پژوهشکده حج و زیارت: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
پژوهشکده حج و زیارت از زمان تأسیس تاکنون توانسته است فعالیت‌های فراوانی در راستای موضوع حج و زیارت انجام دهد که بخشی از آن عبارت است از:<ref>[https://hzrc.ac.ir/content/153/%d9%be%da%98%d9%88%d9%87%d8%b4%da%a9%d8%af%d9%87-%d8%ad%d8%ac-%d9%88-%d8%b2%d9%8a%d8%a7%d8%b1%d8%aa-%d8%af%d8%b1-%d9%8a%da%a9-%d9%86%da%af%d8%a7%d9%87#%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%D9%81 «پژوهشکده حج و زيارت در يک نگاه»]، سایت پژوهشکده حج زیارت.</ref> | پژوهشکده حج و زیارت از زمان تأسیس تاکنون توانسته است فعالیت‌های فراوانی در راستای موضوع حج و زیارت انجام دهد که بخشی از آن عبارت است از:<ref>[https://hzrc.ac.ir/content/153/%d9%be%da%98%d9%88%d9%87%d8%b4%da%a9%d8%af%d9%87-%d8%ad%d8%ac-%d9%88-%d8%b2%d9%8a%d8%a7%d8%b1%d8%aa-%d8%af%d8%b1-%d9%8a%da%a9-%d9%86%da%af%d8%a7%d9%87#%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%D9%81 «پژوهشکده حج و زيارت در يک نگاه»]، سایت پژوهشکده حج زیارت.</ref> | ||
=== کتابخانه تخصصی === | === کتابخانه تخصصی === | ||
کتابخانه تخصصی یکی از فعال‌ترین کتابخانه‌های کشور در موضوع [[حج]] و [[زیارت]] است. تعداد کتاب‌های موجود در این کتابخانه تا بهار ۱۳۹۹ش، بیش از ۲۷۰۰۰ عنوان بوده است.[ | کتابخانه تخصصی یکی از فعال‌ترین کتابخانه‌های کشور در موضوع [[حج]] و [[زیارت]] است. تعداد کتاب‌های موجود در این کتابخانه تا بهار ۱۳۹۹ش، بیش از ۲۷۰۰۰ عنوان بوده است.<ref>[http://lib.hzrc.ac.ir/faces/home.jspx «کتابخانه تخصصی حج و زیارت».]</ref> | ||
[[پرونده:دانشنامه حج و حرمین.jpg|File.png|270px|thumb|left|دانشنامه حج و حرمین شریفین]] | [[پرونده:دانشنامه حج و حرمین.jpg|File.png|270px|thumb|left|دانشنامه حج و حرمین شریفین]] | ||
=== موزه حج و زیارت === | === موزه حج و زیارت === | ||
نسخهٔ ۲۸ ژانویهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۴۵
پژوهشکده حج و زیارت یا مرکز تحقیقات حج یکی از زیر مجموعه‌های حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت است. شعبه مرکزی این پژوهشکده در شهر قم قرار گرفته و به پژوهش در موضوعات تاریخ، اخلاق، کلام، فقه و مطالعات اجتماعی با رویکرد حج و زیارت می‌پردازد. پژوهشکده حج و زیارت از سال ۱۳۷۰ش آغاز به کار کرد و در سال ۱۳۸۹ش به پژوهشکده تبدیل شد.
پژوهشکده حج تنها مرکز تخصصی مطالعات حج و زیارت در کشور ایران بوده و تاکنون بیش از هزار عنوان کتاب منتشر کرده است. انتشار مجله تخصصی با موضوع حج و زیارت، رونمایی از دانشنامه حج و زیارت، تأسیس ویکی حج (دانشنامه مجازی حج و زیارت)، راه‌اندازی کتابخانه تخصصی و راه‌اندازی مرکز اسناد و موزه حج با نگهداری از ۴۴۱۲ عنوان سند از دیگر فعالیت‌های این پژوهشکده به‌شمار می‌رود.
پیشینه
پژوهشکده حج و زیارت در سال ۱۳۷۰ش و با نام «مرکز تحقیقات حج» فعالیت خود را تحت نظارت حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت آغاز کرد.[۱] مرکز تحقیقات حج در مدت ۱۹ سال فعالیت، بیش از ۸۰۰ اثر در موضوعات مرتبط با موضوع حج و زیارت عرضه کرده است.[۲] این مرکز در ۲۱ اسفند ۱۳۸۹ش با کسب مجوز از شورای گسترش و برنامه‌ریزی آموزش عالی کشور به پژوهشکده حج و زیارت ارتقا یافت.[۳]
اهداف و وظایف
مسئولان و مؤسسان پژوهشکده حج و زیارت، با توجه به اهمیت مسئله حج و جایگاه ویژه آن در بین مسلمانان، اهداف و وظایفی را برای این پژوهشکده تعیین کرده‌اند:[۴]
- توسعه و ارتقای کیفیت آموزش و پژوهش در ابعاد عبادی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و بین‌المللی حج
- همکاری پژوهشی با مؤسسات آموزشی و پژوهشی کشور و فراهم آوردن امکانات لازم و متناسب با فعالیت‌های پژوهشی
- گسترش و توسعه مطالعات بین مذاهب اسلامی به منظور دستیابی به وحدت امت اسلامی
- تقویت فرهنگ و بنیه‌های فکری گردشگری دینی
- برگزاری نشست‌ها و همایش‌های علمی ـ تخصصی، ملی و بین‌المللی
ساختار
این پژوهشکده از پنج گروه و هشت واحد علمی ـ پژوهشی تشکیل شده است:[۵]
- تاریخ و سیره
- اخلاق و اسرار
- مطالعات سیاسی-اجتماعی
- کلام و معارف
- فقه و حقوق
- واحد ترجمه
- واحد احیای میراث و نسخ خطی
- واحد بقیع پژوهی
- واحد مطالعات راهبردی
- واحد فضای مجازی
- واحد ادبیات و هنر
- واحد کتابخانه، آرشیو، اسناد و موزه
- دفتر پژوهشکده حج و زیارت در خراسان رضوی
فعالیت‌ها
پژوهشکده حج و زیارت از زمان تأسیس تاکنون توانسته است فعالیت‌های فراوانی در راستای موضوع حج و زیارت انجام دهد که بخشی از آن عبارت است از:[۶]
کتابخانه تخصصی
کتابخانه تخصصی یکی از فعال‌ترین کتابخانه‌های کشور در موضوع حج و زیارت است. تعداد کتاب‌های موجود در این کتابخانه تا بهار ۱۳۹۹ش، بیش از ۲۷۰۰۰ عنوان بوده است.[۷]
موزه حج و زیارت
موزه آثار هنری و فرهنگی از دیگر فعالیت‌های این پژوهشکده است که در آن قرآن‌های نفیس و کتب خطی متعلق به خطاطان ایرانی و غیر ایرانی و هدایای کشورهای اسلامی به مسئولان جمهوری اسلامی ایران خصوصا رهبر انقلاب اسلامی اشاره کرد.
ویکی حج
دانشنامه مجازی ویکی حج (wikihaj.com) در سال ۱۳۹۶ش و با هدف بهره‌گیری از ابزارهای روزآمد ارتباطی به منظور گسترش عمومی معارف مرتبط به حج و زیارت و دسترس‌پذیری بیشتر تولیدات علمی پژوهشکده حج و زیارت راه‌اندازی شد.
کتابشناسی آثار پژوهشی مرتبط
در قالب پروژه «کتابشناسی حج و زیارت» تمامی کتب و منشورات مرتبط با موضوع حج و زیارت جمع‌آوری و نمایه‌زنی گردیده است . پروژه «آیینه آثار» نیز به کتابشناسی آثار منتشره در حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت از زمان تأسیس مرکز تحقیقات حج تاکنون می‌پردازد.
برگزاری همایش‌ها و نشست‌های تخصصی
از جمله وظایف و مأموریت‌های پژوهشکده، ساماندهی همایش‌ها و نشست‌های تخصصی مرتبط با موضوع حج و زیارت بوده است که تاکنون همایش‌هایی همچون «همایش جهانی بقیع؛ مدفن امامان و اصحاب»،[۸] «همایش حج و جهانی‌شدن»،[۹] «همایش حج و اقتصاد»[۱۰] و «همایش مسعای قلم»[۱۱] از جمله آنهاست.
نشست‌های تخصصی با موضوعاتی همچون حج و دیپلماسی عمومی، مقایسه میان وهابیت و سلفی‌گری، آینده‌پژوهشی حج و حج و ظرفیت‌های فرهنگی نیز تاکنون به‌همت این پژوهشکده برگزار شده است.
محصولات
پژوهشکده حج و زیارت تا پاییز سال 1402ش در موضوعاتی همچون فلسفه و اسرار، اخلاق و آداب، تاریخ و جغرافیای اماکن زیارتی، پژوهش‌های قرآنی و حدیثی، احکام و مناسک، سفرنامه‌ها و خاطرات، مطالعات سیاسی- اجتماعی، گزارش‌های حج‌گزاری ایرانیان و آثاری در زمینه دفاع از اعتقادات مذهب تشیع و پاسخ به«شبهات منتشره» برضد شیعه و وهابیت‌شناسی، حدود 1200 عنوان کتاب ( حدود 1300 جلد) و 250 شماره نشریه منتشر کرده است.[۱۲]
پروژه «کتابشناسی حج و زیارت» به‌منظور جمع‌آوری و نمایه‌زنی تمامی کتب و منشورات مرتبط با موضوع حج و زیارت و تبدیل آثار مکتوب به نرم‌افزارهای رایانه‌ای همچون «کتابخانه جامع حج۳»[۱۳] از دیگر آثار و فعالیت‌های این مرکز به‌شمار می‌رود.
سایر آثار
- «فصلنامه میقات حج»،
- «دو فصلنامه میقات الحج»،
- «فصلنامه فرهنگ زیارت»،
- «دانشنامه حج و حرمین شریفین»،
- «مجموعه آثار فاجعه منا»،
- «مجموعه آثار حج خونین»،
- «موسوعه رد شبهات»
- «گاهنامه بینش»
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ «آینه آثار (معرفی آثار منتشر شده در پژوهشکده حج و زیارت)»، مقدمه.
- ↑ «آینه آثار (معرفی آثار منتشر شده در پژوهشکده حج و زیارت)»، مقدمه.
- ↑ «آینه آثار (معرفی آثار منتشر شده در پژوهشکده حج و زیارت)»، مقدمه.
- ↑ «پژوهشکده حج و زيارت در يک نگاه»، سایت پژوهشکده حج زیارت.
- ↑ «پژوهشکده حج و زيارت در يک نگاه»، سایت پژوهشکده حج زیارت.
- ↑ «پژوهشکده حج و زيارت در يک نگاه»، سایت پژوهشکده حج زیارت.
- ↑ «کتابخانه تخصصی حج و زیارت».
- ↑ «همایش جهانی بقیع؛ مدفن امامان و اصحاب»، سایت حوزه نمایندگی ولی‌فقیه در امور حج و زیارت.
- ↑ «همایش حج و جهانی‌شدن»، خبرگزاری مهر.
- ↑ «همایش حج و اقتصاد»، مشرق نیوز.
- ↑ «دومین همایش مسعای قلم»، سایت حوزه نمایندگی ولی‌فقیه در امور حج و زیارت.
- ↑ «پژوهشکده حج و زيارت در يک نگاه»، سایت پژوهشکده حج زیارت.
- ↑ «کتابخانه جامع حج۳»، سایت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
منابع
- آینه آثار (معرفی آثار منتشر شده در پژوهشکده حج و زیارت): اباذر نصر اصفهانی، به کوشش حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، ۱۴۰۲ش.
- «پژوهشکده حج و زيارت در يک نگاه»، سایت پژوهشکده حج زیارت، تاریخ بازدید: ۲۲ دی ۱۴۰۳ش.
- «کتابخانه جامع حج۳»، سایت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، تاریخ بازدید: ۲۲ دی ۱۴۰۳ش.
- «همایش جهانی بقیع؛ مدفن امامان و اصحاب»، سایت حوزه نمایندگی ولی‌فقیه در امور حج و زیارت، تاریخ انتشار: ۳۰ فروردین ۱۴۰۳ش، تاریخ بازدید: ۹ بهمن ۱۴۰۳ش.
- «همایش حج و جهانی‌شدن»، خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار: ۲۸ بهمن ۱۳۸۹ش، تاریخ بازدید: ۹ بهمن ۱۴۰۳ش.
- «همایش حج و اقتصاد»، مشرق نیوز، تاریخ انتشار: ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۱ش، تاریخ بازدید: ۹ بهمن ۱۴۰۳ش.