کاربر:Mo.ali.rezapour/صفحه تمرین۱: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:


== معرفی و جایگاه ==
== معرفی و جایگاه ==
کتاب االشارات الی معرفة الزیارات تألیف علی بن ابیبکر هروی (م ۶۱۱ق)، ِ مزارنگاری جهان اسالم کهنترین اثری به شمار می‌آید که موضوع آن اختصاصاً است. هروی در این کتاب ضمن معرفی شمار قابل توجهی از اماکن مقدس و زیارتگاه‌های جهان آسام، تصویر تا حدودی فراگیر از گونه‌های این زیارتگاه‌ها در زمان تألیف کتاب) نیمهدوم سده ششم هجری (به دست داده است.
کتاب الاشارات الی معرفة الزیارات تألیف علی بن ابی‌بکر هروی کهنترین اثری به شمار می‌آید که موضوع آن اختصاصاً مزارنگاری جهان اسلام است. هروی در این کتاب ضمن معرفی شمار قابل توجهی از اماکن مقدس و زیارتگاه‌های جهان اسلام، تصویر تا حدودی فراگیر از گونه‌های این زیارتگاه‌ها در زمان تألیف کتاب، نیمه دوم سده ششم هجری، به دست داده است.


کتاب االشارات الی معرفة الزیارات نخستین منبع تار یخی موجود و در دسترس است که به‌طور اختصاصی به معرفی ز یارتگاه‌ها و اما کن مقدس اسامی پرداخته است. ازاینرو باید آن را نخستین مزارنگاری مستقل و شناخته شده در میراث مکتوب اسالمی به شمار آورد.
کتاب الاشارات الی معرفة الزیارات نخستین منبع تاریخی موجود و در دسترس است که به‌طور اختصاصی به معرفی زیارتگاه‌ها و اماکن مقدس اسامی پرداخته است. ازاینرو باید آن را نخستین مزارنگاری مستقل و شناخته شده در میراث مکتوب اسلامی به شمار آورد.


اید توجه داشت که آنچه هرو ی در کتاب اشارات ثبت کرده، مبتنی بر مشاهده‌ها و خاطره‌هایی است که مدتها پس از سفرهایش به رشته تحریر درآورده. ازاینرو ممکن است این آ گاهیها خالی از لغزشها و بیدقتیهای ناشی از فراموشی وی در گذر زمان نباشد؛ چراکه خود اشاره کرده است که در یکی از سفرهایش هنگام حرکت از جزیره سیسیل به در یا افتاد و کتابهایش غرق شد و آب در یا متن بخش باقیمانده از آن را محو کرد) همان، ص۹۲)
هــرو ی در مقدمــه کتــاب، انگیزه خــود از نگارش آن را چنین گفته اســت که این اثر را به درخواســت شــخصی به پایان برد که از او درخواست کرده بود مزارهایی را که هروی در سفرهایش زیارت کرده بود و بناها و ساختمانها و عجایب و بتها و طلسمها و آثاری را که در ربع مسکون زمین بازدید کرده بود، برایش بازگو کند.<ref>هروی، ۱۹۵۳م، ص۲.</ref>


کتاب االشارات الی معرفة الزیارات تصویری کلی از زیارتگاه‌های موجود در بسیاری از سرزمینهای جهان اسالم، به ویژه مناطق مرکزی آن - شامل شام، جزیره، عراق، مصر و شبهجزیره عرب - به دست می‌دهد. بسیاری از آ گاهیهای وی در این زمینه در سایر منابع تاریخی به چشم نمی‌خورد. ازاینرو این اثر در پژوهشهای مرتبط با مزارپژوهی و مزارشناسی از ارزش ویژه و منحصربهفردی برخوردار است.
باید توجه داشت که آنچه هرو ی در کتاب اشارات ثبت کرده، مبتنی بر مشاهده‌ها و خاطره‌هایی است که مدتها پس از سفرهایش به رشته تحریر درآورده. ازاینرو ممکن است این آ گاهیها خالی از لغزشها و بیدقتیهای ناشی از فراموشی وی در گذر زمان نباشد.
 
کتاب الاشارات الی معرفة الزیارات تصویری کلی از زیارتگاه‌های موجود در بسیاری از سرزمینهای جهان اسالم، به ویژه مناطق مرکزی آن - شامل شام، جزیره، عراق، مصر و شبهجزیره عرب - به دست می‌دهد. بسیاری از آ گاهیهای وی در این زمینه در سایر منابع تاریخی به چشم نمی‌خورد. ازاینرو این اثر در پژوهشهای مرتبط با مزارپژوهی و مزارشناسی از ارزش ویژه و منحصربه‌فردی برخوردار است.


این کتاب نشان می‌دهد که در سده‌های میانی اسالمی) با محوریت سده ششم (افزون بر مساجد مقدس، قبور و آرامگاه‌های منسوب به شخصیتهای مقدس، گونه‌های دیگری از زیارتگاه‌ها همچون زیارتگاه‌های مبتنی بر خواب و رؤیا، قدمگاه‌ها و پنجهگاه‌ها، آثار و اشیای منسوب به شخصیتهای مقدس، چاه‌ها، چشمه‌ها و پدیده‌های طبیعی مقدس نیز میان مسلمانان رواج داشته است.
این کتاب نشان می‌دهد که در سده‌های میانی اسالمی) با محوریت سده ششم (افزون بر مساجد مقدس، قبور و آرامگاه‌های منسوب به شخصیتهای مقدس، گونه‌های دیگری از زیارتگاه‌ها همچون زیارتگاه‌های مبتنی بر خواب و رؤیا، قدمگاه‌ها و پنجهگاه‌ها، آثار و اشیای منسوب به شخصیتهای مقدس، چاه‌ها، چشمه‌ها و پدیده‌های طبیعی مقدس نیز میان مسلمانان رواج داشته است.
خط ۲۱: خط ۲۳:
== محتوا ==
== محتوا ==
=== مساجد مقدس و متبرک ===
=== مساجد مقدس و متبرک ===
هروی در کتاب االشارات الی معرفة الزیارات مساجدی را در برخی از شهرها در شمار مکانهای زیارتی نام برده است. البته او برای چند مسجد مقدس مهم مسلمانان، شرح مفصلتری ارائه کرده و به تفصیل بیشتری مقامها و جایگاه‌های مقدس و ز یارتی درون آنها را برشمرده است. این مساجد عبارتاند از: مسجدالحرام، مسجدالنبی، مسجداألقصی، جامع دمشق و مسجد کوفه.
هروی در کتاب االشارات الی معرفة الزیارات مساجدی را در برخی از شهرها در شمار مکانهای زیارتی نام برده است. البته او برای چند مسجد مقدس مهم مسلمانان، شرح مفصلتری ارائه کرده و به تفصیل بیشتری مقامها و جایگاه‌های مقدس و ز یارتی درون آنها را برشمرده است. این مساجد عبارتاند از: مسجدالحرام، مسجدالنبی، مسجداألقصی، جامع دمشق و مسجد کوفه.<ref>ص۲۴ و ص۸۶ و ص۹۰ و  ص۷۷ و ص۸۷ و </ref>


=== قبور و مزارات شخصیتهای مقدس و رجال دینی ===
=== قبور و مزارات شخصیتهای مقدس و رجال دینی ===
هرو ی در کتاب خود به‌طور گسترده به قبور و آرامگاه‌های منسوب به رجال دینی و شخصیتهای مقدس اشاره کرده است. البته بخش قابل توجهی از آنها قبور رجال و شخصیتهایی بوده که در قبرستانهای بزرگ و مشهور شهرهای مهم جهان اسالم به خا ک سپرده شدهاند و هروی شرح مفصلی از مدفونان در آنها به دست داده است؛ نظیر قبرستان بابالصغیر دمشق) همان، ص۱۳–۱۴ ،)قبرستان» قرافه «قاهره) همان، ص۳۵–۳۷ ،)قبرستانهای مهم بغداد - نظیر شونیزیه و خیزران) همان، ص۷۳–۷۵ -) و قبرستان بقیع در مدینه منوره)همان، ص۹۲–۹۴)
هروی در کتاب خود به‌طور گسترده به قبور و آرامگاه‌های منسوب به رجال دینی و شخصیتهای مقدس اشاره کرده است. البته بخش قابل توجهی از آنها قبور رجال و شخصیتهایی بوده که در قبرستانهای بزرگ و مشهور شهرهای مهم جهان اسلام به خاک سپرده شدهاند و هروی شرح مفصلی از مدفونان در آنها به دست داده است؛ نظیر قبرستان بابالصغیر دمشق،<ref>ص۱۳–۱۴</ref> قبرستان» قرافه «قاهره) همان،<ref>ص۳۵–۳۷ ،)</ref>قبرستانهای مهم بغداد - نظیر شونیزیه و خیزران) همان، <ref>ص۷۳–۷۵</ref>-) و قبرستان بقیع در مدینه منوره.<ref>ص۹۲–۹۴)</ref>


بههر حال میتوان پیشوایان دینی و شخصیتهای مقدس و علمایی را که مورد احترام بودهاند و هروی در کتاب خود از قبور و مزارات آنان یاد کرده، در گروه‌های زیر دستهبندی کرد: پیامبران الهی، وابستگان و نزدیکان پیامبران، دیگر شخصیتهای یادشده در قرآن و قصص انبیا حکما و شخصیتهای پیش از اسام، اجداد و آبای پیامبر۹، امامان معصوم شیعه، امامزادگان و سادات علوی، صحابه و تابعین، خلفا، ائمه مذاهب و علمای دین، اولیا و مشایخ صوفیه، شخصیتهای نیمهافسانهای یا مجهول و ناشناخته.
بههر حال میتوان پیشوایان دینی و شخصیتهای مقدس و علمایی را که مورد احترام بودهاند و هروی در کتاب خود از قبور و مزارات آنان یاد کرده، در گروه‌های زیر دستهبندی کرد: پیامبران الهی<ref>ص۱۰ و ص۹۷ و ص۱۵ و ص۱۶ و ص۲۰ و ص۲۹ و  ص۳۰ و ۶۹.  ص۲۳.</ref>، وابستگان و نزدیکان پیامبران<ref>ص۱۱ و ۱۰ و ۶ و ص۲۰ و ص۲۱  و ص۲۳ و ۳۷ و </ref>، دیگر شخصیتهای یادشده در قرآن<ref>ص۳۵ و ص۵ و ص۶ و ص۱۹ و ص۹۷.</ref> و قصص انبیا حکما و شخصیتهای پیش از اسلام<ref>ص۵۹ و ص۳۴ و ص۷ و ص۴۸.</ref>، اجداد و آبای پیامبر<ref>ص۳۳ و ص۸۸ و ص۸۹.</ref>، امامان معصوم شیعه<ref>ص۷۷ و ص۷۲ و ص۷۳. ص۹۳.</ref>، امامزادگان و سادات علوی<ref>ص۱۲ و ص۱۴ و ص۶۳ و ص۵۶ و ص۷۶ و ص۶۳ و ص۵۶ .</ref>، صحابه و تابعین<ref>ص۸ و ۹ و ۱۲ و ۱۹ ۵۳ و ۶۳ و ۷۰.</ref>، خلفا<ref>ص۷ و ص۷۳ و ص۸۴ و ص۹۸ و </ref>، ائمه مذاهب و علمای دین<ref>ص۲۳ و ص۳۵ و  ص۹۳ و ص۹۸ و ص۹۹.</ref>، اولیا و مشایخ صوفیه<ref>ص۱۳ و ۳۷ و ۳۸ و ص۷۰ و ص۷۴ و ص۷۵. </ref>، شخصیتهای نیمه‌افسانهای یا مجهول و ناشناخته.<ref>ص۳۸ و ص۶۷ و ص۹۸.</ref>


=== مقامها و مزارهای مرتبط با وقایع تاریخی و حضور شخصیتهای مقدس ===
=== مقامها و مزارهای مرتبط با وقایع تاریخی و حضور شخصیت‌های مقدس ===
گونه دیگری از مزارات، مقامهای منسوب به شخصیتهای مقدس و در واقع جاهایی بوده که در محل حضور این شخصیتها ساخته شده یا با وقایع تاریخی زمان حیات آنها ارتباط داشته است.
گونه دیگری از مزارات، مقام‌های منسوب به شخصیتهای مقدس و در واقع جاهایی بوده که در محل حضور این شخصیتها ساخته شده یا با وقایع تاریخی زمان حیات آنها ارتباط داشته است.


=== زیارتگاه‌های مبتنی بر اساس خواب و رؤیا ===
=== زیارتگاه‌های مبتنی بر اساس خواب و رؤیا ===