حج آنطور که من رفتم (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز added Category:مقاله‌های تکمیل‌شده using HotCat |
|||
| (۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر = تصویر جلد حج آنطور که من رفتم.png | |||
| عرض تصویر = 400 | |||
| توضیح تصویر = | |||
| نویسنده = علی اصغر فقیهی | |||
| برگرداننده = | |||
| به کوشش = | |||
| به تصحیح = | |||
| تاریخ نگارش = | |||
| ویراستار = | |||
| موضوع = سفرنامه حج | |||
| سبک = | |||
| زبان = فارسی | |||
| تعداد جلد = 1 | |||
| صفحه = 136 | |||
| قطع = | |||
| ناشر = حکمت قم | |||
| وبسایت ناشر = | |||
| محل انتشارات = | |||
| تاریخ_نشر = 1346 شمسی | |||
| ترجمه به = | |||
| شمارگان = | |||
| شابک = | |||
| مجموعه = | |||
| نوع رسانه = | |||
| تصویرگر = | |||
| نسخه الکترونیکی = | |||
| رده‌بندی کنگره = | |||
| رده‌بندی دیویی = | |||
| سایر مشخصات = | |||
}} | }}'''حج آنطور که من رفتم''' گزارش سفرنامه حج علی اصغر فقیهی در سال۱۳۸۶ قمری/ ۱۳۴۵شمسی است. نویسنده که از تاریخ‌نگاران و پژوهشگران معاصر اهل قم بود، در این سفرنامه دیده‌هایش از مراحل سفر را شرح کرده و از امکانات حج‌گزاری در آن روزگار گزارش داده است. او همچنین برخی از اماکن مذهبی را در کتابش توصیف کرده است. | ||
'''حج آنطور که من رفتم''' گزارش سفرنامه حج علی اصغر | |||
==معرفی نویسنده== | ==معرفی نویسنده== | ||
علی اصغر فقیهی، نویسنده و پژوهشگر تاریخ، در ۱۳۳۶ق. /۱۲۹۶ش.، در قم متولد شد. پدر او ابوالحسن فقیهی (م,۱۳۵۹ق.) در سلک روحانیت بود. فقیهی، دروس دینی را در قم پی گرفت و نزد پدرش و عالمان بزرگ حوزه علمیه قم، از جمله [[آیت‌الله مرعشی نجفی]]، [[آیت‌الله گلپایگانی]] و [[امام خمینی]] ( | علی اصغر فقیهی، نویسنده و پژوهشگر تاریخ، در ۱۳۳۶ق./۱۲۹۶ش.، در قم متولد شد. پدر او ابوالحسن فقیهی (م,۱۳۵۹ق.) در سلک روحانیت بود. فقیهی، دروس دینی را در قم پی گرفت و نزد پدرش و عالمان بزرگ حوزه علمیه قم، از جمله [[آیت‌الله مرعشی نجفی]]، [[آیت‌الله گلپایگانی]] و [[امام خمینی]] (ره) به تحصیل پرداخت. | ||
در سال ۱۳۱۵ شمسی در دانشکده معقول و منقول تهران، به تحصیل در رشته ادبیات عرب پرداخت. در ۱۳۱۹ش. فارغ التحصیل شد و به قم بازگشت. او در شهر قم، به تدریس و پرورش طلاب و دانش‌آموزان دبیرستان‌های آموزش و پرورش پرداخت و آموزگار دبیرستان حکیم‌نظامی، و مدتی مدیر آن بود و در برخی مدارس مذهبی قم، مانند مدرسه دین و دانش تدریس می‌کرد. در ۱۳۵۰ شمسی پس از بازنشستگی، به تهران رفت و در دبیرستان‌های مذهبی این شهر مشغول به تدریس شد. درسال ۱۳۵۸ش. به قم بازگشت و در ۱۳۸۲شمسی در همین شهر درگذشت.<ref>دیروز و امروز قم، ص۲۱-۲۶، ۴۲</ref> | |||
==== آثار فقیهی ==== | ==== آثار فقیهی ==== | ||
از علی اصغر فقیهی آثاری در ادبیات و تاریخ بر جای مانده است؛ برای او ۱۲ کتاب و ۶۶ مقاله برشمرده‌اند.<ref>نگاهی به آثار و مقاله‌شناسی استاد علی اصغر فقیهی | از علی اصغر فقیهی آثاری در ادبیات و تاریخ بر جای مانده است؛ برای او ۱۲ کتاب و ۶۶ مقاله برشمرده‌اند.<ref>نگاهی به آثار و مقاله‌شناسی استاد علی اصغر فقیهی ، ۹۸-۱۰۰</ref> برخی آثارش به تاریخ و مسائل عربستان مرتبط است از جمله کتاب ''تاریخ و عقاید وهابیان'' که با مقدمه آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی به چاپ رسیده است.<ref>قم، انتشارات کتابچی، ۱۳۲۳ش.</ref> به گفته او انگیزه‌اش از تألیف این کتاب، حادثه اعدام ابوطالب یزدی به سال ۱۳۶۳ق./ ۱۳۲۲ش. در مکه بود که به اتهام اثبات نشده آلوده کردن کعبه رخ داد. از دیگر آثار مشهور او ''تاریخ آل بویه''، است که از منابع مهم پژوهشی خاندان بویه به شمار می‌رود.<ref>از جمله: تهران، سمت، ۱۳۷۸ش.</ref> | ||
، ۹۸-۱۰۰</ref> برخی آثارش به تاریخ و مسائل عربستان مرتبط است از جمله کتاب ''تاریخ و عقاید وهابیان'' که با مقدمه آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی به چاپ رسیده است. <ref>قم، انتشارات کتابچی، ۱۳۲۳ش.</ref> به گفته او انگیزه‌اش از تألیف این کتاب، حادثه اعدام ابوطالب یزدی به سال ۱۳۶۳ق./ ۱۳۲۲ش. در مکه بود که به اتهام اثبات نشده آلوده کردن کعبه رخ داد. از دیگر آثار مشهور او ''تاریخ آل بویه''، است که از منابع مهم پژوهشی خاندان بویه به شمار می‌رود. <ref>از جمله: تهران، سمت، ۱۳۷۸ش.</ref> | |||
== محتوای سفرنامه == | == محتوای سفرنامه == | ||
گزارش سفرنامه، از ۲۱ ذی‌قعده ۱۳۸۶ق/ ۱۲ اسفند ۱۳۴۵ش. آغاز شده است. <ref>حج آنطور که من رفتم، ص۴</ref> در این سفر، کسانی مانند آیت‌الله شریعتمداری و آیت‌الله احمد زنجانی نیز حضور داشته‌اند. <ref>حج آنطور که من رفتم، ص۶ | گزارش سفرنامه، از ۲۱ ذی‌قعده ۱۳۸۶ق/ ۱۲ اسفند ۱۳۴۵ش. آغاز شده است.<ref>حج آنطور که من رفتم، ص۴</ref> در این سفر، کسانی مانند آیت‌الله شریعتمداری و آیت‌الله احمد زنجانی نیز حضور داشته‌اند.<ref>حج آنطور که من رفتم، ص۶</ref> | ||
== گزارش بقیع == | === گزارش بقیع === | ||
بخشی از سفرنامه، به انتقادهای فقیهی از تخریب‌های وهابیان در اماکن مذهبی و تاریخی حرمین اختصاص یافته است. <ref>حج آنطور که من رفتم، ص۵۱-۵۳</ref> او از وضعیت [[بقیع]] گلایه کرده و گفته است که از نظر [[وهابیان]]، حضور زنان نیز در قبرستان حرام است. به گفته فقیهی، چون کتب [[شیعه]] در عربستان یافت نمی‌شود، مردم این کشور از شیعیان اطلاعات بسیار کمی دارند و آنان را فاقد فقه و حدیث می‌دانند.<ref>حج آنطور که من رفتم، ص۴۹</ref><ref>حج آنطور که من رفتم، ص۵۴</ref> | بخشی از سفرنامه، به انتقادهای فقیهی از تخریب‌های وهابیان در اماکن مذهبی و تاریخی حرمین اختصاص یافته است.<ref>حج آنطور که من رفتم، ص۵۱-۵۳</ref> او از وضعیت [[بقیع]] گلایه کرده و گفته است که از نظر [[وهابیان]]، حضور زنان نیز در قبرستان حرام است. به گفته فقیهی، چون کتب [[شیعه]] در عربستان یافت نمی‌شود، مردم این کشور از شیعیان اطلاعات بسیار کمی دارند و آنان را فاقد فقه و حدیث می‌دانند.<ref>حج آنطور که من رفتم، ص۴۹</ref><ref>حج آنطور که من رفتم، ص۵۴</ref> | ||
== توصیف مساجد == | |||
=== توصیف مساجد === | |||
او همچنین از مساجد معروف صدر اسلام، مانند [[مسجد قبا]] در جنوب غربی مدینه، [[مسجد قبلتین]] در شمال غربی مدینه و [[مسجد فتح (مدینه)|مسجد فتح]] که یادگار [[غزوه احزاب|جنگ خندق]] و در مرتفعات [[کوه سلع]] است، دیدن کرده است و اطلاعات دقیقی از وضع معماری در آن زمان ارائه می‌دهد. <ref>حج آنطور که من رفتم، ص۵۴-۵۵</ref> | او همچنین از مساجد معروف صدر اسلام، مانند [[مسجد قبا]] در جنوب غربی مدینه، [[مسجد قبلتین]] در شمال غربی مدینه و [[مسجد فتح (مدینه)|مسجد فتح]] که یادگار [[غزوه احزاب|جنگ خندق]] و در مرتفعات [[کوه سلع]] است، دیدن کرده است و اطلاعات دقیقی از وضع معماری در آن زمان ارائه می‌دهد. <ref>حج آنطور که من رفتم، ص۵۴-۵۵</ref> | ||
==توصیف منا== | ===توصیف منا=== | ||
صفحات بسیاری از سفرنامه درباره [[مناسک حج]] در [[مکه]] است.<ref>حج آنطور که من رفتم، ص۶۵-۶۹</ref> به گفته فقیهی، در برخی [[فهرست مکان‌های مکه|اماکن مکه]]، تابلوهایی به زبان فارسی برای راهنمایی حج‌گزاران فارسی‌زبان نصب شده است. <ref>حج آنطور که من رفتم، ص۸۵</ref> در [[منا]]، برای چادرها، برق‌کشی شده است و فقیهی، فراوانی آب را یکی از امتیازات منا، نسبت به عرفات، دانسته است. <ref>حج آنطور که من رفتم، ص۹۳</ref> او از | صفحات بسیاری از سفرنامه درباره [[مناسک حج]] در [[مکه]] است.<ref>حج آنطور که من رفتم، ص۶۵-۶۹</ref> به گفته فقیهی، در برخی [[فهرست مکان‌های مکه|اماکن مکه]]، تابلوهایی به زبان فارسی برای راهنمایی حج‌گزاران فارسی‌زبان نصب شده است. <ref>حج آنطور که من رفتم، ص۸۵</ref> در [[منا]]، برای چادرها، برق‌کشی شده است و فقیهی، فراوانی آب را یکی از امتیازات منا، نسبت به عرفات، دانسته است. <ref>حج آنطور که من رفتم، ص۹۳</ref> او از پیش‌آهنگانی در منا خبر داده که به مأموران دولتی در امور مختلف، همچون راهنمایی مسافران، امور گمشدگان، و رسیدگی به احوال بیماران کمک می‌کرده‌اند. <ref>حج آنطور که من رفتم، ص۱۰۵</ref> | ||
=== اطلاعاتی از حج سال ۱۳۴۵شمسی === | |||
فقیهی گزارشی از آمار مرتبط به حج را از یکی از شماره‌های روزنامه البلاد نقل کرده است.<ref>حج آنطور که من رفتم، ص۱۱۵</ref> بنا بر آمار روزنامه عکاظ، تعداد افراد شرکت‌کننده در حج آن سال از خارج از عربستان 316.226 نفر بود و تعداد کل حاجیان به احتساب حاجیان عربستانی به بیش از یک و نیم میلیون نفر می‌رسید.<ref>حج آنطور که من رفتم، ص۱۱۵-۱۱۸</ref> حج‌گزاران ایرانی آن سال، 35334 نفر بوده‌اند.<ref>حج آنطور که من رفتم، ص۱۱۶</ref> | |||
== اطلاعات نشر == | == اطلاعات نشر == | ||
این سفرنامه، در انتشارات مطبوعاتی حکمت قم، به سال ۱۳۴۶ش.، در ۱۳۶ صفحه چاپ شده است. ۴۴ تصویر از قبور متبرکه و اماکن مذهبی و تاریخی کشور [[عربستان]] و [[حرمین شریفین]] ضمیمه این سفرنامه است. | این سفرنامه، در انتشارات مطبوعاتی حکمت قم، به سال ۱۳۴۶ش.، در ۱۳۶ صفحه چاپ شده است. ۴۴ تصویر از قبور متبرکه و اماکن مذهبی و تاریخی کشور [[عربستان]] و [[حرمین شریفین]] ضمیمه این سفرنامه است. | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۹: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
== منابع== | == منابع== | ||
{{برگرفتگی | {{برگرفتگی | ||
| پیش از لینک = | |||
| منبع = مقاله حج آن طور که من رفتم در دانشنامه حج و حرمین شریفین | |||
| لینک = https://hzrc.ac.ir/post/22174/حج-آن-طورکه-من-رفتم | |||
| توضیحات منبع = | |||
}} | }} | ||
* حج آنطور که من رفتم، علی اصغر فقیهی، قم، حکمت قم، 1346ش | |||
* دیروز و امروز قم: علی اصغر فقیهی معلّم، مورخ و قم پژوه، به کوشش مهدی سلیمانی آشتیانی، قم، انتشارات نور مطاف، | * دیروز و امروز قم: علی اصغر فقیهی معلّم، مورخ و قم پژوه، به کوشش مهدی سلیمانی آشتیانی، قم، انتشارات نور مطاف، | ||
* [https://jap.isca.ac.ir/article_437.html نگاهی به آثار و مقاله‌شناسی استاد علی اصغر فقیهی، محمدرضا رهبریان، مجله آینه پژوهش، شماره ۱۳۷] | * [https://jap.isca.ac.ir/article_437.html نگاهی به آثار و مقاله‌شناسی استاد علی اصغر فقیهی، محمدرضا رهبریان، مجله آینه پژوهش، شماره ۱۳۷] | ||
[[رده:سفرنامه‌های حج قرن 14 (قمری)]] | |||
[[رده:سفرنامه‌های فارسی حج]] | |||
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۹ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۱۴:۴۳
 | |
| پدید آورندگان | |
|---|---|
| نویسنده | علی اصغر فقیهی |
| محتوا | |
| موضوع | سفرنامه حج |
| زبان | فارسی |
| نشر | |
| تعداد جلد | 1 |
| تعداد صفحات | 136 |
| ناشر | حکمت قم |
حج آنطور که من رفتم گزارش سفرنامه حج علی اصغر فقیهی در سال۱۳۸۶ قمری/ ۱۳۴۵شمسی است. نویسنده که از تاریخ‌نگاران و پژوهشگران معاصر اهل قم بود، در این سفرنامه دیده‌هایش از مراحل سفر را شرح کرده و از امکانات حج‌گزاری در آن روزگار گزارش داده است. او همچنین برخی از اماکن مذهبی را در کتابش توصیف کرده است.
معرفی نویسنده[ویرایش | ویرایش مبدأ]
علی اصغر فقیهی، نویسنده و پژوهشگر تاریخ، در ۱۳۳۶ق./۱۲۹۶ش.، در قم متولد شد. پدر او ابوالحسن فقیهی (م,۱۳۵۹ق.) در سلک روحانیت بود. فقیهی، دروس دینی را در قم پی گرفت و نزد پدرش و عالمان بزرگ حوزه علمیه قم، از جمله آیت‌الله مرعشی نجفی، آیت‌الله گلپایگانی و امام خمینی (ره) به تحصیل پرداخت.
در سال ۱۳۱۵ شمسی در دانشکده معقول و منقول تهران، به تحصیل در رشته ادبیات عرب پرداخت. در ۱۳۱۹ش. فارغ التحصیل شد و به قم بازگشت. او در شهر قم، به تدریس و پرورش طلاب و دانش‌آموزان دبیرستان‌های آموزش و پرورش پرداخت و آموزگار دبیرستان حکیم‌نظامی، و مدتی مدیر آن بود و در برخی مدارس مذهبی قم، مانند مدرسه دین و دانش تدریس می‌کرد. در ۱۳۵۰ شمسی پس از بازنشستگی، به تهران رفت و در دبیرستان‌های مذهبی این شهر مشغول به تدریس شد. درسال ۱۳۵۸ش. به قم بازگشت و در ۱۳۸۲شمسی در همین شهر درگذشت.[۱]
آثار فقیهی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
از علی اصغر فقیهی آثاری در ادبیات و تاریخ بر جای مانده است؛ برای او ۱۲ کتاب و ۶۶ مقاله برشمرده‌اند.[۲] برخی آثارش به تاریخ و مسائل عربستان مرتبط است از جمله کتاب تاریخ و عقاید وهابیان که با مقدمه آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی به چاپ رسیده است.[۳] به گفته او انگیزه‌اش از تألیف این کتاب، حادثه اعدام ابوطالب یزدی به سال ۱۳۶۳ق./ ۱۳۲۲ش. در مکه بود که به اتهام اثبات نشده آلوده کردن کعبه رخ داد. از دیگر آثار مشهور او تاریخ آل بویه، است که از منابع مهم پژوهشی خاندان بویه به شمار می‌رود.[۴]
محتوای سفرنامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
گزارش سفرنامه، از ۲۱ ذی‌قعده ۱۳۸۶ق/ ۱۲ اسفند ۱۳۴۵ش. آغاز شده است.[۵] در این سفر، کسانی مانند آیت‌الله شریعتمداری و آیت‌الله احمد زنجانی نیز حضور داشته‌اند.[۶]
گزارش بقیع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
بخشی از سفرنامه، به انتقادهای فقیهی از تخریب‌های وهابیان در اماکن مذهبی و تاریخی حرمین اختصاص یافته است.[۷] او از وضعیت بقیع گلایه کرده و گفته است که از نظر وهابیان، حضور زنان نیز در قبرستان حرام است. به گفته فقیهی، چون کتب شیعه در عربستان یافت نمی‌شود، مردم این کشور از شیعیان اطلاعات بسیار کمی دارند و آنان را فاقد فقه و حدیث می‌دانند.[۸][۹]
توصیف مساجد[ویرایش | ویرایش مبدأ]
او همچنین از مساجد معروف صدر اسلام، مانند مسجد قبا در جنوب غربی مدینه، مسجد قبلتین در شمال غربی مدینه و مسجد فتح که یادگار جنگ خندق و در مرتفعات کوه سلع است، دیدن کرده است و اطلاعات دقیقی از وضع معماری در آن زمان ارائه می‌دهد. [۱۰]
توصیف منا[ویرایش | ویرایش مبدأ]
صفحات بسیاری از سفرنامه درباره مناسک حج در مکه است.[۱۱] به گفته فقیهی، در برخی اماکن مکه، تابلوهایی به زبان فارسی برای راهنمایی حج‌گزاران فارسی‌زبان نصب شده است. [۱۲] در منا، برای چادرها، برق‌کشی شده است و فقیهی، فراوانی آب را یکی از امتیازات منا، نسبت به عرفات، دانسته است. [۱۳] او از پیش‌آهنگانی در منا خبر داده که به مأموران دولتی در امور مختلف، همچون راهنمایی مسافران، امور گمشدگان، و رسیدگی به احوال بیماران کمک می‌کرده‌اند. [۱۴]
اطلاعاتی از حج سال ۱۳۴۵شمسی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
فقیهی گزارشی از آمار مرتبط به حج را از یکی از شماره‌های روزنامه البلاد نقل کرده است.[۱۵] بنا بر آمار روزنامه عکاظ، تعداد افراد شرکت‌کننده در حج آن سال از خارج از عربستان 316.226 نفر بود و تعداد کل حاجیان به احتساب حاجیان عربستانی به بیش از یک و نیم میلیون نفر می‌رسید.[۱۶] حج‌گزاران ایرانی آن سال، 35334 نفر بوده‌اند.[۱۷]
اطلاعات نشر[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این سفرنامه، در انتشارات مطبوعاتی حکمت قم، به سال ۱۳۴۶ش.، در ۱۳۶ صفحه چاپ شده است. ۴۴ تصویر از قبور متبرکه و اماکن مذهبی و تاریخی کشور عربستان و حرمین شریفین ضمیمه این سفرنامه است.
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ دیروز و امروز قم، ص۲۱-۲۶، ۴۲
- ↑ نگاهی به آثار و مقاله‌شناسی استاد علی اصغر فقیهی ، ۹۸-۱۰۰
- ↑ قم، انتشارات کتابچی، ۱۳۲۳ش.
- ↑ از جمله: تهران، سمت، ۱۳۷۸ش.
- ↑ حج آنطور که من رفتم، ص۴
- ↑ حج آنطور که من رفتم، ص۶
- ↑ حج آنطور که من رفتم، ص۵۱-۵۳
- ↑ حج آنطور که من رفتم، ص۴۹
- ↑ حج آنطور که من رفتم، ص۵۴
- ↑ حج آنطور که من رفتم، ص۵۴-۵۵
- ↑ حج آنطور که من رفتم، ص۶۵-۶۹
- ↑ حج آنطور که من رفتم، ص۸۵
- ↑ حج آنطور که من رفتم، ص۹۳
- ↑ حج آنطور که من رفتم، ص۱۰۵
- ↑ حج آنطور که من رفتم، ص۱۱۵
- ↑ حج آنطور که من رفتم، ص۱۱۵-۱۱۸
- ↑ حج آنطور که من رفتم، ص۱۱۶
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- حج آنطور که من رفتم، علی اصغر فقیهی، قم، حکمت قم، 1346ش
- دیروز و امروز قم: علی اصغر فقیهی معلّم، مورخ و قم پژوه، به کوشش مهدی سلیمانی آشتیانی، قم، انتشارات نور مطاف،
- نگاهی به آثار و مقاله‌شناسی استاد علی اصغر فقیهی، محمدرضا رهبریان، مجله آینه پژوهش، شماره ۱۳۷