سکینه دختر امام حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

{{در دست ویرایش|ماه=[[تیر]]|روز=[[۳۱]]|سال=[[۱۴۰۴]]|کاربر=Mo.ali.rezapour  }}

[[رده:مقاله‌های در حال ویرایش]]

'''سُکَیْنه بنت الحسین''' (درگذشت: ۱۱۷ق) از دختران [[امام حسین(ع)]] است که در حادثه کربلا حضور داشت. سکینه را از شمار راویان حدیث شمرده‌اند. رواياتى از اين حكايت دارند كه سكينه چندين بار ازدواج كرد.

== معرفی و جایگاه ==

سُکَینه بنت الحسین، دختر [[امام حسین(ع)]] و [[رباب بنت امرؤ القیس|رَباب بِنت اِمرؤ القیس]]<ref>الأغانی، ص۹۴؛ شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۸۲.</ref> در سال ۴۷ یا ۵۱ هجری قمری، متولد شد.<ref>السیدة سکینة، ص۱۴۱.</ref> نام او را آمنه، آمینه و اُمَیمنه ذکر کرده‌اند.<ref>شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۸۲.</ref> گفته‌اند وی زنی با آرامش و وقار بود و از همین جهت مادرش او را سکینه لقب داد.<ref>الأغانی، ج۱۶، ص۳۶۰.</ref> با توجه به گزارش ابن شهرآشوب در کتاب مناقب، سکینه در کربلا حضور داشت و پس از واقعه کربلا جزء اسرا بود.<ref>مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۱۲۵۷.</ref> سکینه در روز پنجشنبه پنجم ربیع‌الاول سال ۱۱۷ هجری در مدینه درگذشت.<ref>وفيات الأعيان، ج۲، ص۳۹۶.</ref> برخی منابع عمر وی را هشتاد سال ذکر کرده‌اند.<ref>رياحين الشريعة در ترجمه دانشمندان بانوان شيعه، ج۳، ص۲۵۷.</ref>

سکینه یکی از راویان حدیث به شمار می‌رود؛ او از اهل‌بیت خویش روایت کرده و کوفیان از طریق او اخبار واصله را نقل کرده‌اند.<ref>الثقات، ج۴، ص۳۵۲ .</ref> در منابع دیگر به نقل حدیث از پدرش اشاره شده است.<ref>سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۳۴۸؛ تاريخ مدينة دمشق، ج۶۹، ص۲۰۴.</ref> گفته شده سکینه از نوادر عصر خود در شعر بود؛ به گونه‌ای که اهل شعر پس از سرودن شعر خود نزد او می‌رفتند تا ایراد شعریشان را بفهمند.<ref>الأغانی، ج۱۶، ص۳۶۳.</ref> درباره شخصیت وی نقل شده که از زیرک‌ترین و بااخلاق‌ترین زنان زمان خود بود؛ چنان‌که او را سیده نساء عصر خود می‌دانستند.<ref>وفيات الأعيان، ج۲، ص۳۹۴؛ الوافى بالوفيات، ج۱۵، ص۱۸۲.</ref> همچنین او در زیبایی و حسن خلق نیز مشهور بود.<ref>شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۸۲.</ref>

== ازدواج ==

مورخان درباره ازدواج حضرت سکینه اختلاف نظر دارند؛ بعضی معتقدند امام حسین سکینه را به ازدواج پسرعموی سکینه، عبدالله بن حسن، درآورد.<ref>انساب الاشراف، ج۲، ص۱۹۵؛ الأغانی، ج۱۶، ص۳۶۶.</ref> اما شیخ مفید، عبدالله بن حسن را در زمان واقعه کربلا کودکی که به سن بلوغ و ازدواج نرسیده توصیف می‌کند.<ref>الارشاد فى معرفة حجج الله على العباد، ص۴۶۵.</ref> برخی منابع همسر سکینه را ابوبکر بن حسن بن علی معرفی کرده‌اند؛ البته بر اساس منابع ابوبکر کنیه عبدالله بن حسن بوده است.<ref>جمهرة أنساب العرب، ص۱۰۵.</ref> برخی مورخان معتقدند پیش از آنکه ازدواج آنان به زفاف بینجامد عبدالله در واقعه کربلا به شهادت رسید.<ref>تاريخ مدينة دمشق، ج۶۹، ص۲۰۵.</ref> در ریاحین الشریعه عبدالله بن مسلم بن عقیل همسر وی معرفی شده است.<ref>رياحين الشريعة در ترجمه دانشمندان بانوان شيعه، ج۴، ص۲۵۵.</ref>

== محل دفن ==

مورخان درباره محل وفات حضرت سکینه اتفاق نظر ندارند؛ اما نقل مشهور آن است که حضرت سکینه در مدینه وفات یافته و به خاک سپرده شده است.<ref>وفيات الأعيان، ج۲، ص۳۹۶؛ نور الابصار فی مناقب آل البیت المختار، ص۳۶۲.</ref> البته تصریح نشده که قبر او در بقیع است. قبری که امروزه در قبرستان باب الصغیر دمشق سوریه واقع است و به گمان برخی منسوب به سکینه است - همان گونه که مرحوم سیدمحسن امین تصریح و تأ کید کرده - هیچ ارتباطی به حضرت سکینه جز تشابه اسمی ندارد و بی‌شک مربوط به سکینه دیگری است که دختر یکی از ملوک بوده است؛ چنان‌که بر صندوقی که بر این قبر نهاده بودند به خط کوفی مشجر عنوان «سکینه بنت الملک» را نوشته بودند. و حاج شیخ عباس قمی نیز آن را دیده و برای مرحوم سیدمحسن امین بازگو کرده بود. مرحوم امین نیز آن را مشاهده، و تصریح کرده است که مربوط به دختر یکی از ملوک است که سکینه نام داشته و چون صندوق از کلمه «الملک» به بعد دچار شکستگی شده، معلوم نیست کدام شاه و حاکم مراد است.<ref>وفيات الأعيان، ج۲، ص۳۹۶؛ نور الابصار فی مناقب آل البیت المختار، ص۳۶۲.</ref>

دیدگاه‌های دیگری درباره محل وفات و دفن ایشان وجود دارد؛ از جمله وفات ایشان در راه مکه،<ref>شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۸۲.</ref>کوفه،<ref>رحلة ابن بطوطة، ج۱، ص۱۶۷.</ref> دمشق،<ref>رحلة ابن بطوطة، ج۱، ص۷۵؛ تهذیب الاسماء و اللغات، ج۱، ص۱۶۳.</ref> و قاهره<ref>نور الابصار فی مناقب آل البیت المختار، ص۳۶۲.</ref> دانسته‌اند.

با توجه به دیدگاه مشهور مورخان مبنی بر وفات و دفن سکینه بنت الحسین در مدینه تصریحی به دفن ایشان در بقیع وجود ندارد؛ اما با توجه به اهمیت بقیع نزد پیامبر و اهل‌بیت، بعید به نظر می‌رسد که بنی‌هاشم حضرت سکینه را در مکانی غیر از بقیع به خاک سپرده باشند. افزون بر این دلیلی نداریم که پیکر حضرت را پس از وفات به بیرون شهر برده و در جای دیگری به خاک سپرده باشند.<ref>مهرجویی، «سکینه بنت الحسین سلام الله علیها ، شخصیتی کم نظیر خفته در خاک بقیع (بررسی اسناد تاریخی وفات و محل دفن سکینه بنت الحسین ع)»، ص۸۲.</ref>

=== مزار سکینه بنت حسین(ع) (دمشق) ===

طبق نقلی مزار سکینه بنت حسین(ع)، در قبرستان باب‌الصغیر شهر دمشق در کشور سوریه قرار دارد. انتساب این زیارتگاه به سکینه دختر [[امام حسین(ع)]]، به سبب درگذشت وی در [[مدینه]] مورد تردید قرار گرفته است.

* '''الارشاد فى معرفة حجج الله على العباد''' (فارسى)، مفید، محمد بن محمد، مترجم: محلاتی، تهران، انتشارات علمیه اسالمیه، بی‌تا