مضجع: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
(←‏پانوشت: اصلاح ارقام)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[آبان]]|روز=[[۳۰]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363  }}
{{در دست ویرایش|ماه=[[آبان]]|روز=[[۳۰]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363  }}


'''مَضْجَع'''،


==واژه‌شناسی==


== واژه‌شناسی ==




«مَضجع» به معناى قبر و آرامگاه است. «ضجع» يعنى خوابيدن به پهلو، و چون مرده را در قبر به پهلوى راست و رو به قبله قرار مى‌دهند، به آن مرده، «ضجيع» و به قبر و مرقدش «مضجع» گفته مى‌شود كه جمع آن «مضاجع» است. وقتى دربارۀ كسى مى‌گويند: «نَوّر اللهُ مضجَعه» يعنى خداوند، قبرش را پر از نور كند و نور به قبرش ببارد. بر روى سنگ قبر بعضى از علما هم «مضجع شريف...» مى‌نويسند.


«مَضجع» به معناى قبر و آرامگاه است. «ضجع» يعنى خوابيدن به پهلو، و چون مرده را در قبر به پهلوى راست و رو به قبله قرار مى‌دهند، به آن مرده، «ضجيع» و به قبر و مرقدش «مضجع» گفته مى‌شود كه جمع آن «مضاجع» است. وقتى دربارۀ كسى مى‌گويند: «نَوّر اللهُ مضجَعه» يعنى خداوند، قبرش را پر از نور كند و نور به قبرش ببارد. بر روى سنگ قبر بعضى از علما هم «مضجع شريف...» مى‌نويسند. در زيارت حضرت على (عليه السلام) كه آمده است:« السلام عليك و علي ضجيعَيك آدمَ و نوحٍ ... » اشاره است كه آن دو پيامبر در كنار قبر آن حضرت مدفونند و ضجيع به معناى مدفون و به خاك سپرده است.
<ref name=":0">فرهنگ نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۱، ص91.</ref>


<ref>فرهنگ نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۱، ص91.</ref>
== در روایات ==
مضجع در روایات بسیاری، به معنای جای خواب<ref>كافي، ج‏5، ص362 و ج‏4، ص449 ، ۴۵۱، ۴۵۷، ۴۵۸، ۴۶۱، ۵۳۰، ۵۳۹ و ج۱۵، ص۴۴۶؛ </ref> و گاهی به معنای مدفن<ref>نهج البلاغه، ص492. (حکمت۱۳۱)</ref> به کار رفته است. بر پایه روایتی، امام علی(ع)، حضرت محمد(ص) را در مضجع پیامبر، یعنی محل خوابش دفن کرد.<ref>الجعفريات، ص213.</ref> در برخی موارد، از قبر معصومان(ع)، با عنوان مضجع یاد شده است.<ref>الغارات، ج‏2، ص849.</ref> برای نمونه، [[امام باقر(ع)]]، از قبر امام حسین(ع)، با واژه مضجع یاد کرده‌اند.<ref>الهداية الكبرى، ص202.</ref> در [[زيارت امام على(ع)]]، پس از سلام به او، به [[حضرت آدم(ع)]] و [[حضرت نوح(ع)]]، به عنوان دو ضجیعِ وی سلام داده شده است.{{یادداشت|السلام عليك و علي ضجيعَيك آدمَ و نوحٍ.}}  این دو پيامبر، در كنار قبر او دفن شده<ref>فرحة الغري، ص49 (درباره ضجیع بودن حضرت نوح)؛ الغارات، ج‏2، ص853 (درباره ضجیع بودن هر دو پیامبر).</ref> و ضجيع در این جا، به معناى مدفون آمده است.<ref name=":0" />


==پانوشت==
==پانوشت==
خط ۲۰: خط ۲۴:
| پس از لینک = جواد محدثی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره بیست و یکم، زمستان ۱۳۹۳، ص۹۱
| پس از لینک = جواد محدثی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره بیست و یکم، زمستان ۱۳۹۳، ص۹۱
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/91
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/91
}}
}}الهداية الكبرى، حسين بن حمدان، بيروت، 1419ق.


كلينى، محمد بن يعقوب، دارالحدیث، قم، ‏1429ق.
قرب الإسناد، عبد الله بن جعفرحميرى، تحقیق و تصحیح مؤسسة آل البيت(ع)، مؤسسة آل البيت(ع)، ‏قم، 1413ق.
عبد الكريم بن احمد بن طاووس، فرحة الغري في تعيين قبر أمير المؤمنين عليّ بن أبي طالب(ع) في النجف، قم، بى تا.
الغارات، ابراهيم بن محمد بن سعيد بن هلال ثقفى، تحقیق و تصحیح جلال الدين‏ محدث، انجمن آثار ملى‏، تهران، 1395ق.
الجعفريات (الأشعثيات)، محمد بن محمد بن اشعث، مكتبة النينوى الحديثة، تهران، بى‌تا.
نهج البلاغة، محمد بن حسين شريف الرضي، صبحي صالح، هجرت، قم، 1414ق.
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]

نسخهٔ ‏۲۲ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۲:۵۷


مَضْجَع،

واژه‌شناسی

«مَضجع» به معناى قبر و آرامگاه است. «ضجع» يعنى خوابيدن به پهلو، و چون مرده را در قبر به پهلوى راست و رو به قبله قرار مى‌دهند، به آن مرده، «ضجيع» و به قبر و مرقدش «مضجع» گفته مى‌شود كه جمع آن «مضاجع» است. وقتى دربارۀ كسى مى‌گويند: «نَوّر اللهُ مضجَعه» يعنى خداوند، قبرش را پر از نور كند و نور به قبرش ببارد. بر روى سنگ قبر بعضى از علما هم «مضجع شريف...» مى‌نويسند.

[۱]

در روایات

مضجع در روایات بسیاری، به معنای جای خواب[۲] و گاهی به معنای مدفن[۳] به کار رفته است. بر پایه روایتی، امام علی(ع)، حضرت محمد(ص) را در مضجع پیامبر، یعنی محل خوابش دفن کرد.[۴] در برخی موارد، از قبر معصومان(ع)، با عنوان مضجع یاد شده است.[۵] برای نمونه، امام باقر(ع)، از قبر امام حسین(ع)، با واژه مضجع یاد کرده‌اند.[۶] در زيارت امام على(ع)، پس از سلام به او، به حضرت آدم(ع) و حضرت نوح(ع)، به عنوان دو ضجیعِ وی سلام داده شده است.[یادداشت ۱] این دو پيامبر، در كنار قبر او دفن شده[۷] و ضجيع در این جا، به معناى مدفون آمده است.[۱]

پانوشت

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ فرهنگ نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۱، ص91.
  2. كافي، ج‏5، ص362 و ج‏4، ص449 ، ۴۵۱، ۴۵۷، ۴۵۸، ۴۶۱، ۵۳۰، ۵۳۹ و ج۱۵، ص۴۴۶؛
  3. نهج البلاغه، ص492. (حکمت۱۳۱)
  4. الجعفريات، ص213.
  5. الغارات، ج‏2، ص849.
  6. الهداية الكبرى، ص202.
  7. فرحة الغري، ص49 (درباره ضجیع بودن حضرت نوح)؛ الغارات، ج‏2، ص853 (درباره ضجیع بودن هر دو پیامبر).
  1. السلام عليك و علي ضجيعَيك آدمَ و نوحٍ.

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله فرهنگ نامه زیارت، جواد محدثی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره بیست و یکم، زمستان ۱۳۹۳، ص۹۱ است.

الهداية الكبرى، حسين بن حمدان، بيروت، 1419ق.

كلينى، محمد بن يعقوب، دارالحدیث، قم، ‏1429ق.

قرب الإسناد، عبد الله بن جعفرحميرى، تحقیق و تصحیح مؤسسة آل البيت(ع)، مؤسسة آل البيت(ع)، ‏قم، 1413ق.

عبد الكريم بن احمد بن طاووس، فرحة الغري في تعيين قبر أمير المؤمنين عليّ بن أبي طالب(ع) في النجف، قم، بى تا.

الغارات، ابراهيم بن محمد بن سعيد بن هلال ثقفى، تحقیق و تصحیح جلال الدين‏ محدث، انجمن آثار ملى‏، تهران، 1395ق.

الجعفريات (الأشعثيات)، محمد بن محمد بن اشعث، مكتبة النينوى الحديثة، تهران، بى‌تا.

نهج البلاغة، محمد بن حسين شريف الرضي، صبحي صالح، هجرت، قم، 1414ق.