|
|
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{در دست ویرایش|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۱۸]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=A sharefat }}
| | #تغییر_مسیر [[مزار سیدمرتضی]] |
| | |
| [[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
| |
| [[رده:بناهای تاریخی مذهبی کاظمین]]
| |
| '''مرقد سیدمرتضی'''، مزاری است منسوب به سیّدمرتضی در [[شهر کاظمین]] عراق، که در بیرون از صحن مطهر و در جهت جنوب شرقی دیوار صحن قرار دارد. این مرقد ظاهرا همان محل اولیه دفن ایشان بوده و دارای گنبد و بارگاهی است.
| |
|
| |
| ابوالقاسم علی بن حسین بن موسی (355-436ق)، ملقب به سیدمرتضی، فقیه، متکلم، ادیب برجسته در قرن پنجم هجری و برادر سیدرضی، از شخصیت‌های پرنفوذ اجتماعی شیعه در دوره آل بویه بوده است.
| |
| | |
| بنابر نقل [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] سیدمرتضی در سال ۴۳۶ق درگذشت. پسرش بر او نماز خواند و در خانه خودش در محله کرخ بغداد (کاظمین) دفن شد.<ref>الرجال، ص۲۷۱.</ref>
| |
| در برخی از منابع آمده است که جسد سیدمرتضی و برادرش [[سیدرضی]] مدتی پس از دفن در کرخ بغداد، به [[کربلا]] منتقل شده و در [[حرم امام حسین(ع)]] به خاک سپرده شده است.<ref>المزار، ص۲۵۳-۲۵۴.</ref> [[ابن میثم بحرانی]] از علمای قرن هفتم نیز محل دفن دو برادر را در نزدیکی قبر [[امام حسین(ع)]] دانسته است.<ref>ابن میثم البحرانی، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۸۹.</ref>
| |
| | |
| امروزه در کاظمین بارگاهی منسوب به سید مرتضی وجود دارد ولی در کربلا نام و نشانی از قبری منسوب به وی مشاهده نمی‌شود.<ref>المزار، ص۲۵۴.</ref>
| |
| ==شخصیت‌شناسی==
| |
| ابوالقاسم علی بن ابواحمد حسین بن موسی بن محمد بن موسی بن ابراهیم بن امام موسی کاظم(ع)، مشهور به سیدمرتضی یا شریف مرتضی، برادر بزرگ‌تر سیدرضی و از علمای مشهور شیعه است.
| |
| سیدمرتضی در سال 355ه. ق، به دنیا آمد. <ref>تاریخ بغداد، ج13، ص345؛ وفیات الاعیان، ج3، ص316.</ref> وی بزرگ‌ترین عالم شیعه در زمان خود به شمار می‌آید که در فنون و رشته‌های دینی زمان خود به‌ویژه اصول فقه و کلام، صاحب‌نظر بوده است و تعدادی از علما و فقهای بزرگ شیعه در آن زمان نیز در محضر سیدمرتضی، درس خوانده‌اند.
| |
| [[پرونده:نمای کلی مرقد سیدمرتضی در اطراف حرم کاظمین.jpg|بندانگشتی|نمای کلی مرقد سیدمرتضی در اطراف حرم کاظمین]]
| |
| ==وفات و مدفن==
| |
| براساس منابع تاریخی معتبر، سیدمرتضی در روز یکشنبه، 25 ربیع‌الاول سال 436ه. ق، در بغداد درگذشت و در خانه‌اش، به خاک سپرده شد. <ref>تاریخ بغداد، ج13، ص345؛ وفیات الاعیان، ج3، ص316.</ref>
| |
| ==انتقال به کربلا==
| |
| اما ابن‌عنبه، نسب‌شناس مشهور، همان‌گونه که درباره سیدرضی ادعا نموده، درباره سیدمرتضی نیز گفته است که تابوت او پس از دفن اولیه در بغداد، به [[حرم امام حسین(ع)]] انتقال یافت و نزد پدر و برادرش به خاک سپرده شد و قبور آنان، آشکار و معروف بوده است. <ref>عمدة الطالب، ص250.</ref> اما هیچ توضیحی نداده است که چگونه و در چه زمانی، این اتفاق رخ داده است. با این حال، قول ابن‌عنبه به سایر منابع شیعه راه یافته و مورد پذیرش علما و نویسندگان شیعه در قرون اخیر، واقع شده است. <ref>مناهل الضرب، ص427؛ تاریخ المشهد الکاظمی، ص212؛ الفوائد الرجالیة، السید محمد مهدی بحرالعلوم، ج3، ص111.</ref>
| |
| [[پرونده:نمای درونی مرقد سیدمرتضی.jpg|بندانگشتی|نمای درونی مرقد سیدمرتضی]]
| |
| | |
| اما ادعای انتقال جنازه سید مرتضی به کربلا، از نظر تاریخی پذیرفتنی نیست. با این حال، امروزه قبر و زیارتگاهی منسوب به وی، نزدیک آستان کاظمین(ع) و در فاصله کمی از زیارتگاه منسوب به سیدرضی وجود دارد.
| |
| | |
| برخی وجود این دو زیارتگاه را چنین توجیه کرده‌اند که محل دفن اولیه سیدرضی و مرتضی، در بغداد بوده است. اما همان‌گونه که بیان شد، با توجه به تصریح منابع تاریخی کهن و معتبر مبنی بر دفن هریک از سیدرضی و مرتضی در خانه آنها، این ادعا را نیز نمی‌توان پذیرفت.
| |
|
| |
| سیدجعفر اعرجی (متوفای 1332ه. ق) و محمدحسن آل‌یاسین معتقدند قبری که امروزه مردم، به عنوان قبر سیدمرتضی علم‌الهدی بیرون آستان کاظمین(ع) زیارت می‌کنند، در واقع قبر ابراهیمِ مرتضی، فرزند امام موسی کاظم(ع) است. <ref>مناهل الضرب، ص427؛ تاریخ المشهد الکاظمی، ص212.</ref>
| |
| ==پانویس==
| |
| {{پانویس}}
| |
| ==منابع ==
| |
| {{منابع}}
| |
| | |
| {{برگرفتگی
| |
| |پیش از لینک = کتاب
| |
| |منبع = زیارت‌گاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم.
| |
| |پس از لینک = بخش «مرقد سیدمرتضی»، ج1، ص323.
| |
| | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472/1/5
| |
| }}
| |
| * '''مناهل الضرب فی انساب العرب'''، سید جعفر الاعرجی النجفی الحسینی، قم، مکتبة آیت‌الله العظمی المرعشی النجفی، ١4١٩ه. ق.
| |
| * '''تاریخ المشهد الکاظمی'''، محمدحسن آل یاسین، ط ١، بغداد، مطبعة المعارف، ١٣٨٧ه. ق - ١٩6٧م.
| |
| * '''رجال السید بحرالعلوم (الفوائد الرجالیة)'''، السید محمد مهدی بحرالعلوم، تحقیق: محمد صادق بحرالعلوم و حسین بحرالعلوم، النجف، مکتبة العلمین، ١٣٨5ه. ق.
| |
| * '''المزار'''، السید مهدی القزوینی، تحقیق: جودت القزوینی، ط ١، بیروت، دار الرافدین، ١4٢6ه. ق - ٢٠٠5م.
| |
| * '''رجال النجاشی'''، احمد بن علی، تحقیق: السید موسی الشبیری الزنجانی، ط 6، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین، ١4١٨ه. ق.
| |
| * '''شرح نهج البلاغة'''، ابن میثم بحرانی، قم، مرکز النشر مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۳۶۲ش.
| |
| * '''تاریخ بغداد (تاریخ مدینة السلام) '''، احمد بن علی بن ثابت (الخطیب البغدادی)، تحقیق: بشّار عوّاد معروف، ط ١، بیروت، دار الغرب الاسلامی، ١4٢٢ه. ق - ٢٠٠١م.
| |
| * '''وفیات الاعیان'''، شمس‌الدین احمد بن محمد (ابن خلّکان)، تحقیق: احسان عباس، بیروت، دار صادر، (لا ت).
| |
| * '''عمدة الطالب فی انساب آل ابی‌طالب'''، جمال‌الدین احمد بن علی الحسینی (ابن عنبة)، تحقیق: السید مهدی الرجائی، ط ١، قم، ١4٢5ه. ق - ١٣٨٣ ه. ش - ٢٠٠4م.
| |
| {{پایان}}
| |
| {{زیارتگاه‌ها و مقبره‌های عراق}}
| |
