ستون قرعه

ستون قرعه

اطلاعات اوليه
نام‌های دیگر	ستون عایشه؛ ستون مهاجران
مکان	مسجدالنبی داخل روضة النبی
جنبه دینی
بزرگداشت نزد	مسلمانان
آیین‌ها	نمازگزاردن در کنار ستون

ستون قرعه، از ستون‌های مسجدالنبی است که بنابر روایتی از عایشه به نقل از پیامبر، اگر مسلمانان ارزش این مکان را بدانند برای نماز خواندن در آن قرعه‌کشی خواهند کرد. از آنجا که راوی این حدیث عایشه بوده‌است، این ستون با نام عایشه خوانده شده و به امروزه نیز به همین نام شهرت دارد و عبارت ستون عایشه بر بالای آن نوشته شده‌است. همچنین به‌خاطر گردهم‌آمدن مهاجران مکی دور این ستون، آن را ستون مهاجران نیز نامیده‌اند.

بنابر روایتی دعا در کنار این ستون مستجاب است. همچنین نقل شده که صحابه کنار این ستون نماز می‌خواندند.

مکان ستون قرعه

اين ستون از ستون‌های روضه النبی است که از سمت منبر پيامبر و قبر شريف رسول خدا ستون سوم به شمار می‌آيد و کنار محراب فعلی قرار دارد. به ديگر سخن، این ستون وسط ستون‌های اصلی قرار دارد و ميان آن تا منبر پيامبر دو ستون و ميان آن و قبر شريف نيز دو ستون و نيز ميان قبله تا محراب کنونی دو ستون فاصله است و از هر طرف سومين ستون به شمار می‌آيد و در کنار ستون توبه و سَرير قرار دارد.

ستون قرعه، مکانی برای سبقت گرفتن در نماز

سبب اين نام‌گذاری را چنين دانسته‌اند که عايشه از پيامبر خدا روايت كرده است: در مسجد من، نزد اين ستون، جايگاهی است كه اگر مردم پاداش و فضيلت نماز در آن را بدانند، برای نماز خواندن در آن‌جا قرعه خواهند زد.

ستون عایشه

مشهور آن است که چون عايشه درباره فضيلت نماز ‌گزاردن کنار آن روايتي از پيامبر گزارش کرده، به اين نام خوانده شده است. شايد هم به اين سبب باشد که عايشه از آن خبر داده و مکانش را معين کرده است. برخی نيز بر اين باورند که اين نام پس از عايشه برگرفته شده است.اکنون بالای آن عبارت «هذه اسطوانه عايشه» نوشته شده است.

ستون مهاجران

اين ستون به نام «ستون مهاجران» نيز شناخته می‌شود؛ زيرا مهاجران مکی کنار آن به گفت‌و‌گو می‌نشستند. از اين رو، آن‌جا را «مجلس مهاجران» نيز می‌گفتند.

ستون مخلقه

برخی از آن به «ستون مُخَلَّقه» ياد كرده‌اند؛ زيرا اين ستون نيز مانند ستون مخلّقه، با مواد معطر خوشبو می‌‏‌شده است.

فضیلت ستون قرعه

بر پايه رواياتی، دعا نزد اين ستون مستجاب است. گفته شده برخی صحابه نزد آن نماز می‌گزاردند. برخی از خلفا و نيز ابن‌زبير و فرزندش عامر نيز کنار آن نماز ‌گزارده‌اند.

جستارهای وابسته

• مسجدالنبی
• ستون‌های مسجدالنبی
• ستون مخلقه

منابع

• اخبار المدينه، ابن زباله (م.۱۹۹ق.)، به کوشش صلاح عبدالعزيز، السعودي، مرکز بحوث و دراسات المدينه، ۱۴۲۴ق؛

• تاريخ و آثار اسلامي مکه مکرمه و مدينه منوره، اصغر قائدان، مشعر، ۱۳۸۶ش؛

• التعريف بما آنست الهجره من معالم دار الهجره، محمد المطري (م.۷۴۱ق.)، به کوشش محمد عبدالمحسن، مدينه، دار الهجره، ۱۴۲۶ق؛

• الدره الثمينه في اخبار المدينه، محمد بن محمود النجار (م.۶۴۳ق.)، به کوشش صلاح الدين، مرکز بحوث و دراسات المدينه، ۱۴۲۷ق؛

• الزياره في الکتاب و السنه، جعفر سبحاني؛ الغدير: الاميني (م.۱۳۹۰ق.)، تهران، دار الكتب الاسلاميه، ۱۳۶۶ش؛

• المعالم الاثيره، محمد محمد حسن شراب، ترجمه: شيخي، مشعر، ۱۳۸۳ش.؛

• المعجم الاوسط، الطبراني (م.۳۶۰ق.)، قاهره، دار الحرمين، ۱۴۱۵ق.؛

• جمع الزوائد، الهيثمي (م‌.۸۰۷ق.)، بيروت، دار الكتب العلميه، ۱۴۰۸ق؛

• موسوعه مکه المکرمه و المدينه المنوره، احمد زکي يماني، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۹ق؛

• وفاء الوفاء، السمهودي (م.۹۱۱ق.)‏، به کوشش السامرائي، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۲ق.