حرم حضرت زینب (دمشق): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
| زیارت کنندگان = | | زیارت کنندگان = | ||
| بازدیدکنندگان = | | بازدیدکنندگان = | ||
| زمان پایه‌گذاری = | | زمان پایه‌گذاری = حداقل از قرن ششم ه.ق. | ||
| بنیانگذار = | | بنیانگذار = | ||
| رویدادها = | | رویدادها = | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
| عرض جغرافیایی = | | عرض جغرافیایی = | ||
| طول جغرافیایی = | | طول جغرافیایی = | ||
}}'''حرم حضرت زینب'''(س) زیارتگاهی است در شهر [[دمشق]] در کشور [[سوریه]] و مشهور است که قبر حضرت [[زینب کبری(س)]] فرزند | }}'''حرم حضرت زینب'''(س) زیارتگاهی است در شهر [[دمشق]] در کشور [[سوریه]] و مشهور است که قبر حضرت [[زینب کبری(س)]]، فرزند [[امام علی]](ع) و [[فاطمه زهرا]] و خواهر [[امام حسن مجتبی|امام حسن]] و [[امام حسین (ع)|حسین]] در آن قرار دارد. این زیارتگاه قدمت زیادی دارد و دست کم از قرن ششم هجری قمری وجود داشته است اما در منابع تاریخی محل دفن [[زینب صغری]] (ام کلثوم) دانسته شده است. اما در سده‌های اخیر به عنوان محل دفن زینب کبری شهرت یافته است. | ||
این زیارتگاه بسیار مورد توجه بوده و در طول تاریخ بارها بازسازی شده است. ایرانیان نیز در بازسازی و اهدای هدایایی به این زیارتگاه نقش داشته اند. | این زیارتگاه بسیار مورد توجه بوده و در طول تاریخ بارها بازسازی شده است. ایرانیان نیز در بازسازی و اهدای هدایایی به این زیارتگاه نقش داشته اند. | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
مزاری که به حرم حضرت زینب شهرت دارد، در [[سوریه]] در شهرکی به نام السیده زینب واقع شده است که در اصل روستایی به نام راویه بود. بعدا این روستا به قبر الست مشهور شد و مدتی است السیده زینب نامیده می‌شود. این شهرک را ایرانی‌ها زینبیه می‌خوانند. | مزاری که به حرم حضرت زینب شهرت دارد، در [[سوریه]] در شهرکی به نام السیده زینب واقع شده است که در اصل روستایی به نام راویه بود. بعدا این روستا به قبر الست مشهور شد و مدتی است السیده زینب نامیده می‌شود. این شهرک را ایرانی‌ها زینبیه می‌خوانند. | ||
====گزارش‌ها درباره درگذشت حضرت زینب در دمشق==== | ====گزارش‌ها درباره درگذشت حضرت زینب در دمشق==== | ||
ابوبکر موصلی از صوفیان دمشق در قرن هشتم هجری قمری، نخستین فردی است که از | ابوبکر موصلی از صوفیان دمشق در قرن هشتم هجری قمری، نخستین فردی است که از وفات حضرت زینب در غوطه [[دمشق]] در روستای راویه خبر داده است.<ref>مرقد العقیله زینب، ص ۶۷</ref> داستان مسافرت حضرت زینب با همسرش عبدالله بن جعفر طیار که در برخی منابع متاخر ذکر شده نیز مبنایی در منابع تاریخی معتبر ندارد و مورد نقد قرار گرفته است.<ref>اعیان الشیعه، ج۷ ص ۱۴۰-۱۴۱</ref> | ||
==== مزار ام کلثوم یا زینب کبری؟ ==== | ==== مزار ام کلثوم یا زینب کبری؟ ==== | ||
در منابع تاریخی مختلف از قرن ششم به بعد، به این زیارتگاه اشاره کرده‌اند اما آن را قبر ام کلثوم دانسته اند. <ref>تاریخ مدینه دمشق، ج۲، ص ۳۰۹؛ الاشارات الی معرفه الزیارات، ص ۱۲؛ معجم البلدان،ج۳، ص ۲۰</ref> ابن عساکر (در قرن ششم) به مسجدی که در مکان قبر ساخته شده بود اشاره کرده است.<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج۲، ص ۳۰۹</ref> به گزارش ابن جبیر و ابن بطوطه بر روی این قبر (که اهالی آن را قبر ام کلثوم می‌دانند)مسجد بزرگی ساخته شده بود و بیرون از آن خانه‌هایی وجود داشت و اوقافی داشت. <ref>رحله ابن جبیر، ص ۲۱۸؛ رحله ابن بطوطه ص ۷۵</ref> | در منابع تاریخی مختلف از قرن ششم به بعد، به این زیارتگاه اشاره کرده‌اند اما آن را قبر ام کلثوم دانسته اند.<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج۲، ص ۳۰۹؛ الاشارات الی معرفه الزیارات، ص ۱۲؛ معجم البلدان،ج۳، ص ۲۰</ref> ابن عساکر (در قرن ششم) به مسجدی که در مکان قبر ساخته شده بود اشاره کرده است.<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج۲، ص ۳۰۹</ref> به گزارش ابن جبیر و ابن بطوطه بر روی این قبر (که اهالی آن را قبر ام کلثوم می‌دانند) مسجد بزرگی ساخته شده بود و بیرون از آن خانه‌هایی وجود داشت و اوقافی داشت. <ref>رحله ابن جبیر، ص ۲۱۸؛ رحله ابن بطوطه ص ۷۵</ref> | ||
همچنین وجود سنگ نوشته کهنی بر این قبر که از قرن پنجم | همچنین وجود سنگ نوشته کهنی بر این قبر که از قرن پنجم یا ششم باقی مانده و تصویر آن در سفرنامه علی خان امین الدوله منتشر شده است، این گزارش‌ها را تایید می‌کند. بر روی این سنگ نوشته حک شده که این قبر از آن زینب الصغری مکنا به ام کلثوم دختر علی بن ابی طالب و فاطمه البتول است.<ref>سفرنامه امین الدوله، ص ۳۴۱ و ۳۴۷</ref> [[ام کلثوم]] دختر دوم امام علی از فاطمه زهرا است که بنابر برخی روایات در کربلا هم حضور داشته است. | ||
با این حال بسیاری از علمای شیعه این مکان را به عنوان حرم حضرت زینب (س) | با این حال بسیاری از علمای شیعه این مکان را به عنوان حرم حضرت زینب (س) پذیرفته‌اند<ref>مرقد العقیله زینب، ص ۱۸۳</ref> و در وقفنامه‌ای برای این مزار که از سال ۷۶۸ در دست است، از صاحب مزار با نام «زینب کبری» یاد شده و بدین ترتیب گویا این انتساب از قرن هشتم وجود داشته است.<ref>مرقد العقیقه زینب، ص ۱۴۵-۱۵۰</ref> | ||
== تاریخچه بنا == | == تاریخچه بنا == | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
گزارش‌هایی از بازسازی‌های متعدد این بنا از قرن هشتم به بعد در دسترس است که فهرستی از آن به شرح زیر است<ref>گزارش مفصل ساخت و سازها در حرم حضرت زینب را در کتاب [https://wikihaj.com/images/1/17/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%D9%88_%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت از صفحه ۲۲۳ تا ۲۳۰] ببینید. </ref>: | گزارش‌هایی از بازسازی‌های متعدد این بنا از قرن هشتم به بعد در دسترس است که فهرستی از آن به شرح زیر است<ref>گزارش مفصل ساخت و سازها در حرم حضرت زینب را در کتاب [https://wikihaj.com/images/1/17/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%D9%88_%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت از صفحه ۲۲۳ تا ۲۳۰] ببینید. </ref>: | ||
* ساختمان مزار در سال ۷۶۸ق | * ساختمان مزار در سال ۷۶۸ق.<ref>مرقد العقیله زینب، ص ۱۴۶</ref> | ||
* بازسازی در سال | * بازسازی در سال ۱۱۶۵ق.<ref>حوادث دمشق الیومیة، ص ۱۶۹</ref> | ||
* توسعه بنا در | * توسعه بنا در ۱۲۵۶ق.<ref>تاریخ البناء فی مقام السیدة زینب علیها السلام، ص۱۳۷.</ref> | ||
* تعمیر سقف که به دلیل بارش باران فروریخته بود در سال ۱۲۸۷ق. (۱۸۷۰میلادی).<ref>تاریخ البناء‌فی مقام السیدة زینب علیها السلام ص۱۴۱.</ref> | * تعمیر سقف که به دلیل بارش باران فروریخته بود در سال ۱۲۸۷ق. (۱۸۷۰میلادی).<ref>تاریخ البناء‌فی مقام السیدة زینب علیها السلام ص۱۴۱.</ref> | ||
* ساخت نمای سنگی ورودی غربی در سال | * ساخت نمای سنگی ورودی غربی در سال ۱۳۵۴ق. | ||
* تهیه نقشه توسعه بنای حرم در | * تهیه نقشه توسعه بنای حرم در ۱۳۷۰ق.<ref>مرقد العقیقه زینب، ص ۲۳۲</ref> | ||
* اهدای ضریح نقره‌ای در ۱۳۷۰ق. از سوی محمد علی حبیب.<ref>مرقد العقیقه زینب، ص ۲۳۰</ref> | * اهدای ضریح نقره‌ای در ۱۳۷۰ق. از سوی محمد علی حبیب.<ref>مرقد العقیقه زینب، ص ۲۳۰</ref> | ||
* اهدای صندوقچه خاتم‌کاری شده به دست محمد صنیع خاتم، از سوی تاجران ایرانی | * اهدای صندوقچه خاتم‌کاری شده به دست محمد صنیع خاتم، از سوی تاجران ایرانی ۱۳۷۳ق.<ref>مرقد العقیقه زینب، ص ۲۳۱</ref> | ||
* اتمام مرحله اول توسعه حرم با کمک مهدی بهبهانی تاجر ایرانی در۱۳۷۴ق. | * اتمام مرحله اول توسعه حرم با کمک مهدی بهبهانی تاجر ایرانی در۱۳۷۴ق. | ||
* اهدای درِ طلاکوب ورودی غربی از سوی تاجران ایرانی در سال | * اهدای درِ طلاکوب ورودی غربی از سوی تاجران ایرانی در سال ۱۳۸۰ق.<ref>مرقد العقیقه زینب، ص۲۳۱</ref> | ||
* اهدای ضریح نقره‌ای طلاکوب و میناکاری شده به دست هنرمندان اصفهانی در سال | * اهدای ضریح نقره‌ای طلاکوب و میناکاری شده به دست هنرمندان اصفهانی در سال ۱۴۱۲ق. | ||
== توصیف بنای زیارتگاه == | == توصیف بنای زیارتگاه == | ||