مسجد الرایه: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰: خط ۱۰:
ردْم به معنای سد است. اعلی هم قسمت عالی و بالای [[مکه]] (المَعْلاة) یعنی همین طریق [[مسجدالحرام]] (مسیر [[منا]]) است. در برابر آن، مَسْفله است که از [[اجیاد]] به آن سو؛ یعنی بخش پایین [[مکه]] است. به هر روی، مسجد رَدْم، مسجدی است که در آغاز بازار جَودریه است؛ جایی که در اواخر عنوان شارع ابی‌سفیان (یا به قول ایرانی‌ها بازار ابوسفیان) خوانده شد،<ref>معجم معالم الحجاز، ج2، ص185؛ اخبار مکه، فاکهی، ج3، ص99.</ref> واکنون تمامی آن در تخریب اخیر از میان رفته است.
ردْم به معنای سد است. اعلی هم قسمت عالی و بالای [[مکه]] (المَعْلاة) یعنی همین طریق [[مسجدالحرام]] (مسیر [[منا]]) است. در برابر آن، مَسْفله است که از [[اجیاد]] به آن سو؛ یعنی بخش پایین [[مکه]] است. به هر روی، مسجد رَدْم، مسجدی است که در آغاز بازار جَودریه است؛ جایی که در اواخر عنوان شارع ابی‌سفیان (یا به قول ایرانی‌ها بازار ابوسفیان) خوانده شد،<ref>معجم معالم الحجاز، ج2، ص185؛ اخبار مکه، فاکهی، ج3، ص99.</ref> واکنون تمامی آن در تخریب اخیر از میان رفته است.


==تاریخچه مسجد==
==نماز پیامبر در محل مسجد==


فاکهی می‌نویسد: این مسجد در قسمت بالای مکه، در کنار الردم الاعلی و در نزدیکی چاه جُبَیر بن مطعم بن عدی بن نوفل قرار داشته است. نام این چاه را «[[بئر العلیا]]» هم گفته‌اند. او می‌افزاید: گفته شده که [[رسول‌ خدا(ص)]] در اینجا نماز خوانده است.
فاکهی می‌نویسد: این مسجد در قسمت بالای مکه، در کنار الردم الاعلی و در نزدیکی چاه جُبَیر بن مطعم بن عدی بن نوفل قرار داشته است. نام این چاه را «[[بئر العلیا]]» هم گفته‌اند. او می‌افزاید: گفته شده که [[رسول‌ خدا(ص)]] در اینجا نماز خوانده است.
خط ۱۷: خط ۱۷:


درباره ورود پیامبر(ص) به مکه در جریان [[فتح مکه]] آمده است: حضرت از [[ثنیه اذاخر|ثنیّة اذاخر]] در نزدیکی معابده وارد مکه شدند و دستور دادند تا پرچم ایشان را در محل مسجد الرایه فعلی، در آغاز سوق جَوْدریه بر پا کنند.<ref>التاریخ القویم، ج2، ص67.</ref> [[بئر جبیر بن مطعم]] نیز که تا این اواخر بوده، طبق اظهار نظر محقق کتاب ازرقی، در نزدیکی مسجدالحرام قرار داشته است.
درباره ورود پیامبر(ص) به مکه در جریان [[فتح مکه]] آمده است: حضرت از [[ثنیه اذاخر|ثنیّة اذاخر]] در نزدیکی معابده وارد مکه شدند و دستور دادند تا پرچم ایشان را در محل مسجد الرایه فعلی، در آغاز سوق جَوْدریه بر پا کنند.<ref>التاریخ القویم، ج2، ص67.</ref> [[بئر جبیر بن مطعم]] نیز که تا این اواخر بوده، طبق اظهار نظر محقق کتاب ازرقی، در نزدیکی مسجدالحرام قرار داشته است.
==وجود سیل‌بند==


در اینجا سیل‌بندی بوده که در مسیر [[وادی ابراهیم]] قرار داشته است. مسیر این مَسیل، درست در راه مسجدالحرام بوده و از کنار [[کعبه]] می‌گذشته و به سمت اجیاد می‌رفته است. ایجاد این سدّ، برای حفاظت از خانه‌های مردم و خانه خدا بوده است. [[فاسی]] در ذیل حوادث سال 601 نوشته است: در این سال مسجد الرایه تعمیر شد.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص261؛ العقد الثمین، ج5، ص290.</ref> و [[ابن‌فهد]] در ذیل حوادث سال 801 می‌نویسد: در این سال مسجد الرایه مرمّت گردید.<ref>اتحاف الوری، ج3، ص416؛ العقد الثمین، ج7، ص76.</ref> در سال 852 نیز طی مراسمی، محل مسجد الرایه را تا مسعی شمع روشن کردند.<ref>اتحاف الوری، ج4، ص278.</ref>
در اینجا سیل‌بندی بوده که در مسیر [[وادی ابراهیم]] قرار داشته است. مسیر این مَسیل، درست در راه مسجدالحرام بوده و از کنار [[کعبه]] می‌گذشته و به سمت اجیاد می‌رفته است. ایجاد این سدّ، برای حفاظت از خانه‌های مردم و خانه خدا بوده است. [[فاسی]] در ذیل حوادث سال 601 نوشته است: در این سال مسجد الرایه تعمیر شد.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص261؛ العقد الثمین، ج5، ص290.</ref> و [[ابن‌فهد]] در ذیل حوادث سال 801 می‌نویسد: در این سال مسجد الرایه مرمّت گردید.<ref>اتحاف الوری، ج3، ص416؛ العقد الثمین، ج7، ص76.</ref> در سال 852 نیز طی مراسمی، محل مسجد الرایه را تا مسعی شمع روشن کردند.<ref>اتحاف الوری، ج4، ص278.</ref>

نسخهٔ ‏۱۱ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۲۲:۴۵

مسجد ردم الاعلى یا مسجد الرایه، یکی از مساجد قدیمی شهر مکه است.

این مسجد در قسمت بالای مکه در مسیر مسجدالحرام قرار دارد. برخی دیدگاه‌ها از نماز‌خواندن پیامبر(ص) در مکان مسجد حکایت دارد. گویند رسول خدا(ص) در هنگام فتح مکه فرمان داد پرچم اسلام را در مکان این مسجد


واژه‌شناسی

ردْم به معنای سد است. اعلی هم قسمت عالی و بالای مکه (المَعْلاة) یعنی همین طریق مسجدالحرام (مسیر منا) است. در برابر آن، مَسْفله است که از اجیاد به آن سو؛ یعنی بخش پایین مکه است. به هر روی، مسجد رَدْم، مسجدی است که در آغاز بازار جَودریه است؛ جایی که در اواخر عنوان شارع ابی‌سفیان (یا به قول ایرانی‌ها بازار ابوسفیان) خوانده شد،[۱] واکنون تمامی آن در تخریب اخیر از میان رفته است.

نماز پیامبر در محل مسجد

فاکهی می‌نویسد: این مسجد در قسمت بالای مکه، در کنار الردم الاعلی و در نزدیکی چاه جُبَیر بن مطعم بن عدی بن نوفل قرار داشته است. نام این چاه را «بئر العلیا» هم گفته‌اند. او می‌افزاید: گفته شده که رسول‌ خدا(ص) در اینجا نماز خوانده است.

از یکی از صحابه نقل شده که گفت: رسول خدا(ص) را دیدم که نماز ظهر و عصر خویش را در نزدیکی بئر علیا می‌خواند. عبدالله بن عباس بن محمد در این محل مسجدی بنا کرد و در کنارش حوضی ساخت که در آن آب ریخته می‌شد. برخی از فقهای مکه می‌گفتند: خانه‌های مکه در قدیم تا اینجا بوده و همه خانه‌ها در حدّ فاصل مسجدالحرام تا بئر علیا بوده است.[۲]

درباره ورود پیامبر(ص) به مکه در جریان فتح مکه آمده است: حضرت از ثنیّة اذاخر در نزدیکی معابده وارد مکه شدند و دستور دادند تا پرچم ایشان را در محل مسجد الرایه فعلی، در آغاز سوق جَوْدریه بر پا کنند.[۳] بئر جبیر بن مطعم نیز که تا این اواخر بوده، طبق اظهار نظر محقق کتاب ازرقی، در نزدیکی مسجدالحرام قرار داشته است.

وجود سیل‌بند

در اینجا سیل‌بندی بوده که در مسیر وادی ابراهیم قرار داشته است. مسیر این مَسیل، درست در راه مسجدالحرام بوده و از کنار کعبه می‌گذشته و به سمت اجیاد می‌رفته است. ایجاد این سدّ، برای حفاظت از خانه‌های مردم و خانه خدا بوده است. فاسی در ذیل حوادث سال 601 نوشته است: در این سال مسجد الرایه تعمیر شد.[۴] و ابن‌فهد در ذیل حوادث سال 801 می‌نویسد: در این سال مسجد الرایه مرمّت گردید.[۵] در سال 852 نیز طی مراسمی، محل مسجد الرایه را تا مسعی شمع روشن کردند.[۶]

بر پایه نظر عبدالملک بن دهیش، محقق کتاب فاکهی، این مسجد همان است که اکنون در آغاز بازار جَودریه قرار دارد. یک سمت آن به سوی بازار و سمت دیگرش در همان طریق مسجدالحرام است. این مسجد بسیار بزرگ است و اکنون به نام مسجد الرایه شناخته می‌شود که نامی نسبتا جدید است.

بازسازی

مسجد الرایه در سال 1361 ق بازسازی شد و آخرین بار در سال 1394 قمری به دلیل مشکلات طرح‌های توسعه، محل آن‌ اندکی تغییر یافته، به ناحیه شمالی محل سابق انتقال یافت! مساحت فعلی آن 232 متر مربع است. برخی از افراد محلی، مسجد الرایه را نه مسجدی که در آغاز سوق الجَوْدریه است بلکه مسجدی می‌دانند که پیش از پل سلیمانیه، دست راست کسی است که از حرم عازم مسجد جن است. این مسجد در سال‌های اخیر بازسازی شده است. روی تابلویی که در آنجا نصب شده است، مسجد مزبور به عنوان مسجد الرایه معرفی شده است نه مسجدی که در آغاز بازار جودریه قرار دارد.

پانویس

  1. معجم معالم الحجاز، ج2، ص185؛ اخبار مکه، فاکهی، ج3، ص99.
  2. اخبار مکه، فاکهی، ج4، ص19.
  3. التاریخ القویم، ج2، ص67.
  4. شفاء الغرام، ج1، ص261؛ العقد الثمین، ج5، ص290.
  5. اتحاف الوری، ج3، ص416؛ العقد الثمین، ج7، ص76.
  6. اتحاف الوری، ج4، ص278.

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب آثار اسلامی مکه و مدينه، رسول جعفریان. بخش «مسجد الرایه»، ج1، ص147-149، است.