مشهد الحسین(حلب): تفاوت میان نسخه‌ها

مشهد الحسین(ع)
	مسجد النقطه
اطلاعات
مکان	کشور سوریه/حلب
مذهب	اسلام/شیعه
پایه‌گذاری در	350 هجری
پایه‌گذار	سیف الدوله حمدانی
روحانی	شیخ ابراهیم نصرالله
معماری
پیمان‌کار	(بازسازی)مؤسسه بازسازی و احسان اسلامی جعفری
نوسازی‌شده در	1960 میلادی

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۱:۱۲

مشهد الحسین(ع) یا مسجد النقطه از زیارتگاه‌های شیعیان در شهر حلب واقع در سوریه است. این زیارتگاه در مکانی ساخته شده که گفته می‌شود سر امام حسین(ع) به هنگام انتقال از کربلا به دمشق در آنجا، بر روی سنگی قرار داده شده و چند قطره از خون سر حضرت بر آن سنگ جاری شده است. این مکان به عنوان یکی از مقام های سر امام حسین(ع) قرار گرفته و مسلمانان آن را زیارت می کنند.

مشهد الحسین(ع)|مسجد النقطه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

یکی از اماکنی که نزد شیعه اهمیت بسزائی دارد، مشهد الحسین(ع) یا مسجد النقطه است.این مکان یادآورۀ خاطرۀ تلخی در تاریخ تشیع است.هنگامی که کاروان اسرا و سرهای شهدای کربلا از سرزمین عراق به حلب رسیدند، در کنار تپه یا کوهی به نام جوشن^[۱] در غرب حلب و کنار معبدی به نام «مارت مروثا» کاروان یک شب متوقف شد تا لَختی بیاساید و صبحگاهان حرکت به سوی دمشق را از سر گیرد.نگهبانان و حاملان سرهای مقدس نیز به استراحت نشستند. راهبی که در آن دیر بود با دادن مبلغی به نگهبانان کاروان، سر مبارک امام حسین(ع) را بر صخره‌ای در داخل دیر قرار داد و تا صبح کنار سر مقدس بود.هنگام طلوع آفتاب که سر مقدس را برداشتند، چند قطره‌ای خون بر این صخره یا سنگ جاری گشته بود.پس از حرکت کاروان، مردم حلب از این مساله خبر یافته و اطراف آن سنگ، جمع شده و به عزاداری و شیون و زاری بر کشتگان کربلا و نوادۀ پیامبر خدا(ص) پرداختند.

انتقال سنگ[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بر اساس روایات شیعه، همه ساله در روز عاشورا آن خون بر سنگ می‌جوشید و توجه بسیاری از مردم شام را به خود جلب کرده بود برخی گفته‌اند عبدالملک بن مروان اموی دستور انتقال سنگ را از آن نقطه داد و از آن پس اثری از آن دیده نشد.^[۲] اما نویسنده کتاب حلب و التشیع معتقد است این سنگ از ابتدا تا کنون برجای خود باقی بوده است مگر مدت کوتاهی در سال ١٩٢٠م که مشهد النقطه پایگاه ذخیره سلاح عثمانی‌ها بوده و چون بخاطر انفجار در تسلیحات موجود، مشهد النقطه تخریب و دچار آسیب شد این سنگ موقتاً به مشهد المحسن در جوار آن منتقل و پس از بازسازی به سال ١٩6٠م دوباره بر جای خود بازگشت داده شد.^[۳]

ساخت مسجد النقّطه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سیف الدوله حمدانی شیعه نخستین کسی است که بر مکان آن سنگ، یعنی دیر یاد شده حجره و جامعی به سال 350 هجری ساخت و آن را مسجد النقطه نامید.او به این مکان اعتقاد ویژه‌ای داشت و همواره به زیارت آن می‌رفت.مشهد الحسین(ع) امروزه در شهر حلب معروف است و از سوی اهالی و زائران حضرت زینب (س) که از طریق ترکیه و مرز زمینی به سوریه می‌روند-زیارت می‌شود.

حیّ الانصاری[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ضریح مقام رأس الحسین(ع) در مسجد النقطه حلب

منطقه مشهد الحسین(ع) اکنون به «حیّ الانصاری» مشهور است.تپۀ جوشن نیز به رغم اینکه خانه‌های متعددی بر فراز آن ساخته شده است ولی همچنان باقی است.مکان مشهدالحسین(ع) سمت راست خیابان اصلی و حدود پنجاه متر بالاتر از پل هوایی است که صحن بزرگی داشته و بر در ورودی، نام این مکان بر روی سنگی حجاری شده است. در انتهای صحن و حیاط درب دیگری است که به داخل شبستان و محل اصلی مشهد مرتبط است، بر در ورودی آن کتیبه‌ای به خط کوفی دیده می‌شود که بر آن نوشته شده است: «هذا مقام و مشهد الحسین(ع) » و پایین آن نیز نام سیف الدّوله حمدانی به عنوان سازندۀ این بنا به چشم می‌خورد.پس از ورود؛ به شبستان کوچک دیگری می‌رسیم که در انتهای آن ایوانی قرار دارد و کنار آن ضریحی کوچک به ابعاد ١/5* ١ متر و به رنگ زرد دیده می‌شود.در داخل آن سنگی بر روی استوانه‌ای قرار داده شده و این جا همان مکانی است که سر مقدس امام حسین(ع) بر آن گذاشته شده و قطره‌هایی از خون بر آن ریخته است.

بازسازی مشهد الحسین(ع)[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در سال ١٩6٠م برای بازسازی مشهد الحسین مؤسسه بازسازی و احسان اسلامی جعفری تأسیس شد و از آن سال ضمن بازسازی این مکان، اقدامات عمرانی دیگری از جمله مسجد، مرکز پزشکی تخصصی، حوزه علمیه به ریاست شیخ ابراهیم نصراللّٰه تا عصر حاضر انجام شده است.شیخ ابراهیم نصراللّٰه نویسنده کتاب حلب و التشیع، خود امامت نماز در مشهد الحسین را امروزه بر عهده دارد.

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

↑ .آن را بدین علت جوشن نامیده‌اند که شمر بن ذی الجوشن سر مبارک امام حسین(ع) را بر این تپه‌گذاشته بود.ابن شحنه، الدر المنتخب، ص٨5.
↑ .عبداللّٰه حجاز، معالم حلب الاثریه، ص١٣6؛ کامل غزی، نهر الذهب فی تاریخ الحلب، ج٢، ص٢٠٩؛ خیرالدین اسدی، احیاء حلب و اسواقها، ص١٧6.
↑ .ابراهیم نصراللّٰه، همان کتاب، ص٣١

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از کتاب اماکن زیارتی سیاحتی سوریه، اصغر قائدان، بخش «مشهد الحسین (حلب)» در صفحه 175 است.

الدرالمنتخب من تاریخ الحلب،ابن شحنه، دمشق، دارالکتاب العربی، چاپ دوم 1404 ق؛
معالم حلب الاثریه، حجاز، عبدالله، حلب، جامعه حلب، جمعیۀ العادیات، [بی تا]؛
نهرالذهب فی تاریخ حلب، غزي البابی الحلبی، کامل، تحقیق و تصحیح شوقی شعث، محمود الفاخوري، حلب، دارالقلم العربی، چاپ دوم، 1412 ق؛
احیاء حلب واسواقها، اسدي، خیرالدین، تحقیق عبدالفتاح رواس قلعه جی، بیروت، دارقتیبه، 1990 م؛
حلب و التشیع، نصراللَّه، ابراهیم، بیروت، دارالوفاء، 1403 ق.

[1] .آن را بدین علت جوشن نامیده‌اند که شمر بن ذی الجوشن سر مبارک امام حسین(ع) را بر این تپه‌گذاشته بود.ابن شحنه، الدر المنتخب، ص٨5.

[2] .عبداللّٰه حجاز، معالم حلب الاثریه، ص١٣6؛ کامل غزی، نهر الذهب فی تاریخ الحلب، ج٢، ص٢٠٩؛ خیرالدین اسدی، احیاء حلب و اسواقها، ص١٧6.

[3] .ابراهیم نصراللّٰه، همان کتاب، ص٣١

[۱]

[۲]

[۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{جعبه اطلاعات مسجد
+| نام                 = مشهد الحسین(ع)
-{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
+| نام دیگر            = مسجد النقطه
-| عنوان            =مشهد الحسین (ع)
+| تصویر               = 1133.jpg
-| تصویر            =M,alhosain.jpg
+| توضیح تصویر         =
-| اندازه تصویر     =
+| مکان                = کشور [[سوریه]]/[[حلب]]
-| توضیح تصویر      =
+| مذهب                = [[اسلام]]/[[شیعه]]
-| بنيانگذار        =[[سیف الدوله حمدانی]]
+| پایه‌گذاری‌شده در     = 350 هجری
-| تأسیس            =350 هجری
+| پایه‌گذار            = [[سیف الدوله حمدانی]]
-| کاربری           =
+| روحانی              = [[شیخ ابراهیم نصرالله]]
-| مکان             =کشور [[سوریه]]/[[حلب]]
+| پیمان‌کار            = (بازسازی)مؤسسه بازسازی و احسان اسلامی جعفری
-| نام‌های دیگر      =مسجد النقطه
+|نوسازی              = 1960 میلادی
-| وقایع مرتبط      =
-| ظرفیت            =
-| وضعیت            =فعال
-| مساحت   =1*1.5متر (ابعاد ضریح)
-| امکانات          =
-| شماره ثبت        =
-| معمار            =مؤسسه بازسازی و احسان اسلامی جعفری
-| سبک              =
-| بازسازی          =1960 میلادی
 }}
+مشهد الحسین(ع) یا مسجد النقطه از زیارتگاه‌های شیعیان در شهر [[حلب]] واقع در [[سوریه]] است. این زیارتگاه در مکانی ساخته شده که گفته می‌شود سر [[امام حسین(ع)]] به هنگام انتقال از [[کربلا]] به [[دمشق]] در آنجا، بر روی سنگی قرار داده شده و چند قطره از خون سر حضرت بر آن سنگ جاری شده است.
+این مکان به عنوان یکی از مقام های سر امام حسین(ع) قرار گرفته و مسلمانان آن را زیارت می کنند.
-در روز دهم محرم سال 61 هجری نبردی میان سپاه حسین بن علی (ع) و لشکر عظیمی از سوی یزید بن معاویه به فرماندهی عمر بن سعد در نزدیکی محلی به نام کربلا (که در عراق کنونی واقع شده است) در گرفت. دلیل این جنگ از سوی یزید بیعت نکردن امام حسین (ع) با او بود و از سوی امام حسین (ع) نیز عقیده ی راستین ایشان مبنی بر غیر شرعی و قانونی بودن زمامداری یزیدان بر مسلمانان بود.
+==مشهد الحسین(ع)|مسجد النقطه==
-پس از این جنگ نابرابر و کشته شدن امام حسین (ع) و یاران ایشان، فرمانده لشکر دشمن (عمر سعد) دستور داد تا سرهای شهداء را از بدن هایشان جدا کرده و بر نیزه کنند، سپس آنها را به همراه اسرای نینوا در شهرها چرخانده و به آنان هتک حرمت کنند.
+یکی از اماکنی که نزد شیعه اهمیت بسزائی دارد، مشهد الحسین(ع) یا [[مسجد النقطه]] است.این مکان یادآورۀ خاطرۀ تلخی در تاریخ تشیع است.هنگامی که کاروان اسرا و سرهای [[شهدای کربلا]] از سرزمین [[عراق]] به [[حلب]] رسیدند، در کنار تپه یا کوهی به نام جوشن<ref>.آن را بدین علت جوشن نامیده‌اند که [[شمر بن ذی الجوشن]] سر مبارک [[امام حسین(ع)]] را بر این تپه‌گذاشته بود.ابن شحنه، الدر المنتخب، ص٨5.</ref> در غرب حلب و کنار معبدی به نام «[[مارت مروثا]]» کاروان یک شب متوقف شد تا لَختی بیاساید و صبحگاهان حرکت به سوی [[دمشق]] را از سر گیرد.نگهبانان و حاملان سرهای مقدس نیز به استراحت نشستند.
-یکی از محل هایی که سر مبارک امام حسین (ع) در آنجا قرار گرفته سنگی است در تپه جوشن، واقع در شهر حلب. این مکان به عنوان یکی از مقام های سر امام حسین (ع) قرار گرفته و مسلمانان آن را زیارت می کنند.
+راهبی که در آن دیر بود با دادن مبلغی به نگهبانان کاروان، سر مبارک امام حسین(ع) را بر صخره‌ای در داخل دیر قرار داد و تا صبح کنار سر مقدس بود.هنگام طلوع آفتاب که سر مقدس را برداشتند، چند قطره‌ای خون بر این صخره یا سنگ جاری گشته بود.پس از حرکت کاروان، مردم [[حلب]] از این مساله خبر یافته و اطراف آن سنگ، جمع شده و به عزاداری و شیون و زاری بر کشتگان [[کربلا]] و [[نوادۀ پیامبر خدا(ص)]] پرداختند.
-==مشهد الحسین(ع)|مسجد النقّطه==
-یکی از اماکنی که نزد شیعه اهمیت بسزائی دارد، مشهد الحسین (ع) یا [[مسجد النقطه]] است.این مکان یادآورۀ خاطرۀ تلخی در تاریخ تشیع است.هنگامی که کاروان اسرا و سرهای [[شهدای کربلا]] از سرزمین [[عراق]] به [[حلب]] رسیدند، در کنار تپه یا کوهی به نام جوشن<ref>.آن را بدین علت جوشن نامیده‌اند که [[شمر بن ذی الجوشن]] سر مبارک [[امام حسین (ع)]] را بر این تپه‌گذاشته بود.ابن شحنه، الدر المنتخب، ص٨5.</ref> در غرب حلب و کنار معبدی به نام «[[مارت مروثا]]» کاروان یک شب متوقف شد تا لَختی بیاساید و صبحگاهان حرکت به سوی [[دمشق]] را از سر گیرد.نگهبانان و حاملان سرهای مقدس نیز به استراحت نشستند.
-راهبی که در آن دیر بود با دادن مبلغی به نگهبانان کاروان، سر مبارک امام حسین (ع) را بر صخره‌ای در داخل دیر قرار داد و تا صبح کنار سر مقدس بود.هنگام طلوع آفتاب که سر مقدس را برداشتند، چند قطره‌ای خون بر این صخره یا سنگ جاری گشته بود.پس از حرکت کاروان، مردم [[حلب]] از این مساله خبر یافته و اطراف آن سنگ، جمع شده و به عزاداری و شیون و زاری بر کشتگان [[کربلا]] و [[نوادۀ پیامبر خدا (ص)]] پرداختند.
 ===انتقال سنگ===
-بر اساس روایات شیعه، همه ساله در روز [[عاشورا]] آن خون بر سنگ می‌جوشید و توجه بسیاری از مردم [[شام]] را به خود جلب کرده بود برخی گفته‌اند [[عبدالملک بن مروان اموی]] دستور انتقال سنگ را از آن نقطه داد و از آن پس اثری از آن دیده نشد.<ref>.عبداللّٰه حجاز، معالم حلب الاثریه، ص١٣6؛ کامل غزی، نهر الذهب فی تاریخ الحلب، ج٢، ص٢٠٩؛ خیرالدین اسدی، احیاء حلب و اسواقها، ص١٧6.</ref> اما نویسنده کتاب حلب و التشیع معتقد است این سنگ از ابتدا تا کنون برجای خود باقی بوده است مگر مدت کوتاهی در سال ١٩٢٠م که مشهد النقطه پایگاه ذخیره سلاح [[عثمانی‌]]ها بوده و چون بخاطر انفجار در تسلیحات موجود، مشهد النقطه تخریب و دچار آسیب شد این سنگ موقتاً به [[مشهد المحسن]] در جوار آن منتقل و پس از بازسازی به سال ١٩6٠م دوباره بر جای خود بازگشت داده شد.<ref>.ابراهیم نصراللّٰه، همان کتاب، ص٣١</ref>
+[[پرونده:M,alhosain.jpg|250px|بندانگشتی|چپ|سنگی ملقب به مقام رأس الحسین(ع) ]]
+بر اساس روایات شیعه، همه ساله در روز [[عاشورا]] آن خون بر سنگ می‌جوشید و توجه بسیاری از مردم [[شام]] را به خود جلب کرده بود برخی گفته‌اند [[عبدالملک بن مروان اموی]] دستور انتقال سنگ را از آن نقطه داد و از آن پس اثری از آن دیده نشد.<ref>.عبداللّٰه حجاز، معالم حلب الاثریه، ص١٣6؛ کامل غزی، نهر الذهب فی تاریخ الحلب، ج٢، ص٢٠٩؛ خیرالدین اسدی، احیاء حلب و اسواقها، ص١٧6.</ref> اما نویسنده کتاب حلب و التشیع معتقد است این سنگ از ابتدا تا کنون برجای خود باقی بوده است مگر مدت کوتاهی در سال ١٩٢٠م که مشهد النقطه پایگاه ذخیره سلاح [[عثمانی‌]]ها بوده و چون بخاطر انفجار در تسلیحات موجود، مشهد النقطه تخریب و دچار آسیب شد این سنگ موقتاً به [[مشهد المحسن]] در جوار آن منتقل و پس از بازسازی به سال ١٩6٠م دوباره بر جای خود بازگشت داده شد.<ref>.ابراهیم نصراللّٰه، همان کتاب، ص٣١</ref>
 ==ساخت مسجد النقّطه==
-[[سیف الدوله حمدانی]] شیعه نخستین کسی است که بر مکان آن سنگ، یعنی دیر یاد شده حجره و جامعی به سال 350 هجری ساخت و آن را مسجد النقطه نامید.او به این مکان اعتقاد ویژه‌ای داشت و همواره به زیارت آن می‌رفت.مشهد الحسین (ع) امروزه در شهر حلب معروف است و از سوی اهالی و زائران [[حضرت زینب (س)]] که از طریق [[ترکیه]] و مرز زمینی به [[سوریه]] می‌روند-زیارت می‌شود.
+[[سیف الدوله حمدانی]] شیعه نخستین کسی است که بر مکان آن سنگ، یعنی دیر یاد شده حجره و جامعی به سال 350 هجری ساخت و آن را مسجد النقطه نامید.او به این مکان اعتقاد ویژه‌ای داشت و همواره به زیارت آن می‌رفت.مشهد الحسین(ع) امروزه در شهر حلب معروف است و از سوی اهالی و زائران [[حضرت زینب (س)]] که از طریق [[ترکیه]] و مرز زمینی به [[سوریه]] می‌روند-زیارت می‌شود.
 ===حیّ الانصاری===
-منطقه مشهد الحسین (ع) اکنون به «حیّ الانصاری» مشهور است.[[تپۀ جوشن]] نیز به رغم اینکه خانه‌های متعددی بر فراز آن ساخته شده است ولی همچنان باقی است.مکان مشهدالحسین (ع) سمت راست خیابان اصلی و حدود پنجاه متر بالاتر از پل هوایی است که [[صحن]] بزرگی داشته و بر در ورودی، نام این مکان بر روی سنگی حجاری شده است.
+[[پرونده:1122.jpg|250px|بندانگشتی|چپ|ضریح مقام رأس الحسین(ع) در مسجد النقطه حلب]]
-در انتهای صحن و حیاط درب دیگری است که به داخل [[شبستان]] و محل اصلی مشهد مرتبط است، بر در ورودی آن کتیبه‌ای به [[خط کوفی]] دیده می‌شود که بر آن نوشته شده است: «هذا مقام و مشهد الحسین (ع) » و پایین آن نیز نام سیف الدّوله حمدانی به عنوان سازندۀ این بنا به چشم می‌خورد.پس از ورود؛ به شبستان کوچک دیگری می‌رسیم که در انتهای آن ایوانی قرار دارد و کنار آن [[ضریح]]ی کوچک به ابعاد ١/5* ١ متر و به رنگ زرد دیده می‌شود.در داخل آن سنگی بر روی استوانه‌ای قرار داده شده و این جا همان مکانی است که سر مقدس [[امام حسین (ع)]] بر آن گذاشته شده و قطره‌هایی از خون بر آن ریخته است.
+منطقه مشهد الحسین(ع) اکنون به «حیّ الانصاری» مشهور است.[[تپۀ جوشن]] نیز به رغم اینکه خانه‌های متعددی بر فراز آن ساخته شده است ولی همچنان باقی است.مکان مشهدالحسین(ع) سمت راست خیابان اصلی و حدود پنجاه متر بالاتر از پل هوایی است که [[صحن]] بزرگی داشته و بر در ورودی، نام این مکان بر روی سنگی حجاری شده است.
-==بازسازی مشهد الحسین (ع)==
+در انتهای صحن و حیاط درب دیگری است که به داخل [[شبستان]] و محل اصلی مشهد مرتبط است، بر در ورودی آن کتیبه‌ای به [[خط کوفی]] دیده می‌شود که بر آن نوشته شده است: «هذا مقام و مشهد الحسین(ع) » و پایین آن نیز نام سیف الدّوله حمدانی به عنوان سازندۀ این بنا به چشم می‌خورد.پس از ورود؛ به شبستان کوچک دیگری می‌رسیم که در انتهای آن ایوانی قرار دارد و کنار آن [[ضریح]]ی کوچک به ابعاد ١/5* ١ متر و به رنگ زرد دیده می‌شود.در داخل آن سنگی بر روی استوانه‌ای قرار داده شده و این جا همان مکانی است که سر مقدس [[امام حسین(ع)]] بر آن گذاشته شده و قطره‌هایی از خون بر آن ریخته است.
-در سال ١٩6٠م برای بازسازی مشهد الحسین [[مؤسسه بازسازی و احسان اسلامی جعفری]] تاسیس شد و از آن سال ضمن بازسازی این مکان، اقدامات عمرانی دیگری از جمله مسجد، مرکز پزشکی تخصصی، حوزه علمیه به ریاست [[شیخ ابراهیم نصراللّٰه]] تا عصر حاضر انجام شده است.شیخ ابراهیم نصراللّٰه نویسنده کتاب حلب و التشیع، خود امامت نماز در مشهد الحسین را امروزه بر عهده دارد.
+==بازسازی مشهد الحسین(ع)==
+در سال ١٩6٠م برای بازسازی مشهد الحسین [[مؤسسه بازسازی و احسان اسلامی جعفری]] تأسیس شد و از آن سال ضمن بازسازی این مکان، اقدامات عمرانی دیگری از جمله مسجد، مرکز پزشکی تخصصی، حوزه علمیه به ریاست [[شیخ ابراهیم نصراللّٰه]] تا عصر حاضر انجام شده است.شیخ ابراهیم نصراللّٰه نویسنده کتاب حلب و التشیع، خود امامت نماز در مشهد الحسین را امروزه بر عهده دارد.
@@ خط ۴۶: / خط ۳۹: @@
 ==منابع==
   {{منابع}}
+{{برگرفتگی
-{{دانشنامه
+|پیش از لینک = کتاب
-| آدرس=http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/632
+|منبع = اماکن زیارتی سیاحتی سوریه، اصغر قائدان،
-|عنوان=کتاب اماکن زیارتی سیاحتی سوریه
+|پس از لینک = بخش «مشهد الحسین (حلب)» در صفحه 175
-|نویسنده=اصغر قائدان
+| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/632
 }}
-* ابن شحنه، الدرالمنتخب من تاریخ الحلب. دمشق، دارالکتاب العربی، چاپ دوم 1404 ق؛
+* '''الدرالمنتخب من تاریخ الحلب'''،ابن شحنه، دمشق، دارالکتاب العربی، چاپ دوم 1404 ق؛
-* حجاز، عبداللَّه. معالم حلب الاثریه، حلب، جامعه حلب، جمعیۀ العادیات، [بی تا]؛
+* '''معالم حلب الاثریه'''، حجاز، عبدالله، حلب، جامعه حلب، جمعیۀ العادیات، [بی تا]؛
-* غزي البابی الحلبی، کامل، نهرالذهب فی تاریخ حلب، تحقیق و تصحیح شوقی شعث، محمود الفاخوري، حلب، دارالقلم العربی، چاپ دوم، 1412 ق؛
+* '''نهرالذهب فی تاریخ حلب'''، غزي البابی الحلبی، کامل، تحقیق و تصحیح شوقی شعث، محمود الفاخوري، حلب، دارالقلم العربی، چاپ دوم، 1412 ق؛
-* اسدي، خیرالدین، احیاء حلب واسواقها، تحقیق عبدالفتاح رواس قلعه جی، بیروت، دارقتیبه، 1990 م؛
+* '''احیاء حلب واسواقها'''، اسدي، خیرالدین، تحقیق عبدالفتاح رواس قلعه جی، بیروت، دارقتیبه، 1990 م؛
-* نصراللَّه، ابراهیم، حلب و التشیع، بیروت، دارالوفاء، 1403 ق.
+* '''حلب و التشیع'''، نصراللَّه، ابراهیم، بیروت، دارالوفاء، 1403 ق.
 {{پایان}}
 {{مساجد}}
+[[Category:مساجد سوریه]]
+[[Category:رأس امام حسین(ع)]]
+[[Category:مساجد سوریه]]
+[[Category:رأس امام حسین(ع)]]
+[[Category:مساجد سوریه]]
+[[Category:رأس امام حسین(ع)]]
+[[Category:مساجد سوریه]]
+[[Category:رأس امام حسین(ع)]]
+[[Category:مساجد سوریه]]
+[[Category:رأس امام حسین(ع)]]
 [[رده:مساجد سوریه]]
 [[رده:رأس امام حسین(ع)]]
+[[رده:مزارهای حلب]]

ن ب و مساجد
عربستان	مسجد الحرام • مسجد النبی • مسجد قبا • مسجد ذوالحلیفه • مسجد ردالشمس • مسجد خیف • مسجد غدیر خم • مسجد الغنم • مسجد مختفی • مسجد حمزة بن عبدالمطلب • مسجد بلال بن رباح • مسجد جن • مسجد الرایه • مسجد المتکا • مسجد شجره • مسجد الاجابه • مسجد عرفه • مسجد تنعیم • مسجد صفائح • مسجد امام علی (تنعیم) • مسجد شجره (حدیبیه) • مسجد جعرانه • مسجد فتح • مسجد سقیا • مسجد بنوحرام • مسجد ثنیة الوداع • مسجد ذباب • مسجد الدرع • مسجد البحیر • مسجد ثنایا • مسجد مغیسله • مسجد مشعرالحرام • مسجد خیف • مسجد البیعه • مسجد النحر • مسجد الكبش • مساجد خندق • مسجد امام علی (مدینه) • مسجد عثمان • مسجد قبلتین • مسجد صخرات • مسجد راتج • مسجد البیعه (مکه)
عراق	مسجد کوفه • مسجد سهله • مسجد حنانه • مسجد شیخ طوسی • مسجد شیخ انصاری • مسجد هندی • مسجد الخضراء • مسجد صعصعة بن صوحان • مسجد زید بن صوحان • مسجد الحمراء • مسجد براثا • مسجد عتیقه • مسجد پنجه امام علی(ع) • مسجد ردالشمس • مسجد الراس • مسجد رأس الحسین(ع) (کربلا) • مسجد عمران بن شاهین • مسجد شهید اول (کربلا) • مسجد صاحب حدائق (کربلا)
ایران	مسجد جمکران • مسجد گوهرشاد • مسجد آقابزرگ کاشان • مسجد امام (اصفهان) • مسجد حکیم اصفهان • مسجد سلماسی • مسجد شیخ لطف‌الله • مسجد جامع یزد • مسجد اعظم قم • مسجد امام حسن عسکری قم • مسجد سید اصفهان
سوریه	مسجد جامع اموی • مشهد الحسین(حلب)
مصر	مسجد حاکم مصر • مسجد جیوشی
فلسطین	مسجد الاقصی • مسجد صخره
مرتبط	مسجد • مسجد جامع