مشبک: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
خط ۲: خط ۲:


[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
آنچه شبكه شبكه و سوراخ سوراخ باشد. پنجره پنجره ضريح‌هاى مطهّر زيارت‌گاه‌ها كه چشمه چشمه است و درون آن از اين شبكه‌ها ديده مى‌شود. هر چيز در هم آميخته و متداخل را «مشبّك» گويند. كسى هم كه انگشتانش را داخل هم قرار دهد، چنين صفتى پديد مى‌آيد. از هنرهاى ظريف معمارى و صنعت كه در حرم‌هاى مطهّر و پنجره‌هاى مساجد و مشاهد و ضريح‌ها و مراقد به كار مى‌رود؛ چه اين هنر روى چوب انجام شود، چه فلزّ، به آن «مشبّك‌كارى» گفته مى‌شود.
 
 
'''مُشَبّک'''، به پنجره پنجره [[ضریح|ضريح‌ها]] و پنجره‌ها، كه چشمه چشمه است گفته شده است. هنر مشبک‌کاری، از هنرهاى ظريف معمارى و صنعت است، كه در زیارتگاه‌ها و پنجره‌هاى مسجدها به كار مى‌رود؛ اين هنر روى چوب و فلز، کار می‌شود.<ref name=":0">كتاب العين، ج‏5، ص298؛ فرهنگ‌نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۱، ص89.</ref>
 
== واژه‌شناسی ==
مشبک، واژه‌ای عربی است، که اصل آن «ش،ب،ک» به معنای تداخل  شیء است.<ref>معجم مقاييس اللغه، ج‏3، ص242.</ref> برای نمونه، از این اصل، برای داخل کردن انگشتان در هم استفاده شده است.{{یادداشت|شَبَكْتُ‏ أصابعي بعضها في بعض‏.}}<ref name=":0" /> مشبک، به هر چیزی که برخی از اجزای آن، در برخی دیگر قرار گرفته باشد، گفته می‌شود.<ref>تهذيب اللغة، ج‏10، ص20؛ رک: أساس البلاغة، ص320.</ref> بین معانی این واژه، «نوعی از غذا» نیز آمده<ref>تاج العروس، ج‏13، ص590.</ref> و برخی آن را، نان پنجره‌ای معنا کرده‌اند.<ref>فرهنگ ابجدي، ص823.</ref>
 
== معرفی ==
مشبک، به پنجره پنجره [[ضریح|ضريح‌ها]] و پنجره‌ها، كه چشمه چشمه است گفته شده است. هنر مشبک‌کاری، از هنرهاى ظريف معمارى و صنعت است، كه در زیارتگاه‌ها و پنجره‌هاى مسجدها به كار مى‌رود. اين هنر روى چوب و فلز، کار می‌شود.<ref name=":0" />
==پانوشت==
==پانوشت==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
خط ۱۳: خط ۲۱:
| پس از لینک = جواد محدثی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره بیست و یکم، زمستان ۱۳۹۳، ص۸۹
| پس از لینک = جواد محدثی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره بیست و یکم، زمستان ۱۳۹۳، ص۸۹
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/89
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/89
}}
}}كتاب العين، خليل بن احمد فراهيدى، نشر هجرت، قم، 1409ق.
 
تهذيب اللغة، محمد بن احمد ازهرى، دار احياء التراث العربي، بيروت، 1421ق.
 
أساس البلاغة، ‏محمود بن عمر زمخشرى، دار صادر، بيروت، 1979م.
 
فرهنگ ابجدى، فواد افرام بستانى، اسلامي، تهران، 1375ش.
 
تاج العروس من جواهر القاموس، محمد بن محمد مرتضى زبيدى، دار الفكر، بيروت، 1414.ق.
 
معجم مقاييس اللغة، احمد بن فارس، مكتب الاعلام الاسلامي،‌قم، 1404ق.

نسخهٔ ‏۲۱ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۲۰:۱۵


مُشَبّک، به پنجره پنجره ضريح‌ها و پنجره‌ها، كه چشمه چشمه است گفته شده است. هنر مشبک‌کاری، از هنرهاى ظريف معمارى و صنعت است، كه در زیارتگاه‌ها و پنجره‌هاى مسجدها به كار مى‌رود؛ اين هنر روى چوب و فلز، کار می‌شود.[۱]

واژه‌شناسی

مشبک، واژه‌ای عربی است، که اصل آن «ش،ب،ک» به معنای تداخل شیء است.[۲] برای نمونه، از این اصل، برای داخل کردن انگشتان در هم استفاده شده است.[یادداشت ۱][۱] مشبک، به هر چیزی که برخی از اجزای آن، در برخی دیگر قرار گرفته باشد، گفته می‌شود.[۳] بین معانی این واژه، «نوعی از غذا» نیز آمده[۴] و برخی آن را، نان پنجره‌ای معنا کرده‌اند.[۵]

معرفی

مشبک، به پنجره پنجره ضريح‌ها و پنجره‌ها، كه چشمه چشمه است گفته شده است. هنر مشبک‌کاری، از هنرهاى ظريف معمارى و صنعت است، كه در زیارتگاه‌ها و پنجره‌هاى مسجدها به كار مى‌رود. اين هنر روى چوب و فلز، کار می‌شود.[۱]

پانوشت

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ كتاب العين، ج‏5، ص298؛ فرهنگ‌نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۱، ص89.
  2. معجم مقاييس اللغه، ج‏3، ص242.
  3. تهذيب اللغة، ج‏10، ص20؛ رک: أساس البلاغة، ص320.
  4. تاج العروس، ج‏13، ص590.
  5. فرهنگ ابجدي، ص823.
  1. شَبَكْتُ‏ أصابعي بعضها في بعض‏.

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله فرهنگ نامه زیارت، جواد محدثی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره بیست و یکم، زمستان ۱۳۹۳، ص۸۹ است.
كتاب العين، خليل بن احمد فراهيدى، نشر هجرت، قم، 1409ق.

تهذيب اللغة، محمد بن احمد ازهرى، دار احياء التراث العربي، بيروت، 1421ق.

أساس البلاغة، ‏محمود بن عمر زمخشرى، دار صادر، بيروت، 1979م.

فرهنگ ابجدى، فواد افرام بستانى، اسلامي، تهران، 1375ش.

تاج العروس من جواهر القاموس، محمد بن محمد مرتضى زبيدى، دار الفكر، بيروت، 1414.ق.

معجم مقاييس اللغة، احمد بن فارس، مكتب الاعلام الاسلامي،‌قم، 1404ق.