه • محل ولادت پیامبر • دار الندوه • دار الارقم • مقام ابراهیم(ع)
نقاط مهم خارج شهر مکه	عرفات • منا • وادی محشر • مشعر الحرام • جمرات • ثنیه خل • ثنیه کداء
رباط‌ها	ابن‌منده • السدره • زرندی • رامشت • ارسوفی • مراغی • خاتون • ابوسماحه • مادر الناصر خلیفه عباسی • زنجیلی • موفق • الشرابی • العباس • ابرقوهی • طاهر • قایتبای
سایر	مسعی • جده • مزدلفه • جمع • قزح • خانه آدم(ع)