کوه عیر: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
| تصویر = جبل عیر.jpg
| مکان = در جنوب [[مدینه]] و در شرق [[وادی عقیق]] و منطقه [[ابیار علی]]، نزدیک مسجد شجره.
| نام‌های دیگر = عایر، عیر الوارد
}}
'''عَیر''' یا '''عایِر'''، کوهی است در جنوب [[مدینه]] و در شرق [[وادی عقیق]]، نزدیک مسجد شجره، که [[حضرت محمد(ص)]] آن را یکی از حدود حرم [[مدینه]] دانسته است.
==نام==
==نام==
واژه عَیر، به معنی خر چموش و وحشی است.<ref>قاموس المحیط،‌ ص 574.</ref> گفته شده این خر، از آنِ مویلع کافر بوده که مورد خشم خدا قرار گرفته و خدا بر قنات یا ملک او آتشی زده، آن را سوزانده است.<ref>الامکنه و المیاه و الجبال و الآثار'''،''' ج1، ص44؛ الاماکن و ما اتفق لفظه و افترق مسماه من الامکنه'''،''' ص169؛ معجم البلدان، ج4، ص172</ref><br />
واژه عَیر، به معنی خر چموش و وحشی است.<ref>قاموس المحیط،‌ ص 574.</ref> گفته شده این خر، از آنِ مویلع کافر بوده که مورد خشم خدا قرار گرفته و خدا بر قنات یا ملک او آتشی زده، آن را سوزانده است.<ref>الامکنه و المیاه و الجبال و الآثار'''،''' ج1، ص44؛ الاماکن و ما اتفق لفظه و افترق مسماه من الامکنه'''،''' ص169؛ معجم البلدان، ج4، ص172</ref> به گمانِ برخی، علت نامگذاری آن به عیر، شباهت پشت و کمر این کوه به پشت خر وحشی است.<ref>معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج۱، ص۳۴۱.</ref>
 
به کوه عیر، عایِر نیز گفته شده است.<ref>تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، ص۳۲۲ و ۳۳۹.</ref>
==مکان==
==مکان==
این کوه، در جنوب [[مدینه]] و در شرق [[وادی عقیق]]، نزدیک [[مسجد شجره (مدینه)|مسجد شجره]] است.<ref name=":0">معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۱، ص۳۵۵.</ref>
کوه عیر، در جنوب [[مدینه]] و در شرق [[وادی عقیق]] و منطقه [[آبار علی]]، نزدیک مسجد شجره است.<ref name=":0">معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۱، ص۳۵۵.</ref>


==‌ویژگی==
==‌ویژگی==
کوه عیر کوه بزرگی است، که طول آن پنج و نیم کیلومتر و عرض آن از یک و نیم تا سه و نیم کیلومتر و ارتفاع آن سیصد متر از سطح دریا است.<ref name=":0" />
کوه عیر کوه بزرگی است، که طول آن پنج و نیم کیلومتر و عرض آن از یک و نیم تا سه و نیم کیلومتر و ارتفاع آن سیصد متر از سطح دریا است.<ref name=":0" /> بخشی از این کوه، دارای آب فراوانی است.


==حدّ حرم مدینه==
==حدّ حرم مدینه==
این کوه، حدّ حرم مدینه است. بر پایه روایتی، [[حضرت محمد(ص)]] مدینه را حرمی میان دو کوه عیر و ثَوْر دانسته است.{{یادداشت|المَدِینَة حَرَمٌ مَا بَیْنَ عَیْرٍ إلى ثَوْر.}}<ref>دعائم الإسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام‏، ج1، ‌ص295؛ دلائل النبوه، ج7، ص227 ؛ مجمع البلدان، ج2، ص87</ref>
این کوه، حدّ حرم مدینه است. بر پایه روایتی، [[حضرت محمد(ص)]] مدینه را حرمی میان دو کوه عیر و ثَوْر دانسته است.{{یادداشت|المَدِینَة حَرَمٌ مَا بَیْنَ عَیْرٍ إلى ثَوْر.}}<ref>دعائم الإسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام‏، ج1، ‌ص295؛ دلائل النبوه، ج7، ص227 ؛ مجمع البلدان، ج2، ص87</ref>


== دو کوه به نام عیر ==
==دو کوه به نام عیر==
مردم حجاز دو کوه به نام عیر می‌شناسند؛ یکی عیر الصادر که بر روی کوه اول است
در جنوب و نزدیک کوه عیر، کوه دیگری است که آن نیز به نام عیر شناخته می‌شود. برای تشخیص دادن بین آن دو، به کوه اول، عیر الوارد و به کوه دیگر عیر الصادر گفته می‌شود.<ref>مراصد الاطلاع علی اسماع الامکنه و البقاع، ج۲، ص۹۷۴ ؛ فتح الباری، ج۱، ص۴۵۱ ؛ وفاء الوفا بأخبار دارالمصطفی، ج۱، ص۷۸؛ معالم المدینه المنورة بین العمارة و التاریخ، ج۱، ص۳۴۱.</ref>
و دیگری عیر الوارد (کوه اول) که نزدیک یکدیگر بوده‌اند (ابن عبد الحق، 1412ق، ج۲، ص۹۷۴ ؛ ابن حجر عسقلانی، 1415ق، ج۱، ص۴۵۱ ؛ سمهودی، علی،‌ 2006، ج۱، ص۷۸).


==پانوشت==
==پانوشت==
خط ۲۷: خط ۳۶:
*'''الاماکن و ما اتفق لفظه و افترق مسماه من الامکنه'''، محمد بن موسی '''حازمی'''، بی‌نا، بی جا، بی تا.
*'''الاماکن و ما اتفق لفظه و افترق مسماه من الامکنه'''، محمد بن موسی '''حازمی'''، بی‌نا، بی جا، بی تا.
*'''الامکنه و المیاه و الجبال و الآثار'''، نصر بن عبدالله اسکندری، مرکز الملک فیصل للبحوث و الدراسات الاسلامیه، ریاض،‌ ۱۴۲۵ق.
*'''الامکنه و المیاه و الجبال و الآثار'''، نصر بن عبدالله اسکندری، مرکز الملک فیصل للبحوث و الدراسات الاسلامیه، ریاض،‌ ۱۴۲۵ق.
*'''تاريخ معالم المدينة المنورة قديما و حديثا'''، احمد ياسين احمد خیاری، عامه، عربستان، 1419ق‏.
*'''الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین'''، محمدامین شنطیقی، مؤسسه علوم قرآن، بیروت.
*'''الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین'''، محمدامین شنطیقی، مؤسسه علوم قرآن، بیروت.
*'''دعائم الإسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام‏'''، قاضی نعمان، موسسة آل البیت، قم، ۱۳۸۵ش.
*'''دعائم الإسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام‏'''، قاضی نعمان، موسسة آل البیت، قم، ۱۳۸۵ش.
*'''دلائل النبوه'''، احمد بیهقی، دارالکتب العلمیه، بیروت،‌ ۱۴۰۵ق.
*'''دلائل النبوه'''، احمد بیهقی، دارالکتب العلمیه، بیروت،‌ ۱۴۰۵ق.
*'''فتح الباری'''، احمد بن حجر عسقلانی، دارالمکتب العلمیه، بیروت، ۱۴۲۴ق.
*'''قاموس المحیط'''،‌ مجدالدین فیروز آبادی، المیریه، مصر، ۱۴۰۲ق.
*'''قاموس المحیط'''،‌ مجدالدین فیروز آبادی، المیریه، مصر، ۱۴۰۲ق.
*'''مراصد الاطلاع علی اسماع الامکنه و البقاع'''، صفی الدین ابن عبد الحق بغدادی، دارالجیل، بیروت، ۱۴۱۲ق.
*'''المعالم الأثيرة فى السنة و السيرة'''، محمد محمد حسن شراب، دار الشاميه-دار القلم،  بيروت-دمشق، 1411ق.
*'''المعالم الأثيرة فى السنة و السيرة'''، محمد محمد حسن شراب، دار الشاميه-دار القلم،  بيروت-دمشق، 1411ق.
*'''معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، دار المکتبة الهلال، بیروت ۱۴۱۹ق.
*'''معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، دار المکتبة الهلال، بیروت ۱۴۱۹ق.
*'''معجم البلدان'''، یاقوت حموی، دار صادر، بیروت، ۱۹۹۵م.
*'''معجم البلدان'''، یاقوت حموی، دار صادر، بیروت، ۱۹۹۵م.
{{پایان}}<br />
{{پایان}}<br />

نسخهٔ ‏۲۵ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۳۹

کوه عیر
اطلاعات اوليه
مکان در جنوب مدینه و در شرق وادی عقیق و منطقه ابیار علی، نزدیک مسجد شجره.
نام‌های دیگر عایر، عیر الوارد

عَیر یا عایِر، کوهی است در جنوب مدینه و در شرق وادی عقیق، نزدیک مسجد شجره، که حضرت محمد(ص) آن را یکی از حدود حرم مدینه دانسته است.

نام

واژه عَیر، به معنی خر چموش و وحشی است.[۱] گفته شده این خر، از آنِ مویلع کافر بوده که مورد خشم خدا قرار گرفته و خدا بر قنات یا ملک او آتشی زده، آن را سوزانده است.[۲] به گمانِ برخی، علت نامگذاری آن به عیر، شباهت پشت و کمر این کوه به پشت خر وحشی است.[۳]

به کوه عیر، عایِر نیز گفته شده است.[۴]

مکان

کوه عیر، در جنوب مدینه و در شرق وادی عقیق و منطقه آبار علی، نزدیک مسجد شجره است.[۵]

‌ویژگی

کوه عیر کوه بزرگی است، که طول آن پنج و نیم کیلومتر و عرض آن از یک و نیم تا سه و نیم کیلومتر و ارتفاع آن سیصد متر از سطح دریا است.[۵] بخشی از این کوه، دارای آب فراوانی است.

حدّ حرم مدینه

این کوه، حدّ حرم مدینه است. بر پایه روایتی، حضرت محمد(ص) مدینه را حرمی میان دو کوه عیر و ثَوْر دانسته است.[یادداشت ۱][۶]

دو کوه به نام عیر

در جنوب و نزدیک کوه عیر، کوه دیگری است که آن نیز به نام عیر شناخته می‌شود. برای تشخیص دادن بین آن دو، به کوه اول، عیر الوارد و به کوه دیگر عیر الصادر گفته می‌شود.[۷]

پانوشت

  1. قاموس المحیط،‌ ص 574.
  2. الامکنه و المیاه و الجبال و الآثار، ج1، ص44؛ الاماکن و ما اتفق لفظه و افترق مسماه من الامکنه، ص169؛ معجم البلدان، ج4، ص172
  3. معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج۱، ص۳۴۱.
  4. تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، ص۳۲۲ و ۳۳۹.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۱، ص۳۵۵.
  6. دعائم الإسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام‏، ج1، ‌ص295؛ دلائل النبوه، ج7، ص227 ؛ مجمع البلدان، ج2، ص87
  7. مراصد الاطلاع علی اسماع الامکنه و البقاع، ج۲، ص۹۷۴ ؛ فتح الباری، ج۱، ص۴۵۱ ؛ وفاء الوفا بأخبار دارالمصطفی، ج۱، ص۷۸؛ معالم المدینه المنورة بین العمارة و التاریخ، ج۱، ص۳۴۱.
  1. المَدِینَة حَرَمٌ مَا بَیْنَ عَیْرٍ إلى ثَوْر.

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله بررسی جغرافیای طبیعی مدینه یحیی جهانگیری و علی اصغر کریم خانی، فصلنامه میقات حج، دوره ۲۶، ش۱۰۳، بهار ۱۳۹۷، ص۷۹–۱۰ است.
  • الاماکن و ما اتفق لفظه و افترق مسماه من الامکنه، محمد بن موسی حازمی، بی‌نا، بی جا، بی تا.
  • الامکنه و المیاه و الجبال و الآثار، نصر بن عبدالله اسکندری، مرکز الملک فیصل للبحوث و الدراسات الاسلامیه، ریاض،‌ ۱۴۲۵ق.
  • تاريخ معالم المدينة المنورة قديما و حديثا، احمد ياسين احمد خیاری، عامه، عربستان، 1419ق‏.
  • الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین، محمدامین شنطیقی، مؤسسه علوم قرآن، بیروت.
  • دعائم الإسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام‏، قاضی نعمان، موسسة آل البیت، قم، ۱۳۸۵ش.
  • دلائل النبوه، احمد بیهقی، دارالکتب العلمیه، بیروت،‌ ۱۴۰۵ق.
  • فتح الباری، احمد بن حجر عسقلانی، دارالمکتب العلمیه، بیروت، ۱۴۲۴ق.
  • قاموس المحیط،‌ مجدالدین فیروز آبادی، المیریه، مصر، ۱۴۰۲ق.
  • مراصد الاطلاع علی اسماع الامکنه و البقاع، صفی الدین ابن عبد الحق بغدادی، دارالجیل، بیروت، ۱۴۱۲ق.
  • المعالم الأثيرة فى السنة و السيرة، محمد محمد حسن شراب، دار الشاميه-دار القلم، بيروت-دمشق، 1411ق.
  • معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، دار المکتبة الهلال، بیروت ۱۴۱۹ق.
  • معجم البلدان، یاقوت حموی، دار صادر، بیروت، ۱۹۹۵م.