قلعه خیبر: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''قلعه قموص'''، معروف به '''قلعه خیبر'''، یکی از هفت قلعه منطقه '''خیبر'''، در نزدیک...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''قلعه قموص'''، معروف به '''قلعه خیبر'''، یکی از هفت قلعه منطقه '''خیبر'''، در نزدیکی '''مدینه''' بود که در آن به دست '''امام علی(ع)''' گشوده شد.
{{جعبه اطلاعات بنای تاریخی
| عنوان        = قلعه خیبر
| تصویر        = قلعه قموص.jpg
| اندازه تصویر =
| پیوند تصویر  =
| توضیح تصویر  =
| بنیانگذار    =
| تأسیس        = پیش از [[اسلام]]
| کاربری      =
| مکان        = نزدیکی [[مدینه]]
| نام‌های دیگر  = قموص
| وقایع مرتبط  =
| ظرفیت        =
| مساحت        =
| وضعیت        =
| امکانات      =
| شماره ثبت    =
| معمار        =
| سبک          =
| بازسازی      =
| وبگاه        =
}}
'''قلعه قموص'''، معروف به '''قلعه خیبر'''، یکی از هفت قلعه منطقه [[خیبر]]، در نزدیکی [[مدینه]] بود که درِ آن به دست [[امام علی(ع)]] گشوده شد.


== منطقه خیبر ==
«خیبر» منطقه‌ای کوهستانی ـ سنگلاخی و در عین حال بسیار حاصلخیز است که در آن، باغ‌ها و چشمه‌های فراوانی وجود دارد. شهر خیبر، مرکز استانی به همین نام در فاصله حدود ۱۷۰ کیلومتری شمال [[مدینه]] است.<ref>خیبر: الفتح الذی سُرّ به النبی(ص)، ۱۴۲۷ق، ص۱۲.</ref>


== هفت قلعه ==
در منطقه خیبر هفت قلعه به نام‌های ناعم، قموص، الشقّ، نطاه، سلالم، وطیح و کتیبه وجود داشته است که ساکنان آنها در صدر اسلام [[یهودیت|یهودیان]] بوده‌اند و همه این قلعه‌ها در جریان [[غزوه خیبر]] در سال ۷ هجری قمری به دست لشکر مسلمانان گشوده شدند.<ref>حموی، ج2، صص410 ـ 409.</ref>


==پانویس==
=== قموص بزرگترین قلعه ===
بزرگ‌ترین قلعه موجود در خیبر، قلعه «قَموص» بود که به دست [[امام علی(ع)]] گشوده شد. در پایین قلعه قموص مسجدی به نام [[پیامبر(ص)]] وجود داشت.<ref>معجم ما استعجم من اسماء البلاد والمواضع، بیروت، ص۵۲۲.</ref> مقدسی (درگذشت ۳۸۰ق)، جغرافی‌دان مسلمان، اشاره کرده است که تا زمان وی، دربِ قلعه‌ای که امام علی(ع) آن را از جا کند، در خیبر باقی بوده است.<ref>احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، ۱۹۰۶م، ص۸۳.</ref>
 
== وضعیت کنونی ==
امروزه قلعه قموص به نام قلعه مرحب شناخته می‌شود. در دامنه این قلعه، چشمه‌ای به نام «عین علی» وجود دارد<ref>مدینه‌شناسی، ج۲، ص۴۱۶.</ref> که اهالی منطقه آن را به امام علی(ع) نسبت می‌دهند.<ref>فی شمال غرب الجزیرة: نصوص، مشاهدات، انطباعات، ۱۴۰۱ق، ص۲۸۷.</ref> چشمه علی در خیبر، چشمه عریض و عمیقی است که آثار مرمّت و بازسازی در آن از زمان‌های گذشته به چشم می‌خورد و برای رسیدن به آن باید از قلعه مرحب به واسطه پلکانی سنگی پایین رفت.<ref>مدینه‌شناسی، ج۲، ص۴۱۶.</ref>
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


==منابع==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* '''خیبر: الفتح الذی سُرّ به النبی(ص)'''، الانصاری، عبدالرحمان الطیب، الریاض، دار القوافل، ۱۴۲۷ق/۲۰۰۶م.
* '''معجم ما استعجم من اسماء البلاد والمواضع'''، البکری، عبدالله بن عبدالعزیز، به تحقیق مصطفی السقا، بیروت، عالم الکتب، بی‌تا.
* '''احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم'''، المقدسی، محمد بن احمد، ۱۹۰۶م، لیدن: بریل.
* '''مدینه‌شناسی'''، نجفی، سید محمد باقر، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش.
* '''فی شمال غرب الجزیرة: نصوص، مشاهدات، انطباعات'''، الجاسر، حمد، الریاض، دار الیمامه، ۱۴۰۱ق/۱۹۸۱م.
{{پایان}}
[[رده:مکان‌‌های تاریخی مدینه]]
[[رده:قلعه‌ها]]
[[رده:مکان‌های منتسب به امام علی(ع)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۷ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۲۲:۴۸

قلعه خیبر
اطلاعات اوليه
تأسیس پیش از اسلام
مکان نزدیکی مدینه
نام‌های دیگر قموص

قلعه قموص، معروف به قلعه خیبر، یکی از هفت قلعه منطقه خیبر، در نزدیکی مدینه بود که درِ آن به دست امام علی(ع) گشوده شد.

منطقه خیبر[ویرایش | ویرایش مبدأ]

«خیبر» منطقه‌ای کوهستانی ـ سنگلاخی و در عین حال بسیار حاصلخیز است که در آن، باغ‌ها و چشمه‌های فراوانی وجود دارد. شهر خیبر، مرکز استانی به همین نام در فاصله حدود ۱۷۰ کیلومتری شمال مدینه است.[۱]

هفت قلعه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در منطقه خیبر هفت قلعه به نام‌های ناعم، قموص، الشقّ، نطاه، سلالم، وطیح و کتیبه وجود داشته است که ساکنان آنها در صدر اسلام یهودیان بوده‌اند و همه این قلعه‌ها در جریان غزوه خیبر در سال ۷ هجری قمری به دست لشکر مسلمانان گشوده شدند.[۲]

قموص بزرگترین قلعه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بزرگ‌ترین قلعه موجود در خیبر، قلعه «قَموص» بود که به دست امام علی(ع) گشوده شد. در پایین قلعه قموص مسجدی به نام پیامبر(ص) وجود داشت.[۳] مقدسی (درگذشت ۳۸۰ق)، جغرافی‌دان مسلمان، اشاره کرده است که تا زمان وی، دربِ قلعه‌ای که امام علی(ع) آن را از جا کند، در خیبر باقی بوده است.[۴]

وضعیت کنونی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

امروزه قلعه قموص به نام قلعه مرحب شناخته می‌شود. در دامنه این قلعه، چشمه‌ای به نام «عین علی» وجود دارد[۵] که اهالی منطقه آن را به امام علی(ع) نسبت می‌دهند.[۶] چشمه علی در خیبر، چشمه عریض و عمیقی است که آثار مرمّت و بازسازی در آن از زمان‌های گذشته به چشم می‌خورد و برای رسیدن به آن باید از قلعه مرحب به واسطه پلکانی سنگی پایین رفت.[۷]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. خیبر: الفتح الذی سُرّ به النبی(ص)، ۱۴۲۷ق، ص۱۲.
  2. حموی، ج2، صص410 ـ 409.
  3. معجم ما استعجم من اسماء البلاد والمواضع، بیروت، ص۵۲۲.
  4. احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، ۱۹۰۶م، ص۸۳.
  5. مدینه‌شناسی، ج۲، ص۴۱۶.
  6. فی شمال غرب الجزیرة: نصوص، مشاهدات، انطباعات، ۱۴۰۱ق، ص۲۸۷.
  7. مدینه‌شناسی، ج۲، ص۴۱۶.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • خیبر: الفتح الذی سُرّ به النبی(ص)، الانصاری، عبدالرحمان الطیب، الریاض، دار القوافل، ۱۴۲۷ق/۲۰۰۶م.
  • معجم ما استعجم من اسماء البلاد والمواضع، البکری، عبدالله بن عبدالعزیز، به تحقیق مصطفی السقا، بیروت، عالم الکتب، بی‌تا.
  • احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، المقدسی، محمد بن احمد، ۱۹۰۶م، لیدن: بریل.
  • مدینه‌شناسی، نجفی، سید محمد باقر، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش.
  • فی شمال غرب الجزیرة: نصوص، مشاهدات، انطباعات، الجاسر، حمد، الریاض، دار الیمامه، ۱۴۰۱ق/۱۹۸۱م.