مسجد العصبة: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مکان) |
(←مکان) |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
| توضیح نقشه = | | توضیح نقشه = | ||
}} | }} | ||
== | == نام و مکان == | ||
'''مسجد العُصْبَة''' به علت قرار گرفتن در قریه عصبة به این نام شهرت دارد. | '''مسجد العُصْبَة''' به علت قرار گرفتن در قریه عصبة به این نام شهرت دارد. عصبة منطقه‌ای در غرب [[مسجد قبا]] <ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمساجد_الاثریه.pdf&page=123 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص123.]</ref> و مملو از مزارع و چاه‌های آب بود<ref name=":2" /> و به عنوان قلعه و حصار العصبه نیز شناخته می‌شد.<ref>المغانم المطابة فی معالم طابة، فیروزآبادی، ص265.</ref> این مکانی است که گروهی از مهاجران مکه که به قبا رسیدند پیش از رسیدن پیامبر(ص) در آنجا اقامت کردند.<ref name=":1" /> | ||
منابع جغرافی مدینه، از مسجد العصبة یاد نکرده‌اند، در عوض از مسجد التوبة در عصبة در نزدیکی [[چاه هُجَیم|چاه هجیم]] یاد کرده‌اند.<ref name=":2" /><ref name=":3" /> [[سمهودی]]، تاریخ‌نگار مدینه در قرن هشتم قمری، به ندانستن وجه نام مسجد التوبه تصریح کرده است.<ref name=":3">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aوفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=248 وفاء الوفاء، سمهودی، ج۳، ص248.]</ref> این منطقه محل زندگی بنی جحجبا بوده و از این رو برخی این مسجد را نیز مسجد بنی جحجبا نامیده‌اند.<ref>معالم المدینه المنوره بین الماضی و الحاضر، جزء۴، مجلد۳، ص220</ref> | |||
برخی پژوهشگران تاریخ مدینه این مسجد را با مسجد النور یکی دانسته‌اند.<ref name=":4">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=209 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص209]؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B6%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B6%D8%B1.pdf&page=302 المدینه بین الماضی و الحاضر، ص302]</ref> در حالی که در منابع کهن این مساجد یکی دانسته نشده‌اند.<ref name=":0" /> | |||
گزارش‌هایی که از سده پانزدهم قمری/ بیستم میلادی در دست است مکان این مسجد را در بستان ابراهیم الترکی (که آن را بستان العصبه می‌خواندند) دانسته‌اند.<ref name=":4" /> | |||
== بنای مسجد == | == بنای مسجد == | ||
بنای مسجد عبارت است از مربعی بدون سقف با طول و عرض نزدیک به 11 متر و با دیوارهایی سنگی به ارتفاع یک متر که آثار سفیدکاری در آن دیده می‌شود.<ref name=":1"> | امروزه بنای مسجد عبارت است از مربعی بدون سقف با طول و عرض نزدیک به 11 متر و با دیوارهایی سنگی به ارتفاع یک متر که آثار سفیدکاری در آن دیده می‌شود.<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:مساجد_الاثریه.pdf&page=124 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص124.]؛ معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد ثالث، ص 229-230</ref> | ||
== نماز پیامبر(ص) == | == نماز پیامبر(ص) == | ||
[[حضرت محمد (ص)]] در | در منابع کهن تاریخی آمده است که [[حضرت محمد (ص)]] در مسجد التوبه در عُصْبَة و در نزدیکی [[چاه هُجَیم]] نماز خوانده است<ref name=":2">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالتعریف_بما_انست_الهجرة.pdf&page=217 التعریف بما انست الهجرة، مطری، ص217.]</ref> | ||
== تصاویر قدیمی مسجد == | == تصاویر قدیمی مسجد == | ||
نسخهٔ ۵ ژانویهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۸:۳۳
مسجد العُصْبَة مسجدی قدیمی در مدینه است که با نام‌های مسجد التوبة و مسجد النور نیز شناخته می‌شود. مکان آن غرب مسجد قبا در منطقه‌ای مملو از مزارع و چاه‌های آب است. بنای مسجد عبارت است از مربعی بدون سقف با طول و عرض نزدیک به یازده متر و با دیوارهایی سنگی به ارتفاع یک متر. نقل شده است که پیامبر(ص) در محدوده این مسجد نماز خوانده است.
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | «مسجد التوبة» و «مسجد النور» |
| مکان | عربستان * مدینه * در غرب مسجد قبا |
| کاربری | مسجد |
| جنبه دینی | |
| بزرگداشت نزد | مسلمانان |
| وابسته به دین/مذهب | اسلام |
| باورها | نماز خواندن پیامبر(ص) در محدوده این مسجد |
| تاریخ بنا | |
| زمان پایه‌گذاری | قرن اول هجری |
| وضعیت فعلی | |
| وضعیت بنا | نیمه مخروبه، دیوارها موجود |
|
| |
نام و مکان
مسجد العُصْبَة به علت قرار گرفتن در قریه عصبة به این نام شهرت دارد. عصبة منطقه‌ای در غرب مسجد قبا [۱] و مملو از مزارع و چاه‌های آب بود[۲] و به عنوان قلعه و حصار العصبه نیز شناخته می‌شد.[۳] این مکانی است که گروهی از مهاجران مکه که به قبا رسیدند پیش از رسیدن پیامبر(ص) در آنجا اقامت کردند.[۴]
منابع جغرافی مدینه، از مسجد العصبة یاد نکرده‌اند، در عوض از مسجد التوبة در عصبة در نزدیکی چاه هجیم یاد کرده‌اند.[۲][۵] سمهودی، تاریخ‌نگار مدینه در قرن هشتم قمری، به ندانستن وجه نام مسجد التوبه تصریح کرده است.[۵] این منطقه محل زندگی بنی جحجبا بوده و از این رو برخی این مسجد را نیز مسجد بنی جحجبا نامیده‌اند.[۶]
برخی پژوهشگران تاریخ مدینه این مسجد را با مسجد النور یکی دانسته‌اند.[۷] در حالی که در منابع کهن این مساجد یکی دانسته نشده‌اند.[۱]
گزارش‌هایی که از سده پانزدهم قمری/ بیستم میلادی در دست است مکان این مسجد را در بستان ابراهیم الترکی (که آن را بستان العصبه می‌خواندند) دانسته‌اند.[۷]
بنای مسجد
امروزه بنای مسجد عبارت است از مربعی بدون سقف با طول و عرض نزدیک به 11 متر و با دیوارهایی سنگی به ارتفاع یک متر که آثار سفیدکاری در آن دیده می‌شود.[۴]
نماز پیامبر(ص)
در منابع کهن تاریخی آمده است که حضرت محمد (ص) در مسجد التوبه در عُصْبَة و در نزدیکی چاه هُجَیم نماز خوانده است[۲]
تصاویر قدیمی مسجد
-
-
-
-
-
-
-
وجود محدوده مسقف در 1413هجری/1993م
تصاویر وضعیت جدید مسجد
-
نوسازی دیوارهای مسجد
-
تغییر محیط اطراف مسجد
-
-
بازسازی ورودی مسجد
-
ایجاد دیواره پیرامونی دور محدوده مسجد
-
-
-
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص123.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ التعریف بما انست الهجرة، مطری، ص217.
- ↑ المغانم المطابة فی معالم طابة، فیروزآبادی، ص265.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص124.؛ معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد ثالث، ص 229-230
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ وفاء الوفاء، سمهودی، ج۳، ص248.
- ↑ معالم المدینه المنوره بین الماضی و الحاضر، جزء۴، مجلد۳، ص220
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص209؛ المدینه بین الماضی و الحاضر، ص302
منابع
- المغانم المطابة في معالم طابة، فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، و جاسر، حمد. ریاض - عربستان: دار الیمامة للبحث و الترجمة و النشر، ۱۳۸۹–۱۹۶۹.
- مساجد الاثریه، محمد الیاس عبدالغنی، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419 ق.
- التعریف بما انست الهجرة من معالم دارالهجرة، جمال‌الدین محمدبن‌احمد المطری، تحقیق سلیمان الرحیلی، الریاض، دارة الملک عبدالعزیز، 1426ق..
- المدینه بین الماضی و الحاضر، ابراهیم بن علی العیاشی، 1972ق.
- المعالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز بن عبدالرحمن کعکی، جزء الرابع، بیروت، 2011
- وفاء الوفا باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.