|
|
| (۴۶۰ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| '''عُمَر بن عَبدالعَزیز''' (درگذشت: ۱۰۱ق) هشتمین خلیفه اموی است که از سال ۹۹ تا ۱۰۱ هجری خلافت کرد. وی پیش از آن ولایت مدینه را در زمان ولید بن عبدالملک بر عهده داشت. از عمر بن عبدالعزیز به عنوان خلیفه ای عادل و درستکار یاد میشود که بر خلاف دیگر خلفای بنی امیه حکومت میکرد. همچنین عمر رفتاری خوبی با شیعیان داشت و به آنان توجه داشت. او فدک را به فرزندان فاطمه بازگرداند و دشنام به علی(ع) بر منابر را منع کرد.
| |
|
| |
|
| در زمانی که عمر از سوی ولید بن عبدالملک حاکم مدینه بود، به دستور ولید امر توسعه مسجدالنبی را برعهده گرفت و مسجد را توسعه داد.
| |
|
| |
| == زندگی و خلافت ==
| |
| عمر بن عبدالعزیز در ... مدینه به دنیا آمد و جوانی را در بین تابعین صحابه گذرانید.<ref>بامداد اسلام، زرینکوب، عبدالحسین، تهران، امیرکبیر، ۱۳۹۲ش، ص۱۴۹.</ref> او در زمان خلافت ولید بن عبدالملک (خلافت: 86 ـ 96)، در سال ۸۷ قمری بر ولایت مدینه منصوب شد.<ref>تاریخ الأمم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، مطبعة المرتضوية - بیروت، ج۶، ص۴۲۷.</ref>.<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد، محمد بن سعد، دار الکتب العلمية - بیروت، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۲۵۵.</ref> اما در سال ۹۳ قمری بنا به درخواست حجاج بن یوسف از حکومت مدینه برکنار شد.<ref>تاریخ الأمم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، مطبعة المرتضوية - بیروت، ج۶، ص۴۸۱.</ref>(تاریخ الخلفا، ص۲۷۴).<ref>«شخصیت و عملکرد عمربن عبدالعزیز و دیدگاه امام باقر علیه السلام درباره او»، دیلمی، احمد، تاریخ اسلام، شماره ۳، ۱۳۸۶ش، ص۴۷.</ref> در همین سال که حاکم مدینه بود، از طرف ولید امیر حج شد.(طبری، ج۹، ص۳۸۱۴)
| |
|
| |
| عمر بن عبدالعزیز که از سوی سلیمان به جانشینی منصوب شده بود<ref>تاریخ تحلیلی اسلام، شهیدی، سیدجعفر، تهران، علمی و فرهنگی و مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۹۲ش، ص۲۳۰.</ref>. در سال ۹۹ق به خلافت رسید.<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، جعفریان، رسول، قم، دلیل ما، ۱۳۹۴ش، ص۶۵۳.</ref> وی را فردی دین دار و پرهیزگار توصیف کرده اند که میخواسته در خلافت شیوه خلفای راشدین را احیا کند. <ref>بامداد اسلام، زرینکوب، عبدالحسین، تهران، امیرکبیر، ۱۳۹۲ش، ص۱۴۹.</ref> از عمر همواره به نیکی یاد میشود. ج۱، ص۴۰۳ یا ۲۰۳)..<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، جعفریان، رسول، قم، دلیل ما، ۱۳۹۴ش، ص۶۵۳.</ref> و او متفاوت با سایر خلفای اموی دانسته اند.<ref>«اصلاحات عمربن عبدالعزیز و تاثیر آن بر وضعیت شیعیان»، فاطمه امینی، سجاد دادفر، شیعه پژوهی، شماره ۲۳، ۱۴۰۱ش، ص۲۳۷.</ref> او را حاکمی عادل دانسته اند که سعی میکرد به ارزش های جامعه اسلامی توجه کند و از ظلم و استبداد پرهیز کند.ص۶۵۴. ص۶۵۸.<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، جعفریان، رسول، قم، دلیل ما، ۱۳۹۴ش</ref> عدالت ورزی.<ref>بامداد اسلام، زرینکوب، عبدالحسین، تهران، امیرکبیر، ۱۳۹۲ش، ص۱۴۹.</ref> وی پس از دو سال و پنج ماه خلافت دز رجب ۱۰۱ق درگذشت.<ref>تاریخ تحلیلی اسلام، شهیدی، سیدجعفر، تهران، علمی و فرهنگی و مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۹۲ش، ص۲۳۳. </ref>
| |
|
| |
| '''رفتار با شیعیان'''
| |
|
| |
| عمر بن عبدالعزیز در دوران خلافت خود رفتار خوبی با شیعیان داشت.<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، جعفریان، رسول، قم، دلیل ما، ۱۳۹۴ش، ص۶۵۶.</ref><ref>بامداد اسلام، زرینکوب، عبدالحسین، تهران، امیرکبیر، ۱۳۹۲ش، ص۱۴۹.</ref> از جمله اقدامات عمر این بود که سنت دشنام دادن به حضرت علی در خطبه‌ها که معاویه آن را ترویج کرده بود حذف کرد<ref>تاریخ تحلیلی اسلام، شهیدی، سیدجعفر، تهران، علمی و فرهنگی و مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۹۲ش، ص۲۳۰.</ref>.<ref>مروج الذهب و معادن الجوهر، مسعودی، علی بن حسین، مؤسسة دار الهجرة، قم ، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۸۴.</ref>.<ref>تاريخ اليعقوبي، یعقوبی، احمد بن اسحاق، دار صادر - بیروت، بیتا، ج۲، ص۳۰۵.</ref> .<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، جعفریان، رسول، قم، دلیل ما، ۱۳۹۴ش، ص۶۵۴.</ref> عمر همچنین مزرعه فدک را که از آن فاطمیان بود به آنان بازگرداند.<ref>تاريخ اليعقوبي، یعقوبی، احمد بن اسحاق، دار صادر - بیروت، بیتا، ج۲، ص۳۰۵.</ref>.<ref>تاریخ تحلیلی اسلام، شهیدی، سیدجعفر، تهران، علمی و فرهنگی و مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۹۲ش، ص۲۳۳.</ref>.<ref>فتوح البلدان، بلاذری، احمد بن یحیی، مؤسسة المعارف - بیروت، ۱۴۰۷ق، ص۴۱.</ref>)<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، جعفریان، رسول، قم، دلیل ما، ۱۳۹۴ش، ص۶۵۵.</ref> .<ref>بامداد اسلام، زرینکوب، عبدالحسین، تهران، امیرکبیر، ۱۳۹۲ش، ص۱۵۰. </ref> امام باقر او را نجیب بنی امیه توصیف کرده است.<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، جعفریان، رسول، قم، دلیل ما، ۱۳۹۴ش، ص۶۵۳.</ref>
| |
| == بازسازی مسجدالنبی ==
| |
| {{اصلی|بازسازی مسجدالنبی (ولیدبن عبدالملک)}}
| |
| در زمان خلافت وليد بن عبد الملك و آنگاه كه عمر بن عبد العزيز از طرف وى حكومت مدينه را داشت، توسعه نسبتاً زيادی در مساحت مسجد النبی و بنای آن داده شد.(طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۶، ص۴۳۶.)<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفریان، رسول، مشعر - تهران، ۱۳۹۰ش، ص۲۴۴ و ص۲۴۵.</ref>.<ref>تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، قائدان، اصغر، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش، ص۲۲۱.</ref> <ref>تاریخ الیعقوبی، ، ج۲، ص۲۸۴.</ref>توسعه جديد در سمت شرق، غرب و شمال صورت گرفت. در سمت شمال 100 متر، در قسمت شمال غرب به سمت شرق 67/5 متر و در ناحيه جنوب غرب به شرق 83/75 متر افزوده شد و بدين ترتيب، مساحت مسجد به بيش از 6400 متر مربع رسيد. برخى مساحت مسجد را پس از افزايش اين دوره، تا 7500 متر مربع نوشته‌اند. مسجد داراى يك صحن ميانى در وسط و رواقهايى در اطراف بود كه با ستون‌هاى زيادى سرِ پا نگاه داشته مى‌شد.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفریان، رسول، مشعر - تهران، ۱۳۹۰ش، ص۲۴۵.</ref>
| |
|
| |
| در بناى جديد، افزون بر مستحكم ساختن ديوارها، سقف را نيز تا 12 متر بالا بردند و دو سقف با فاصله بنا كردند تا در صورت آمدن باران و نفوذ آن از سقف اول، سقف دوم مانع از رسيدن آب به مسجد باشد.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفریان، رسول، مشعر - تهران، ۱۳۹۰ش، ص۲۴۶.</ref>
| |
|
| |
| وى‌بقاياى خانه‌هاى همسران پيامبر ص وخانۀ فاطمه وساير خانه‌هاى چسبيده‌به مسجد را خريد وبر مسجد افزود. مجموع افزوده‌هاى او 2370 متر مربع بود كه مساحت مسجد را به 6950 مترمربع رسانید.<ref>تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، قائدان، اصغر، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش، ص۲۲۱.</ref>
| |
|
| |
| == مسجد سلمان فارسی ==
| |
| سیره عمر بن عبدالعزیز: عبدالله بن عبدالحکم. ص۵ تا ۱۲۴.
| |
|
| |
| == پانویس ==
| |
| {{پانویس}}
| |
| == منابع ==
| |
| {{منابع}}
| |
| {{پایان}}
| |
