پرش به محتوا

مسجد فتح (مدینه): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌ترتفاوت با ویرایش جدیدتر ←
دیداری
Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
Automoderated users، دیوان‌سالاران، checkuser، csmoderator، developer، Moderators، مدیران
۱۰٬۴۶۳ ویرایش‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
Automoderated users، دیوان‌سالاران، checkuser، csmoderator، developer، Moderators، مدیران
۱۰٬۴۶۳ ویرایش‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۹: خط ۲۹:
| طول جغرافیایی = 39.595598
| طول جغرافیایی = 39.595598
| توضیح نقشه =  
| توضیح نقشه =  
}}'''مسجد فتح''' از مساجد کهن [[مدینه]] [[پیامبر(ص)]] خیمه فرماندهی [[غزوه خندق|غزوه احزاب]] را در بخشی از [[کوه سلع]] که مکان همین مسجد در شمال غربی [[مسجدالنبی]] است قرار داده بود و در این مکان نماز می‌خواند. مسجد از قرن نخست قمری وجود داشته و تا قرن دوم وسوم قمری نیز مکان دعا خواندن پیامبر علیه لشکر احزاب در صحن مسجد با استوانه‌ای مشخص بوده است.   
}}'''مسجد فتح''' از مساجد کهن [[مدینه]] است. [[پیامبر(ص)]] خیمه فرماندهی [[غزوه خندق|غزوه احزاب]] را در بخشی از [[کوه سلع]] که مکان همین مسجد در شمال غربی [[مسجدالنبی]] است قرار داده بود و در این مکان نماز می‌خواند. مسجد از قرن نخست قمری وجود داشته و تا قرن دوم وسوم قمری نیز مکان دعا خواندن پیامبر علیه لشکر احزاب در صحن مسجد با استوانه‌ای مشخص بوده است.   
== مکان ==
== مکان ==
'''مسجد فَتح''' بر روی تکه‌ای از حاشیه غربی [[کوه سلع]] قرار دارد<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=138 مساجد الاثریه، ص138.]</ref>، فتح نام منطقه بزرگی است که مجموعه [[مساجد فتح]] در آن قرار گرفته است. مشهورترین این مسجد‌ها که در بالاترین بخش حاشیه کوه قرار دارد، مسجد فتح است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=199 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص199.]</ref>
'''مسجد فَتح''' بر روی تکه‌ای از حاشیه غربی [[کوه سلع]] قرار دارد<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=138 مساجد الاثریه، ص138.]</ref>، فتح نام منطقه بزرگی است که مجموعه [[مساجد فتح]] در آن قرار گرفته است. مشهورترین این مسجد‌ها که در بالاترین بخش حاشیه کوه قرار دارد، مسجد فتح است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=199 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص199.]</ref>
خط ۴۴: خط ۴۴:


== تاریخچه بنا ==
== تاریخچه بنا ==
بنای اولیه مسجد توسط عمربن عبدالعزیز (حکومت بر مدینه بین سال‌های 87-93قمری) ساخته شد و یک رواق با سه ستون داشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=139 مساجد الاثریه، ص139.]</ref> ساختمان مسجد در 575قمری توسط حسین‌بن ابی‌الهیجاء (که از وزرای [[فاطمیان مصر]] بود و توسعه هایی در مسجدالنبی نیز ایجاد کرده بود<ref>التحفة اللطيفة في تاريخ المدينة الشريفة، ج1، ص297.</ref>) تجدید بنا شد. بنای فعلی مسجد نیز بازمی‌گردد به بازسازی سال 1270قمری/1853میلادی.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B1%D8%A2%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%AC%DB%B3-%DB%B4.pdf&page=696 موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ج۴، ص696.]</ref> مسجد در 1411 قمری نیز ترمیم شده و ترمیمی که پس از سال 1430قمری/2009میلادی انجام شد، منجر به ظاهر امروزی مسجد شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=140 مساجد الاثریه، ص140.] ؛ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد4، ص94 و 103.</ref>
بنای اولیه مسجد توسط [[عمربن عبدالعزیز]] (امیر مدینه بین سال‌های 87-93قمری) ساخته شد و یک رواق با سه ستون داشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=139 مساجد الاثریه، ص139.]</ref> ساختمان مسجد در 575 قمری توسط حسین‌بن ابی‌الهیجاء (که از وزرای [[فاطمیان مصر]] بود و توسعه هایی در مسجدالنبی نیز ایجاد کرده بود<ref>التحفة اللطيفة في تاريخ المدينة الشريفة، ج1، ص297.</ref>) تجدید بنا شد. بنای فعلی مسجد نیز بازمی‌گردد به بازسازی سال 1270قمری/1853میلادی.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B1%D8%A2%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%AC%DB%B3-%DB%B4.pdf&page=696 موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ج۴، ص696.]</ref> مسجد در 1411 قمری نیز ترمیم شده و ترمیمی که پس از سال 1430قمری/2009میلادی انجام شد، منجر به ظاهر امروزی مسجد شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=140 مساجد الاثریه، ص140.] ؛ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد4، ص94 و 103.</ref>


== نگارخانه ==
== نگارخانه ==

نسخهٔ ‏۱۸ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۱۰:۰۷

اطلاعات اوليه
نام‌های دیگر مسجد الاحزاب * مسجد الاعلی
مکان عربستان * مدینه * حاشیه غربی کوه سلع
کاربری مسجد
جنبه دینی
بزرگداشت نزد مسلمانان
وابسته به دین/مذهب اسلام
وضعیت فعلی
وضعیت بنا موجود

مسیریابی

در حال بارگیری نقشه...
Leaflet

مسجد فتح از مساجد کهن مدینه است. پیامبر(ص) خیمه فرماندهی غزوه احزاب را در بخشی از کوه سلع که مکان همین مسجد در شمال غربی مسجدالنبی است قرار داده بود و در این مکان نماز می‌خواند. مسجد از قرن نخست قمری وجود داشته و تا قرن دوم وسوم قمری نیز مکان دعا خواندن پیامبر علیه لشکر احزاب در صحن مسجد با استوانه‌ای مشخص بوده است.

مکان

مسجد فَتح بر روی تکه‌ای از حاشیه غربی کوه سلع قرار دارد[۱]، فتح نام منطقه بزرگی است که مجموعه مساجد فتح در آن قرار گرفته است. مشهورترین این مسجد‌ها که در بالاترین بخش حاشیه کوه قرار دارد، مسجد فتح است.[۲]

پیدایش و نام‌ها

محل خیمه فرماندهی پیامبر(ص) در جنگ احزاب در مکان این مسجد بود[۳] و از این رو این مسجد را مسجد احزاب نامیده‌اند. در این مکان بود که پیامبر از خدا خواست تا «احزاب» را شکست دهد.[۴][۵] پیامبر سه روز دعا کرد و در روز چهارشنبه‌ پس از استجابت دعا، آثار خوشحالی در چهره آن حضرت نمایان بود.[۶] موضعی که پیامبر در آن دعا کرده بود در قرن دوم و سوم قمری به شکل استوانه‌ای در صحن مسجد مشخص بوده است.[۷]روایت شده که پیامبر در این مکان مسلمانان را به پیروزی بشارت داد و از این رو آن را مسجد فتح خوانده‌اند. همچنین برخی دلیل نامگذاری مسجد به فتح را نزول سوره فتح در این مکان دانسته‌اند.[۸]

نام اعلی نیز برای این مسجد اشاره به مکان مسجد بر بخش بلندی از کوه سلع دارد.[۵]

نماز پیامبر(ص) در مسجد فتح

پیامبر(ص) در محدوده مسجد فتح نماز عصر خوانده است.[۹] در یکی از شب‌های غزوه احزاب، پیامبر(ص) بر روی بلندی ای که مسجد فتح بر آن قرار دارد، ایستاد و داوطلبی برای خبر گرفتن از لشکر دشمن خواست و حذیفه برای این امر رهسپار شد و پیامبر منتظر ماند تا حذیفه بازگردد.[۱۰]

فضیلت مسجد

اين مسجد، از مساجد مورد اعتناى مسلمانان قرون اوليه اسلامى به شمار می‌رود[۹] برای زائر مسجد دعایی وارد شده که با «لا إله إلا اللّه العظيم الحليم....» شروع میشود.[۱۱]

تاریخچه بنا

بنای اولیه مسجد توسط عمربن عبدالعزیز (امیر مدینه بین سال‌های 87-93قمری) ساخته شد و یک رواق با سه ستون داشت.[۱۲] ساختمان مسجد در 575 قمری توسط حسین‌بن ابی‌الهیجاء (که از وزرای فاطمیان مصر بود و توسعه هایی در مسجدالنبی نیز ایجاد کرده بود[۱۳]) تجدید بنا شد. بنای فعلی مسجد نیز بازمی‌گردد به بازسازی سال 1270قمری/1853میلادی.[۱۴] مسجد در 1411 قمری نیز ترمیم شده و ترمیمی که پس از سال 1430قمری/2009میلادی انجام شد، منجر به ظاهر امروزی مسجد شده است.[۱۵]

نگارخانه

تصاویر جدید

تصاویر قدیمی مسجد مربوط به سال‌های مختلف

  • تصویر مربوط به تجدید بنای سال 1270ق/1853م
  • تصاویر کلی مساجد فتح
  • تصاویر پس از بازسازی سال 1411ق/1991م

پانویس

  1. ↑ مساجد الاثریه، ص138.
  2. ↑ تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص199.
  3. ↑ موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ج۴، ص900.
  4. ↑ صحیح بخاری، ج3، ص234.
  5. ↑ پرش به بالا به: ۵٫۰ ۵٫۱ مساجد الاثریه، ص139.
  6. ↑ الاستذكار، ج2، ص534.
  7. ↑ تاریخ المدینة المنورة، ص60.؛ اخبار المدینه، ابن زباله، ص142.
  8. ↑ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد4، ص84.
  9. ↑ پرش به بالا به: ۹٫۰ ۹٫۱ تاریخ المدینة المنورة، ص59.؛ اخبار المدینه، ابن زباله، ص143.
  10. ↑ إعلام الورى بأعلام الهدى، ج1، ص193.
  11. ↑ موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ج۴، ص694.
  12. ↑ مساجد الاثریه، ص139.
  13. ↑ التحفة اللطيفة في تاريخ المدينة الشريفة، ج1، ص297.
  14. ↑ موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ج۴، ص696.
  15. ↑ مساجد الاثریه، ص140. ؛ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد4، ص94 و 103.

منابع

  • التحفة اللطيفة في تاريخ المدينة الشريفة، شمس الدین سخاوی ، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1414ق.
  • موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، أيوب صبری باشا، قاهره، دارالآفاق، 1424ق.
  • صحیح بخاری، بخاری، بیروت، دارالفکر، 1401ق.
  • إعلام الورى بأعلام الهدى، شیخ طبرسی، قم، آل بیت، 1417ق.
  • الاستذکار، ابن عبد البر، بی‌جا، دار الكتب العلمية، 2000م.
  • بحار الأنوار، العلامة المجلسي، بیروت، داراحیاء التراث، 1403ق.
  • معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
  • تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، یاسین احمد خیاری، ریاض، المملکة العربیة السعودیة، ۱۴۱۹ق.
  • اخبار المدینه، محمدبن حسن ابن زباله، مدینه، المملکه العربیه السعودی، 1424ق.
  • تاریخ المدینه المنوره، عمر بن شبه نمیری، بی‌تا، بی‌جا، نسخه موجود در ویکی حج
  • مساجد الاثریه، محمد الیاس عبدالغنی، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419ق.
  • وصف المدینه المنوره، علی بن موسی الافندی، مطبعة نهضة مصر.
  • المدینة بین الماضی و الحاضر، السید ابراهیم العیاشی، مدینه، مکتبة العلمیه، 1972.
  • الرحله العیاشیة، عبدالله بن محمد عیاشی، ابوظبی، دار السویدی، 2006م.
برگرفته از «https://wikihaj.com/index.php?title=مسجد_فتح_(مدینه)&oldid=61036»