ارکان کعبه: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
(اصلاح نشانی وب، اصلاح ارقام، اصلاح نویسه‌های عربی)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۵۹: خط ۵۹:
[[رده:کعبه]]
[[رده:کعبه]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
[[ar:أركان الكعبة]]
[[en:The pillars of the Ka'ba]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۲۲

ارکان کعبه، گوشه‌های چهارگانه این بنا است که هر یک در برابر یکی از جهات چهارگانه یعنی شرق، غرب، شمال و جنوب قرار گرفته است. به هر یک از گوشه‌ها، رکن گفته می‌شود که عبارتند از: رکن حجرالاسود (شرقی)، رکن شامی (غربی)، رکن عراقی (شمالی) و رکن یمانی (جنوبی).

نمای کلی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

کعبه، بنایی چهارگوش است و چهار زاویه دارد که هر یک را رکن و مجموع آن‌ها را ارکان کعبه می‌خوانند.

هر یک از این رکن‌ها نام‌های دیگری هم دارد. برای نمونه هر رکن را به نام سرزمینی که در جهت آن قرار گرفته می خوانند: رکن عراقی، شامی، یمانی.

ارکان کعبه در جانمایی برخی از آداب و مناسک حج کاربرد دارد. از جمله رکن حجرالاسود خط ابتدا و انتهای طواف است.[۱]

رکن حجرالاسود[ویرایش | ویرایش مبدأ]

رکن شرقی به نام رکن حجرالاسود مشهور است و رکن آغاز طواف است. این رکن در جنوب شرقی کعبه واقع است.[۲] این رکن نزدیک‌ترین رکن به درِ ورودی کعبه است و روبروی چاه زمزم قرار دارد. در مقابل رکن حجرالاسود، کوه معروف ابوقُبیس واقع است.[۳]ملتزم بخشی از دیوار کعبه در نزدیکی این رکن است.

رکن عراقی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

رکن عراقی دومین رکن از ارکان کعبه در مسیر طواف،[۴] بعد از رکن حجرالاسود و قبل از رکن شامی و در سمت باب العمره است.[۵] این رکن به سبب واقع شدن در سمت عراق و قبله اهل عراق بودن، به رکن عراقی شهرت یافته است[۶].

رکن شامی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

رکن شامی سومین رکن از ارکان کعبه در مسیر طواف است.[۷] این رکن بعد از رکن عراقی و قبل از رکن یمانی در سمت باب الزیاده قرار دارد[۸].

رکن یمانی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

رکن یمانی بر اساس مسیر طواف، پیش از حجر الاسود، به عنوان آخرین و چهارمین رکن کعبه شناخته می‌شود.[۹]رکن در جنوب کعبه واقع شده و از این رو به رکن جنوبی هم شهرت دارد.[۱۰] در روایات، از فرشته‌ای نزد رکن یمانی یاد شده که کار او، آمین گفتن به دعای مؤمنان است. نیز این فرشته، صلوات مؤمنان بر پیامبر را، به آن حضرت می‌رساند.[۱۱]مستجار، قسمتی از دیوار کعبه در نزدیکی این رکن است.

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. مرآه الحرمین، ج2، ص 264
  2. اخبار مکه، الازرقی ج1، ص65؛ التاریخ القویم، ج3، ص236؛ رحلة ابن جبیر، ص 53
  3. احسن التقاسیم، ص72
  4. . مراصد الاطلاع ج2، ص629؛ المسالک و الممالک، ص16.
  5. . بهجة النفوس ج2، ص763؛ ؛ التاریخ القویم ج3، ص248؛رحله ابن بطوطه ج1، ص374.
  6. . المصباح المتهجد، ص27؛ فلاح السائل 129؛المعالم الاثیره ص129.
  7. . صبح الاعشی ج4، ص258؛ سفرنامه فرهاد میرزا، ص257 ؛ التاریخ القویم، ج3، ص247 -248.
  8. . اثارة الترغیب ج1، ص289 _ 290؛ بهجة النفوس ج2، ص763؛ رحله ابن بطوطه ج1، ص374.
  9. معجم البلدان، ج4، ص 465، رحله ابن بطوطه، ج1، ص 374، سفرنامه فرهادمیرزا، ص 375
  10. سفرنامه ناصرخسرو، ص 129، ترحال فی الجزیره العربیه، ص 176، موسوعه العتیبات المقدسه، ج2، ص 333
  11. الکافی، ج4، ص408

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از مقاله است.
  • اثارة الترغیب و التشویق الی المساجد الثلاثة و البیت العتیق، محمد بن اسحاق الخوارزمی، تحقیق محمدحسین الذهبی، مکه المکرمه، مکتبه نزار مصطفی الباز، ۱۴۱۸ق.
  • احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، محمد بن احمد المقدسی البشاری ، قاهره، مکتبه مدبولی، ۱۴۱۱ق.

اخبار مکه، الازرقی ج۱، ص۶۵؛

  • بهجة النفوس و الاسرار فی تاریخ دارهجره النبی المختار، عبدالله بن عبدالملک المرجانی (م.۷۷۰ق.)، تحقیق محمد عبدالوهاب فضل، بیروت، دار الغرب الاسلامی، ۲۰۰۲م.
  • التاریخ القویم لمکه و بیت الله الکریم، محمد طاهر الکردی المکی، تحقیق عبد الملک ابن دهیش، بیروت، دار الخضر، ۱۴۲۰ق.
  • ترحال فی الجزیرة العربیة (یتضمن تاریخ مناطق الحجاز المقدسة عند المسلمین‏)، جان لوئیس بورکهارت، ترجمه صبری محمد حسن، قاهره، المرکز القومی للترجمه، ۲۰۰۷م.
  • رحلة ابن جبیر، محمد بن احمد ابن جبیر، بیروت، دار مکتبة الهلال، ۱۹۸۶م.
  • رحلة ابن بطوطه (تحفة النظار فی غرائب الامصار و عجائب الاسفار)، محمد بن عبدالله اللواتی الطنجی، تحقیق عبدالهادی تازی، ریاض، اکادیمیه المملکه المغربیه، ۱۴۱۷ق.
  • سفرنامه فرهاد میرزا (هدایة السبیل و کفایة الدلیل)، فرهاد میرزا معتمد الدوله، تصحیح غلام رضا طباطبایی، تهران، علمی، ۱۳۶۶ش.
  • سفرنامه ناصرخسرو، ناصر خسرو، تصحیح محمد دبیر سیاقی، تهران، زوار، ۱۳۸۱ش.
  • صبح الاعشی فی صناعة الانشاء، احمد بن علی القلقشندی ، تحقیق محمد حسین شمس الدین، بیروت، دارالکتب العلمیه، بی تا.
  • فلاح السائل ونجاح المسائل فی عَمَلِ الْیوم و اللَّیل، علی بن موسی بن طاووس (سید بن طاووس) (م.۶۶۴ق.)، قم، انتشارات الاسلامی.
  • مرآة الحرمین، ابراهیم رفعت پاشا، قاهره، دارالکتب العلمیه، ۱۹۲۵م.
  • الکافی، محمد بن یعقوب الکلینی ، تحقیق علی‌اکبر غفاری، تهران، دار الکتب اسلامیه، ۱۳۶۳ش.
  • مراصد الاطلاع علی اسماء الامکنه و البقاع‌، صفی‌الدین عبدالمومن بن عبدالحق (م.۷۳۹ق.)، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دار الجیل، ۱۴۱۲ق.
  • المسالک و الممالک، ابراهیم بن محمد الفارسی الاصطخری(الکرخی) (م.۳۴۶ق)، تحقیق احمد بن سهل ابوزید، بیروت، دار صادر، ۱۹۲۷م.
  • مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، محمد بن حسن الطوسی (شیخ طوسی) ، تصحیح اسماعیل انصاری زنجانی، اعداد علی اصغر مروارید، بیروت، فقه الشیعه، ۱۴۱۱ق.
  • المعالم الأثیرة فی السنة و السیرة، محمد محمد حسن شراب، بیروت، دار القلم، ۱۴۱۱ق.
  • معجم البلدان، یاقوت بن عبدالله الحموی (م.۶۲۶.ق.)، بیروت، دار صادر، ۱۹۹۵م.
  • موسوعه العتبات المقدسه، جعفر خلیلی، بیروت، الاعلمی، ۱۴۰۷ق.

مقاله‌های مرتبط[ویرایش | ویرایش مبدأ]