|
|
| (۱۳۸ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| سکینه بنت الحسین
| |
| ==معرفی و جایگاه==
| |
| سکینه بنت الحسین3 در سال47 یا 51 هجری قمری ( مقرم، 1419ق، ص141 )از بانویی به نام رباب بنت امرؤالقیس )ابوالفرج اصفهانی، بیتا، ص94؛ ابن عماد حنبلی، بیتا، ج2 ،ص82 )متولد شد. نام او را آمنه، امینه و امیمنه ذکر کردهاند. )ابن عباد حنبلی، بیتا، ج2 ،ص82 )گفتهاند ایشان آنقدر سکون و آرامش و وقار داشت که مادرش او را سکینه لقب داده بود. )ابوالفرج اصفهانی، 1415ق، ج16 ،ص360)
| |
|
| |
|
| با توجه به گزارش ابن شهرآشوب در کتاب مناقب و دیگر گزارشها حضرت سکینه3 در کربال حضور داشتند و پس از واقعه کربال جزو اسرا بودند. )ابن شهر آشوب، 1379ق، ج۳ ،ص۱۲۵۷).
| |
|
| |
| درباره صفات و شخصیت ایشان نقل شده است که از زیرکترین، باهوشترین و بااخالقترین زنان زمان خود بود؛ چنانکه ایشان را سیده نساء عصر خود میدانستند. )ابن خلکان، بیتا، ج2 ،ص394؛ الصفدی، 1420ق، ج15 ،ص182)
| |
|
| |
| اصفهانى در األغانی ذکر کرده است که سکینه از نوادر عصر خود در شعر بود؛ به گونهای که اهل شعر پس از سرودن شعر خود نزد ایشان میرفتند تا ایراد شعریشان را 1( ابوالفرج اصفهانی، 1415ق، ج16 ،ص363 )ایشان در زیبایی و حسن خلق نیز بفهمند. مشهور بود. )ابن عماد حنبلی، بیتا، ج2 ،ص82)
| |
|
| |
| سکینه یکی از راو یان حدیث به شمار میرود که ابن حبان نامشان را در کتاب الثقات آورده است؛ با این توضیح که سکینه بنت الحسین7 ،از اهل بیت خویش روایت کرده و کوفیان از طریق او اخبار واصله را نقل کردهاند. )ابن حبان، 1393ق، ج4 ، ص352 .)در منابع دیگر به نقل حدیث از پدرش اشاره شده است. )ذهبی، 1427ق، ج4 ، ص348؛ ابن عسا کر ، بیتا، ج69 ،ص204)
| |
|
| |
| در کتاب ر یاحین الشریعه عمر مبارک ایشان را هشتاد سال ذکر کردهاند. )محال تی، بیتا، ج3 ،ص257 )و در وفیات األعیان وفات ایشان را در روز پنجشنبه پنجم ربیعاالول سال 117 هجری در مدینه دانستهاند. )ابن خلکان، بیتا، ج2 ،ص396)
| |
|
| |
| == ازدواج ==
| |
| مورخان درباره ازدواج حضرت سکینه3 اختالف نظر دارند؛ بعضی معتقدند امام حسین7 سکینه را به ازدواج پسرعموی خود، عبداهلل بن حسن، درآورد. )بالذر ی، ۱۴۱۷ق، ج۲ ،ص۱۹۵؛ ابوالفرج اصفهانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۶ ،ص۳۶۶ )اما شیخ مفید، عبداهلل بن حسن را در زمان واقعه کربال کودکی که به سن بلوغ و ازدواج نرسیده توصیف میکند. )مفید، بیتا، ص۴۶۵ )برخی منابع همسر سکینه را ابوبکر بن حسن بن علی معرفی کردهاند؛ البته بر اساس منابع ابوبکر کنیه عبداهلل بن حسن بوده است. )ابنحزم، ۱۹۸۳م، ص۱۰۵ )برخی مورخان معتقدند پیش از آنکه ازدواج آنان به زفاف بینجامد عبداهلل در واقعه کربال به شهادت رسید. )ابن عسا کر ، بیتا، ج۶۹ ،ص۲۰۵ )در ر یاحین الشریعه عبداهلل بن مسلم بن عقیل همسر و ی معرفی شده است. )محال تی، بیتا، ج۴ ،ص۲۵۵)
| |
|
| |
| برخی مورخان مانند ابوالفرج اصفهانی )در کتاب األغانی( و ابن عماد حنبلی به تعدد همسران سکینه بنت الحسین3 تصریح میکنند. اولین همسر وی پسرعمویش عبداهلل بن حسن بن علی بود و پس از آن بهترتیب به همسرى مصعب بن زبیر ، عبداهلل بن عثمان حزامی، ز ید بن عمرو بن عثمان، اصبغ بن عبدالعزیز بن مروان و ابراهیم بن 1( ابوالفرج اصفهانی، 1415ق، ج17 ،ص366؛ ابنعماد حنبلی، ّحمن بن عوف درآمد. عبدالر بیتا، ج2 ،ص82 )اما مورخان معاصر ازدواجهای مکرر حضرت سکینه را رد میکنند.
| |
|
| |
| سیدمحمد علی الحلو در کتابی به نام عقیله قریش آمنه بنت الحسین7 بهتفکیک نقل چهار نفر از مورخان - ابوالفرج اصفهانی، ابن خلکان، ابن سعد و سبط بن جوز ی- درباره تعدد همسران حضرت سکینه3 آورده و به نقد و بررسی آن پرداخته و اعالم کرده است که افراد نامبرده اغلب زبیریاند. این نقل را زبیر بن بکار به نقل از عمویش، مصعب، آورده که وثاقت هر دو مخدوش است. عالوه بر اینکه آل زبیر با آل علی و اهل بیت: دشمنى دارند. پس این روایت از اعتبار ساقط است و میتوان گفت جعل این روایات برای کاستن از شخصیتهای تأثیرگذار است. )حلو ، 1423ق، ص95-98)
| |
|
| |
| گزارشهایی درباره تعدد ازدواجهای ایشان در کتب تار یخی آمده که به تهمت تار یخی شبیهتر است تا واقعیت. طبق نظر مشهور ایشان در سال 117 هجری در زمان امامت امام صادق7 وفات کردند.
| |
|
| |
| == وفات و تشییع ==
| |
| با توجه به بررسیها در کتب متعدد، نگارنده در خصوص تشییع و تدفین حضرت سکینه3 روایات چندانى پیدا نکرده است؛ اما در کتاب األغانی درباره وفات و نماز بر حضرت سکینه3 آمده است: بعد از پیامبر برای تنها کسی که نماز بهجماعت خوانده نشد سکینه3 بود. )ابوالفرج اصفهانی، 1415ق، ج16 ،ص380 )
| |
|
| |
| == محل دفن ==
| |
| مورخان درباره محل وفات حضرت سکینه اتفاق نظر ندارند؛ اما نقل مشهور آن است که آن بانوی بزرگ در مدینه وفات یافته و به خا ک سپرده شده است. )ابن خلکان، بیتا، ّاب، بیتا، ص362 )البته تصریح نشده که قبر ج2 ،ص396؛ امین، بیتا، ج3 ،ص492؛ شر او در بقیع است. قبری که امروزه در قبرستان باب الصغیر دمشق سور یه واقع است و به گمان برخی منسوب به سکینه3 است - همان گونه که مرحوم سیدمحسن امین تصریح و تأ کید کرده - هیچ ارتباطی به حضرت سکینه3 جز تشابه اسمی ندارد و بیشک مربوط به سکینه دیگری است که دختر یکی از ملوک بوده است؛ چنانکه بر ّ ر عنوان »سکینه بنت الملک...« صندوقی که بر این قبر نهاده بودند به خط کوفی مشج را نوشته بودند و حاجشیخعباس قمی نیز آن را دیده و برای مرحوم سیدمحسن امین بازگو کرده بود. مرحوم امین نیز آن را مشاهده، و تصریح کرده است که مربوط به دختر یکی از ملوک است که سکینه نام داشته و چون صندوق از کلمه »الملک« به بعد دچار شکستگی شده، معلوم نیست کدام شاه و حا کم مراد است. )همان(
| |
|
| |
| دیدگاههای دیگری درباره محل وفات و دفن ایشان وجود دارد؛ از جمله وفات ایشان در راه مکه )ابن عماد حنبلی، بیتا، ج2 ،ص82 ،)کوفه )ابن بطوطه، ج1 ،ص167 ،)دمشق ّاب، بیتا، ص362 )دانستهاند. )همان، ج1 ،ص75؛ نوو ی، ج1 ،ص163 )و قاهره )شر با توجه به دیدگاه مشهور مورخان مبنى بر وفات و دفن سکینه بنت الحسین در مدینه تصریحی به دفن ایشان در بقیع وجود ندارد؛ اما میتوان از یک راه این مطلب را اثبات کرد و آن اینکه رسول خدا9 و اهل بیت: در زمان حیات خود به بقیع توجه بسیار ، و به اهمیت آن اشاره میکردند.
| |
|
| |
| با توجه به اهمیت بقیع نزد پیامبر و اهل بیت، بعید به نظر میرسد که بنیهاشم حضرت سکینه را در مکانی غیر از بقیع به خا ک سپرده باشند. افزون بر این دلیلی ندار یم که پیکر حضرت را پس از وفات به بیرون شهر برده و در جای دیگری به خا ک سپرده باشند؛ به عبارت دیگر میتوان گفت بین وفات در مدینه و دفن در قبرستان بقیع رابطهاى مستقیم وجود دارد، مگر اینکه خالفش با شاهد و قرینه اثبات شود و ما در این باره شاهد تار یخی ندار یم.
| |
|
| |
| == پانویس ==
| |
| {{پانویس}}
| |
|
| |
| == منابع ==
| |
| {{منابع}}
| |
| {{پایان}}
| |
