مسجد قبلتین: تفاوت میان نسخه‌ها

منابع قدیمی این مسجد را جزو مساجدی که پیامبر(ص) در آنها نماز خوانده ذکر کرده‌اند<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=68 تاریخ المدینة المنورة، ص68]</ref> و بر این اساس پیشینه ساخت مسجد را به عصر نبوی بازمی‌گردانند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=192 مساجد الاثریه فی المدینة النبویة، ص192]</ref> مسجد در قرن هفتم قمری مخروبه و سنگ‌های آن برداشته شده بود.<ref name=":2" />

در سال 893 و 950 قمری قمری مسجد بازسازی شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=197 وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، ص197.]</ref> ابوسالم عياشی در سفرنامه‌اش به سال 1073 قمری/1662ميلادی، بنای مسجد را ساختمان محکمی توصیف کرده که هیچ ساختمانی در نزدیکی آن وجود نداشته است.<ref>الرحلة العیاشیه 1661-1663م، ج1، ص394.</ref> براساس برخی گزارش‌ها، این مسجد در اوایل قرن چهاردهم قمری، رو به ویرانی بوده و در اواخر قرن چهاردهم مسجد بازسازی شده و آثار قبله در دو جهت بیت المقدس و مکه در آن ایجاد شده بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B6%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B6%D8%B1.pdf&page=74 المدینه بین الماضی و الحاضر، ص74.]</ref> تجدید بنای مسجد در سال 1408 قمری منجر به شکل امروزی مسجد شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%B5%D9%84%DB%8C_%D9%81%DB%8C%D9%87%D8%A7_%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87.pdf&page=233 مساجد صلی فیها رسول الله، ص233.]</ref>

 

== ويژگي‌هاي ساختمان مسجد ==

شکل کلي توسعه جديد اين مسجد، مثلثي است. از دو طبقه در چهار جهت تشکيل مي‌شود. نماي اصلي مسجد از طريق بالکني که طول آن 83 متر است، بر خيابان اصلي ‌اشراف دارد. طول نماي جنوبي 95 متر است. نماي غربي آن، 82 متر طول دارد و مقابل آن، مقبره‌اي قديمي قرار دارد. مسجد، دو مناره و دوگنبد دارد. يک ورودي براي مردان، و ورودي ديگري براي زنان دارد که از ورودي مردانه جدا شده است. مساحت کلي آن مسجد به 3920 متر مربع مي‌رسد. وسط آن سالني براي نماز خواندن به مساحت 1190 متر مربع است که حدود دوهزار نمازگزار را در خود جاي مي‌دهد. اين سالن، بالکني مخصوص زنان دارد که در طبقه دوم پشت سالن است و مساحتش چهارصد متر مربع است. علاوه بر اين، سه کلاس در اين مسجد وجود دارد که از سمت بالا به نمازخانه ‌اشراف دارند و به حفظ قرآن کريم اختصاص داده شده‌اند. تهويه مسجد با سيستم تهويه مرکزي انجام شده است. درهاي مسجد با چوب درخت ساج ساخته شده است. خانه‌هايي براي امام جماعت، مؤذن و نگهبان مسجد، در گوشه‌اي از برآمدگي اصلي مسجد در جهت غربي‌اش تعبيه شده است تا زاويه تندي را پُر کند که در نتيجه ‌اندازه‌گيري موقعيت مسجد در نقطه جنوبي به وجود آمده است. نمازخانه آن به دليل فاصله گرفتن از ارتفاع طبيعي موقعيت زمينش در زاويه جنوب شرقي، به ‌اندازه يک طبقه از سطح خيابان تا شمال، بلندتر گرفته شده است. طبقه پايين مسجد شامل وضوخانه و گرمابه‌هاي مردانه است که گنجايش پنجاه مرد را دارد. سمت ديگر آن، وضوخانه و گرمابه‌هاي زنانه است که گنجايش سي زن را دارد.

 

 

سالن نماز (نمازخانه) شامل چندين تاق (قوسي‌شکل) متصل به ستون​هايي است که اين ستون‌ها از طريق محل اتصال وسط قوس‌ها با دو گنبد به پنج قوس موازي ديوار قبله تکيه داده‌اند. يک محور مرکزي را تشکيل مي‌دهد که به سمت مکه مکرمه ‌اشاره مي‌کند. در بناي مسجد از آجرهاي سفالي قرمز استفاده شده است که در برابر رطوبت، صدا و گرما عايق هستند. در ساخت آن بنا، بيشتر از 000/100/2 آجر به کار گرفته شده است که در مدينه منوره ساخته شده بودند.

 

مساحتي حدود 24000 متر مربع از مسجد طي سه مرحله براي استحکام کار و جلوگيري از رطوبت، به صورت گچ مشمع (Plaster)[49] محکم و عايق‌بندي شد.  

 

اما درباره رنگ‌هايي که مسجد با آنها نقاشي شده است، بايد گفت مسجد سه بار با رنگ سفيد خالص و روشن رنگ شده است. سقف مسجد با رنگ شبيه به آجرهاي سفالي، که مسجد با آن بنا گرديده، نقاشي شده است تا اينکه شکل طبيعي خاصي را نشان دهد. نقاشي مساحتي بالغ بر 27000 متر مربع از فضاي آن انجام شده است.

 

 

 

در پايان، کف مسجد از باشکوه‌ترين فرش‌هاي ملي پوشيده شده است که با حفظ شکل قديمي و شکل‌هاي تاريخي‌اش الگوي بي‌نظيري را ارائه مي‌دهد و مسجد قبلتين را از ديگر مساجد متمايز و متفاوت مي‌کند.[50]