حج تسکع: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز حذف از رده:مقاله‌های در دست ویرایش ردهانبوه |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{اقسام حج عمودی}} | ||
'''حج تَسَکُّع'''، | '''حج تَسَکُّع'''، [[حج]] بدون توشه راه یا بون مَرکب یا حج با مشقّت و سختی است. در باور بیشتر فقیهان [[شیعه]] و [[اهل سنت]]، این گونه حج بر [[اهل حرم]] واجب بوده، ولی بر [[آفاقی|آفاقیان]] واجب نیست. به باور [[مذهب مالکی|مالکیان]]، حجِّ بدون مرکب بر کسی که توانایی پیاده رفتن دارد، چه اهل حرم باشد و چه آفاقی واجب است. | ||
در باور مالکیان، کسی که توشه و مرکب ندارد، ولی توانایی راه رفتن داشته و با حرفه‌ای آشناست و می‌تواند هزینه خود را در سفر به دست آورد، واجب است به حج برود. فقیهان [[مذهب شافعی|شافعی]] و [[حنبلی]]، حج چنین شخصی را مستحب دانسته‌اند و فقیهان شیعه، به جز فاضل نراقی (م.۱۲۴۵ق) حج او را واجب نمی‌دانند. | |||
به باور فقیهان شیعه، کسی که حج بر او [[استقرار حج|مستقر]] شده است، باید فوراً آن را به جا آورد، حتی اگر ناچار به انجام حج تسکّع باشد. | |||
==چیستی== | ==چیستی== | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۵: | ||
===برای آفاقیان=== | ===برای آفاقیان=== | ||
به نظرِ مشهور فقیهان [[شیعه]]<ref>مسالک الافهام، ج2، ص129؛ کشف اللثام، ج5، ص91-92؛ جواهر الکلام، ج17، ص248.</ref> و [[اهل سنت]]<ref>الحاوی الکبیر، ج4، ص7؛ المغنی، ج3، ص170؛ رد المحتار، ج2، ص109، 361، 460.</ref> به استناد آیه {{آیه|وَلِلَّهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیهِ سَبِیلاً | به نظرِ مشهور فقیهان [[شیعه]]<ref>مسالک الافهام، ج2، ص129؛ کشف اللثام، ج5، ص91-92؛ جواهر الکلام، ج17، ص248.</ref> و [[اهل سنت]]<ref>الحاوی الکبیر، ج4، ص7؛ المغنی، ج3، ص170؛ رد المحتار، ج2، ص109، 361، 460.</ref> به استناد آیه {{آیه|وَلِلَّهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیهِ سَبِیلاً | ||
}}{{یادداشت|و خدا را حقّی ثابت و لازم بر | }}{{یادداشت|و خدا را حقّی ثابت و لازم بر عهده مردم است که [برای ادای مناسک حج] آهنگ آن خانه کنند.}}<ref name=":02">سوره آل عمران، آیه ۹۷؛ ترجمه قرآن (انصاریان)، ص۶۲.</ref> و احادیث،<ref>الکافی، ج4، ص266-268؛ تهذیب، ج5، ص2-3؛ السنن الکبری، ج4، ص327.</ref> وجود زاد و راحله شرط [[استطاعت]] و وجوب حج است و بدون وجود زاد و راحله حج واجب نیست، حتی در صورتی که حج‌گزار بتواند با پای پیاده یا با گدایی کردن از مردم خود را به [[مکه]] برساند.<ref>تحریر الاحکام، ج1، ص91؛ الدروس الشرعیه، ج1، ص310؛ جواهر الکلام، ج17، ص248.</ref> البته این حکم بر پایه فتوای بیشتر فقیهان شیعه<ref>المبسوط فی فقه الامامیه، ج1، ص298؛ مسالک الافهام، ج2، ص129؛ جواهر الکلام، ج17، ص251-252.</ref> و اهل سنت،<ref>الحاوی الکبیر، ج4، ص7-8؛ فتح العزیز، ج7، ص10؛ روضة الطالبین، ج2، ص278؛ المغنی، ج3، ص170؛ العده، ج1، ص158؛ دقائق اولی، ج1، ص517؛ بدائع الصنائع، ج2، ص122؛ الاختیار لتعلیل المختار، ج1، ص140؛ تبیین الحقائق، ج2، ص4.</ref> تنها برای [[آفاقی|آفاقیان]] است. | ||
در مقابل، [[مالک بن انس اصبحی]] (م.۱۷۹ق) مؤسس [[مذهب مالکی]]، اساساً داشتن مَرکب را شرط استطاعت ندانسته است. به نظر او حج بر شخصی که دارای مرکب نیست، ولی توانایی پیاده رفتن دارد واجب است؛ زیرا او شرط وجوب حج را تنها رسیدن به مکه بدون تحمّل دشواری زیاد می‌داند.<ref name=":0" /> با این استدلال که بنابر ظاهر آیه پیش‌گفته کسی که می‌تواند با پیاده‌روی خود را به مکه برساند، مستطیع به شمار می‌رود. به باور مخالفان او از شیعیان<ref>الخلاف، ج2، ص247-248.</ref> و اهل سنت<ref>بدائع الصنائع، ج2، ص122؛ تحفة الفقهاء، ج1، ص386؛ فتح القدیر، ج1، ص363.</ref> در احادیث،<ref>الکافی، ج4، ص268.</ref> از جمله حدیثی نبوی<ref>سنن الترمذی، ج4، ص293؛ ج5، ص209؛ سنن ابن ماجه، ج2، ص967؛ السنن الکبری، ج4، ص330.</ref> استطاعت به معنای داشتن توشه و مرکب هر دو تفسیر شده و داشتن یکی از آن دو موجب استطاعت نیست. | در مقابل، [[مالک بن انس اصبحی]] (م.۱۷۹ق) مؤسس [[مذهب مالکی]]، اساساً داشتن مَرکب را شرط استطاعت ندانسته است. به نظر او حج بر شخصی که دارای مرکب نیست، ولی توانایی پیاده رفتن دارد واجب است؛ زیرا او شرط وجوب حج را تنها رسیدن به مکه بدون تحمّل دشواری زیاد می‌داند.<ref name=":0" /> با این استدلال که بنابر ظاهر آیه پیش‌گفته کسی که می‌تواند با پیاده‌روی خود را به مکه برساند، مستطیع به شمار می‌رود. به باور مخالفان او از شیعیان<ref>الخلاف، ج2، ص247-248.</ref> و اهل سنت<ref>بدائع الصنائع، ج2، ص122؛ تحفة الفقهاء، ج1، ص386؛ فتح القدیر، ج1، ص363.</ref> در احادیث،<ref>الکافی، ج4، ص268.</ref> از جمله حدیثی نبوی<ref>سنن الترمذی، ج4، ص293؛ ج5، ص209؛ سنن ابن ماجه، ج2، ص967؛ السنن الکبری، ج4، ص330.</ref> استطاعت به معنای داشتن توشه و مرکب هر دو تفسیر شده و داشتن یکی از آن دو موجب استطاعت نیست. | ||
| خط ۴۸: | خط ۵۲: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | |||
{{دانشنامه | {{دانشنامه | ||
| آدرس = http://hzrc.ac.ir/post/22180/حج-تسکع | | آدرس = http://hzrc.ac.ir/post/22180/حج-تسکع | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۸: | ||
| نویسنده = الیاس صالحی | | نویسنده = الیاس صالحی | ||
}} | }} | ||
*'''الاختیار لتعلیل المختار'''، عبدالله الموصلی، (م ۶۸۳ق)، القاهره، الحلبی، ۱۳۶۵ق. | |||
*الاختیار لتعلیل المختار | *'''ارشاد الاذهان الی تفسیر القرآن'''، محمد سبزواری (-۱۴۰۹ق)، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۱۹ق. | ||
*ارشاد الاذهان الی تفسیر القرآن | *'''ارشاد الاذهان الی احکام الایمان'''، حسن بن یوسف حلی (۶۴۸–۷۲۶ق)، تحقیق فارس الحسون، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۰ق. | ||
*ارشاد الاذهان الی احکام الایمان | *'''اسنی المطالب فی شرح روض الطالب'''، زکریا بن محمد الانصاری (-۹۲۶ق)، به کوشش محمد تامر، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۲ق | ||
*اسنی المطالب فی شرح روض الطالب | *'''البحر الرائق (شرح کنز الدقائق)'''، زین‌الدین بن ابراهیم بن نجیم (-۹۷۰ق)، به کوشش زکریا عمیرات، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق. | ||
*البحر الرائق (شرح کنز الدقائق) | *'''بدائع الصنائع'''، ابوبکر بن مسعود الکاسانی (-۵۸۷ق)، پاکستان، المکتبه الحبیبیه، ۱۴۰۹ق. | ||
*بدائع الصنائع | *'''بررسی تطبیقی مجازات اعدام'''، محمد ابراهیم شمس ناشری، قم، انتشارات اسلامی، ۱۳۷۸ش. | ||
*بررسی تطبیقی مجازات اعدام | *'''البیان و التحصیل'''، محمد القرطبی، (م ۵۲۰ق) به کوشش محمد حجی و دیگران، بیروت، دارالغرب الاسلامی، ۱۴۰۸ق. | ||
*'''التاج و الاکلیل لمختصر خلیل'''، محمد بن یوسف العبدری (-۸۹۷ق)، بیروت، دارالفکر، ۱۳۹۸ق. | |||
*البیان و التحصیل | *'''تبیین الحقائق شرح کنز الدقائق'''، عثمان الزیلعی (- ۷۴۳ق) القاهره، المطبعة الکبری الامیریه، ۱۳۱۳ق. | ||
*التاج | *'''تحریر الاحکام الشرعیه علی مذهب الامامیه'''، حسن بن یوسف حلی (۶۴۸–۷۲۶ق)، به کوشش ابراهیم بهادری، قم، انتشارات موسسه امام صادق، ۱۴۲۰ق. | ||
*تبیین الحقائق شرح کنز الدقائق | *'''تحفة الفقهاء'''، محمد بن احمد السمرقندی (-۹–۵۳۵ق)، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۴ق. | ||
*تحریر الاحکام الشرعیه علی مذهب | *'''تذکرة الفقهاء'''، حسن بن یوسف حلی (۶۴۸–۷۲۶ق)، قم، انتشارات موسسه آل البیت لاحیاء التراث، ۱۴۱۴–۱۴۲۳ق. | ||
*تحفة الفقهاء | *'''ترجمه قرآن (انصاریان)'''، حسین انصاریان، اسوه، قم، ۱۳۸۳ش. | ||
*تذکرة | *'''تعالیق مبسوطه علی العروة الوثقی محمدکاظم یزدی'''، محمد اسحاق الفیاض، قم، محلاتی، بی تا. | ||
*تعالیق مبسوطه علی العروة الوثقی محمدکاظم یزدی | *'''تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه للشیخ المفید'''، محمد بن حسن الطوسی (۳۸۵–۴۶۰ق)، به کوشش سید حسن موسوی خرسان و علی آخوندی، تهران، انتشارات دارالکتب اسلامیه، ۱۳۶۵ش. | ||
*تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه للشیخ | *'''جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام'''، محمد حسین نجفی (-۱۲۶۶ق)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا. | ||
*جواهر الکلام فی شرح شرائع | *'''حاشیه الارشاد'''، زین الدین بن علی، شهید ثانی (۹۱۱–۹۶۶ق)، به کوشش رضا مختاری (۱۳۴۲- ش)، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم ۱۴۱۴ق. | ||
*حاشیه | *'''حاشیه الصاوی علی الشرح الصغیر (بلغه السالک)'''، احمد بن محمد الصاوی (-۱۲۴۱ق)، قاهره، دارالمعارف، بی تا. | ||
*حاشیه الصاوی علی الشرح الصغیر (بلغه السالک) | *'''الحاوی الکبیر فی فقه مذهب الامام الشافعی'''، علی بن محمد الماوردی (-۴۵۰ق)، به کوشش علی محمد معوض و عادل احمد عبدالموجود، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۴ق. | ||
*الحاوی الکبیر فی فقه مذهب الامام الشافعی | *'''حلیه العلماء فی معرفه مذاهب الفقهاء'''، قفال شاشی(-۵۰۷ق)، تحقیق یاسین احمد ابراهیم درادکه، بیروت، موسسه الرساله، ۱۴۰۰ق. | ||
*حلیه العلماء فی معرفه مذاهب الفقهاء | *'''الخلاف فی الاحکام'''، محمد بن حسن الطوسی (۳۸۵–۴۶۰ق)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۷ق. | ||
*الخلاف فی | *'''الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه'''، محمد بن مکی (-۷۸۶ق)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۲ق. | ||
*الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه | *'''دقائق اولی النهی'''، منصور بن یونس البهوتی (-۱۰۵۱ق)، بیروت، عالم الکتب، ۱۹۹۶ م. | ||
*دقائق اولی النهی | *'''رد المحتار علی الدر المختار'''، محمد امین ابن عابدین (-۱۲۵۲ق)، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۲ق. | ||
*رد المحتار علی الدر المختار | *'''الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه'''، زین الدین بن علی، شهید ثانی (۹۱۱–۹۶۶ق)، تحقیق سید محمد کلانتر، قم، انتشارات مکتبه داوری، ۱۴۱۰ق. | ||
*الروضه البهیه فی شرح اللمعه | *'''روضه الطالبین و عمده المتقین'''، یحیی بن شرف النووی (۶۳۱–۶۷۶ق)، به کوشش عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیه، بی‌تا. | ||
*روضه الطالبین و عمده | *'''سنن ابن ماجه'''، محمد بن زید الربعی ابن ماجه (-۲۷۵ق)، به کوشش محمدفؤاد عبدالباقی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۳۹۵ق. | ||
*سنن ابن ماجه | *'''سنن الترمذی (الجامع الصحیح)'''، محمد عیسی الترمذی (-۲۷۹ق)، به کوشش عبدالوهاب عبداللطیف، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۲ق. | ||
*سنن الترمذی (الجامع الصحیح) | *'''السنن الکبری'''، احمد بن الحسین البیهقی (۳۸۴–۴۵۸ق)، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۶ق. | ||
*السنن | *'''الشرح الکبیر'''، عبدالرحمن بن قدامه (-۶۸۲ق)، بیروت، دارالکتب العلمیه. | ||
*الشرح الکبیر | *'''شرح مختصر خلیل'''، محمد بن عبدالله الخراشی، (م ۱۱۰۱ق)، بیروت، دارالفکر. | ||
*شرح مختصر خلیل | *'''الصحاح (تاج اللغه وصحاح العربیه)'''، اسماعیل بن حماد الجوهری (-۳۹۳ق)، به کوشش احمد عبدالغفور العطار، بیروت، دارالعلم للملایین، ۱۴۰۷ق. | ||
*الصحاح (تاج اللغه وصحاح العربیه) | *'''العدة شرح العمده'''، عبدالرحمن المقدسی، (-۶۲۴ق) القاهره، دارالحدیث، ۱۴۲۴ق. | ||
*العدة شرح العمده | *'''العروة الوثقی'''، سید محمد کاظم طباطبایی یزدی (۱۲۴۷–۱۳۳۷ق)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۲۰ق. | ||
*العروة | *'''العین (ترتیب العین)'''، الخلیل بن احمد الفراهیدی (-۱۷۰ق)، به کوشش مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی، قم، انتشارات هجرت، ۱۴۰۵ق. | ||
*العین (ترتیب العین)، الخلیل بن احمد الفراهیدی (-۱۷۰ق)، به کوشش مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی، قم، انتشارات هجرت، ۱۴۰۵ق. | *'''فتح العزیز'''، عبدالکریم بن محمد الرافعی (-۶۲۳ق)، دارالفکر. | ||
*فتح العزیز | *'''فتح القدیر الجامع ب‍ی‍ن ف‍نی ال‍راوی‍ه و ال‍درای‍ه م‍ن ع‍ل‍م ال‍ت‍ف‍س‍ی‍ر'''، محمد بن علی الشکوکانی (-۱۲۵۰ق)، بیروت، دارالمعرفه، بی تا. | ||
*فتح القدیر الجامع ب‍ی‍ن ف‍نی ال‍راوی‍ه و ال‍درای‍ه م‍ن ع‍ل‍م ال‍ت‍ف‍س‍ی‍ر | *'''الفواکه الدوانی'''، احمد بن غانم (-۱۱۲۶ق)، دارالفکر، ۱۴۱۵ق. | ||
*الفواکه الدوانی | *'''کتاب الحج'''، سید محمود حسینی شاهرودی، (م ۱۳۹۴ق)، قم، انصاریان، ۱۴۰۲ق. | ||
*کتاب الحج | *'''الکافی'''، محمد بن یعقوب کلینی (-۳۲۹ق)، به کوشش علی اکبر غفاری، تهران، انتشارات دارالکتب اسلامیه، ۱۳۷۵ش. | ||
* | *'''کشف اللثام'''، محمد بن الحسن الفاضل الهندی (-۱۱۳۷ق)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۶ق. | ||
*کشف اللثام | *'''کلمة التقوی (فتاوی)'''، محمد امین زین الدین، قم، مهر، ۱۴۱۳ق. | ||
*کلمة التقوی (فتاوی) | *'''لسان العرب'''، محمد بن مکرم ابن منظور (۶۳۰–۷۱۱ق)، قم، انتشارات ادب الحوزه، ۱۴۰۵ق. | ||
*لسان | *'''المبسوط فی فقه الامامیه'''، محمد بن حسن الطوسی (۳۸۵–۴۶۰ق)، به کوشش محمد باقر بهبودی و سید محمد تقی کشفی، تهران، انتشارات مکتبه المرتضویه، ۱۳۵۱ش. | ||
*المبسوط فی فقه | *'''المبسوط'''، محمد بن احمد السرخسی (-۴۸۳ق)، بیروت، دارالمعرفه، ۱۴۰۶ق. | ||
* | *'''مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان'''، مقدس اردبیلی احمد بن محمد (-۹۹۳ق)، به کوشش مجتبی عراقی و حسین یزدی و علی پناه اشتهاردی (۱۲۹۶–۱۳۸۷ش)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۳ق. | ||
*مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد | *'''مدارک الاحکام فی شرح شرائع الاسلام'''، سید محمد بن علی موسوی عاملی (۹۵۶ – ۱۰۰۹ق)، قم، انتشارات موسسه آل البیت لاحیاء التراث، ۱۴۱۰ق. | ||
*مدارک الاحکام فی شرح شرائع | *'''مسالک الافهام الی آیات الاحکام'''، فاضل الجواد الکاظمی (-۱۰۶۵ق)، به کوشش شریف زاده، تهران، مرتضوی، ۱۳۶۵ش. | ||
*مسالک الافهام الی آیات الاحکام | *'''مستند الشیعه فی احکام الشریعه'''، احمد بن محمدمهدی النراقی (۱۱۸۵–۱۲۴۵ق)، قم، انتشارات موسسه آل البیت لاحیاء التراث، ۱۴۱۵ق. | ||
*مستند الشیعه فی احکام | *'''مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی'''، محمد تقی آملی (-۱۳۹۱ق)، تهران، انتشارات فردوسی، ۱۳۸۰ق. | ||
*مصباح الهدی فی شرح العروة | *'''مغنی المحتاج الی معرفه معانی الفاظ المنهاج'''، محمد بن احمد الشربینی (-۹۷۷ق)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۳۷۷ق. | ||
*مغنی المحتاج الی معرفه معانی الفاظ المنهاج | *'''المغنی'''، عبدالله بن قدامه (-۶۲۰ق)، بیروت، دارالکتب العلمیه. | ||
*المغنی | *'''مواهب الجلیل'''، محمد بن محمد الحطاب الرعینی (-۹۵۴ق)، به کوشش زکریا عمیرات، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۶ق. | ||
*مواهب الجلیل | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{حج و عمره}} | {{حج و عمره}} | ||
[[ | [[Category،مقاله‌های در دست ویرایش]] | ||
[[رده: | [[رده:احکام حج]] | ||
[[رده:انواع حج بر پایه زاد و راحله]] | |||