حدیث شبلی: تفاوت میان نسخه‌ها

جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۰: خط ۳۰:
برخی پژوهشگران برآنند که شخصیت «شبلی» در این روایت نمی‌تواند همان ابوبکر شبلی، صوفی بغدادی قرن چهارم، باشد؛ زیرا او دو قرن پس از امام سجاد(ع) می‌زیسته است.<ref>صهبای صفا، ص344.</ref> بر این اساس، احتمال داده‌اند که نام شبلی در این روایت تحریفی از نام دیگری (مانند شیبة بن نعامة)  از یاران امام سجاد (ع) باشد.<ref>جهاد الامام السجاد، ص175.</ref>
برخی پژوهشگران برآنند که شخصیت «شبلی» در این روایت نمی‌تواند همان ابوبکر شبلی، صوفی بغدادی قرن چهارم، باشد؛ زیرا او دو قرن پس از امام سجاد(ع) می‌زیسته است.<ref>صهبای صفا، ص344.</ref> بر این اساس، احتمال داده‌اند که نام شبلی در این روایت تحریفی از نام دیگری (مانند شیبة بن نعامة)  از یاران امام سجاد (ع) باشد.<ref>جهاد الامام السجاد، ص175.</ref>


در متون کهن صوفیه و آثار برخی نویسندگان اهل سنت، روایت‌هایی با ساختار مشابه «حدیث شبلی» دیده می‌شود که در آن ابوبکر شبلی، درباره اسرار و معانی حج گفت‌وگو می‌کند. قدیمی‌ترین نمونه‌ها در تهذیب‌الاسرار ابوسعد خرگوشی (د. ۴۰۷ق) و حقائق‌التفسیر ابوعبدالرحمن سلمی (د. ۴۱۲ق) آمده است. و منابع دیگر،<ref>ابن جوزی، ابن عربی، خوارزمی.</ref> روایات مشابه آن را نقل کرده اند. <ref>حدیث شبلی در اسرار حج در روایت شیعیان یا حکایت صوفیان؟، ص9.</ref> از میان منابع فارسی هم همین مضمون را می‌توان در کشف‌المحجوب<ref>کشف المحجوب، ص474.</ref> و اشعار ناصر خسرو یافت.<ref>دیوان اشعار ناصر خسرو قبادیانی، ص265.</ref>
در متون کهن صوفیه و آثار برخی نویسندگان اهل سنت، روایت‌هایی با ساختار مشابه «حدیث شبلی» دیده می‌شود که در آن ابوبکر شبلی، درباره اسرار و معانی حج گفت‌وگو می‌کند. قدیمی‌ترین نمونه‌ها در تهذیب‌الاسرار ابوسعد خرگوشی (د. ۴۰۷ق) و حقائق‌التفسیر ابوعبدالرحمن سلمی (د. ۴۱۲ق) آمده است. و منابع دیگر،<ref>ابن جوزی، ابن عربی، خوارزمی.</ref> روایات مشابه آن را نقل کرده اند. <ref>حدیث شبلی در اسرار حج در روایت شیعیان یا حکایت صوفیان؟، ص9.</ref> از میان منابع فارسی هم همین مضمون را می‌توان در کشف‌المحجوب<ref>کشف المحجوب، ص474.</ref> و اشعار ناصر خسرو یافت.<ref>دیوان ناصر خسرو، ص265.</ref>


== مضمون حدیث ==
== مضمون حدیث ==
خط ۳۵۳: خط ۳۵۳:
*'''صهبای صفا'''، جوادی آملی، عبد الله، تهران ایران، مشعر، 1382ش.
*'''صهبای صفا'''، جوادی آملی، عبد الله، تهران ایران، مشعر، 1382ش.
*'''حج و عمره در قرآن و حدیث'''، محمدی ری شهری، محمد، قم-ایران، دارالحدیث، 1386ش.
*'''حج و عمره در قرآن و حدیث'''، محمدی ری شهری، محمد، قم-ایران، دارالحدیث، 1386ش.
*
*'''حدیث شبلی در اسرار حج در روایت شیعیان یا حکایت صوفیان؟'''، خامه یار، احمد، تهران ایران، فصلنامه پژوهشنامه حج و زیارت دوره 6 شماره 1، 1400ش.
*'''دیوان ناصر خسرو'''، قبادیانی، ناصر خسرو، تهران-ایران، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، بی تا.
*
*