مسجد عمر بن خطاب (مدینه): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
== موقعيت مسجد ==
'''مسجد عُمَر''' به نام [[عمر بن‌خطاب|عمر بن‌ خطاب]] در قرن نهم هجری، در محدوده [[مصلای پیامبر(ص)]] ساخته شد. شواهدی درباره علت نام‌گذاری این مسجد به اسم عمربن خطاب وجود ندارد. چند قرن پس از تأسیس اولیه، در دوران عثمانی در مکانی دیگر و نزدیک همان محدوده، ساختمان جدید مسجد بنا شد که ارتفاع گنبد آن از داخل به حدود دوازده متر می‌رسد. شکل اصلی و ساختمان امروزی مسجد مطابق همانی است که در عصر عثمانی در سال 1266 هجری/ 1849 ميلادی ساخته شده.
مسجد عمر در جهت جنوب غربي [[مسجد النبی]] قرار داشته و با ساختمان جديد آن در توسعه سعودی 455 متر فاصله دارد. در جهت جنوبي مسجد مصلا (م.سجد غمامه) واقع شده است و 133 متر از آن فاصله دارد و در اول خيابان قبا، در سمت چپ راهي که به قبا مي‌رود، به روشني پيداست. در اين‌ باره به تصاوير شماره 51 و 54 مراجعه کنيد.


== ويژگي‌هاي ساختمان مسجد ==
{{جعبه اطلاعات بنا
ساختمان کنوني اين مسجد، مربوط به دوران سلطان عبدالمجيد اول عثماني در سال 1266 هجري/ 1849 ميلادي است. مسجد از طرف ساختمان‌هاي مرکزي، نماي مربعي‌شکل دارد. ارتفاع گنبد آن از داخل حدود دوازده متر است. ديوارهايش با سنگ بازالت (سياه‌رنگ) با ارتفاع 5/1متر ساخته شده است. در جهت شمالي آن، قسمتي روباز قرار دارد که در سال​هاي اخير هنگام ترميم مسجد، براي آن سقف گذاشته شد. ديوار بيروني‌اش با کنگره‌هاي فلزي ساده تزئين شده است. مناره آن در گوشه ديوار شمال غربي قرار دارد. زير آن، سه دستشويي و هفده وضوخانه وجود دارد. مساحت کلي مسجد 335 متر مربع است. ورودي‌اش در جهت شمالي قرار دارد. سمت راست ورودي مسجد، تابلويي نصب شده که روي آن اين‌چنين نوشته شده است: «وزارت حج و اوقاف مدينه منوره‌ـ مسجد سرورمان عمر، 26».
| عنوان = مسجد عمر بن الخطاب
| تصویر = مسجد_عمر.jpg
| پیوند تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام‌های دیگر =
| مکان = [[عربستان]] * [[مدینه]] *
| کاربری = مسجد
| بزرگداشت نزد = مسلمانان
| وابسته به دین/مذهب = اسلام
| باورها =
| آیین‌ها = اقامه نماز جماعت
| زمان پایه‌گذاری = قرن نهم هجری
| بنیانگذار =
| رویدادها =
| بازسازی‌ها =
| ویژگی‌های تاریخی =
| مساحت =
| وضعیت بنا = موجود
| گنجایش =
| بخش‌های بنا =
| ویژگی‌ها =
| عرض جغرافیایی = 24.464380
| طول جغرافیایی = 39.606626
| توضیح نقشه =
}}


ترميم اين مسجد در سال 1411 هجري صورت گرفت؛ همچنان‌که در تابلوي نصب‌شده در طرف چپ ورودي‌اش نوشته شده است: «بسم الله الرحمن الرحيم. مسجد سرورمان عمر بن خطاب، ترميم و بازسازي آن در زمان ملک فهد بن عبدالعزيز آل سعود، در سال 1411 هجري انجام شد».
== مکان ==
مسجد عمر در جهت جنوب غربی [[مسجد النبی]] و جنوب [[مسجد غمامه|مسجد مصلا]] (مسجد غمامه) واقع شده است و 133 متر از آن فاصله دارد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=247 مساجد الاثریه، ص247]</ref> این مسجد در ناحیه شمالی خیابان حسن بن علی(ع) قرار دارد.<ref>[https://www.google.com/maps/place/Masjid+Umar+bin+Khattab/@24.4641164,39.6064631,19z/data=!4m6!3m5!1s0x15bdbf063df0e2e7:0xcda3da8b89334334!8m2!3d24.464284!4d39.606668!16s%2Fg%2F11c5t0hw1z?hl=fa&entry=ttu تصاویر ماهواره ای، گوگل مپ]</ref>


== مسجد عمر در گذر تاريخ ==
== ويژگی‌های بنا ==
سمهودي (م.911ق.) اين مسجد را با نامي غير از مسجد عمر ذکر کرده است؛ اما او آنچه را که ثابت کند اين مسجد به اميرالمؤمنين عمر نسبت داده شده است، نمي‌آورد. او گزارش داده که شيخ‌شمس‌الدين محمد بن احمد سلاوي پس از سال 850 هجري آن را احداث کرده است.[1] عباسي (م. يازدهم ق.) نيز سخن سمهودي را تکرار مي‌کند و چيز جديدي به آن نمي‌افزايد.[2]
ساختمان جدید اين مسجد در مکان کنونی، در سال 1266 هجری/ 1849 ميلادی، در دوران عثمانی ساخته شد و تا امروز به همین شکل باقی مانده. بنای مسجد حدودا مربعی شکل است و ارتفاع گنبد آن از داخل به حدود دوازده متر می‌رسد.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=248 مساجد الاثریه، ص248]</ref> ساختار معماری مسجد شبیه [[مسجد ابوبکر(مدینه)|مسجد ابوبکر]] است که آن‌را سلطان محمود عثمانی در سال 1254 هجری بنا کرده است.<ref>فصول من تاریخ المدینة المنورة، ص152</ref>


علي بن موسي نام اين مسجد را مي‌آورد و مي‌گويد: «داخل حصارهاي مناخه، مسجد سرورمان عمر فاروق کنار آبراهه ابي‌جيده قرار دارد. اين مسجد يک مناره دارد».[3]
ديوار بيرونی‌ مسجد با کنگره‌های فلزی ساده تزئين شده و دیوار داخلی به ارتفاع یک و نیم متر دارای سنگ بازالت (سیاه‌رنگ) است. مناره آن در گوشه ديوار شمال غربی قرار دارد. مساحت کلی مسجد 335 متر مربع است و ورودی‌اش در جهت شمالی قرار دارد.<ref name=":0" />


بعضي دانشمندان سده‌هاي ميانه، معتقدند احتمال دارد اين مسجد در مکان آل دره، که رسول خدا9 در آن نماز عيد را خواند، بنا شده باشد. شايد عمر بن خطاب در آن مکان، در زمان خلافتش نماز خوانده باشد؛ ازاين‌رو آنجا به او نسبت داده شده باشد.[4]
== پیشینه مکان ==
مسجد عمر یکی از مسجدهایی است که در [[مصلای پیامبر(ص)]] قرار دارد. مصلا مکان باز و بدون ساختمانی در غرب [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] بود<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=122 وفاء الوفاء، ج3، ص 122]</ref> که [[حضرت محمد (ص)|رسول‌الله]] نمازهای عید را در آنجا برپا می‌کرد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=224 مساجد الاثریه، ص 224-225]</ref>بعدها در محل نماز پیامبر در چند نقطه از این زمین مسجدهایی ساخته شد. مسجدهای کهنی که در منطقه مصلا ساخته‌ شدند شامل سه [[مسجد غمامه]]، [[مسجد امام علی (مناخه)|مسجد علی بن ابی‌طالب]] و [[مسجد ابوبکر(مناخه)|مسجد ابوبکر]] اند.<ref name=":1" /> در قرن نهم نیز در همان محدوده، مسجدی به نام عمر بن خطاب ساخته شد.<ref name=":3">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=223 مساجد الاثریه، ص 223]</ref>


علي حافظ مي‌گويد: «گمان نمي‌کنم مسجدي به اين بزرگي با وجود نزديکي‌اش به مسجد مصلا ساخته شده باشد، بدون آنکه اين مسجد تاريخي باشد».[5]
== مسجد عمر در گذر تاريخ ==


شنقيطي[6] (م.1409ق.) از اين مسجد صحبت کرده است. نام اين مسجد در گزارش اداره اوقاف و مساجد مدينه منوره در سال 1409 و1413 هجري نيز آمده است.[7]  
محمدامین شنیطی زمان تأسیس مسجد را در قرن ششم هجری می‌داند<ref name=":2" />محققان دیگر تأسیس ساختمان مسجد را در قرن نهم دانسته<ref name=":3" /> و مدعی هستند: «شيخ‌شمس‌الدين محمد بن احمد سلاوی پس از سال 850 هجری آن را احداث کرده است.» [[سمهودی]] (متوفی911ق) از ساخت دو مسجد در جنوب مصلی در سال 850 خبر داده<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=220 وفاء الوفاء، ص220]</ref> که برخی از پژوهشگران یکی از آنها را همان مسجد عمر دانسته اند<ref name=":0" />


تصوير شماره 56: مسجد منارتين
ساختمان کنونی اين مسجد، در سال 1266 هجری/ 1849 ميلادی، در دوران سلطان عبدالمجيد اول عثمانی ساخته شد.<ref name=":0" /> در همین زمان بود که مسجد دارای قبه و یک مناره در شمال غربی ساختمان به شکل امروزی شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A14_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%AF1.pdf&page=449 معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، مجلد1، جزء 4، ص449]</ref> علی بن موسی مسجد را در 1303 هجری مشاهده کرده و آن را در کنار آبراهه ابی‌جيده و دارای يک مناره توصیف می‌کند.<ref>''[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=10 وصف المدينة، ص10]''</ref>


یکی از مراحل ترميم اين مسجد در سال 1411ه/1999م در زمان ملک فهد بن عبدالعزيز صورت گرفت.<ref name=":0" /> کعکی نیز از بازسازی‌های دیگری در سالهای 1980 و 2008 میلادی سخن به میان آورده.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A14_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%AF1.pdf&page=450 معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، مجلد1، جزء 4، ص450]</ref>


تصوير شماره 57: نقشه هوايي مسجد منارتين
== نام مسجد و اقوال تاریخی ==
----[1]. سمهودي، ''وفاء الوفا''، ج3، ص858.
برخی دانشمندان، مکان این مسجد را در محدوده خانه‌های آل دره (دار عبدالله بن درة المزنی) دانسته‌اند<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=138 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص138]</ref> که [[رسول خدا(ص)]] در آنجا نماز عيد خوانده<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A14_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%AF1.pdf&page=444 معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، مجلد1، جزء 4، ص444]</ref> و احتمال دارد [[عمر بن خطاب]]  نیز در همین مکان، در زمان خلافتش نماز خوانده باشد؛ ازاين‌رو آنجا به او نسبت داده شده باشد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=249 مساجد الاثریه، ص249]</ref> شاهدی بر این موضوع وجود ندارد و شنقيطی (متوفی1409ه) احتمال نماز عید پیامبر و خلفای دیگر در این مکان را رد می‌کند.<ref name=":2">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%81%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86.pdf&page=230 ''الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین''، ص230]</ref>


[2]. عباسي، ''عمدة الاخبار''، ص192.
علي حافظ در ضمن تایید نماز پیامبر و دیگر خلفا در این مکان، می‌گويد: «گمان نمی‌کنم مسجدی به اين بزرگی با وجود نزديکی‌اش به مسجد مصلا ساخته شده باشد، بدون آنکه پیشینه تاريخی داشته باشد».<ref>''فصول من تاريخ المدينة المنورة، ص152.''</ref>


[3]. موسي، ''وصف المدينة''، ص10.
== تصاویر ==
<gallery>
پرونده:نقشه مسجدهای مصلا.png|alt=|تصویر فوق فاصله مسجدهای مصلی را تا یکی از گوشه‌های ساختمان فعلی مسجدالنبی نشان می‌دهد.
</gallery>


[4]. وزارة الأوقاف، ''دليل الإنجازات السنوي'' ''للاوقاف''، ص29؛ خياري، ''تاريخ معالم المدينه قديماً وحديثاً''، ص97.
==جستارهای وابسته==
* [[مصلای پیامبر(ص)|مصلای پیامبر]]


[5]. حافظ، ''فصول من تاريخ المدينة المنورة''، ص140.
== پانویس ==
{{پانویس}}


[6]. شنقيطي، ''الدر الثمين''، ص230.
== منابع ==
{{منابع}}
*'''مساجد الاثریه'''، محمد الیاس عبدالغنی1418ه، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419ه.
*'''وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.
*'''وصف المدینه المنوره'''، علی بن موسی، مطبعة نهضة مصر.
*'''معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
*'''الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین'''، غالی محمدامین الشنقیطی، جده، دارالقبلة، ١٩٩٢.
*'''تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، خیاری، احمد یاسین احمد. ۱۴۱۹. ۱ج. ریاض  عربستان: المملکة العربیة السعودیة. الأمانة العامة للإحتفال بمرور مائة عام علی تأسیس المملکة.
*'''فصول من تاریخ المدینة المنورة'''، علی حافظ، ناشر:مؤلف. الطبعة الثالثة 1417ه-1996م.{{پایان}}{{مساجد}}


[7]. وزارة الأوقاف، ''دليل الإنجازات السنوي''، ص29؛ ''اسبوع العناية بالمساجد''، ص128.
[[رده:مسجدهای مدینه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۱۵

مسجد عُمَر به نام عمر بن‌ خطاب در قرن نهم هجری، در محدوده مصلای پیامبر(ص) ساخته شد. شواهدی درباره علت نام‌گذاری این مسجد به اسم عمربن خطاب وجود ندارد. چند قرن پس از تأسیس اولیه، در دوران عثمانی در مکانی دیگر و نزدیک همان محدوده، ساختمان جدید مسجد بنا شد که ارتفاع گنبد آن از داخل به حدود دوازده متر می‌رسد. شکل اصلی و ساختمان امروزی مسجد مطابق همانی است که در عصر عثمانی در سال 1266 هجری/ 1849 ميلادی ساخته شده.

مسجد عمر بن الخطاب
اطلاعات اوليه
مکان عربستان * مدینه *
کاربری مسجد
جنبه دینی
بزرگداشت نزد مسلمانان
وابسته به دین/مذهب اسلام
آیین‌ها اقامه نماز جماعت
تاریخ بنا
زمان پایه‌گذاری قرن نهم هجری
وضعیت فعلی
وضعیت بنا موجود

مسیریابی

در حال بارگیری نقشه...

مکان[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسجد عمر در جهت جنوب غربی مسجد النبی و جنوب مسجد مصلا (مسجد غمامه) واقع شده است و 133 متر از آن فاصله دارد.[۱] این مسجد در ناحیه شمالی خیابان حسن بن علی(ع) قرار دارد.[۲]

ويژگی‌های بنا[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ساختمان جدید اين مسجد در مکان کنونی، در سال 1266 هجری/ 1849 ميلادی، در دوران عثمانی ساخته شد و تا امروز به همین شکل باقی مانده. بنای مسجد حدودا مربعی شکل است و ارتفاع گنبد آن از داخل به حدود دوازده متر می‌رسد.[۳] ساختار معماری مسجد شبیه مسجد ابوبکر است که آن‌را سلطان محمود عثمانی در سال 1254 هجری بنا کرده است.[۴]

ديوار بيرونی‌ مسجد با کنگره‌های فلزی ساده تزئين شده و دیوار داخلی به ارتفاع یک و نیم متر دارای سنگ بازالت (سیاه‌رنگ) است. مناره آن در گوشه ديوار شمال غربی قرار دارد. مساحت کلی مسجد 335 متر مربع است و ورودی‌اش در جهت شمالی قرار دارد.[۳]

پیشینه مکان[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسجد عمر یکی از مسجدهایی است که در مصلای پیامبر(ص) قرار دارد. مصلا مکان باز و بدون ساختمانی در غرب مسجدالنبی بود[۵] که رسول‌الله نمازهای عید را در آنجا برپا می‌کرد.[۶]بعدها در محل نماز پیامبر در چند نقطه از این زمین مسجدهایی ساخته شد. مسجدهای کهنی که در منطقه مصلا ساخته‌ شدند شامل سه مسجد غمامه، مسجد علی بن ابی‌طالب و مسجد ابوبکر اند.[۵] در قرن نهم نیز در همان محدوده، مسجدی به نام عمر بن خطاب ساخته شد.[۷]

مسجد عمر در گذر تاريخ[ویرایش | ویرایش مبدأ]

محمدامین شنیطی زمان تأسیس مسجد را در قرن ششم هجری می‌داند[۸]محققان دیگر تأسیس ساختمان مسجد را در قرن نهم دانسته[۷] و مدعی هستند: «شيخ‌شمس‌الدين محمد بن احمد سلاوی پس از سال 850 هجری آن را احداث کرده است.» سمهودی (متوفی911ق) از ساخت دو مسجد در جنوب مصلی در سال 850 خبر داده[۹] که برخی از پژوهشگران یکی از آنها را همان مسجد عمر دانسته اند[۳]

ساختمان کنونی اين مسجد، در سال 1266 هجری/ 1849 ميلادی، در دوران سلطان عبدالمجيد اول عثمانی ساخته شد.[۳] در همین زمان بود که مسجد دارای قبه و یک مناره در شمال غربی ساختمان به شکل امروزی شد.[۱۰] علی بن موسی مسجد را در 1303 هجری مشاهده کرده و آن را در کنار آبراهه ابی‌جيده و دارای يک مناره توصیف می‌کند.[۱۱]

یکی از مراحل ترميم اين مسجد در سال 1411ه/1999م در زمان ملک فهد بن عبدالعزيز صورت گرفت.[۳] کعکی نیز از بازسازی‌های دیگری در سالهای 1980 و 2008 میلادی سخن به میان آورده.[۱۲]

نام مسجد و اقوال تاریخی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

برخی دانشمندان، مکان این مسجد را در محدوده خانه‌های آل دره (دار عبدالله بن درة المزنی) دانسته‌اند[۱۳] که رسول خدا(ص) در آنجا نماز عيد خوانده[۱۴] و احتمال دارد عمر بن خطاب نیز در همین مکان، در زمان خلافتش نماز خوانده باشد؛ ازاين‌رو آنجا به او نسبت داده شده باشد.[۱۵] شاهدی بر این موضوع وجود ندارد و شنقيطی (متوفی1409ه) احتمال نماز عید پیامبر و خلفای دیگر در این مکان را رد می‌کند.[۸]

علي حافظ در ضمن تایید نماز پیامبر و دیگر خلفا در این مکان، می‌گويد: «گمان نمی‌کنم مسجدی به اين بزرگی با وجود نزديکی‌اش به مسجد مصلا ساخته شده باشد، بدون آنکه پیشینه تاريخی داشته باشد».[۱۶]

تصاویر[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • تصویر فوق فاصله مسجدهای مصلی را تا یکی از گوشه‌های ساختمان فعلی مسجدالنبی نشان می‌دهد.

جستارهای وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. ↑ مساجد الاثریه، ص247
  2. ↑ تصاویر ماهواره ای، گوگل مپ
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ مساجد الاثریه، ص248
  4. ↑ فصول من تاریخ المدینة المنورة، ص152
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ وفاء الوفاء، ج3، ص 122
  6. ↑ مساجد الاثریه، ص 224-225
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ مساجد الاثریه، ص 223
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین، ص230
  9. ↑ وفاء الوفاء، ص220
  10. ↑ معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، مجلد1، جزء 4، ص449
  11. ↑ وصف المدينة، ص10
  12. ↑ معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، مجلد1، جزء 4، ص450
  13. ↑ تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص138
  14. ↑ معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، مجلد1، جزء 4، ص444
  15. ↑ مساجد الاثریه، ص249
  16. ↑ فصول من تاريخ المدينة المنورة، ص152.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • مساجد الاثریه، محمد الیاس عبدالغنی1418ه، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419ه.
  • وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.
  • وصف المدینه المنوره، علی بن موسی، مطبعة نهضة مصر.
  • معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
  • الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین، غالی محمدامین الشنقیطی، جده، دارالقبلة، ١٩٩٢.
  • تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، خیاری، احمد یاسین احمد. ۱۴۱۹. ۱ج. ریاض  عربستان: المملکة العربیة السعودیة. الأمانة العامة للإحتفال بمرور مائة عام علی تأسیس المملکة.
  • فصول من تاریخ المدینة المنورة، علی حافظ، ناشر:مؤلف. الطبعة الثالثة 1417ه-1996م.
برگرفته از «https://wikihaj.com/index.php?title=مسجد_عمر_بن_خطاب_(مدینه)&oldid=59350»