کاربر:Salar/صفحه تمرین۱: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۹ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۳۶

خون برون آوردن یعنی انجام کاری که منجر به خارج شدن خون از بدن محرِم شود. به نظر مشهور فقهای شیعه، خارج کردن خون از بدن خود در حال اختیار و انجام کارهایی مانند حجامت، مسواک زدن و خاراندن بدن که سبب بیرون آمدن خون از بدن محرم می‌شود بر محرم حرام است.

بنابر نظر فقیهان شیعه، محرمی که با خاراندن بدنش، سبب بیرون آمدن خون شود، باید کفاره بدهد اما اگر محرمی مجبور به بیرون آوردن خون از بدنش شد به اتفاق نظر فقهاء کفاره‌ای بر عهده‌اش نیست.

مفهوم‌شناسی

خون برون آوردن از بدن، یعنی انجام کاری که منجر به خارج شدن خون از بدن شود. در برخی منابع فقهی از خون برون آوردن، به «إدماء» تعبیر شده است.^[۱]

از واژه‌های مرتبط با خون برون آوردن می‌توان از «حِجامَت» (مکش خون از قسمتی از بدن پس از تیغ زدن آنجا) و «فَصد» (بریدن یا پاره کردن قسمتی از رگ برای بیرون آمدن خون از بدن) نام برد.^[۲]

حرمت خارج کردن خون از بدن محرم

به نظر مشهور فقهای شیعه، خارج کردن خون از بدن خود در حال اختیار بر محرم حرام است.^[۳] دلیل این نظر آنها روایاتی است که اخراج خون از بدن به هر نحوی را از محرمات احرام شمرده است.^[۴] همچنین انجام کارهایی مانند حجامت،^[۵] مسواک زدن و خاراندن بدن که سبب بیرون آمدن خون از بدن محرم می‌شود حرام است.^[۶] برخی فقیهان امامیه نیز معتقدند چنانچه احرام‌گزار بداند تراشیدن سر (حَلق)، منجر به بیرون آمدن خون می‌شود، تراشیدن برای وی جایز نبوده و باید ابتدا تقصیر(کوتاه کردن موی سر یا ناخن) کند.^[۷]

اما شماری از فقهای امامیه^[۸] و مشهور اهل سنت^[۹] قائلند خارج کردن خون از بدن برای محرم در حالت اختیار کراهت دارد.

کفاره خارج کردن خون از بدن در حال احرام

نظر فقیهان شیعه درباره کفاره خارج کردن خون از بدن در حال احرام، عبارت است از:

اگر محرمی مجبور به بیرون آوردن خون از بدنش شد به اتفاق نظر فقهاء کفاره‌ای بر عهده‌اش نیست.^[۱۰]
اما اگر فرد در حال احرام با خاراندن بدنش باعث خروج خون گردد، باید یک مد طعام (حدود ۷۵۰ گرم گندم یا برنج یا خرما یا آرد و...)^[۱۱] بدهد.^[۱۲]
برخی دیگر بر این باورند که کفاره خارج کردن خون از بدن در حال احرام و اختیار، قربانی کردن یک گوسفند است.^[۱۳]
عده‌ای نیز برای این کار (خارج کردن خون از بدن در حال احرام و اختیار)، کفاره‌ای بر این شخص احرام‌گزار واجب نمی‌دانند.^[۱۴]

کفاره حجامت در حال احرام

مشهور فقهای امامیه به استناد نبودن دلیل صریح برای خون برون آوردن احرام‌گزار از حجامت، کفاره‌ای را لازم نمی‌دانند.^[۱۵] اما به نظر برخی از آنان کفاره (گوسفند) لازم است.^[۱۶]

اهل سنت نیز به دلیل اینکه اصل حجامت را برای احرامگزار جائز^[۱۷] یا مکروه^[۱۸] می‌دانند، کفاره‌ای برای آن قائل نیستند.

خارج کردن خون از بدن غیر محرم یا حیوان

به نظر مشهور فقیهان امامیه، خون برون آوردن احرام‌گزار از بدن غیر احرام‌گزار جایز است^[۱۹] و بعضی از فقها با توجه به حدیثی از امام صادق(ع)^[۲۰] گفته‌اند مستحب است محرم از بیرون آوردن خون از بدن محرم دیگر اجتناب کند.^[۲۱]

جستارهای وابسته

محرمات احرام

پانوشت

↑ . ذخیرة المعاد، ج3، ص595؛ المهذب، ج1، ص221.
↑ . القاموس الفقهی، ص78؛ الاصطلاحات الفقهیه، ص161.
↑ . تحریر الاحکام، ج2، ص17؛ مسالک الافهام، ج2، ص265-266؛ التنقیح الرائع، ج1، ص474.
↑ . من لا یحضره الفقیه، ج2، ص348؛ تهذیب الاحکام، ج5، ص313.
↑ المقنعه، ص432؛ النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، ص: 220.
↑ قواعد الاحکام، ج1، ص423. ایضاح الفوائد، ج1، ص295.
↑ المعتمد في شرح المناسک، ج5، ص321؛ تعاليق مبسوطه، ج10، ص232.
↑ المهذب البارع، ج2، ص186؛ مستند الشیعه، ج12، ص45.
↑ . کتاب الام، ج1، ص277.
↑ تذکره الفقها، ج7، ص359؛ الروضه البهیه فی شرح اللمعه، ج2، ص241. مسالک الافهام، ج2، ص266.
↑ بنی‌هاشمی خمینی، رساله توضیح‌المسائل مراجع، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج۱، ص۹۲۸.
↑ اشاره السبق، ص131.
↑ الدروس، ج1، ص386؛ مجمع الفائده، ج7، ص53.
↑ مسالک الافهام، ج2، ص266؛ مدارک الاحکام، ج7، ص368؛ الحدائق الناضره، ج15، ص524-527.
↑ 9. تذکره الفقهاء، ج7، ص358؛ فقه الامام الصادق، ج2، ص179-180؛ المعتمد فی شرح المناسک، ج4، ص251.
↑ . نک: مناهج الاخیار، ج3 ص387.
↑ . کتاب الام، ج7، ص224؛ الدر المختار، ج2، ص540؛ المغنی، ج3، ص279.
↑ . شرح الزرقانی علی الموطا، ج2، ص412.
↑ 5. تحریر الوسیله، ج1، ص427؛ مناسک الحج، محشی، ج1، ص201، م450؛ کتاب الحج، گلپایگانی، ج2، ص258-259.
↑ 6. الکافی، ج4، ص360-361.
↑ 7. مناسک الحج، محشی، ج1، ص201.

منابع

تاریخ اورشلیم (بیت المقدس)، سید جعفر حمیدی، تهران، امیرکبیر، ۱۳۸۱ش.

//////////////////////////////

ذخیرة المعاد فی شرح الارشاد، محمد باقر سبزواری (م.1090.ق.)، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث.
المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، احمد بن محمد بن فهد الحلی (757 -841ق.)، تحقیق مجتبی عراقی، قم، النشر الاسلامی، 1407ق.
القاموس الفقهی لغةً و اصطلاحا، سعدی ابوجیب، دمشق، دار الفکر، 1408ق.
الاصطلاحات الفقهیه فی رسائل العلمیه، یاسین عیسی عاملی، بیروت، دارالبلاغه، 1413ق.
تحرير الاحکام الشرعيه علي مذهب الاماميه، حسن بن يوسف حلي (م. 726ق.)، چاپ سنگي.
مسالك الافهام الي تنقيح شرايع الاسلام، الشهيد الثاني (م.965ق.)، قم، معارف اسلامي، 1413ق.
التنقيح الرائع لمختصر الشرائع، مقداد بن عبدالله السيوري، تحقیق عبداللطيف حسيني کوه کمري، قم، مرعشي نجفي، 1404ق.
من لا يحضره الفقيه، شيخ صدوق محمد بن علي بن بابويه (م.381ق.)، تحقیق علی اکبر غفاري، قم، النشر الاسلامي، 1404ق.
تهذيب الاحکام في شرح المقنعة للشيخ المفيد، محمد بن حسن الطوسي (385-460ق.)، تحقیق سيد حسن موسوي خرسان و علي آخوندي، تهران، انتشارات دارالکتب اسلاميه، 1365ش.
المقنعه، شيخ مفيد محمد بن محمد بن النعمان (336-413ق.)، قم، دفتر انتشارات اسلامي، 1410ق.
النهاية في مجرد الفقه و الفتاوي، محمد بن حسن الطوسي (385-460ق.)، قم، قدس محمدی.
'،

'،

'،

'،

//////////////////////

'،

'،

'،

'،

'،

'،

'،

'،

[1] . ذخیرة المعاد، ج3، ص595؛ المهذب، ج1، ص221.

[2] . القاموس الفقهی، ص78؛ الاصطلاحات الفقهیه، ص161.

[3] . تحریر الاحکام، ج2، ص17؛ مسالک الافهام، ج2، ص265-266؛ التنقیح الرائع، ج1، ص474.

[4] . من لا یحضره الفقیه، ج2، ص348؛ تهذیب الاحکام، ج5، ص313.

[5] المقنعه، ص432؛ النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، ص: 220.

[6] قواعد الاحکام، ج1، ص423. ایضاح الفوائد، ج1، ص295.

[7] المعتمد في شرح المناسک، ج5، ص321؛ تعاليق مبسوطه، ج10، ص232.

[8] المهذب البارع، ج2، ص186؛ مستند الشیعه، ج12، ص45.

[9] . کتاب الام، ج1، ص277.

[10] تذکره الفقها، ج7، ص359؛ الروضه البهیه فی شرح اللمعه، ج2، ص241. مسالک الافهام، ج2، ص266.

[11] بنی‌هاشمی خمینی، رساله توضیح‌المسائل مراجع، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج۱، ص۹۲۸.

[12] اشاره السبق، ص131.

[13] الدروس، ج1، ص386؛ مجمع الفائده، ج7، ص53.

[14] مسالک الافهام، ج2، ص266؛ مدارک الاحکام، ج7، ص368؛ الحدائق الناضره، ج15، ص524-527.

[15] 9. تذکره الفقهاء، ج7، ص358؛ فقه الامام الصادق، ج2، ص179-180؛ المعتمد فی شرح المناسک، ج4، ص251.

[16] . نک: مناهج الاخیار، ج3 ص387.

[17] . کتاب الام، ج7، ص224؛ الدر المختار، ج2، ص540؛ المغنی، ج3، ص279.

[18] . شرح الزرقانی علی الموطا، ج2، ص412.

[19] 5. تحریر الوسیله، ج1، ص427؛ مناسک الحج، محشی، ج1، ص201، م450؛ کتاب الحج، گلپایگانی، ج2، ص258-259.

[20] 6. الکافی، ج4، ص360-361.

[21] 7. مناسک الحج، محشی، ج1، ص201.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

@@ خط ۱۵: / خط ۱۵: @@
 نظر فقیهان شیعه درباره کفاره خارج کردن خون از بدن در حال احرام، عبارت است از:
 *اگر محرمی مجبور به بیرون آوردن خون از بدنش شد به اتفاق نظر فقهاء کفاره‌ای بر عهده‌اش نیست.<ref>تذکره الفقها، ج7، ص359؛ الروضه البهیه فی شرح اللمعه، ج2، ص241. مسالک الافهام، ج2، ص266.</ref>
-*اما اگر فرد در حال احرام با خاراندن بدنش باعث خروج خون گردد، باید یک مد طعام (حدود ۷۵۰ گرم گندم یا برنج یا خرما یا آرد و...)<ref>بنی‌هاشمی خمینی، رساله توضیح‌المسائل مراجع، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج۱، ص۹۲۸.</ref> بدهد.<ref>الکافی فی الفقه، ص204 اشاره السبق، ص131.</ref>
+*اما اگر فرد در حال احرام با خاراندن بدنش باعث خروج خون گردد، باید یک مد طعام (حدود ۷۵۰ گرم گندم یا برنج یا خرما یا آرد و...)<ref>بنی‌هاشمی خمینی، رساله توضیح‌المسائل مراجع، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج۱، ص۹۲۸.</ref> بدهد.<ref>اشاره السبق، ص131.</ref>
 *برخی دیگر بر این باورند که کفاره خارج کردن خون از بدن در حال احرام و اختیار، قربانی کردن یک گوسفند است.<ref>الدروس، ج1، ص386؛ مجمع الفائده، ج7، ص53.</ref>
 *عده‌ای نیز برای این کار (خارج کردن خون از بدن در حال احرام و اختیار)، کفاره‌ای بر این شخص احرام‌گزار واجب نمی‌دانند.<ref>مسالک الافهام، ج2، ص266؛ مدارک الاحکام، ج7، ص368؛ الحدائق الناضره، ج15، ص524-527.</ref>