زیارت: تفاوت میان نسخه‌ها

Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''زیارت''' عملی عبادی است که طی آن انسان برای بزرگداشت قلبی و انس گرفتن روحی، به دیدار [[پیامبران]]، [[امامان(ع)]] یا اولیای الهی در حال حیات یا پس از مرگ آنها می‌رود، و در آن، قصد تقرب به [[خداوند]] شرط است.
{{در دست ویرایش|ماه=[[اردیبهشت]]|روز=[[۲۱]]|سال=[[۱۴۰۴]]|کاربر=Kamran  }}


در روایات، به زیارت [[معصومان(ع)]] سفارش شده است و برای آن آثاری مانند رفع مشکلات، افزایش روزی، رسیدن به نعمت‌های بهشتی، [[شفاعت]] و آمرزش گناهان شمرده شده است.  
[[رده:مقاله‌های در حال ویرایش]]
'''زیارت''' از جمله اعمال عبادی که برای بزرگداشت [[پیامبران]]، [[امامان(ع)]] و اولیای الهی به قصد تقرب به خداوند انجام می‌شود.


زیارت دارای احکامی مانند تبرک، توسل و شفاعت است. همه فرقه‌های اسلامی این سه مورد را به‌طور کلی قبول دارند. [[وهابیت|وهابیان]] با آن مخالفت کرده که توسط عالمان مسلمان به آنها پاسخ داده شده است.
در روایات، به زیارت [[معصومان(ع)]] سفارش شده و برای آن آثاری مانند رفع مشکلات، افزایش روزی، رسیدن به نعمت‌های بهشتی، [[شفاعت]] و آمرزش گناهان بر شمرده‌اند.  


== اهمیت ==
شفاعت، [[تبرک]] و [[توسل]] از جمله مسائل مربوط به زیارت است که مورد توجه عالمان اسلام و وهابیون قرار گرفته است.
 
== مفهوم و جایگاه ==
{{جعبه نقل قول | عنوان= پیامبر(ص) به امام علی(ع):| نقل‌قول= «خدا قبر تو و قبرهای فرزندان تو را جایگاهی از جایگاه‌های بهشت قرار داده و دل‌های پاکان از خلق خود را چنان به‌سوی شما گرایش داده است که در راه شما و تعمیر قبرهای شما، هر ناگواری را تحمل می‌کنند و پیوسته به زیارت قبرهای شما می‌روند و این‌گونه به خدا تقرب می‌جویند و به رسول‌خدا(ص) عرض ارادت می‌کنند.» || | منبع = بحارالانوار، ج٩٧، ص۱۲۰.| تراز = چپ| عرض = 260px | اندازه خط = 14px|رنگ پس‌زمینه=#f4fbfb| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول | عنوان= پیامبر(ص) به امام علی(ع):| نقل‌قول= «خدا قبر تو و قبرهای فرزندان تو را جایگاهی از جایگاه‌های بهشت قرار داده و دل‌های پاکان از خلق خود را چنان به‌سوی شما گرایش داده است که در راه شما و تعمیر قبرهای شما، هر ناگواری را تحمل می‌کنند و پیوسته به زیارت قبرهای شما می‌روند و این‌گونه به خدا تقرب می‌جویند و به رسول‌خدا(ص) عرض ارادت می‌کنند.» || | منبع = بحارالانوار، ج٩٧، ص۱۲۰.| تراز = چپ| عرض = 260px | اندازه خط = 14px|رنگ پس‌زمینه=#f4fbfb| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}


بر اساس روایتی، [[پیامبر اسلام(ص)]] قبرِ [[اهل بیت|اهل بیت(ع)]] را جایگاهی از جایگاه‌های بهشت دانسته که مردمی با دل‌های پاک برای نزدیکی جستن به خدا به زیارت آن می‌روند.<ref>بحارالانوار، علامه محمد باقر مجلسی، ج٩٧، صص١٢٠ و ١٢١.</ref> در روایتی دیگر از [[امام کاظم(ع)]]، زیارت حرم هر کدام از [[امامان(ع)]]، به معنای پذیرفتن ولایت همه آنها دانسته شده است.<ref>کامل الزیارات، ابن قولویه، صص۵۵٢ و۵۵٣؛ بحارالانوار، ج٩٧، ص١٢٢.</ref> در روایات شیعه، برای زیارت [[حرم امامان(ع)]]، حتی از راه دور، ثواب زیادی معرفی شده است.<ref>وسائل الشیعه، ج١۴، ص۴۹۳، ۵۴۵ و ۵۴۶؛ بحار الانوار، ج٧١، ص٣۵۴.</ref>  
بر اساس روایتی، [[پیامبر اسلام(ص)]] قبرِ [[اهل بیت|اهل بیت(ع)]] را جایگاهی از جایگاه‌های بهشت دانسته که مردمی با دل‌های پاک برای نزدیکی جستن به خدا به زیارت آنها می‌روند.<ref>بحارالانوار، علامه محمد باقر مجلسی، ج٩٧، صص١٢٠ و ١٢١.</ref> در روایتی از [[امام کاظم(ع)]]، زیارت حرم هر کدام از امامان(ع)، به معنای پذیرفتن ولایت همه آنها دانسته شده است.<ref>کامل الزیارات، ابن قولویه، صص۵۵٢ و۵۵٣؛ بحارالانوار، ج٩٧، ص١٢٢.</ref>


برخی، بر اساس روایتی از پیامبر که عیادت بنی‌هاشم و زیارت آنها را مستحب دانسته،<ref>مستدرک الوسائل، ج٢، ص٧٩.</ref> زیارت امامزادگان را نیز مستحب دانسته‌اند. در روایتی دیگر از پیامبر(ص)، زیارت فرزندان و نوادگان [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)|حسین(ع)]]، مانند زیارت آن دو دانسته شده است.<ref>مستدرک الوسائل، ج١٠، صص١٨٢ و ١٨٣.</ref>
در روایات شیعه، برای زیارت حرم [[حرم امامان(ع)|امامان شیعه(ع)]] از راه دور نیز [[ثواب]] قرار داده شده است.<ref>وسائل الشیعه، ج١۴، ص۴۹۳، ۵۴۵ و ۵۴۶؛ بحار الانوار، ج٧١، ص٣۵۴.</ref>
 
=== در اندیشه شیعی و سنی ===


== تاریخچه ==
== تاریخچه ==
مفهوم زیارت، در همه ادیان وجود داشته داشته و تفاوت آن، تنها در شکل و اشخاصی است که زیارت می‌شوند.<ref>زیارت در تمدن‌ها و ادیان دیگر، غلامرضا جلالی، نشریه زائر، ش٩٨، ص۵.</ref> زیارت در [[اسلام]] به صدر اسلام بازمی‌گردد. پیامبر(ص) به زیارت [[قبور شهدای احد]] و زیارت قبور مؤمنان در [[بقیع|قبرستان بقیع]] می‌رفت.<ref>وفاء الوفاء، علی بن احمد سمهودی، ج٣، صص٨٣٢ و ٨٩٠.</ref>
زیارت در همه ادیان وجود داشته و تفاوت آن، تنها در شکل و اشخاصی است که زیارت می‌شوند.<ref>زیارت در تمدن‌ها و ادیان دیگر، غلامرضا جلالی، نشریه زائر، ش٩٨، ص۵.</ref> در سیره عملی اهل‌بیت(ع) به زیارت پیامبر(ص) از قبور [[قبور شهدای احد|شهدای احد]] و قبور مؤمنان در [[بقیع|قبرستان بقیع]]<ref>وفاء الوفاء، علی بن احمد سمهودی، ج٣، صص٨٣٢ و ٨٩٠.</ref> و زیارت [[حضرت فاطمه(س)]] از قبر [[حمزة بن عبدالمطلب|حمزه عموی پیامبر(ص)]] می‌توان اشاره کرد.<ref>وفاء الوفاء، ج۴، ص٩٣٢.</ref><br />
 
در سیره عملی اهل‌بیت(ع) نیز، به زیارت اهتمام می‌شده است؛ مانند زیارت [[حضرت فاطمه(س)]] از قبر [[حمزة بن عبدالمطلب|حمزه عموی پیامبر(ص)]].<ref>وفاء الوفاء، ج۴، ص٩٣٢.</ref>  
 
== فلسفه ==
بخشی از زیارت‌نامه پیامبر(ص)
 
اگر در زمان حیات شما موفق به دیدار شما نشدم، اکنون قصد زیارت شما کردم و اعتقاد دارم که احترام نهادن به شما بعد از مرگ، مانند احترام گذاردن زمان حیات‌تان است، پس نزد خدا بر احوال من شاهد باش.
 
بحارالانوار، ج٩٧، ص١۶٢.
 
 
به گفته [[عبدالله جوادی آملی]]، فقیه و مفسر شیعه، گرامی‌داشت و یادکرد انسان‌های شایسته، نقش‌آفرین و متحول‌کنندگان تاریخ و نیز زنده نگه‌داشتن نام و یاد آنها پس از مرگ، لازمه عشق و ارادت انسان به نیکی‌ها است و ریشه در فطرت آدمی دارد.<ref>ادب فنای مقربان، عبدالله جوادی آملی، ج٢، صص١٧ و ١٨.</ref> زیارت نمادی از محبت درونی و نشانه دین‌داری دانسته شده؛ چرا که بر پایه روایتی، دین چیزی جز محبت نیست.<ref>امام باقر(ع) می‌فرماید: «هل الدّین الا الحبّ… الدّینُ هُوَ الحُبُّ والحُبُّ هُوَ الدِّینُ»؛ وسائل الشیعه، ج١۶، ص١٧١.</ref>
 
بر اساس [[زیارت پیامبر(ص)|زیارت‌نامه پیامبر(ص)]]، اگر در دوره زندگی پیامبر(ص)، مردم برای طلب رحمت و مغفرت الهی به محضر او می‌آمدند، پس از درگذشت وی نیز این ارتباط ادامه دارد.<ref>بحارالانوار، ج٩٧، ص١۶٢.</ref>
 
[[محمدتقی بهجت]]، فقیه و عارف شیعه، زیارت حرم امامان(ع) را به منزله ملاقات آنها و دیدار [[امام زمان(ع)]] دانسته است.<ref>ره‌توشه زیارت، محمود اکبری، ص٣٧.</ref>
 
== آثار ==
== آثار ==
برای زیارت، آثار مادی و اخروی بیان شده که برخی از آنها چنین است:
برای زیارت، آثار مادی و اخروی بیان شده که برخی از آنها چنین است:
خط ۴۶: خط ۳۴:
* گذشتن از صراط؛<ref>کامل الزیارات، صص ٢٣٩ و ٢٣٨.</ref>
* گذشتن از صراط؛<ref>کامل الزیارات، صص ٢٣٩ و ٢٣٨.</ref>
* همسایگی با [[پیامبر(ص)]].<ref>کامل الزیارات، ص۴۵.</ref>{{پایان}}
* همسایگی با [[پیامبر(ص)]].<ref>کامل الزیارات، ص۴۵.</ref>{{پایان}}
برخی پژوهشگران نیز زیارت را دارای اثرات و اسرار اعتقادی، عبادی، اخلاقی، عاطفی، اجتماعی و سیاسی دانسته‌اند و موارد زیر را برشمرده‌اند:
* اعتقادی: تقویت توحیدباوری، معادباوری، نبوت، امام‌شناسی
* عبادی: رازگویی و نیازخواهی، انس با قرآن، توجه به نماز و زکات، توجه به امر به معروف و نهی از منکر، زمینه‌سازی برای توبه<ref>درسنامه آداب و اسرار زیارت معصومین، ص 116-123</ref>
* اخلاقی: غفلت‌زدایی، کوتاه‌شدن آرزوها، تسلیم و رضا، ایجاد روحیه زهد، حسن خلق،‌ادب گفتگو، رعایت حقوق دیگران<ref>درسنامه آداب و اسرار زیارت معصومین، ص 123-127</ref>
* عاطفی: رقت قلب، تحریک عواطف انسانی، تخلیه هیجان‌ها، تامین بهداشت روانی،<ref>درسنامه آداب و اسرار زیارت معصومین، ص 132-137</ref>
* اجتماعی: گسترش رفتار مهروزرانه، انتقال آداب اجتماعی، آشنایی با هویت فرهنگی و تمدنی، کنترل رفتارهای اجتماعی<ref>درسنامه آداب و اسرار زیارت معصومین، ص 139-143</ref>
* سیاسی: تجدید عهد با رهبران امت،آشنایی با اهداف سیاسی معصومان، ایجاد شور سیاسی<ref>درسنامه آداب و اسرار زیارت معصومین، ص 144-152</ref>
== آداب زیارت ==
* اخلاص به معنای انجام عمل برای خداوند<ref>مصباح‌الشریعه، ص۳۶؛ کتاب المزار شیخ مفید، ص۱۹</ref>
* پوشیدن لباس پاکیزه<ref>المقنعه، ص۴۵۸</ref> و آراستگی و خوش‌بویی<ref>الکافی، ج۳، ص 477؛ المزار الکبیر ابن مشهدی، ص 205</ref>


== آسیب‌ها ==
== آسیب‌ها ==
خط ۷۸: خط ۸۱:
=== تبرک ===
=== تبرک ===
{{اصلی|تبرک}}
{{اصلی|تبرک}}
در اصطلاح متون دینی، یعنی طلب برکت و خیر الهی<ref>نگاه کنید به تسهیل العقیدة الاسلامیه، ص334.</ref> که در یک موجود نهاده شده<ref>الموسوعة الفقهیة الکویتیه، ج10، ص69.</ref> و [[خداوند]] برای او امتیازها و مقام‌هایی خاص قرار داده است،<ref>سلفی‌گری و پاسخ به شبهات، ص434.</ref> خواه این برکت مادی باشد و خواه معنوی.<ref>التبرک، جدیع، ص43.</ref>
تبرک در اصطلاح متون دینی، یعنی طلب برکت و خیر الهی<ref>نگاه کنید به تسهیل العقیدة الاسلامیه، ص334.</ref> که در یک موجود نهاده شده<ref>الموسوعة الفقهیة الکویتیه، ج10، ص69.</ref> و [[خداوند]] برای او امتیازها و مقام‌هایی خاص قرار داده است،<ref>سلفی‌گری و پاسخ به شبهات، ص434.</ref> خواه این برکت مادی باشد و خواه معنوی.<ref>التبرک، جدیع، ص43.</ref>


دیدگاه رایج میان مسلمانان بر این است که تبرک یک کار نیک و مقبولی است. در قرآن، سنت پیامبر(ص)، سیره اهل بیت(ع) و نیز در سیره [[صحابه]] و [[تابعین]] تبرک فراوان گزارش شده است. حتی بنابر روایات، پیامبر(ص) به عرق پیشانی [[امام علی(ع)]] تبرک جسته است.  
بر اساس دیدگاه رایج میان مسلمانان تبرک کاری پسندیده است.<ref>مجموعه آثار مطهری، ج1، ص259، «عدل الهی».</ref> در قرآن، سنت پیامبر(ص)،<ref>نگاه کنید به التبرک، میانجی، ص42-62.</ref> سیره اهل بیت(ع)<ref>برای نمونه نگاه کنید به وفاء الوفاء، ج4، ص217؛ الفتوح، ج5، ص18-19.</ref> و نیز در سیره [[صحابه]] تبرک فراوان گزارش شده است.<ref>تبرک الصحابه، ص15-17.</ref>


به باور [[وهابیت|وهابیان]]، تبرک جایز نیست؛ به باور آنها تبرک یک نوع [[عبادت]] شمرده شده و از آن جایی که عبادت امری توقیفی است بنابرین تبرک تنها در مورد اموری جایز می‌باشد که در قرآن و روایات دلیلی بر جواز آن باشد. در موارد دیگر تبرک [[بدعت]] و غیر مشروع است. در جواب وهابیان گفته شده که در عبادت، نیت پرستش وجود دارد، اما در تبرک‌جویی هرگز قصد پرستش موجود متبرک در میان نیست. تبرک از اموری است که در شرع بر جواز آن دلایل فراوانی وجود دارد و بدعت ناپسند به شمار نمی‌رود.
به باور [[وهابیت|وهابیان]]، تبرک جایز نیست؛ به باور آنها تبرک یک نوع [[عبادت]] شمرده شده و از آن جایی که عبادت امری توقیفی است بنابرین تبرک تنها در مورد اموری جایز می‌باشد که در قرآن و روایات دلیلی بر جواز آن باشد. در موارد دیگر تبرک [[بدعت]] و غیر مشروع است. در جواب وهابیان گفته شده که در عبادت، نیت پرستش وجود دارد، اما در تبرک‌جویی هرگز قصد پرستش موجود متبرک در میان نیست. تبرک از اموری است که در شرع بر جواز آن دلایل فراوانی وجود دارد و بدعت ناپسند به شمار نمی‌رود.
خط ۱۰۰: خط ۱۰۳:
{{منابع}}
{{منابع}}
{{برگرفتگی
{{برگرفتگی
  | پیش از لینک = کتاب
  | پیش از لینک = کتاب‌های
  | منبع = زیارت (آثار، آسیب‌ها و شبهات)،
  | منبع = زیارت (آثار، آسیب‌ها و شبهات) نوشته محمدرضا احمدی ندوشن، تهران، مشعر، ۱۳۹۱ش.
  | توضیحات منبع = محمدرضا احمدی ندوشن، تهران، مشعر، ۱۳۹۱ش.
  | توضیحات منبع = و '''درسنامه آداب و اسرار زیارت معصومین نوشته داود حسینی، مشعر، 1403ش.'''
  | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1321
  | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1321
}}
}}
[[رده:زیارت]]
برگرفته از «https://wikihaj.com/view/زیارت»