حجة الاسلام: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایشگر دیداری |
جز (حذف از رده:مقاله‌های در دست ویرایش ردهانبوه) |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''حَجَّةُ الاسلام''' [[حج]] واجب بر هر مسلمان است، به شرطی که جز شرائط همگانی تکلیف مانند عقل و بلوغ، شرط [[استطاعت]] را نیز دارا باشد. حجة الاسلام ممکن است برای مکلفی [[حج تمتّع]] و برای دیگری [[حج افراد|حج اِفراد]] یا [[حج قران|حج قِران]] باشد. اگر کسی بدون دارایی شرائط حج بجا آورد، حجة الاسلام شمرده نمی‌شود. | |||
حجة الاسلام | |||
چیستی | ==چیستی== | ||
حجة الاسلام، [[حج|حجی]] است که بر هر فرد براساس فرمان مستقیم و ابتدایی اسلام با شرائطی، تنها یکبار در طول عمر واجب می‌شود.<ref>السرائر، ج1، ص506- 507؛ قواعد الأحکام، ج1، ص397؛ المجموع، ج7، ص7- 9.</ref> بر این اساس، ممکن است حجة الاسلام برای مکلفی [[حج تمتّع]] و برای دیگری [[حج افراد|حج اِفراد]] یا [[حج قران|حج قِران]] باشد. | |||
حجة | حجة الاسلام، در مقابل [[حج نذری]] و مانند آن است که با نذر و مانند آن بر مکلف واجب می‌شود. این اصطلاح، در کلام فقیهان [[شیعه]]<ref>من لایحضره الفقیه، ج2، ص429، 438؛ الکافی، ج4، ص277.</ref> و [[اهل سنت]]<ref>الام، ج2، ص119- 120؛ المغنی، ج3، ص159- 162.</ref> نیز به همین معنا بکار رفته است. ریشه این کاربرد را روایات پرشمار شیعه<ref>الکافی، ج2، ص18؛ الأمالی، ص124.</ref> و سنی،<ref>صحیح البخاری، ج1، ص8؛ صحیح مسلم، ج1، ص34؛ المعجم الکبیر، ج12، ص239.</ref> می‌دانند؛ بویژه روایت مورد اتفاق هر دو مذهب که حج را یکی از ارکان اسلام دانسته است.<ref>فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج3، ص242.</ref> | ||
==شرائط== | |||
فقیهان [[شیعه]]<ref>السرائر، ج1، ص507؛ جواهر الکلام، ج17، ص229.</ref> و [[اهل سنت]]<ref>البحر الرائق، ج2، ص546- 549؛ المبسوط فی فقه الامامیه، ج4، ص163- 164؛ المغنی، ج3، ص159- 162.</ref> افزون بر شرائط همگانی تکلیف یعنی عقل، قدرت و بلوغ، شرط [[استطاعت]] که ویژه [[حج]] است را برای واجب شدن حجة الاسلام لازم می‌دانند. استطاعت حج، خود به چهار عنصر مالی، امنیتی، بدنی و زمانی تقسیم می‌شود. به دست آوردن استطاعت حج، واجب نیست. | |||
اگر کسی بدون داشتن هرکدام از این شرط‌ها به حج برود، حجی که انجام داده، حجة الاسلام نبوده و در صورتی که بعدها این شرائط به دست آید، حجی که انجام داده بود کافی نبوده و باید دوباره حج بجا آورد.<ref>شرائع الاسلام، ج1، ص164- 165؛ جواهر الکلام، ج17، ص248.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | |||
{{دانشنامه | {{دانشنامه | ||
| آدرس = http://hzrc.ac.ir/post/22200/حجة-الاسلام | | آدرس = http://hzrc.ac.ir/post/22200/حجة-الاسلام | ||
| خط ۳۰: | خط ۲۰: | ||
| نویسنده = محمدسعید نجاتی | | نویسنده = محمدسعید نجاتی | ||
}} | }} | ||
*'''الأم'''، محمد بن ادریس الشافعی (-۲۰۴. ق)، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۳ق. | |||
*'''البحر الرائق شرح کنز الدقائق'''، زین الدین ابن نجیم الحنفی (-۹۷۰. ق)، تحقیق زکریا عمیرات، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق. | |||
*'''جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام'''، محمد حسین نجفی (۱۲۰۰–۱۲۶۶ق)، تحقیق عباس قوچانی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا. | |||
*'''السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی'''، محمد بن احمد ابن ادریس (-۵۹۸ق)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۱ق. | |||
*'''الامالی'''، محمد بن حسن الطوسی (۳۸۵–۴۶۰ق)، تصحیح محققان بنیاد بعثت، قم، انتشارات دارالثقافه، ۱۴۱۴ق. | |||
*'''فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام'''، جمعی از پژوهشگران زیر نظر سید محمود هاشمی شاهرودی، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ۱۴۲۶ق. | |||
*'''قواعد الاحکام فی معرفة الحلال و الحرام'''، حسن بن یوسف حلی (۶۴۸–۷۲۶ق)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۳ق. | |||
*'''من لایحضره الفقیه'''، شیخ صدوق محمد بن علی بن بابویه (۳۱۱–۳۸۱ق)، تحقیق و تصحیح علی اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق. | |||
*'''الکافی'''، محمد بن یعقوب کلینی (-۳۲۹ق)، به کوشش علی اکبر غفاری، تهران، انتشارات دارالکتب اسلامیه، ۱۳۷۵ش. | |||
*'''المجموع شرح المهذب'''، یحیی بن شرف النووی (۶۳۱–۶۷۶ق)، بیروت، دارالفکر. | |||
*'''المعجم الکبیر'''، سلیمان بن احمد الطبرانی (۲۶۰–۳۶۰ق)، به کوشش حمدی عبدالمجید السلفی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۵ق. | |||
*'''المغنی'''، عبدالله بن قدامة(-۶۲۰. ق)، بیروت، دارالکتاب العربی. | |||
*'''المبسوط'''، محمد بن احمد السرخسی (-۴۸۳ق)، بیروت، دارالمعرفه، ۱۴۰۶ق. | |||
*'''الصحیح'''، مسلم بن الحجاج (-۲۶۱. ق)، بیروت، دارالفکر. | |||
*'''صحیح البخاری'''، محمد بن اسماعیل البخاری (-۲۵۶ق)، به کوشش عبدالعزیز بن عبدالله بن باز، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۱ق. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{حج و عمره}} | {{حج و عمره}} | ||
[[رده: | [[رده:انواع حج]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۳۸
حَجَّةُ الاسلام حج واجب بر هر مسلمان است، به شرطی که جز شرائط همگانی تکلیف مانند عقل و بلوغ، شرط استطاعت را نیز دارا باشد. حجة الاسلام ممکن است برای مکلفی حج تمتّع و برای دیگری حج اِفراد یا حج قِران باشد. اگر کسی بدون دارایی شرائط حج بجا آورد، حجة الاسلام شمرده نمی‌شود.
چیستی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
حجة الاسلام، حجی است که بر هر فرد براساس فرمان مستقیم و ابتدایی اسلام با شرائطی، تنها یکبار در طول عمر واجب می‌شود.[۱] بر این اساس، ممکن است حجة الاسلام برای مکلفی حج تمتّع و برای دیگری حج اِفراد یا حج قِران باشد.
حجة الاسلام، در مقابل حج نذری و مانند آن است که با نذر و مانند آن بر مکلف واجب می‌شود. این اصطلاح، در کلام فقیهان شیعه[۲] و اهل سنت[۳] نیز به همین معنا بکار رفته است. ریشه این کاربرد را روایات پرشمار شیعه[۴] و سنی،[۵] می‌دانند؛ بویژه روایت مورد اتفاق هر دو مذهب که حج را یکی از ارکان اسلام دانسته است.[۶]
شرائط[ویرایش | ویرایش مبدأ]
فقیهان شیعه[۷] و اهل سنت[۸] افزون بر شرائط همگانی تکلیف یعنی عقل، قدرت و بلوغ، شرط استطاعت که ویژه حج است را برای واجب شدن حجة الاسلام لازم می‌دانند. استطاعت حج، خود به چهار عنصر مالی، امنیتی، بدنی و زمانی تقسیم می‌شود. به دست آوردن استطاعت حج، واجب نیست.
اگر کسی بدون داشتن هرکدام از این شرط‌ها به حج برود، حجی که انجام داده، حجة الاسلام نبوده و در صورتی که بعدها این شرائط به دست آید، حجی که انجام داده بود کافی نبوده و باید دوباره حج بجا آورد.[۹]
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ السرائر، ج1، ص506- 507؛ قواعد الأحکام، ج1، ص397؛ المجموع، ج7، ص7- 9.
- ↑ من لایحضره الفقیه، ج2، ص429، 438؛ الکافی، ج4، ص277.
- ↑ الام، ج2، ص119- 120؛ المغنی، ج3، ص159- 162.
- ↑ الکافی، ج2، ص18؛ الأمالی، ص124.
- ↑ صحیح البخاری، ج1، ص8؛ صحیح مسلم، ج1، ص34؛ المعجم الکبیر، ج12، ص239.
- ↑ فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج3، ص242.
- ↑ السرائر، ج1، ص507؛ جواهر الکلام، ج17، ص229.
- ↑ البحر الرائق، ج2، ص546- 549؛ المبسوط فی فقه الامامیه، ج4، ص163- 164؛ المغنی، ج3، ص159- 162.
- ↑ شرائع الاسلام، ج1، ص164- 165؛ جواهر الکلام، ج17، ص248.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
محتوای این مقاله برگرفته شده از: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل حجة الاسلام.
- الأم، محمد بن ادریس الشافعی (-۲۰۴. ق)، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۳ق.
- البحر الرائق شرح کنز الدقائق، زین الدین ابن نجیم الحنفی (-۹۷۰. ق)، تحقیق زکریا عمیرات، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق.
- جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، محمد حسین نجفی (۱۲۰۰–۱۲۶۶ق)، تحقیق عباس قوچانی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
- السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، محمد بن احمد ابن ادریس (-۵۹۸ق)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۱ق.
- الامالی، محمد بن حسن الطوسی (۳۸۵–۴۶۰ق)، تصحیح محققان بنیاد بعثت، قم، انتشارات دارالثقافه، ۱۴۱۴ق.
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، جمعی از پژوهشگران زیر نظر سید محمود هاشمی شاهرودی، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ۱۴۲۶ق.
- قواعد الاحکام فی معرفة الحلال و الحرام، حسن بن یوسف حلی (۶۴۸–۷۲۶ق)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۳ق.
- من لایحضره الفقیه، شیخ صدوق محمد بن علی بن بابویه (۳۱۱–۳۸۱ق)، تحقیق و تصحیح علی اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق.
- الکافی، محمد بن یعقوب کلینی (-۳۲۹ق)، به کوشش علی اکبر غفاری، تهران، انتشارات دارالکتب اسلامیه، ۱۳۷۵ش.
- المجموع شرح المهذب، یحیی بن شرف النووی (۶۳۱–۶۷۶ق)، بیروت، دارالفکر.
- المعجم الکبیر، سلیمان بن احمد الطبرانی (۲۶۰–۳۶۰ق)، به کوشش حمدی عبدالمجید السلفی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۵ق.
- المغنی، عبدالله بن قدامة(-۶۲۰. ق)، بیروت، دارالکتاب العربی.
- المبسوط، محمد بن احمد السرخسی (-۴۸۳ق)، بیروت، دارالمعرفه، ۱۴۰۶ق.
- الصحیح، مسلم بن الحجاج (-۲۶۱. ق)، بیروت، دارالفکر.
- صحیح البخاری، محمد بن اسماعیل البخاری (-۲۵۶ق)، به کوشش عبدالعزیز بن عبدالله بن باز، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۱ق.