|
|
| (۲۴۰ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| نامهای مکه
| |
|
| |
|
| == مکه ==
| |
| این نام معروف‌ترین نام شهر مکه است که ذکر آن در قرآن کریم هم آمده (1) و به همین جهت، هم مفسران و هم اهل لغت در باره اشتقاق و وجه تسمیه آن بحث و گفتگو کرده‌اند و به ریشه‌یابی آن پرداخته‌اند. برای این واژه، اشتقاق‌های متعددی ذکر شده که هر کدام بیانگر وصفی از اوصاف این شهر می‌باشد، و ما بعضی از وجوه ذکر شده را می‌آوریم:
| |
|
| |
| * کلمه «مکه» از «مَکَّ، یمک، مکا» مشتق شده که به معنای هلاک شدن و کم شدن است و این بدان جهت است که هر ستمگری نظر سوئی به آن شهر داشته باشد سرنوشتی جز هلاک و نابودی نخواهد داشت (نمونه‌اش داستان اصحاب فیل است). مناسبت دیگر اینکه: هر کس برای زیارت خانه خدا به آن شهر عزیمت کند، گناهان او کم می‌شود. (2) راغب اصفهانی: المفردات، ص 491- طریحی: مجمع‌البحرین، ج 5، ص 289- تاج‌العروس، ج 7، ص 179.ص: 182.
| |
| * این کلمه از «مک، یمک، مکا، امتک و تمکک» گرفته شده که به معنای مکیدن کودک است پستان مادر را (تشابه دو لفظ فارسی و عربی را ببینید) گفته‌اند که این یا به جهت علاقه مردم به این شهر است؛ مانند علاقه کودک به پستان مادر و یا به جهت کم آبی آنجاست که مردم آب را تا آخرین قطره آن می‌نوشند. (1) می‌توان گفت که این معنا اشاره به تغذیه روحی و معنوی مردم از این شهر است؛ زیرا که اینجا خاستگاه وحی و مهبط فرشتگان بوده و نیز حجاج در این شهر همواره به یاد خدا هستند و بر معنویت و تقوایشان افزوده می‌گردد.( ابن منظور: لسان العرب، ج 10، ص 491- تاج‌العروس، ج 7، ص 179.)
| |
| * این کلمه از «مک» به معنای «بسط و گسترش» مشتق شده؛ زیرا که خداوند کره زمین را از این شهر گسترش داده است و شروع «دحوالأرض» از اینجا بوده است. این وجه در روایتی از امیرالمؤمنین علی- علیه‌السلام نقل شده است. بحارالانوار، ج 99، ص 85.<ref>جعفری، یعقوب، «نام های شهر مکه»، میقات حج زمستان 1371 - شماره 2، ص۲۰۵ تا ص۲۰۷.</ref>
| |
|
| |
| ...
| |
|
| |
| مکه در اطراف مسجدالحرام و در میان درّه بنا شده است و از هر سو، کوهها آن را احاطه کرده‌اند. نام مکه به این سبب است که یاقوت حموی، یکی از عوامل موسوم شدن مکه به این اسم را، همین مسأله می‌داند. او می‌گوید:«این شهر، از آن جهت مکه نامیده شده که در میان دو کوه مرتفع واقع شده است، مثل مکوک (طرفی که بالای آن تنگ و وسط آن فراخ باشد)».(معجم البلدان، 5/ 187.)
| |
|
| |
| مکه مکرمه دارای نامهای بسیاری است، بطوری که فیروزآبادی رساله‌ای مفصّل در ذکر نامهای مکه نگاشته است.(الأعلام باعلام بیت‌اللَّه‌الحرام/ 17 و 18 چاپ لندن.)نووی می‌گوید: «در میان شهرها شهری را نمی‌شناسم که به اندازه مکه و مدینه نام بسیار داشته باشد»جامع اللطیف/ معجم البلدان.
| |
|
| |
| == نامهای مکه در قرآن ==
| |
| {{ستون-شروع|۳}}
| |
| * مکه (سوره فتح،آیه 24)
| |
|
| |
| * بکه (سوره آل عمران، آیه96)
| |
|
| |
| * [[ام القری|ام‌القری]] (انعام، آیه 92)
| |
|
| |
| * القریه (سوره نحل، آیه 112)
| |
|
| |
| * معاد (سوره قصص،آیه 85)
| |
|
| |
| * الوادی (سوره ابراهیم، آیه 37)
| |
|
| |
| * البلدة (سوره نمل، آیه 91)
| |
|
| |
| * البلد (سوره ابراهیم، آیه 35؛ سوره بقره، آیه 126؛ سوره بلد، آیه 1 و 2)
| |
|
| |
| * [[بلد الامین]] (سوره تین، آیه 3)
| |
|
| |
| * حرم و حرم امن (سوره قصص، آیه 57؛ سوره عنکبوت، آیه 67)
| |
|
| |
| * المسجدالحرام (سوره فتح، آیه 27؛ سوره بقره، آیه 191 و ۱۹۶)
| |
|
| |
| * مخرج صدق (سوره الاسراء، آیه 80)<ref>فقیهی، محمدمهدی، «نامهای مکه»، میقات حج، شماره ۴، ۱۳۷۲ش، ص۱۳۲.</ref>
| |
| {{پایان}}
| |
|
| |
| == دیگر نام‌ها ==
| |
| بساسة . ام رحم . صلاح . الرأس . العرش . النساسة . الباسة . الناسة . العروض . کوثی . ام کوثی . فاران . المقدسه . قریةالنمل . الحاطمة . الحرم . برة . طیبة . القادس . المذهب .. العرش . القادسة . المعطثة . الرتاج . ام زحم . ام صح . ام روح . بساق . المکتان . النابیة . ام الرحمة . الناشتة . سبوحة . السلام . نادرة . العرویش . الحُرمة . الحِرمت . قریةالحمس . ام راحم . نقرة الغراب . البنیة . ناشة . تاج . کبیرة . ام رحمن . السیل . البلدالحرام . حرم‌اللَّه تعالی . بلداللَّه تعالی . العذراء . النجز . العُرْش . العُرُش . العروش . القادسیة.(ص۱۳۲ و ص۱۳۳)
| |
|
| |
| == پانویس ==
| |
| {{پانویس}}
| |
|
| |
| == منابع ==
| |
| {{منابع}}
| |
| {{پایان}}
| |
