مسجد موی مبارک

آثار منسوب به رسول‌الله(ص) از دیر باز تا کنون مورد احترام مسلمانان بوده و به آنها تبرّک می‌جسته‌اند. این آثار، بیشتر در شهرها و مناطق تحت نفوذ اهل سنت؛ به ویژه در قلمرو پادشاهان عثمانی و شبه قاره هند یافت می‌شده است. در برخی بناهای مذهبی مهم این شهرها، مانند مساجد جامع، خانقاه‌ها، مقابر و زیارتگاه‌های بزرگ، جایگاه‌های ویژه و یا اتاق‌هایی، برای نگهداری این آثار وجود داشته است.

آثار منسوب به پیامبر خدا(ص)، بیشتر شامل تار ریش‌ها و تار موها، لباس‌ها و لوازم به‌جای مانده (مانند خرقه‌ها، صندل‌ها، شمشیرها) و دیگر اشیای منسوب به آن حضرت (نظیر قدمگاه‌ها) است. یکی از زیارتگاه‌های حاوی آثار پیامبر اسلام(ص)، زیارتگاه تار موی پیامبر در قندهار است.

اگرچه درباره انتساب برخی از این آثار به پیامبر، تردیدهایی وجود دارد و نمی‌توان به راحتی از اصالت و اعتبار تمامی آنها سخن گفت؛ اما صرف نظر از مساله میزان اعتبار و اصالت آثار پیامبر(ص)، آنچه در اینجا اهمیت دارد، آن است که وجود اینگونه آثار در منطقه‌ای، نشان ‌دهنده علاقه‌مندی‌های مردم آن منطقه بوده و مردم با تبرّک جستن به این آثار، دوستی و ارادت خود را نسبت به آن حضرت نشان می‌دهند و یا حتی طلب شفای بیماری یا قضای حاجت می‌کنند.

مسجد موی مبارک

در شهر قندهار علاوه بر زیارتگاه خرقه شریفه، زیارتگاه دیگری وجود دارد که با نام «مسجد موی مبارک» شناخته می‌شود و در آن، تار مویی منسوب به حضرت رسول(ص)، نگهداری می‌شود. این تار مو از زمان احمدشاه بابا در مسجد «زاره جامع» قندهار ـ اولین مسجد شهر قندهار ـ نگهداری می‌شد، اما در نیمه‌های سده 13ق. سردار محمد عثمان خان، نایب‌الحکومه، به دستور سردار کهندل خان، والی قندهار، آن را به مسجد کهندل خان منتقل کرد، که امروزه به مسجد موی مبارک تغییر نام داده است.

منابع

این مقاله برگرفته از فصلنامه علمی ترویجی میقات حج، ش 83. بخش «آثار منسوب به پیامبر خدا (ص) در افغانستان»، ص48-59، است.

• تاریخ، جغرافیا، کلتور کندهار، حلمی، محمد ولی، کابل: مؤسسه انتشارات زوری، 1351.
• تاریخ خرقه شریفه قندهار، وکیلی فوفلزایی، عزیزالدین، پشاور: مرکز تعاون افغانستان (متا)، چاپ 2، 1380ش/ 1422ق.