مسجد بنی حبلی: تفاوت میان نسخه‌ها

Heidar (بحث | مشارکت‌ها)
صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات بنا | عنوان = مسجد بنی قریظه | تصویر = مسجد_بنی_قریظه.jpg | اندازه تصویر = | پیوند تصویر = | توضیح تصویر = | نام‌های دیگر = مسجد غزوه بنی قریضه | مکان = عربستان - مدینه | کاربری = مسجد | بزرگداشت نزد = مسلمانان | وابسته به دین/مذهب = | باور...» ایجاد کرد
 
Heidar (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات بنا
{{جعبه اطلاعات بنا
| عنوان = مسجد بنی قریظه
| عنوان = تصویر هوایی محدوده خانه‌های بنی حبلی
| تصویر = مسجد_بنی_قریظه.jpg
| تصویر = مسجد بنی حبلی.png
| اندازه تصویر =  
| اندازه تصویر =  
| پیوند تصویر =  
| پیوند تصویر =  
| توضیح تصویر =  
| توضیح تصویر =  
| نام‌های دیگر = مسجد غزوه بنی قریضه
| نام‌های دیگر =  
| مکان = [[عربستان]] - [[مدینه]]
| مکان = [[عربستان]] - [[مدینه]]
| کاربری = مسجد
| کاربری = مسجد
خط ۱۸: خط ۱۸:
| بنیانگذار =  
| بنیانگذار =  
| رویدادها =  
| رویدادها =  
| بازسازی‌ها = بارها بازسازی شده است.
| بازسازی‌ها =  
| بازسازی کنندگان =  
| بازسازی کنندگان =  
| بخش‌های از میان رفته =  
| بخش‌های از میان رفته =  
خط ۲۷: خط ۲۷:
| عرض =  
| عرض =  
| ارتفاع =  
| ارتفاع =  
| وضعیت بنا = تخریب شده
| وضعیت بنا = نا موجود
| گنجایش =  
| گنجایش =  
| امکانات =  
| امکانات =  
خط ۵۰: خط ۵۰:
| تاریخ ثبت =  
| تاریخ ثبت =  
| وبگاه =  
| وبگاه =  
| عرض جغرافیایی = ۲۴٫۴۴۵۶۶۷
| عرض جغرافیایی = 24.445762
| طول جغرافیایی = ۳۹٫۶۳۷۶۲۶
| طول جغرافیایی = 39.624770
| توضیح نقشه =  
| توضیح نقشه =  
}}'''مسجد بنی حُبلیٰ''' از مساجد قدیمی شهر [[مدینه]] در کشور [[عربستان]] بود.  
}}'''مسجد بنی حُبلیٰ''' از مساجد قدیمی شهر [[مدینه]] در کشور [[عربستان]] بود.  


== محدوده مکان ==
'''مسجد بنی حُبلیٰ''' در جنوب مدینه، شرق [[وادی بطحان]] و شمال منطقه قبا در محله بنی حبلی(طایفه‌ای از [[خزرج]]) قرار داشته است.<ref>موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ج4، ص270.</ref> امروزه محدوده مسجد در سمت شرق [[مسجد قبا]] و خیابان عبدالمحسن (که قبلا به نام طریق القربان شناخته می‌شد) قرار دارد.<ref>معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج3، ص446 و 450؛ جستجوی [https://www.google.com/maps/@24.443583,39.6238753,1603m/data=!3m1!1e3?entry=ttu&g_ep=EgoyMDI1MDUyMS4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D تصاویر هوایی گوگل مپ]</ref> برخی محل تقریبی آن را در منطقه قربآن یا نزدیکی آن یعنی بین خیابان قربان و خیابان عوالی، در حوالی مستشفی الزهراء دانسته‌اند.<ref>مساجد صلی فیها رسول الله، ص ۴۰۹ و ۴۱۰</ref>


== نماز پیامبر ==
مطابق نقل منابع قدیمی، [[رسول خدا(ص)]] در محدوده مسجد نماز خوانده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%87.pdf&page=151 اخبار المدینه، ص151]؛  [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=64 تاریخ المدینة المنورة، ج۱، ص۶۴].</ref>


از مسجد بنی‌حُبلی نیز در حال حاضر اثری نیست.<ref>معالم المدینة المنورة، ج۳، ص ۴۴۷</ref> این مسجد در جنوب مدینه میان طایفه بنی‌حبلی (تیره‌ای از [[خزرج]]) قرار داشته است.<ref>ر.ک: وفاء الوفاء، ج۳، ص ۶۸</ref> برخی محل تقریبی آن را در منطقه قربآن یا نزدیکی آن یعنی بین خیابان قربان (طریق الامیر عبدالمحسن) و خیابان عوالی، حول و حوش مستشفی الزهراء یا پشت آن دانسته‌اند.<ref>مساجد صلی فیها رسول الله، ص ۴۰۹ و ۴۱۰</ref> گویند رسول خدا(ص) در آنجا نماز خوانده است.<ref>تاریخ المدینة المنورة، ج۱، ص ۶۴</ref>
== گزارش مسجد در منابع ==
 
از مسجد بنی‌حُبلی در حال حاضر اثری نیست.<ref>معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۳، ص۴۴۷.</ref> منابع متعدد قدیمی از مسجد یاد کرده و عموما به ذکر مکان و محدوده مسجد یا نماز خواندن پیامبر(ص) در محدوده آن اکتفا کرده اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=240 وفاء الوفاء، ج۳، ص 240.]</ref> اما برخی از محققان مدینه شناس معاصر به جستجوی میدانی در محدوده خانه های بنی حبلی اقدام کرده و در ضمن توصیف وضعیت خرابه‌ها، تصریح کرده‌اند که اثری از مسجد نیافته‌اند.<ref>معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۳، ص۴۴۷-450.</ref>
== نام و مکان ==
'''مسجد بنی قُرَیظَه''' در شرق [[مسجد فضیخ]] و جنوب شرقی [[مسجد النبی]] قرار داشت. این مسجد به نام مسجد [[غزوه بنی قریظه]] نیز شناخته می‌شود.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aاخبار_المدینه_ابن_زباله.pdf&page=141 اخبار المدینه، ص141.]</ref> محدوده مسجد همان مکانی است که [[پیامبر(ص)]] در جریان محاصره بنی‌قریظه، چادر خود را برپا کرد.<ref>فتح الباری، ج7، ص317؛ معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج3، ص399.</ref>
 
== نماز پیامبر(ص) ==
پیامبر(ص) در جریان [[غزوه بنی قریظه]] در محدوده این مسجد نماز خوانده است. گفته شده اینجا در اصل خانه زنی بوده که [[پیامبر(ص)]] در آن نماز خوانده، سپس خانه را در بنای مسجد وارد کرده‌اند.<ref name=":0" />  [[ابن شبه|عمر ابن شبه]] نویسنده کتاب [[تاریخ المدینة المنورة]] (م.۲۶۳ق.) مکان نماز پیامبر(ص) را در شرق مسجد در مکان مناره مخروبه مسجد دانسته است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aتاریخ_مدینه_ابن_شبه.pdf&page=70 تاریخ المدینة المنورة، ص70.]</ref>
 
== تاریخچه بنا ==
گزارشی حاکی از ساخت مسجد بنی‌قریظه در زمان خلافت ولید بن عبدالملک (۸۶ تا ۹۶ ق.) است.<ref name=":0" /> [[ابن نجار|محمد ابن نجار]] تاریخ‌نگار مدینه (م.۶۴۳ق./۱۲۴۵م.) در قرن هفتم مسجد را با طول ۱۰ متر در میان باغ و مزارع توصیف کرده که شباهت ظاهری به [[مسجد قبا]] داشته است. در آن زمان مسجد بدون سقف بود و دیوارهایش خراب شده بود و ۱۶ ستون داشت که برخی از آنها فروریخته بود.<ref>الدرة الثمینة فی اخبار المدینة، ص127.</ref>
 
بنابر گزارش [[مطری|مَطَری]]، مدینه‌شناس (م.۷۴۱ق.)، در اواخر قرن هفتم مسجد به طور کامل از میان رفته بود و در سال ۷۱۰ قمری دیوارهای آن بازسازی شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالتعریف_بما_انست_الهجرة.pdf&page=135 التعریف بما انست الهجرة، ص135.]</ref>در گزارشی از سال ۷۶۶ به وجود مسجد، که آن را مسجدی بزرگ توصیف کرده‌اند، اشاره شده است.<ref>تحقیق النصرة بتلخیص معالم دار الهجرة، ص483.</ref>[[علی بن عبدالله سمهودی|سمهودی]] در اواخر قرن نهم از بازسازی مسجد در ۸۹۳ قمری خبر داده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=175 وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، ج3، ص174.]</ref>در منابع قرن دهم نیز به وجود مسجد اشاره شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aعمده_الاخبار_فی_مدینه_المختار.pdf&page=151 عمده الاخبار فی مدینه المختار، ص151.]</ref>
 
براساس برخی گزارش‌ها مسجد در [[عهد عثمانی]] (حدود۱۲۶۶ق./۱۸۵۰م.) تجدید بنا شد و تا سال ۱۴۰۰قمری دارای معماری به سبک عثمانی بود.<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالمدینه_المنوره_تطورها_العمرانی.pdf&page=204 المدینه المنوره تطورها العمرانی، ص203 و 204.] ؛ معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج3، ص411-416.</ref> اما در سال ۱۴۲۲قمری/۲۰۰۲میلادی به کلی تخریب شد.<ref>معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج3، ص409 و410.</ref>
 
==== ویژگی‌های مسجد پیش از تخریب ====
در سال ۱۴۱۸ قمری، این مسجد، که با سنگ بازالت سیاه‌رنگ ساخته شده بود، یک رواق و یک صحن داشت. رواق به پنج فضای خالی تقسیم شده بود که هر یک از آن‌ها با گنبدی گِرد پوشانده شده بود. ساختمان مسجد به شکل مربع و مساحت آن ۴۸۴متر بود.<ref name=":1" />
 
== نگارخانه ==
<gallery>
پرونده:مسجد_بنی_قریظه_1.png
پرونده:مسجد_بنی_قریظه_2.png
پرونده:مسجد_بنی_قریظه_3.png
پرونده:مسجد_بنی_قریظه_4.png
پرونده:مسجد_بنی_قریظه_5.png
</gallery>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
* [[مسجدهای مدینه]]
* [[مسجدهای مدینه]]
* [[غزوه بنی قریظه]]


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۹۴: خط ۷۲:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
*'''فتح الباری'''، ابن حجر عسقلانی، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا.
*'''موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب'''، ایوب صبری باشا، قاهره، دارالآفاق العربیه، 1424ق.
 
*'''اخبار المدینه'''، محمدبن حسن ابن زباله، مدینه، المملکه العربیه السعودی، ۱۴۲۴ق.
*'''اخبار المدینه'''، محمدبن حسن ابن زباله، مدینه، المملکه العربیه السعودی، ۱۴۲۴ق.
*'''تحقیق النصرة بتلخیص معالم دار الهجرة'''، ابوبکر بن حسین مراغی، فیوم، دارالفلاح، ۱۴۳۰ق.
*'''تحقیق النصرة بتلخیص معالم دار الهجرة'''، ابوبکر بن حسین مراغی، فیوم، دارالفلاح، ۱۴۳۰ق.
خط ۱۰۹: خط ۸۸:
*'''آثار المدینة المنوره'''، عبدالقدوس الانصاری، مدینه، المکتبه السلفیه، ۱۳۹۳ق.
*'''آثار المدینة المنوره'''، عبدالقدوس الانصاری، مدینه، المکتبه السلفیه، ۱۳۹۳ق.
{{پایان}}{{اماکن مدینه}}{{مساجد}}
{{پایان}}{{اماکن مدینه}}{{مساجد}}
[[رده:مسجدهای تاریخی ناموجود مدینه]]
[[رده:مسجدهای مدینه]]