|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| ==علت نام‌گذاری== | | ==علت نام‌گذاری== |
| به گفته حرز الدین، مقام امام علی(ع) و قبر یمانی از آثار تاریخی مشهور در نجف اشرف است که در قدیم مقام امام علی(ع) به مقام الصفا و قبر یمانی در کنارش، معروف بود به مقبرة الصفا که به این دو مقام باهم صافی صفا اطلاق شد.<ref>تاریخ النجف الاشرف، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۳۳۷.</ref> | | به گفته حرز الدین، مقام امام علی(ع) و قبر یمانی از آثار تاریخی مشهور در نجف اشرف است که در قدیم مقام امام علی(ع) به مقام الصفا و قبر یمانی در کنارش، معروف بود به مقبرة الصفا که به این دو مقام باهم صافی صفا اطلاق شد.<ref>تاریخ النجف الاشرف، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۳۳۷.</ref> |
| | | ==موقعیت== |
| | این مرقد در غرب شهر نجف است.<ref>صافی صفا بین النجف و الیمن، ۱۴۴۱ق، ص۶۴.</ref> |
| | ==تاریخچه بنا== |
| | تاریخ بنای این مرقد به زمان امام علی(ع) می‌رسد.<ref>صافی صفا بین النجف و الیمن، ۱۴۴۱ق، ص۶۴.</ref> |
| ==موقعیت، بنا و علت نام‌گذاری== | | ==موقعیت، بنا و علت نام‌گذاری== |
| [[پرونده:القدم.jpg|250px|بندانگشتی|منطقه القدم در جنوب دمشق]]
| |
| قبر حضرت موسی(ع) در مسجدی معروف به مسجد القَدَم<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۲، ص۳۳۹.</ref> یا جامع القَدَم،<ref>معجم دمشق التاريخی، ج۲، ص۲۸۷.</ref> در منطقه القدم در جنوب شهر [[دمشق]]<ref>معجم دمشق التاريخی، ج۲،ص۱۸۷ و ۲۸۷.</ref> نزدیک منطقه رَبْوَه واقع است. این قریه در فاصله چهار کیلومتری نزدیک دامنه کوه قاسیون می‌باشد.<ref>اماکن زیارتی سیاحتی سوریه، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۸-۱۵۹.</ref>
| |
| مسجد القدیم<ref>معجم البلدان، ج۲، ص۴۶۵.</ref> و مسجد الاقدام<ref>تذكرة بالإخبار عن اتّفاقات الأسفار، ج۱، ص۲۲۰.</ref> از نام‌های دیگر این مسجد است. دلیل نام‌گذاری آن، بخاطر جای پاهایی است که بر روی سنگی دیده شده<ref>كتاب المزار، ج۱، ص۱۰۶.</ref> و گفته شده که جای قدم‌های حضرت موسی(ع) است. در این مسجد یک چهار دیواری کوچکی است که بر آن نوشته‌ای از بعضی صالحین درباره انتساب این قبر به حضرت موسی(ع) وجود دارد.<ref>رحلة ابن‌بطوطة، ج۱، ص۳۲۵.</ref> گفته شده که در این مسجد [[حضرت خضر]] نیز [[نماز]] گزارده است.<ref>اماکن زیارتی سیاحتی سوریه، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۸-۱۵۹.</ref>
| |
| [[پرونده:جبل قاسیون.jpg|250px|بندانگشتی|جبل قاسیون]]
| |
| مسجد مذکور در ١٠44ق به وسیله [[سلطان سلیمان عثمانی]] و احمد پاشا تجدید بنا شد. مقبره نیز توسط شیخ صالح البرکه ساخته شد. بنای کنونی آن، متعلق به دوره عثمانی است.<ref>اماکن زیارتی سیاحتی سوریه، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۸-۱۵۹.</ref>
| |
|
| |
|
| ==مدفون در مزار== | | ==مدفون در مزار== |
| در اين مکان به روایتی قبر [[حضرت موسی (علیه‌السّلام)|حضرت موسی(ع)]] قرار دارد. طبق نوشته‌ای بر روی دیوار مسجد، بعضی از صالحان، [[پیامبر اسلام(ص)]] را در خواب دیده‌اند که فرمود این‌جا قبر برادرم موسی(ع) است. ابن بطوطة،<ref>رحلة ابن‌بطوطة، ج۱، ص۳۲۵.</ref> ابن عساکر،<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج۲، ص۳۳۹.</ref> یاقوت حموی،<ref>معجم البلدان، ج۲، ص۴۶۵.</ref> نویری<ref>نهايه الارب في فنون الادب، ج۳۲، ص۲۹۶.</ref> و ابن منظور<ref>مختصر تاریخ دمشق، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۲۸۲.</ref> در کتاب‌هایشان این قبر را بر اساس گفته‌ها، به حضرت موسی(ع) منتسب کرده‌اند. گرچه سید مهدی قزوینی در کتاب المزار از قول هروی مورخ نقل می‌کند که انتساب این قبر در [[دمشق]] به حضرت موسی(ع) صحیح نیست.<ref>كتاب المزار، ص۱۰۶.</ref>
| |
|
| |
| ابن جبیر اندلسی در تذكرة بالإخبار عن اتّفاقات الأسفار ذکر می‌کند که احتمال دارد شخص مدفون در این مسجد حَنة مادر [[حضرت مریم(ع)]]، دختر عمران باشد. گرچه احتمال انتساب به حضرت موسی(ع) را نیز رد نمی‌کند.<ref> تذكرة بالإخبار عن اتّفاقات الأسفار، ص۲۲۰.</ref> نعیمی نویسنده کتاب الدارس، نیز احتمال انتساب این قبر به مادر حضرت مریم(ع) را محتمل می‌داند ولی از قول ابن شداد نقل می‌کند که شخص مدفون، مادر مریم، دختر عمران نیست.<ref>الدارس في تاريخ المدارس، ج۲، ص۳۳۸.</ref>
| |
|
| |
|
| ابوالحسن هروی جهانگرد و مورخ قرن ششم قمری در کتاب‌اش الاشارات الی معرفة الزیارات ذکر می‌کند که در این مکان، قبر مادر مریم است که دختر عمران نیست،<ref>الإشارات إلى معرفة الزيارات، ج۱، ص۲۰.</ref> همچنان که این قبر را متعلق به حضرت موسی(ع) نیز نمی‌داند و نقل می‌کند که معلوم نیست این قبر برای چه کسی است.<ref>الإشارات إلى معرفة الزيارات، ج۱، ص۲۱.</ref>
| |
|
| |
|
| ===علت معلوم نبودن===
| |
| بر طبق برخی از [[روایت|روایات]]، [[حضرت موسی(ع)]] از مکانی می‌گذشت که شخصی را دید که قبری می‌کَند. به او در کندن [[قبر]] کمک کرد و داخل قبر خوابید تا اندازه سنگ لَحَد مشخص شود که در همین زمان، پرده از جلوی چشمان حضرت موسی(ع) کنار رفت و جایگاه‌اش در [[بهشت]] را دید و از خدا خواست که او را پیش خود ببرد. خداوند نیز حرف او را شنید و حضرت موسی(ع) همان‌جا دفن شد؛ لذا کسی از مکان [[دفن]] او اطلاعی ندارد.<ref>سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار، ج۷، ص۱۹۹.</ref>
| |
| ==مزار‌های دیگر==
| |
| [[حضرت محمد(ص)]] در جواب سوال شخصی که محل دفن [[حضرت موسی(ع)]] را پرسید، ذکر کردند که محل دفن بر سر راه بزرگ و نزدیک تپه سرخ می‌باشد.<ref>بحارالانوار، ج۳، ص۳۶۳؛ الامالی، ص۳۰۴.</ref> به همین دلیل مکان‌های مختلفی به‌عنوان مکان‌های احتمالی در نظر گرفته شد که بدین شرح است:
| |
| {{ستون-شروع|۲}}
| |
| * بیابان [[تیه]] در شبه‌جزیره سینا معروف به صحرای [[بنی اسرائیل]]<ref>سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار، ج۷، ص۱۹۹.</ref>
| |
| * سرزمین موآب معروف به ادوم یا جلعاد در کشور [[اردن]]<ref>احسن القصص، ۱۳۹۱ش، ج۱، ص۲۲۳؛ نظم الدرر في تناسب الايات والسور، ج۶، ص۹۳.</ref>
| |
| * [[کوه طور]] در شمال‌شرقی [[مصر]]<ref>بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۳، ص۲۵۱-۲۵۲.</ref>
| |
| * صحرای [[اریحا]] در کرانه غربی رود اردن در منطقه‌ای به نام بریةالقدس<ref>الأعلاق الخطيرة في ذكر أمراء الشام والجزيرة، ج۱، ص۱۱۰.</ref>
| |
| * منطق [[شام]] یا دمشق امروزی<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج۲، ص۳۳۹.</ref>
| |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
| ==پانویس== | | ==پانویس== |
| خط ۳۲: |
خط ۱۶: |
| {{منابع}} | | {{منابع}} |
| * '''تاریخ النجف الاشرف'''، الشیخ محمدحسین حرز الدین، تحقیق: عبدالرزاق حرز الدین، تهران، ط۱، ۱۳۸۵ق. | | * '''تاریخ النجف الاشرف'''، الشیخ محمدحسین حرز الدین، تحقیق: عبدالرزاق حرز الدین، تهران، ط۱، ۱۳۸۵ق. |
| | * '''صافی صفا بین النجف و الیمن'''، فاروق محسن الوالعبرة، العتبة العلویة المقدسة، النجف، ۱۴۴۱ق. |
|
| |
|
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
