ابتهاج الانسان و الزمن: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''اِبتهاجُ الاِنسانِ و الزَّمن'''، کتابی درباره [[مکه]] و [[مدینه]]، نوشته محمد بن محمد قطب الدین نهروالی مکی حنفی (زنده در ۱۰۰۵ق). نام کامل کتاب «اِبتهاجُ الاِنسانِ و الزَّمن فی الاِحسانِ الواصلِ للحَرَمَین مِنَ | '''اِبتهاجُ الاِنسانِ و الزَّمن'''، کتابی درباره [[مکه]] و [[مدینه]]، نوشته [[قطب الدین نهروالی|محمد بن محمد قطب الدین نهروالی مکی حنفی]] (زنده در ۱۰۰۵ق). نام کامل کتاب «اِبتهاجُ الاِنسانِ و الزَّمن فی الاِحسانِ الواصلِ للحَرَمَین مِنَ الیمَنِ بمولانا الوزیر الباشا حسن» است. بیان فضیلت‌های [[حرمین شریفین]]، شرح خدمات وزیرْ حسن‌پاشا به این دو شهر واطلاعاتی تاریخی از وضع مکه و مدینه از جمله مطالب کتاب است. نویسنده کتاب از مورخان بنام تاریخ مکه و نویسنده کتاب [[الإعلام بأعلام بیت الله الحرام]] است. | ||
==نویسنده== | ==نویسنده== | ||
محمد بن محمد قطب الدین | {{اصلی|قطب الدین نهروالی}} | ||
محمد بن محمد [[قطب الدین نهروالی]]، از مورخان مشهور [[مکه]] و مؤلف [[الإعلام بأعلام بیت الله الحرام]] در تاریخ محلی مکه است. تاریخ تولد و مرگ محمد بن قطب الدین دانسته نیست. تنها از تاریخ پایان تألیف کتاب (۱۰۰۵ق) می‌توان دوره حیات او را حدس زد.<ref>نک معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۱۵۳؛ هدیة العارفین، ج۲، ص۲۶۲.</ref> قطب الدین متولد نهروال [[هند]] بود. او برای فراگرفتن علوم دینی به [[حجاز]] و [[مصر]] سفر کرد و در مکه ساکن شد.<ref>اعلام العلماء الاعلام، «مقدمه»؛ نشر الریاحین، ج۲، ص۵۵۶.</ref> [[خیرالدین زرکلی|زرکلی]] این کتاب را نوشته قطب الدین دانسته است، نه فرزندش.<ref>الاعلام، ج۶، ص۶.</ref> | |||
تاریخ تولد و مرگ محمد بن قطب الدین دانسته نیست. تنها از تاریخ پایان تألیف کتاب (۱۰۰۵ق) می‌توان دوره حیات او را حدس زد.<ref>نک معجم المؤلفین، | |||
==ساختار و محتوا== | ==ساختار و محتوا== | ||
کتاب ابتهاج الانسان دو بخش، هفت فصل و یک مقدمه دارد. بخش نخست کتاب در چهار فصلْ بیشتر از فضیلت‌های | کتاب ابتهاج الانسان دو بخش، هفت فصل و یک مقدمه دارد. بخش نخست کتاب در چهار فصلْ بیشتر از فضیلت‌های [[مکه]]، [[مدینه]]، [[مسجدالحرام]]، [[کعبه]] و سنجش میان مکه و مدینه سخن می‌گوید. بخش دوم در سه فصل، شرح حال و اعمال [[حسن پاشا|حسن‌پاشا]] وزیر [[سلطان مراد بنی‌سلیم]] عثمانی و رفتن او به [[یمن]] و بازگشتش به مکه در سال ۹۹۸ق و خیرات و پیشکش‌های او به مسجدالحرام را آورده است.<ref>خلاصة الاثر، ج۱، ص۳۶۰-۳۶۱.</ref> | ||
==نسخه‌ها== | ==نسخه‌ها== | ||
از این کتاب چند نسخه خطی در دست است: نسخه دار الکتب المصریه با شماره | از این کتاب چند نسخه خطی در دست است: نسخه دار الکتب المصریه با شماره ۷۹، نسخه المکتبة العباسیه با شماره ۱۶۰ ب و نسخه کتابخانه لیدن با شماره ۹۳۷.<ref>التاریخ و المورخون، ص۲۵۸.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
منابع | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*'''الاعلام''': | *'''الاعلام''': الزرکلی (م.۱۳۹۶ق.)، بیروت،دار العلم للملایین، ۱۹۹۷م. | ||
*'''اعلام العلماء الاعلام''': عبدالکریم بن محب الدین القطبی (م. | *'''اعلام العلماء الاعلام''': عبدالکریم بن محب الدین القطبی (م.۱۰۱۴ق.)، به کوشش احمد محمد و عبدالعزیز، ریاض،دار الرفاعی، ۱۴۰۷ق. | ||
*'''التاریخ و المورخون بمکه''': محمد الحبیب الهلیه، الفرقان، | *'''التاریخ و المورخون بمکه''': محمد الحبیب الهلیه، الفرقان، ۱۹۴۴م. | ||
*'''خلاصة الاثر فی اعیان القرن الحادی عشر''': المحبی، | *'''خلاصة الاثر فی اعیان القرن الحادی عشر''': المحبی، بیروت،دار صادر. | ||
*'''سمط النجوم العوالی''': عبدالملک بن حسین العصامی (م. | *'''سمط النجوم العوالی''': عبدالملک بن حسین العصامی (م.۱۱۱۱ق.)، به کوشش عادل احمد و معوض، بیروت،دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۹ق. | ||
*'''معجم المطبوعات العربیه''': یوسف الیان سرکیس (م. | *'''معجم المطبوعات العربیه''': یوسف الیان سرکیس (م.۱۳۵۱ق.)، قم، مکتبة النجفی، ۱۴۱۰ق. | ||
*'''معجم المؤلفین''': عمر | *'''معجم المؤلفین''': عمر کحّاله، بیروت،دار احیاء التراث العربی ـ مکتبة المثنی. | ||
*'''نشر الریاحین''': عاتق بن غیث | *'''نشر الریاحین''': عاتق بن غیث البلادی،دار مکه، ۱۴۱۵ق؛ هدیة العارفین: اسماعیل باشا (م.۱۳۳۹ق.)، بیروت،دار احیاء التراث العربی. | ||
{{پایان}} | |||
[[رده:کتاب‌ها؛کتاب‌های تاریخی؛ تاریخ مکه]] | [[رده:کتاب‌ها؛کتاب‌های تاریخی؛ تاریخ مکه]] | ||
نسخهٔ ۷ سپتامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۸:۴۰
اِبتهاجُ الاِنسانِ و الزَّمن، کتابی درباره مکه و مدینه، نوشته محمد بن محمد قطب الدین نهروالی مکی حنفی (زنده در ۱۰۰۵ق). نام کامل کتاب «اِبتهاجُ الاِنسانِ و الزَّمن فی الاِحسانِ الواصلِ للحَرَمَین مِنَ الیمَنِ بمولانا الوزیر الباشا حسن» است. بیان فضیلت‌های حرمین شریفین، شرح خدمات وزیرْ حسن‌پاشا به این دو شهر واطلاعاتی تاریخی از وضع مکه و مدینه از جمله مطالب کتاب است. نویسنده کتاب از مورخان بنام تاریخ مکه و نویسنده کتاب الإعلام بأعلام بیت الله الحرام است.
نویسنده
محمد بن محمد قطب الدین نهروالی، از مورخان مشهور مکه و مؤلف الإعلام بأعلام بیت الله الحرام در تاریخ محلی مکه است. تاریخ تولد و مرگ محمد بن قطب الدین دانسته نیست. تنها از تاریخ پایان تألیف کتاب (۱۰۰۵ق) می‌توان دوره حیات او را حدس زد.[۱] قطب الدین متولد نهروال هند بود. او برای فراگرفتن علوم دینی به حجاز و مصر سفر کرد و در مکه ساکن شد.[۲] زرکلی این کتاب را نوشته قطب الدین دانسته است، نه فرزندش.[۳]
ساختار و محتوا
کتاب ابتهاج الانسان دو بخش، هفت فصل و یک مقدمه دارد. بخش نخست کتاب در چهار فصلْ بیشتر از فضیلت‌های مکه، مدینه، مسجدالحرام، کعبه و سنجش میان مکه و مدینه سخن می‌گوید. بخش دوم در سه فصل، شرح حال و اعمال حسن‌پاشا وزیر سلطان مراد بنی‌سلیم عثمانی و رفتن او به یمن و بازگشتش به مکه در سال ۹۹۸ق و خیرات و پیشکش‌های او به مسجدالحرام را آورده است.[۴]
نسخه‌ها
از این کتاب چند نسخه خطی در دست است: نسخه دار الکتب المصریه با شماره ۷۹، نسخه المکتبة العباسیه با شماره ۱۶۰ ب و نسخه کتابخانه لیدن با شماره ۹۳۷.[۵]
پانویس
منابع
- الاعلام: الزرکلی (م.۱۳۹۶ق.)، بیروت،دار العلم للملایین، ۱۹۹۷م.
- اعلام العلماء الاعلام: عبدالکریم بن محب الدین القطبی (م.۱۰۱۴ق.)، به کوشش احمد محمد و عبدالعزیز، ریاض،دار الرفاعی، ۱۴۰۷ق.
- التاریخ و المورخون بمکه: محمد الحبیب الهلیه، الفرقان، ۱۹۴۴م.
- خلاصة الاثر فی اعیان القرن الحادی عشر: المحبی، بیروت،دار صادر.
- سمط النجوم العوالی: عبدالملک بن حسین العصامی (م.۱۱۱۱ق.)، به کوشش عادل احمد و معوض، بیروت،دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۹ق.
- معجم المطبوعات العربیه: یوسف الیان سرکیس (م.۱۳۵۱ق.)، قم، مکتبة النجفی، ۱۴۱۰ق.
- معجم المؤلفین: عمر کحّاله، بیروت،دار احیاء التراث العربی ـ مکتبة المثنی.
- نشر الریاحین: عاتق بن غیث البلادی،دار مکه، ۱۴۱۵ق؛ هدیة العارفین: اسماعیل باشا (م.۱۳۳۹ق.)، بیروت،دار احیاء التراث العربی.