توگو: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،') |
جز (جایگزینی متن - '</ref>' به '</ref> ') |
||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
==معرفی اجمالی== | ==معرفی اجمالی== | ||
جمهوری توگو با مساحت 56786 کیلومتر مربع و جمعیت 6771993 نفر (آمار 2011م.) از غرب به [[غنا]]، از شرق به بنین، از شمال به بورکینافاسو، و از جنوب به خلیج گینه در اقیانوس اطلس محدود است. توگو به پنج استان سنترا، کارا، ماری تیم، پلاتی اوکس و ساوانس تقسیم شده و پایتخت آن شهر لومه است.<ref>جغرافیای جهان اسلام، ص391؛ دانشنامه جهان اسلام، ج8، ص595-598؛ توگو، ص1-2.</ref> | جمهوری توگو با مساحت 56786 کیلومتر مربع و جمعیت 6771993 نفر (آمار 2011م.) از غرب به [[غنا]]، از شرق به بنین، از شمال به بورکینافاسو، و از جنوب به خلیج گینه در اقیانوس اطلس محدود است. توگو به پنج استان سنترا، کارا، ماری تیم، پلاتی اوکس و ساوانس تقسیم شده و پایتخت آن شهر لومه است.<ref>جغرافیای جهان اسلام، ص391؛ دانشنامه جهان اسلام، ج8، ص595-598؛ توگو، ص1-2.</ref> | ||
مردم این کشور در دو گروه عمده زبانی گور در شمال و کوا در جنوب قرار میگیرند. زبان رسمی و اداری آن، زبان فرانسه است. ساکنان آن از 37 گروه قومی تشکیل شده‌اند که اوه 26. 4%، کابره 14. 5% و واچی 10. 4% از آن جمله هستند.<ref>توگو، ص17؛ جغرافیای جهان اسلام، ص391.</ref> | مردم این کشور در دو گروه عمده زبانی گور در شمال و کوا در جنوب قرار میگیرند. زبان رسمی و اداری آن، زبان فرانسه است. ساکنان آن از 37 گروه قومی تشکیل شده‌اند که اوه 26. 4%، کابره 14. 5% و واچی 10. 4% از آن جمله هستند.<ref>توگو، ص17؛ جغرافیای جهان اسلام، ص391.</ref> | ||
==آمار اسلام و دیگر ادیان== | ==آمار اسلام و دیگر ادیان== | ||
توسعه تجارت و مهاجرت گروه‌های مسلمان به این منطقه، دو عامل اصلی گسترش اسلام در توگو بوده‌اند.<ref>مجله مشکوة، «اسلام در توگو».</ref> | توسعه تجارت و مهاجرت گروه‌های مسلمان به این منطقه، دو عامل اصلی گسترش اسلام در توگو بوده‌اند.<ref>مجله مشکوة، «اسلام در توگو».</ref> | ||
در میان سال‌های 1923 تا 1970م. شمار مسلمانان این کشور به دلیل مهاجرت اقوام مسلمان از [[نیجریه]] و غنا، حدود 9% افزایش یافت و به 12% رسید. اکنون این میزان به حدود 20% رسیده است که بیشتر در شمال کشور زندگی می‌کنند و [[مالکی‌مذهب]] هستند. مسیحیان 29% (75% کاتولیک و بقیه پروتستان ) و پیروان باورهای جاندارپنداری ( آنیمسم |آنیمستی) حدود 51% از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. این دو گروه بیشتر در جنوب کشور زندگی می‌کنند. طریقت‌های صوفیانه همچون [[قادریه]] و [[تیجانیه]] در میان مسلمانان این کشور هوادارانی دارند که اتحادیه مسلمانان توگو آن‌ها را مغایر با [[اسلام]] شناخته است.<ref>جغرافیای جهان اسلام، ص391؛ مجله مشکوة، «اسلام در توگو»، ص88، 94؛ توگو، ص17.</ref> | در میان سال‌های 1923 تا 1970م. شمار مسلمانان این کشور به دلیل مهاجرت اقوام مسلمان از [[نیجریه]] و غنا، حدود 9% افزایش یافت و به 12% رسید. اکنون این میزان به حدود 20% رسیده است که بیشتر در شمال کشور زندگی می‌کنند و [[مالکی‌مذهب]] هستند. مسیحیان 29% (75% کاتولیک و بقیه پروتستان ) و پیروان باورهای جاندارپنداری ( آنیمسم |آنیمستی) حدود 51% از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. این دو گروه بیشتر در جنوب کشور زندگی می‌کنند. طریقت‌های صوفیانه همچون [[قادریه]] و [[تیجانیه]] در میان مسلمانان این کشور هوادارانی دارند که اتحادیه مسلمانان توگو آن‌ها را مغایر با [[اسلام]] شناخته است.<ref>جغرافیای جهان اسلام، ص391؛ مجله مشکوة، «اسلام در توگو»، ص88، 94؛ توگو، ص17.</ref> | ||
==ساکنان توگو== | ==ساکنان توگو== | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
===تجارت برده=== | ===تجارت برده=== | ||
درباره مردم و سرزمین توگو پیش از ورود پرتغالی‌ها یعنی اواسط سده 15م. آگاهی چندان در دست نیست. در این دوره، تجارت [[برده]] در این منطقه رواج داشت و توگو نخستین سرزمین شکار برده برای اروپاییان به شمار می‌رفت. [[فرانسه]] و دیگر کشورهای اروپایی در این منطقه پایگاه‌هایی برای نگهداری برده ایجاد کرده بودند.<ref>توگو، ص16.</ref> | درباره مردم و سرزمین توگو پیش از ورود پرتغالی‌ها یعنی اواسط سده 15م. آگاهی چندان در دست نیست. در این دوره، تجارت [[برده]] در این منطقه رواج داشت و توگو نخستین سرزمین شکار برده برای اروپاییان به شمار می‌رفت. [[فرانسه]] و دیگر کشورهای اروپایی در این منطقه پایگاه‌هایی برای نگهداری برده ایجاد کرده بودند.<ref>توگو، ص16.</ref> | ||
==توگولند تحت‌الحمایه آلمان== | ==توگولند تحت‌الحمایه آلمان== | ||
توگولند که توگوی کنونی بخش شرقی آن بوده، در سال 1884م. تحت‌الحمایه [[آلمان]] قرار گرفت. پس از پیروزی نیروهای انگلیسی و فرانسوی بر نیروهای آلمانی در جنگ جهانی اول به سال 1914م. این منطقه بنا بر قراردادی میان این دو کشور تقسیم شد. فرانسه حاکمیت بخش شرقی و بزرگ تر (توگوی کنونی) و بریتانیا حاکمیت بخش غربی توگولند را بر عهده گرفتند. پس از جنگ جهانی دوم، بخش غربی به ساحل طلا (غنای کنونی)، دیگر مستعمره [[بریتانیا]]، افزوده شد و پس از استقلال غنا نیز همچنان بخشی از آن باقی ماند. در 27 آوریل 1960م. توگوی فرانسه با نام جمهوری توگو به استقلال رسید.<ref>توگو، ص16؛ دانشنامه جهان اسلام، ج8، ص595-598.</ref> | توگولند که توگوی کنونی بخش شرقی آن بوده، در سال 1884م. تحت‌الحمایه [[آلمان]] قرار گرفت. پس از پیروزی نیروهای انگلیسی و فرانسوی بر نیروهای آلمانی در جنگ جهانی اول به سال 1914م. این منطقه بنا بر قراردادی میان این دو کشور تقسیم شد. فرانسه حاکمیت بخش شرقی و بزرگ تر (توگوی کنونی) و بریتانیا حاکمیت بخش غربی توگولند را بر عهده گرفتند. پس از جنگ جهانی دوم، بخش غربی به ساحل طلا (غنای کنونی)، دیگر مستعمره [[بریتانیا]]، افزوده شد و پس از استقلال غنا نیز همچنان بخشی از آن باقی ماند. در 27 آوریل 1960م. توگوی فرانسه با نام جمهوری توگو به استقلال رسید.<ref>توگو، ص16؛ دانشنامه جهان اسلام، ج8، ص595-598.</ref> | ||
==حج‌گزاری== | ==حج‌گزاری== | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
===مشکلات حاجیان=== | ===مشکلات حاجیان=== | ||
از مشکلات حاجیان در این مسیر، عبور از بیابان‌های بدون آب و آبادی و گذرگاه‌های دشوارگذر و حمله راهزنان بوده است. گاه آنان پس از سپری کردن این سختی‌ها، گرفتار قرنطینه‌های طولانی در سودان می‌شدند که گاهی حدود چهار ماه به طول می‌انجامید و در مواردی نیز باعث از دست رفتن [[حج]] آن سال می‌شد. پس از قرنطینه، حاجیان مدتی در شهر جنینه می‌ماندند و برای فراهم ساختن بخشی از هزینه سفر حج خود، در مزارع این شهر به کار می‌پرداختند. سپس به بندر شهر سواکن در کشور سودان می‌رفتند و از آن‌جا خود را به [[جده]] می‌رساندند.<ref>تاریخ الحج من خلال الحجاج المعمرین، ص66-69.</ref> | از مشکلات حاجیان در این مسیر، عبور از بیابان‌های بدون آب و آبادی و گذرگاه‌های دشوارگذر و حمله راهزنان بوده است. گاه آنان پس از سپری کردن این سختی‌ها، گرفتار قرنطینه‌های طولانی در سودان می‌شدند که گاهی حدود چهار ماه به طول می‌انجامید و در مواردی نیز باعث از دست رفتن [[حج]] آن سال می‌شد. پس از قرنطینه، حاجیان مدتی در شهر جنینه می‌ماندند و برای فراهم ساختن بخشی از هزینه سفر حج خود، در مزارع این شهر به کار می‌پرداختند. سپس به بندر شهر سواکن در کشور سودان می‌رفتند و از آن‌جا خود را به [[جده]] می‌رساندند.<ref>تاریخ الحج من خلال الحجاج المعمرین، ص66-69.</ref> | ||
===سازمان‌دهی امور حج=== | ===سازمان‌دهی امور حج=== | ||
پس از استقلال توگو، اتحادیه مسلمانان توگو که در سال 1342ش./1963م. تشکیل شد، وظیفه سازمان‌دهی امور حج را بر عهده گرفت. این اتحادیه افزون بر سازمان دادن سفر حج، دفاع از [[اسلام]]، مبارزه با [[بدعت]] و صوفی‌گرایی، تقویت وحدت میان مسلمانان توگو، ساخت مسجد و مدارس قرآنی، برگزاری مراسم عیدین، و گسترش ارتباطات میان مسلمانان توگو با دیگر مسلمانان را هدف اصلی خود قرار داد.<ref>مجله مشکوة، «اسلام در توگو»، ص94-95.</ref> | پس از استقلال توگو، اتحادیه مسلمانان توگو که در سال 1342ش./1963م. تشکیل شد، وظیفه سازمان‌دهی امور حج را بر عهده گرفت. این اتحادیه افزون بر سازمان دادن سفر حج، دفاع از [[اسلام]]، مبارزه با [[بدعت]] و صوفی‌گرایی، تقویت وحدت میان مسلمانان توگو، ساخت مسجد و مدارس قرآنی، برگزاری مراسم عیدین، و گسترش ارتباطات میان مسلمانان توگو با دیگر مسلمانان را هدف اصلی خود قرار داد.<ref>مجله مشکوة، «اسلام در توگو»، ص94-95.</ref> | ||
===شمار حاجیان=== | ===شمار حاجیان=== | ||
شمار حاجیان این کشور در سال‌های 1383، 1387 و 1404ق. به ترتیب 30، 29 و 259 نفر گزارش شده است.<ref>خاطرات سفر مکه، ص221؛ درس‌هایی از مکتب اسلام، ش6، 8.</ref> | شمار حاجیان این کشور در سال‌های 1383، 1387 و 1404ق. به ترتیب 30، 29 و 259 نفر گزارش شده است.<ref>خاطرات سفر مکه، ص221؛ درس‌هایی از مکتب اسلام، ش6، 8.</ref> | ||
هزینه حج مسلمانان توگو در سال 2012م. یک میلیون و هشتصد هزار فرانک آفریقایی (FAF) بوده است. این هزینه در سال‌های 2011 و 2010م. به 1. 675 و 1. 650 میلیون فرانک افریقایی رسیده است.<ref>http://www.afreepress.info/index.php/2012-07-13-22-36-48/societe/406-togo-lancement-officiel-du-hadj-2012.</ref> | هزینه حج مسلمانان توگو در سال 2012م. یک میلیون و هشتصد هزار فرانک آفریقایی (FAF) بوده است. این هزینه در سال‌های 2011 و 2010م. به 1. 675 و 1. 650 میلیون فرانک افریقایی رسیده است.<ref>http://www.afreepress.info/index.php/2012-07-13-22-36-48/societe/406-togo-lancement-officiel-du-hadj-2012.</ref> | ||
شمار حاجیان این کشور در سال 2011م. حدود 1500 نفر بوده که در سال جاری به دلیل بی‌نظمی در انتقال حاجیان، به 1000 نفر کاهش یافته است. گزارش‌هایی از سرگردانی حاجیان این کشور در [[مکه]] پس از پایان یافتن [[مناسک حج]] به دلیل نبود هواپیما و بی‌نظمی در دست است. حاجیان توگو معمولا از طریق شرکت‌های هواپیمایی کشورهای همسایه همچون نیجریه، به حج اعزام می‌شوند. | شمار حاجیان این کشور در سال 2011م. حدود 1500 نفر بوده که در سال جاری به دلیل بی‌نظمی در انتقال حاجیان، به 1000 نفر کاهش یافته است. گزارش‌هایی از سرگردانی حاجیان این کشور در [[مکه]] پس از پایان یافتن [[مناسک حج]] به دلیل نبود هواپیما و بی‌نظمی در دست است. حاجیان توگو معمولا از طریق شرکت‌های هواپیمایی کشورهای همسایه همچون نیجریه، به حج اعزام می‌شوند. | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
===کمیسیون حج=== | ===کمیسیون حج=== | ||
در سال 2008م. کمیسیون حج توگو برای اداره و سازمان‌دهی امور حج این کشور و پایان دادن به کلاهبرداری‌های سال‌های اخیر، به دستور رئیس جمهور تشکیل شد. برپایی مراسم [[عمره]] برای نخستین بار، از فعالیت‌های این کمیسیون است. هزینه این سفر یک میلیون و دویست هزار فرانک افریقایی یاد شده است.<ref>http://www.taghribnews.com/vdcbfgb5.rhb5spiuur.txt.</ref> | در سال 2008م. کمیسیون حج توگو برای اداره و سازمان‌دهی امور حج این کشور و پایان دادن به کلاهبرداری‌های سال‌های اخیر، به دستور رئیس جمهور تشکیل شد. برپایی مراسم [[عمره]] برای نخستین بار، از فعالیت‌های این کمیسیون است. هزینه این سفر یک میلیون و دویست هزار فرانک افریقایی یاد شده است.<ref>http://www.taghribnews.com/vdcbfgb5.rhb5spiuur.txt.</ref> | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
نسخهٔ ۱۶ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۳۱
 | ||||
| ||||
| اطلاعات عمومی | ||||
|---|---|---|---|---|
| جمعیت کل | ۶۷۷۱۹۹۳ نفر | |||
| مساحت | ۵۶۷۸۶ کیلومتر مربع | |||
| حکومت | جمهوری | |||
| واحد پول | فرانک | |||
| پایتخت | شهر لومه | |||
| شهرهای مهم | سنترا، کارا، ماری تیم، پلاتی اوکس و ساوانس | |||
| ادیان(درصد) | مسیحیان ۲۹%، مسلمانان ۲۰%، پیروان باورهای جاندارپنداری (آنیمسم | |||
| زبان رسمی | زبان فرانسه | |||
| اسلام | ||||
| پیشینه اسلام | سال‌های ۱۹۲۳ تا ۱۹۷۰م. | |||
| آمار حج‌گزاران | سال ۲۰۱۱م. حدود ۱000 | |||
| متولی حج | اتحادیه مسلمانان توگو، کمیسیون حج | |||
توگو، کشوری در افریقای غربی در کرانه اقیانوس اطلس و عضو سازمان همکاری اسلامی است.
این کشور از غرب به غنا، از شرق به بنین، از شمال به بورکینافاسو، و از جنوب به خلیج گینه در اقیانوس اطلس محدود است. زبان رسمی و اداری آن، زبان فرانسه است و از 37 گروه قومی تشکیل شده‌اند. اسلام با توسعه تجارت و مهاجرت گروه‌های مسلمان به این منطقه، گسترش پیدا کرده است که اکنون به حدود 20% رسیده است.
حاجیان این کشور از کشورهای غرب به شرق افریقا حرکت می‌کردند و به سواحل دریای سرخ در شرق این قاره می‌رسیدند. سپس از طریق یکی از بنادر کشورهای شرقی همچون مصر، سودان و اریتره به بندر جده رهسپار می‌شدند؛ در این مسیر دچار مشکلاتی همچون بیابان‌های بدون آب و آبادی و گذرگاه‌های دشوارگذر و حمله راهزنان بوده‌اند، اما پس از استقلال توگو، اتحادیه مسلمانان توگو، تشکیل شد، که وظیفه سازمان‌دهی امور حج را بر عهده دارد و در سال ۲۰۰۸م. کمیسیون حج توگو برای اداره و سازمان‌دهی امور حج این کشور و پایان دادن به کلاهبرداری‌های سال‌های اخیر، به دستور رئیس جمهور تشکیل شد.
معرفی اجمالی
جمهوری توگو با مساحت 56786 کیلومتر مربع و جمعیت 6771993 نفر (آمار 2011م.) از غرب به غنا، از شرق به بنین، از شمال به بورکینافاسو، و از جنوب به خلیج گینه در اقیانوس اطلس محدود است. توگو به پنج استان سنترا، کارا، ماری تیم، پلاتی اوکس و ساوانس تقسیم شده و پایتخت آن شهر لومه است.[۱]
مردم این کشور در دو گروه عمده زبانی گور در شمال و کوا در جنوب قرار میگیرند. زبان رسمی و اداری آن، زبان فرانسه است. ساکنان آن از 37 گروه قومی تشکیل شده‌اند که اوه 26. 4%، کابره 14. 5% و واچی 10. 4% از آن جمله هستند.[۲]
آمار اسلام و دیگر ادیان
توسعه تجارت و مهاجرت گروه‌های مسلمان به این منطقه، دو عامل اصلی گسترش اسلام در توگو بوده‌اند.[۳]
در میان سال‌های 1923 تا 1970م. شمار مسلمانان این کشور به دلیل مهاجرت اقوام مسلمان از نیجریه و غنا، حدود 9% افزایش یافت و به 12% رسید. اکنون این میزان به حدود 20% رسیده است که بیشتر در شمال کشور زندگی می‌کنند و مالکی‌مذهب هستند. مسیحیان 29% (75% کاتولیک و بقیه پروتستان ) و پیروان باورهای جاندارپنداری ( آنیمسم |آنیمستی) حدود 51% از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. این دو گروه بیشتر در جنوب کشور زندگی می‌کنند. طریقت‌های صوفیانه همچون قادریه و تیجانیه در میان مسلمانان این کشور هوادارانی دارند که اتحادیه مسلمانان توگو آن‌ها را مغایر با اسلام شناخته است.[۴]
ساکنان توگو
بیشتر ساکنان توگو در سده‌های 17 تا 19م. به این منطقه آمدند. اوه‌ها که بیشترین گروه قومی توگو را تشکیل می‌دهند، نخستین مردمی بودند که در میان سده‌های 11 تا 16م. از سمت منطقه ساحلی چپ رودخانه نیجر بدین سرزمین وارد شدند.
تجارت برده
درباره مردم و سرزمین توگو پیش از ورود پرتغالی‌ها یعنی اواسط سده 15م. آگاهی چندان در دست نیست. در این دوره، تجارت برده در این منطقه رواج داشت و توگو نخستین سرزمین شکار برده برای اروپاییان به شمار می‌رفت. فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی در این منطقه پایگاه‌هایی برای نگهداری برده ایجاد کرده بودند.[۵]
توگولند تحت‌الحمایه آلمان
توگولند که توگوی کنونی بخش شرقی آن بوده، در سال 1884م. تحت‌الحمایه آلمان قرار گرفت. پس از پیروزی نیروهای انگلیسی و فرانسوی بر نیروهای آلمانی در جنگ جهانی اول به سال 1914م. این منطقه بنا بر قراردادی میان این دو کشور تقسیم شد. فرانسه حاکمیت بخش شرقی و بزرگ تر (توگوی کنونی) و بریتانیا حاکمیت بخش غربی توگولند را بر عهده گرفتند. پس از جنگ جهانی دوم، بخش غربی به ساحل طلا (غنای کنونی)، دیگر مستعمره بریتانیا، افزوده شد و پس از استقلال غنا نیز همچنان بخشی از آن باقی ماند. در 27 آوریل 1960م. توگوی فرانسه با نام جمهوری توگو به استقلال رسید.[۶]
حج‌گزاری
حاجیان این کشور همچون سایر کشورهای افریقای غربی، از کشورهای غرب به شرق افریقا همچون نیجریه، چاد و سودان عبور می‌کردند و به سواحل دریای سرخ در شرق این قاره می‌رسیدند. سپس از طریق یکی از بنادر کشورهای شرقی همچون مصر، سودان و اریتره به بندر جده رهسپار می‌شدند.
مشکلات حاجیان
از مشکلات حاجیان در این مسیر، عبور از بیابان‌های بدون آب و آبادی و گذرگاه‌های دشوارگذر و حمله راهزنان بوده است. گاه آنان پس از سپری کردن این سختی‌ها، گرفتار قرنطینه‌های طولانی در سودان می‌شدند که گاهی حدود چهار ماه به طول می‌انجامید و در مواردی نیز باعث از دست رفتن حج آن سال می‌شد. پس از قرنطینه، حاجیان مدتی در شهر جنینه می‌ماندند و برای فراهم ساختن بخشی از هزینه سفر حج خود، در مزارع این شهر به کار می‌پرداختند. سپس به بندر شهر سواکن در کشور سودان می‌رفتند و از آن‌جا خود را به جده می‌رساندند.[۷]
سازمان‌دهی امور حج
پس از استقلال توگو، اتحادیه مسلمانان توگو که در سال 1342ش./1963م. تشکیل شد، وظیفه سازمان‌دهی امور حج را بر عهده گرفت. این اتحادیه افزون بر سازمان دادن سفر حج، دفاع از اسلام، مبارزه با بدعت و صوفی‌گرایی، تقویت وحدت میان مسلمانان توگو، ساخت مسجد و مدارس قرآنی، برگزاری مراسم عیدین، و گسترش ارتباطات میان مسلمانان توگو با دیگر مسلمانان را هدف اصلی خود قرار داد.[۸]
شمار حاجیان
شمار حاجیان این کشور در سال‌های 1383، 1387 و 1404ق. به ترتیب 30، 29 و 259 نفر گزارش شده است.[۹]
هزینه حج مسلمانان توگو در سال 2012م. یک میلیون و هشتصد هزار فرانک آفریقایی (FAF) بوده است. این هزینه در سال‌های 2011 و 2010م. به 1. 675 و 1. 650 میلیون فرانک افریقایی رسیده است.[۱۰]
شمار حاجیان این کشور در سال 2011م. حدود 1500 نفر بوده که در سال جاری به دلیل بی‌نظمی در انتقال حاجیان، به 1000 نفر کاهش یافته است. گزارش‌هایی از سرگردانی حاجیان این کشور در مکه پس از پایان یافتن مناسک حج به دلیل نبود هواپیما و بی‌نظمی در دست است. حاجیان توگو معمولا از طریق شرکت‌های هواپیمایی کشورهای همسایه همچون نیجریه، به حج اعزام می‌شوند.
کمیسیون حج
در سال 2008م. کمیسیون حج توگو برای اداره و سازمان‌دهی امور حج این کشور و پایان دادن به کلاهبرداری‌های سال‌های اخیر، به دستور رئیس جمهور تشکیل شد. برپایی مراسم عمره برای نخستین بار، از فعالیت‌های این کمیسیون است. هزینه این سفر یک میلیون و دویست هزار فرانک افریقایی یاد شده است.[۱۱]
پیوند به بیرون
بنیاد دائره المعارف اسلامی، دانشنامه بزرگ اسلامی، مقاله توگو
پانویس
- ↑ جغرافیای جهان اسلام، ص391؛ دانشنامه جهان اسلام، ج8، ص595-598؛ توگو، ص1-2.
- ↑ توگو، ص17؛ جغرافیای جهان اسلام، ص391.
- ↑ مجله مشکوة، «اسلام در توگو».
- ↑ جغرافیای جهان اسلام، ص391؛ مجله مشکوة، «اسلام در توگو»، ص88، 94؛ توگو، ص17.
- ↑ توگو، ص16.
- ↑ توگو، ص16؛ دانشنامه جهان اسلام، ج8، ص595-598.
- ↑ تاریخ الحج من خلال الحجاج المعمرین، ص66-69.
- ↑ مجله مشکوة، «اسلام در توگو»، ص94-95.
- ↑ خاطرات سفر مکه، ص221؛ درس‌هایی از مکتب اسلام، ش6، 8.
- ↑ http://www.afreepress.info/index.php/2012-07-13-22-36-48/societe/406-togo-lancement-officiel-du-hadj-2012.
- ↑ http://www.taghribnews.com/vdcbfgb5.rhb5spiuur.txt.
منابع
محتوای این مقاله برگرفته شده از: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل توگو.