پرش به محتوا

مسجد بنی حبلی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
Heidar (بحث | مشارکت‌ها)
صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات بنا | عنوان = مسجد بنی قریظه | تصویر = مسجد_بنی_قریظه.jpg | اندازه تصویر = | پیوند تصویر = | توضیح تصویر = | نام‌های دیگر = مسجد غزوه بنی قریضه | مکان = عربستان - مدینه | کاربری = مسجد | بزرگداشت نزد = مسلمانان | وابسته به دین/مذهب = | باور...» ایجاد کرد
 
Heidar (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات بنا
{{جعبه اطلاعات بنا
| عنوان = مسجد بنی قریظه
| عنوان = تصویر هوایی محدوده خانه‌های بنی حبلی
| تصویر = مسجد_بنی_قریظه.jpg
| تصویر = مسجد بنی حبلی.png
| اندازه تصویر =  
| اندازه تصویر =  
| پیوند تصویر =  
| پیوند تصویر =  
| توضیح تصویر =  
| توضیح تصویر =  
| نام‌های دیگر = مسجد غزوه بنی قریضه
| نام‌های دیگر =  
| مکان = [[عربستان]] - [[مدینه]]
| مکان = [[عربستان]] - [[مدینه]]
| کاربری = مسجد
| کاربری = مسجد
خط ۱۸: خط ۱۸:
| بنیانگذار =  
| بنیانگذار =  
| رویدادها =  
| رویدادها =  
| بازسازی‌ها = بارها بازسازی شده است.
| بازسازی‌ها =  
| بازسازی کنندگان =  
| بازسازی کنندگان =  
| بخش‌های از میان رفته =  
| بخش‌های از میان رفته =  
خط ۲۷: خط ۲۷:
| عرض =  
| عرض =  
| ارتفاع =  
| ارتفاع =  
| وضعیت بنا = تخریب شده
| وضعیت بنا = نا موجود
| گنجایش =  
| گنجایش =  
| امکانات =  
| امکانات =  
خط ۵۰: خط ۵۰:
| تاریخ ثبت =  
| تاریخ ثبت =  
| وبگاه =  
| وبگاه =  
| عرض جغرافیایی = ۲۴٫۴۴۵۶۶۷
| عرض جغرافیایی = 24.445762
| طول جغرافیایی = ۳۹٫۶۳۷۶۲۶
| طول جغرافیایی = 39.624770
| توضیح نقشه =  
| توضیح نقشه =  
}}'''مسجد بنی حُبلیٰ''' از مساجد قدیمی شهر [[مدینه]] در کشور [[عربستان]] بود.  
}}'''مسجد بنی حُبلیٰ''' از مساجد قدیمی شهر [[مدینه]] در کشور [[عربستان]] بود. از این مسجد در حال حاضر اثری نیست؛ اما منابع قدیمی بدون اشاره به بنای مسجد به محدوده جغرافیایی آن در سمت شرق [[مسجد قبا]] در جنوب مدینه اشاره کرده‌اند. گفته‌ شده [[حضرت محمد (ص)|رسول خدا(ص)]] در محدوده مسجد بنی حبلی، نماز خوانده است.


== محدوده مکان ==
'''مسجد بنی حُبلیٰ''' در جنوب مدینه، شرق [[وادی بطحان]] و شمال منطقه [[قبا]] در محله بنی‌حبلی (طایفه‌ای از [[خزرج]]) قرار داشت؛<ref>موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ج4، ص270.</ref> اما امروزه اثری از آن باقی نمانده است.<ref>معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۳، ص۴۴۷.</ref> محدوده مسجد در سمت شرق [[مسجد قبا]] و خیابان عبدالمحسن (که قبلا به نام طریق القربان شناخته می‌شد) قرار داشته است.<ref>معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج3، ص446 و 450؛ جستجوی [https://www.google.com/maps/@24.443583,39.6238753,1603m/data=!3m1!1e3?entry=ttu&g_ep=EgoyMDI1MDUyMS4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D تصاویر هوایی گوگل مپ]</ref> برخی محل تقریبی آن را بین خیابان قربان و خیابان عوالی، در حوالی بیمارستان الزهراء دانسته‌اند.<ref>مساجد صلی فیها رسول الله، ص ۴۰۹ و ۴۱۰</ref>


 
== تاریخچه ==
از مسجد بنی‌حُبلی نیز در حال حاضر اثری نیست.<ref>معالم المدینة المنورة، ج۳، ص ۴۴۷</ref> این مسجد در جنوب مدینه میان طایفه بنی‌حبلی (تیره‌ای از [[خزرج]]) قرار داشته است.<ref>ر.ک: وفاء الوفاء، ج۳، ص ۶۸</ref> برخی محل تقریبی آن را در منطقه قربآن یا نزدیکی آن یعنی بین خیابان قربان (طریق الامیر عبدالمحسن) و خیابان عوالی، حول و حوش مستشفی الزهراء یا پشت آن دانسته‌اند.<ref>مساجد صلی فیها رسول الله، ص ۴۰۹ و ۴۱۰</ref> گویند رسول خدا(ص) در آنجا نماز خوانده است.<ref>تاریخ المدینة المنورة، ج۱، ص ۶۴</ref>
گزارش‌هایی از نمازگزاری [[رسول خدا(ص)]] در محدوده این مسجد وجود دارد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%87.pdf&page=151 اخبار المدینه، ص151]؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=64 تاریخ المدینة المنورة، ج۱، ص۶۴].</ref> مرجانی، تاریخ‌نگار مدینه در قرن هشتم قمری و [[علی بن عبدالله سمهودی|سمهودی]]، تاریخ‌نگار مدینه در قرن نهم قمری، این مسجد را جزو مساجدی یاد کرده‌اند که در زمان آنان موجود نبوده اما مکان تقریبی‌اش شناخته شده بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=240 وفاء الوفاء، ج۳، ص 240.]؛ بهجة النفوس و الأسرار فى تاريخ دار هجرة النبى المختار، ج۱، ص۵۹۸.</ref>  
 
== نام و مکان ==
'''مسجد بنی قُرَیظَه''' در شرق [[مسجد فضیخ]] و جنوب شرقی [[مسجد النبی]] قرار داشت. این مسجد به نام مسجد [[غزوه بنی قریظه]] نیز شناخته می‌شود.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aاخبار_المدینه_ابن_زباله.pdf&page=141 اخبار المدینه، ص141.]</ref> محدوده مسجد همان مکانی است که [[پیامبر(ص)]] در جریان محاصره بنی‌قریظه، چادر خود را برپا کرد.<ref>فتح الباری، ج7، ص317؛ معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج3، ص399.</ref>
 
== نماز پیامبر(ص) ==
پیامبر(ص) در جریان [[غزوه بنی قریظه]] در محدوده این مسجد نماز خوانده است. گفته شده اینجا در اصل خانه زنی بوده که [[پیامبر(ص)]] در آن نماز خوانده، سپس خانه را در بنای مسجد وارد کرده‌اند.<ref name=":0" /> [[ابن شبه|عمر ابن شبه]] نویسنده کتاب [[تاریخ المدینة المنورة]] (م.۲۶۳ق.) مکان نماز پیامبر(ص) را در شرق مسجد در مکان مناره مخروبه مسجد دانسته است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aتاریخ_مدینه_ابن_شبه.pdf&page=70 تاریخ المدینة المنورة، ص70.]</ref>
 
== تاریخچه بنا ==
گزارشی حاکی از ساخت مسجد بنی‌قریظه در زمان خلافت ولید بن عبدالملک (۸۶ تا ۹۶ ق.) است.<ref name=":0" /> [[ابن نجار|محمد ابن نجار]] تاریخ‌نگار مدینه (م.۶۴۳ق./۱۲۴۵م.) در قرن هفتم مسجد را با طول ۱۰ متر در میان باغ و مزارع توصیف کرده که شباهت ظاهری به [[مسجد قبا]] داشته است. در آن زمان مسجد بدون سقف بود و دیوارهایش خراب شده بود و ۱۶ ستون داشت که برخی از آنها فروریخته بود.<ref>الدرة الثمینة فی اخبار المدینة، ص127.</ref>
 
بنابر گزارش [[مطری|مَطَری]]، مدینه‌شناس (م.۷۴۱ق.)، در اواخر قرن هفتم مسجد به طور کامل از میان رفته بود و در سال ۷۱۰ قمری دیوارهای آن بازسازی شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالتعریف_بما_انست_الهجرة.pdf&page=135 التعریف بما انست الهجرة، ص135.]</ref>در گزارشی از سال ۷۶۶ به وجود مسجد، که آن را مسجدی بزرگ توصیف کرده‌اند، اشاره شده است.<ref>تحقیق النصرة بتلخیص معالم دار الهجرة، ص483.</ref>[[علی بن عبدالله سمهودی|سمهودی]] در اواخر قرن نهم از بازسازی مسجد در ۸۹۳ قمری خبر داده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=175 وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، ج3، ص174.]</ref>در منابع قرن دهم نیز به وجود مسجد اشاره شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمده_الاخبار_فی_مدینه_المختار.pdf&page=151 عمده الاخبار فی مدینه المختار، ص151.]</ref>
 
براساس برخی گزارش‌ها مسجد در [[عهد عثمانی]] (حدود۱۲۶۶ق./۱۸۵۰م.) تجدید بنا شد و تا سال ۱۴۰۰قمری دارای معماری به سبک عثمانی بود.<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدینه_المنوره_تطورها_العمرانی.pdf&page=204 المدینه المنوره تطورها العمرانی، ص203 و 204.] ؛ معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج3، ص411-416.</ref> اما در سال ۱۴۲۲قمری/۲۰۰۲میلادی به کلی تخریب شد.<ref>معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج3، ص409 و410.</ref>
 
==== ویژگی‌های مسجد پیش از تخریب ====
در سال ۱۴۱۸ قمری، این مسجد، که با سنگ بازالت سیاه‌رنگ ساخته شده بود، یک رواق و یک صحن داشت. رواق به پنج فضای خالی تقسیم شده بود که هر یک از آن‌ها با گنبدی گِرد پوشانده شده بود. ساختمان مسجد به شکل مربع و مساحت آن ۴۸۴متر بود.<ref name=":1" />
 
== نگارخانه ==
<gallery>
پرونده:مسجد_بنی_قریظه_1.png
پرونده:مسجد_بنی_قریظه_2.png
پرونده:مسجد_بنی_قریظه_3.png
پرونده:مسجد_بنی_قریظه_4.png
پرونده:مسجد_بنی_قریظه_5.png
</gallery>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
* [[مسجدهای مدینه]]
* [[مسجدهای مدینه]]
* [[غزوه بنی قریظه]]


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۹۴: خط ۶۹:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
*'''فتح الباری'''، ابن حجر عسقلانی، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا.
*'''موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب'''، ایوب صبری باشا، قاهره، دارالآفاق العربیه، 1424ق.
*'''اخبار المدینه'''، محمدبن حسن ابن زباله، مدینه، المملکه العربیه السعودی، ۱۴۲۴ق.
*'''اخبار المدینه'''، محمدبن حسن ابن زباله، مدینه، المملکه العربیه السعودی، ۱۴۲۴ق.
*'''تحقیق النصرة بتلخیص معالم دار الهجرة'''، ابوبکر بن حسین مراغی، فیوم، دارالفلاح، ۱۴۳۰ق.
*'''الدرة الثمینه فی اخبار مدینة'''، محمد بن محمود النجار، بیروت، دارالارقم، بی‌تا.
*'''الرحلة العیاشیه ۱۶۶۱-۱۶۶۳م'''، عبدالله بن محمد عیاشی، ابوظبی، ۲۰۰۶م.
* '''عمدة الاخبار فی مدینة المختار'''، احمد عباسی، قاهره، اسعد طرابزونی، بی‌تا.
*'''وفاء الوفا باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله سمهودی، لندن، موسسه التراث، ۲۰۰۱م.
*'''وفاء الوفا باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله سمهودی، لندن، موسسه التراث، ۲۰۰۱م.
*'''مساجد صلی فیها رسول الله فی الحرمین الشریفین و الجزیرة العربیة'''، سید ضیاء الدین بن محمد بن مقبول عطار، جده، کنوز المعرفة، ۱۴۳۴ق.
*'''مساجد صلی فیها رسول الله فی الحرمین الشریفین و الجزیرة العربیة'''، سید ضیاء الدین بن محمد بن مقبول عطار، جده، کنوز المعرفة، ۱۴۳۴ق.
*'''المدینه بین الماضی و الحاضر'''، ابراهیم بن علی العیاشی، ۱۹۷۲م.
*'''معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
*'''تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، احمد یاسین خیاری، ریاض، المملکة العربیة السعودیة، ۱۴۱۹ق.
*'''تاریخ المدینة المنوره'''، عمر بن شبه (ابن شبه)، قم، دار الفکر، ۱۴۱۰ق.{{پایان}}{{اماکن مدینه}}{{مساجد}}
*'''وصف المدینه المنوره'''، علی بن موسی الافندی، مطبعة نهضة مصر.
[[رده:مسجدهای تاریخی ناموجود مدینه]]
*'''الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین'''، محمدامین الشنقیطی، جده، دارالقبلة، ۱۹۹۲م.
[[رده:مسجدهای مدینه]]
*'''آثار المدینة المنوره'''، عبدالقدوس الانصاری، مدینه، المکتبه السلفیه، ۱۳۹۳ق.
[[رده:مکان‌های منتسب به پیامبر اسلام(ص)]]
{{پایان}}{{اماکن مدینه}}{{مساجد}}
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
[[ar:مسجد بني حبلى]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۹ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۱۳:۰۹

تصویر هوایی محدوده خانه‌های بنی حبلی
اطلاعات اوليه
مکانعربستان - مدینه
کاربریمسجد
جنبه دینی
بزرگداشت نزدمسلمانان
تاریخ بنا
زمان پایه‌گذاریعصر نبوی
وضعیت فعلی
وضعیت بنانا موجود

مسیریابی

در حال بارگیری نقشه...

مسجد بنی حُبلیٰ از مساجد قدیمی شهر مدینه در کشور عربستان بود. از این مسجد در حال حاضر اثری نیست؛ اما منابع قدیمی بدون اشاره به بنای مسجد به محدوده جغرافیایی آن در سمت شرق مسجد قبا در جنوب مدینه اشاره کرده‌اند. گفته‌ شده رسول خدا(ص) در محدوده مسجد بنی حبلی، نماز خوانده است.

محدوده مکان[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسجد بنی حُبلیٰ در جنوب مدینه، شرق وادی بطحان و شمال منطقه قبا در محله بنی‌حبلی (طایفه‌ای از خزرج) قرار داشت؛[۱] اما امروزه اثری از آن باقی نمانده است.[۲] محدوده مسجد در سمت شرق مسجد قبا و خیابان عبدالمحسن (که قبلا به نام طریق القربان شناخته می‌شد) قرار داشته است.[۳] برخی محل تقریبی آن را بین خیابان قربان و خیابان عوالی، در حوالی بیمارستان الزهراء دانسته‌اند.[۴]

تاریخچه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

گزارش‌هایی از نمازگزاری رسول خدا(ص) در محدوده این مسجد وجود دارد.[۵] مرجانی، تاریخ‌نگار مدینه در قرن هشتم قمری و سمهودی، تاریخ‌نگار مدینه در قرن نهم قمری، این مسجد را جزو مساجدی یاد کرده‌اند که در زمان آنان موجود نبوده اما مکان تقریبی‌اش شناخته شده بود.[۶]

جستارهای وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ج4، ص270.
  2. معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۳، ص۴۴۷.
  3. معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج3، ص446 و 450؛ جستجوی تصاویر هوایی گوگل مپ
  4. مساجد صلی فیها رسول الله، ص ۴۰۹ و ۴۱۰
  5. اخبار المدینه، ص151؛ تاریخ المدینة المنورة، ج۱، ص۶۴.
  6. وفاء الوفاء، ج۳، ص 240.؛ بهجة النفوس و الأسرار فى تاريخ دار هجرة النبى المختار، ج۱، ص۵۹۸.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ایوب صبری باشا، قاهره، دارالآفاق العربیه، 1424ق.
  • اخبار المدینه، محمدبن حسن ابن زباله، مدینه، المملکه العربیه السعودی، ۱۴۲۴ق.
  • وفاء الوفا باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله سمهودی، لندن، موسسه التراث، ۲۰۰۱م.
  • مساجد صلی فیها رسول الله فی الحرمین الشریفین و الجزیرة العربیة، سید ضیاء الدین بن محمد بن مقبول عطار، جده، کنوز المعرفة، ۱۴۳۴ق.
  • معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
  • تاریخ المدینة المنوره، عمر بن شبه (ابن شبه)، قم، دار الفکر، ۱۴۱۰ق.