التدقیق فی سیر الطریق (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
کتاب التدقيق فى سير الطريق، گزارش مسافرت نویسنده، به مشهد و عتبات عالیات است. او از تهران به مشهد سفر کرده و به تهران بازگشته است. مدتى بعد، به زيارت عتبات عاليات و پس از زيارت حرم امامان(ع) در كاظمين، كربلا و نجف به بغداد رفته، با كشتى به ايران بازگشته و در زادگاهش بوشهر، ساکن شده است.<ref>سفرنامه سدید السلطنه، تمام کتاب؛ [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/130 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۰.]</ref> وی شهرها، مناطق، مردم و مکان‌های تاریخی و مذهبی مسیر راه؛ از جمله حرم امامان(ع) و مزار امامزادگان را توصیف کرده است.<ref>سفرنامه سدید السلطنه، تمام کتاب؛ [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/130 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۰-۱۴۰.] </ref> | کتاب التدقيق فى سير الطريق، گزارش مسافرت نویسنده، به مشهد و عتبات عالیات است. او از تهران به مشهد سفر کرده و به تهران بازگشته است. مدتى بعد، به زيارت عتبات عاليات و پس از زيارت حرم امامان(ع) در كاظمين، كربلا و نجف به بغداد رفته، با كشتى به ايران بازگشته و در زادگاهش بوشهر، ساکن شده است.<ref>سفرنامه سدید السلطنه، تمام کتاب؛ [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/130 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۰.]</ref> وی شهرها، مناطق، مردم و مکان‌های تاریخی و مذهبی مسیر راه؛ از جمله حرم امامان(ع) و مزار امامزادگان را توصیف کرده است.<ref>سفرنامه سدید السلطنه، تمام کتاب؛ [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/130 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۰-۱۴۰.] </ref> | ||
=== مناطق مسیر سفر === | ===مناطق مسیر سفر=== | ||
'''تهران-مشهد''' | '''تهران-مشهد''' | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
برخی از شهرها و مناطق مسیر راه تهران-عتبات که در این سفرنامه ذکر شده‌اند، به ترتیب، عبارتند از: '''تهران'''، حسن‌آباد، '''قم'''،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٠۵-٣٠٧.</ref> تاج‌خاتون، جیرود، ساوشان، ساروق، دیزآباد، قزان، حمیل‌آباد، فرسفج (از توابع ملایر)، کنگاور، صحنه، بیستون، '''کرمانشاه'''، ماهیدشت، هارون‌آباد، کرند، سر پل ذهاب، '''قصر شیرین'''،<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/133 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۳ و ۱۳۴]</ref> خانقین، قزل‌رباط، یعقوبیه، '''بغداد'''، '''کاظمین'''، مسیب،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٠٨-٣٢۴.</ref> '''کربلا'''، منزل نخیله، کاروانسرای شور، '''نجف'''،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٢٧-٣٢۴.</ref> (بازگشت به کربلا، کاظمین و بغداد از راه:)کوفه، خان مصلی، خان شور، '''کربلا'''، مسیب، '''کاظمین'''، '''بغداد'''، از راه کشتی به عماره، عزیر، بندر بصره، '''بصره'''، از راه کشتی به محمره ('''خرمشهر''')، فاو، لنگرگاه '''بوشهر'''، عباسی.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/133 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۹ و ۱۴۰]</ref> | برخی از شهرها و مناطق مسیر راه تهران-عتبات که در این سفرنامه ذکر شده‌اند، به ترتیب، عبارتند از: '''تهران'''، حسن‌آباد، '''قم'''،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٠۵-٣٠٧.</ref> تاج‌خاتون، جیرود، ساوشان، ساروق، دیزآباد، قزان، حمیل‌آباد، فرسفج (از توابع ملایر)، کنگاور، صحنه، بیستون، '''کرمانشاه'''، ماهیدشت، هارون‌آباد، کرند، سر پل ذهاب، '''قصر شیرین'''،<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/133 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۳ و ۱۳۴]</ref> خانقین، قزل‌رباط، یعقوبیه، '''بغداد'''، '''کاظمین'''، مسیب،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٠٨-٣٢۴.</ref> '''کربلا'''، منزل نخیله، کاروانسرای شور، '''نجف'''،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٢٧-٣٢۴.</ref> (بازگشت به کربلا، کاظمین و بغداد از راه:)کوفه، خان مصلی، خان شور، '''کربلا'''، مسیب، '''کاظمین'''، '''بغداد'''، از راه کشتی به عماره، عزیر، بندر بصره، '''بصره'''، از راه کشتی به محمره ('''خرمشهر''')، فاو، لنگرگاه '''بوشهر'''، عباسی.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/133 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۹ و ۱۴۰]</ref> | ||
=== مزارهای مسیر سفر === | ===مزارهای مسیر سفر=== | ||
برخی از مزارهای امامزادگان و بزرگانی که در این سفرنامه ذکر شده‌اند به این شرح است: حضرت عبدالعظیم حسنی،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ١٩٣ ١٩٢.</ref> امامزاده جعفر (دامغان)،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٢٠١.</ref> امامزاده یحیی بن موسی(ع) (سبزوار)، ملاهادی سبزواری (سبزوار)،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٢٠٩.</ref> قدمگاه (نیشابور)،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٢١٣-٢۴٠.</ref> چند امامزاده در ساروق،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص۳۰۳.</ref> دو طفلان مسلم (مسیب)،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٠٨-٣٢۴.</ref> قبرستان وادی‌السلام،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٢٧-٣٢۴.</ref> مسجد سهله،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص۳۲۶ و ۳۲۷.</ref> سلمان فارسى، حذيفه بن يمان،<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/138 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۸.]</ref> نبی‌الله عزیز(ع) | برخی از مزارهای امامزادگان و بزرگانی که در این سفرنامه ذکر شده‌اند به این شرح است: حضرت عبدالعظیم حسنی،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ١٩٣ ١٩٢.</ref> امامزاده جعفر (دامغان)،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٢٠١.</ref> امامزاده یحیی بن موسی(ع) (سبزوار)، ملاهادی سبزواری (سبزوار)،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٢٠٩.</ref> قدمگاه (نیشابور)،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٢١٣-٢۴٠.</ref> چند امامزاده در ساروق،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص۳۰۳.</ref> دو طفلان مسلم (مسیب)،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٠٨-٣٢۴.</ref> قبرستان وادی‌السلام،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٢٧-٣٢۴.</ref> مسجد سهله،<ref>سفرنامه سدید السلطنه، ص۳۲۶ و ۳۲۷.</ref> سلمان فارسى، حذيفه بن يمان،<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/138 مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۸.]</ref> نبی‌الله عزیز(ع).{{یادداشت|درباره این مرقد گفته است: در ساعت ١١ روز ٢٠ ربيع الثانى، به عزير رسيدم كه زيارتگاه يهود است؛ يهود را معبد و مهمان‌خانه در آن‌جاست و آن نقطه در كناره دجله از طرف مغرب واقع و نخلستان‌هايى در آن‌جا بود و عزير از انبياى بنى‌اسرائيل باشد و هر سال يهوديان به زيارت آن روند.<ref>مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۸.</ref>}} | ||
نسخهٔ ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۲۳:۳۴
 | این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب را کاربر:Abbasahmadi1363 در تاریخ ۲۷ شهریور ۱۳۹۸ برای جلوگیری از تعارض ویرایشی قرار داده است. لطفا بدون توافق با کاربر فوق برچسب را برندارید. |
.jpg) | |
| پدید آورندگان | |
|---|---|
| نویسنده | محمدعلی سدیدالسلطنه |
| تصحیح | احمد اقتداری |
| محتوا | |
| موضوع | ایران، تاریخ، قاجاریان، سیروسیاحت |
| زبان | فارسی |
| نشر | |
| تعداد جلد | ۱ |
| قطع | وزیری |
| ناشر | بهنشر، انتشارات محمود افشار |
| وب‌سایت ناشر | http://mahmoudafshar.ir/ |
| محل نشر | تهران |
| تاریخ نشر | ۱۳۶۲ و ۱۳۹۳ش. |
| شابک | ۹۷۸-۶۰۰-۵۹۴۲-۳۷-۸ |
| نسخه الکترونیکی | بخش‌هایی از کتاب |
التدقیق فی سیر الطریق یا سفرنامه سدید السلطنه، کتابی به زبان فارسی و نوشته محمدعلی سدید السلطنه است. این سفرنامه، گزارش مسافرت نویسنده، از تهران به مشهد و عتبات عالیات، و بازگشت او به ایران و بوشهر است.
نویسنده
محمدعلی سدید السلطنه مینابی بندرعباسی (۱۲۵۱-۱۳۲۰ش)،[۱] اهل بوشهر، در سال ۱۲۹۳ق. به دینا آمد.[۲] در بوشهر به تحصیل زبان و ادبیات و معارف اسلامی پرداخت و پس از تحصیلات به فعالیت اداری و خدمات دولتی مشغول شد. او پس از به قدرت رسیدن رضاشاه، به علت ناهماهنگی با حکومت مدتی به زندان افتاد. سدیدالسلطنه، اهل پژوهش و نگارش بود و بیش از ۲۰ کتاب نگاشت.[۳] برخی از آثار دیگر او عبارتند از: مشوَش‌نامه،[۴] تاریخ م‍س‍ق‍ط و ع‍م‍ان، ب‍ح‍ری‍ن و ق‍طر و رواب‍ط آنها با ایران[۵] و تاریخ بندرعباس و خلیج‌فارس.[۶]
ساختار
سفرنامه سدید السلطنه بوشهری، به ترتیب در ۵ «بخش» و ۱۶ «پیوست» تنظیم شده است.
نویسنده، قسمت‌های مختلفِ «بخش اول» و « بخش دوم» را با «دقیقه» نامگذاری کرده است. برای نمونه، بخش اول به «دقیقه اول» تا «دقیقه هفتم» بخش‌بندی شده است. این شیوه را از «بخش سوم» به بعد ادامه نداده است.[۷]
محتوا
کتاب التدقيق فى سير الطريق، گزارش مسافرت نویسنده، به مشهد و عتبات عالیات است. او از تهران به مشهد سفر کرده و به تهران بازگشته است. مدتى بعد، به زيارت عتبات عاليات و پس از زيارت حرم امامان(ع) در كاظمين، كربلا و نجف به بغداد رفته، با كشتى به ايران بازگشته و در زادگاهش بوشهر، ساکن شده است.[۸] وی شهرها، مناطق، مردم و مکان‌های تاریخی و مذهبی مسیر راه؛ از جمله حرم امامان(ع) و مزار امامزادگان را توصیف کرده است.[۹]
مناطق مسیر سفر
تهران-مشهد
برخی از شهرها و مناطق مسیر راه تهران-مشهد که در سفرنامه ذکر شده‌اند، به ترتیب، به این شرحند: تهران، منزل خاتون‌آباد (از توابع ورامین)، شریف‌آباد، ایوان‌کی، ده‌نمک، لاسجرد، سمنان، منزل آهوان، منزل بی‌توشه، دامغان، مهمان‌دوست، ده ملا، شاهرود، کارونسرای کربلایی اکبر، خیر‌آباد، حسن‌آباد، میامی، دهنه زید، میان‌دشت، عبا‌آباد، مزینان، سوخرد، ریبد، مهر، سبزوار، زعفرانیه، شوراب، نیشابور، قدمگاه، مشهد.[۱۰]
تهران-عتبات
برخی از شهرها و مناطق مسیر راه تهران-عتبات که در این سفرنامه ذکر شده‌اند، به ترتیب، عبارتند از: تهران، حسن‌آباد، قم،[۱۱] تاج‌خاتون، جیرود، ساوشان، ساروق، دیزآباد، قزان، حمیل‌آباد، فرسفج (از توابع ملایر)، کنگاور، صحنه، بیستون، کرمانشاه، ماهیدشت، هارون‌آباد، کرند، سر پل ذهاب، قصر شیرین،[۱۲] خانقین، قزل‌رباط، یعقوبیه، بغداد، کاظمین، مسیب،[۱۳] کربلا، منزل نخیله، کاروانسرای شور، نجف،[۱۴] (بازگشت به کربلا، کاظمین و بغداد از راه:)کوفه، خان مصلی، خان شور، کربلا، مسیب، کاظمین، بغداد، از راه کشتی به عماره، عزیر، بندر بصره، بصره، از راه کشتی به محمره (خرمشهر)، فاو، لنگرگاه بوشهر، عباسی.[۱۵]
مزارهای مسیر سفر
برخی از مزارهای امامزادگان و بزرگانی که در این سفرنامه ذکر شده‌اند به این شرح است: حضرت عبدالعظیم حسنی،[۱۶] امامزاده جعفر (دامغان)،[۱۷] امامزاده یحیی بن موسی(ع) (سبزوار)، ملاهادی سبزواری (سبزوار)،[۱۸] قدمگاه (نیشابور)،[۱۹] چند امامزاده در ساروق،[۲۰] دو طفلان مسلم (مسیب)،[۲۱] قبرستان وادی‌السلام،[۲۲] مسجد سهله،[۲۳] سلمان فارسى، حذيفه بن يمان،[۲۴] نبی‌الله عزیز(ع).[یادداشت ۱]
وى در روز جمعه ۱۳ ربيع الاول ١٣١۵ق. وارد مشهد شده و از حرم امام رضا(ع) و بناهاى ضميمه آن، گزارش‌هايى ارائه داده و تاكيد مى‌كند اين مطالب غير از نكاتى است كه در كتاب مطلع الشمس، آمده است. بناهایی که به توصیف آنها پرداخته به این شرحند: دار السياده، دار الحفاظ، دار السعاده، گنبد خاتم خان، گنبد الله وردى خان، رواق‌هاى حرم، مسجد بالاسر، مسجد پشت سر، مسجد زنانه و صحن جديد.[۲۶]
در هنگام اقامت در کاظمین، بررسى‌هايى در باره اوضاع اجتماعى و اقتصادى آن به عمل آورد و گزارشى از اوزان شهر، نرخ ارزاق، مسكوكات رايج در بغداد و كاظمين ارائه داد.[۲۷]
ویژگی‌ها
- توصيف دقيق و همراه با جزئيات هر منطقه و مردم آن.[۲۸]
- گزارش همراه با جزئیات او از حرم امامان(ع) و امامزادگان در مسیر سفر.[۲۹]
- دقت نظر در ثبت كتيبه‌ها و الواح تاريخى و ذكر اسلوب معمارى كهن، از مختصات ياداشت‌هاى اوست.[۳۰]
چاپ
این کتاب، با تصحیح و تحشیه احمد اقتداری، در ۶۸۸ صفحه، توسط بهنشر، در تهران، در سال ۱۳۶۲ش چاپ شده[۳۱] و با همان تصحیح، در ۸۶۲ صفحه، توسط انتشارات دکتر محمود افشار یزدی، در تهران، در سال ۱۳۹۳ش منتشر شد.[۳۲] در ابتدای این چاپ، پیشگفتاری از ایرج افشار با عنوان گشتی در سفرنامه سدیدالسلطنه، چاپ شده است.[۳۳]
پیوند به بیرون
خواندن و بارگیری بخش‌هایی از سفرنامه سدید السلطنه.
پانوشت
- ↑ سفرنامه سدیدالسلطنه ، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
- ↑ مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۰.
- ↑ مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۲۹.
- ↑ مشوش‌نامه، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.مشوش‌نامه، پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات.
- ↑ تاریخ م‍س‍ق‍ط و ع‍م‍ان، ب‍ح‍ری‍ن و ق‍طر و رواب‍ط آنها با ایران، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
- ↑ تاریخ بندرعباس و خلیج‌فارس، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
- ↑ سفرنامه سدیدالسلطنه، فهرست مطالب، ص نوزده-بیست و نه.
- ↑ سفرنامه سدید السلطنه، تمام کتاب؛ مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۰.
- ↑ سفرنامه سدید السلطنه، تمام کتاب؛ مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۰-۱۴۰.
- ↑ سفرنامه سدیدالسلطنه، فهرست مطالب، ص نوزده-بیست و نه؛ مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۰.
- ↑ سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٠۵-٣٠٧.
- ↑ مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۳ و ۱۳۴
- ↑ سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٠٨-٣٢۴.
- ↑ سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٢٧-٣٢۴.
- ↑ مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۹ و ۱۴۰
- ↑ سفرنامه سدید السلطنه، ص ١٩٣ ١٩٢.
- ↑ سفرنامه سدید السلطنه، ص ٢٠١.
- ↑ سفرنامه سدید السلطنه، ص ٢٠٩.
- ↑ سفرنامه سدید السلطنه، ص ٢١٣-٢۴٠.
- ↑ سفرنامه سدید السلطنه، ص۳۰۳.
- ↑ سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٠٨-٣٢۴.
- ↑ سفرنامه سدید السلطنه، ص ٣٢٧-٣٢۴.
- ↑ سفرنامه سدید السلطنه، ص۳۲۶ و ۳۲۷.
- ↑ مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۸.
- ↑ مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۸.
- ↑ سفرنامه سدید السلطنه، ص ٢٩٩ - ٣٠٢؛ مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۱ و ۱۳۲.
- ↑ سفرنامه سدید السلطنه، ص ۳۳۲ - ٣۳۴؛ مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۸.
- ↑ مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۲۹.
- ↑ سفرنامه سدیدالسلطنه، ص۱۹۲، ۱۹۳، ۲۰۱، ۲۰۹، ۲۱۳، ۲۴۰.
- ↑ مقاله سفرنامه سديد السلطنه بوشهرى، فصلنامه فرهنگ زیارت، ص۱۳۲.
- ↑ سفرنامه سدیدالسلطنه ، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
- ↑ سفرنامه سدید السلطنه، تصحیح و تحشیه احمد اقتداری، تهران، انتشارات دکتر محمود افشار یزدی، ۱۳۹۳ش؛ سفرنامه سدید السلطنه، پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات.
- ↑ سفرنامه سدیدالسلطنه، صفحه پنجاه و دو.
منابع
- سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران
- سفرنامه سدیدالسلطنه (التدقیق فی سیر الطریق)،محمدعلی‌خان سدیدالسلطنه مینابی بندرعباسی،تصحیح احمد اقتداری، تهران، انتشارات دکتر محمود افشار یزدی، ۱۳۹۳ش.