کاربر:Mo.ali.rezapour/صفحه تمرین۱: تفاوت میان نسخه‌ها

مدرسه سردارحسن خان در زاویه شمال شرقی حرم مطهر حسینی به دست سردارحسن خان قزوینی در سال ۱۱۸۰ قمری ساخته شد که از آن به عنوان بزرگترین مدرسه دینی در کربلا یاد می‌شود. مدرسه ای با هفتاد حجره و چند سالن بزرگ و حوضی در وسط.<ref>آل طعمه، سیدسلمان هادی، (۱۳۹۳ش)، تراث کربلاء، تهران، مشعر. ص۲۰۲.</ref> در ورودی این مدرسه از «باب الکرامه» حرم مطهر امام حسین بود؛ به همین دلیل باب الکرامه را باب «مدرسه سردارحسن خان» نیز می‌نامیدند. این مدرسه موقوفات بسیاری داشت که از جمله آنها مغازه‌های پیرامونی آن بود.<ref>خوشنویس، محمدحسین، «مدرسه سردارحسن خان در کربلا»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۵۴، ۱۴۰۲ش، ص۷۲.</ref>

مدرسه سردار حسنخان در زاویه شمال شرقی صحن حرم امام حسین و بین باب الشهدا و باب الکرامه قرار داشت. بخشی از مدرسه در صحن و بخشی نیز در بیرون صحن قرار داشت؛ ازاینرو بخش بزرگی از مدرسه در خیابان اطراف صحن و بخش کوچکی از آن در ضلع شمال شرق صحن واقع شده بود.<ref>خوشنویس، «مدرسه سردارحسن خان در کربلا»، ص۷۴.</ref>

کتابخانه مدرسه سردارحسنخان حاکی از توجه علما به موقعیت این مدرسه و از طرفی کعبه آمال محققان و پژوهشگران در کربلا بوده است. آقابزرگ تهرانی گزارشی در جایجای کتاب الذریعه از منابع این کتابخانه آورده است. (آقا بزرگ تهرانی، ج۶، ص۲۱۰؛ ج۱۰، ص۲۰۸)<ref>خوشنویس، «مدرسه سردارحسن خان در کربلا»، ص۷۴.</ref> در این مدرسه بسیاری از بزرگان و مراجع تقلید به تحصیل مشغول بودند و جمع کثیری نیز از نخبگان علمی و متفکران بزرگ از این مدرسه فارغ‌التحصیل شدند.<ref>خوشنویس، «مدرسه سردارحسن خان در کربلا»، ص۷۳.</ref> سیدجمال الدین اسدآبادی (م. ۱۳۱۴ق) مدتی در یکی از حجرات مدرسه سردار حسنخان ساکن بوده است.<ref>آل طعمه، سیدسلمان هادی، (۱۳۹۳ش)، تراث کربلاء، تهران، مشعر. ص۲۰۲.</ref>

شهرت مدرسه به حسن خان در حالی بود که این مدرسه به همت دو برادر حسن خان و حسین خان بنا شد و این به صراحت در وقفنامه قید شده است.<ref>خوشنویس، «مدرسه سردارحسن خان در کربلا»، ص۷۳.</ref> حسن خان و حسین خان، مسجد و مدرسه ای در زادگاهشان شهر قزوین ساختند که به همین نام معروف شد. این بناها از شاهکارهای هنری و معماری دوره قاجار محسوب می‌شود.<ref>خوشنویس، «مدرسه سردارحسن خان در کربلا»، ص۹۴.</ref>

در سال ۱۳۶۸قمری مطابق با ۱۳۲۶شمسی بخش عمده مدرسه سردارحسن خان برای طرح توسعه اطراف حرم، در مسیر خیابان قرار گرفت و با موافقت عبدالرسول خالصی (رئیس اوقاف وقت عراق) در معرض تخریب قرار گرفت و علی‌رغم مخالفت علما شهرداری کربلا آن را تخریب کرد و تنها شانزده حجره از هفتاد حجره باقی ماند. در این تخریب نسبتاً وسیع موقوفات مدرسه، شامل تعدادی از مغازه‌های اطراف، نیز از بین رفت.<ref>کلیدار، عبدالجواد، (۱۳۸۹ش)، تاریخ کربلا و حائر حسینی، ترجمه مسلم صاحبی، تهران. ص۳۶۷.</ref>

در انتفاضه شعبانیه سال ۱۴۱۲قمری نیز باقیمانده مدرسه به بهانه توسعه زمین [[بین الحرمین (کربلا)|بین الحرمین]] توسط رژیم بعث بهطور کامل تخریب شد.<ref>گفتوگو با استاد سیدسلمان هادی آل طعمه، در فصلنامه فرهنگ زیارت، به نقل از: خوشنویس، «مدرسه سردارحسن خان در کربلا»، ص۷۶.</ref>

سردارحسن خان قزوینی ایروانی در دربار فتحعلی شاه فرمانده لشکر بود. وی از طرف دولت ایران نیز مدتی را در ایروان ساکن بود و به سردار ایروانی شهرت یافت.<ref>بامداد، مهدی، (۱۳۵۷ش)، شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲و ۱۳و ۱۴ قمری، تهران. ص۳۲۹.</ref> شجاعت و دلاوریاش را در جنگ ایران و روس نشان داد، اما به اسارت درآمد و پس از قرارداد ترکمانچای آزاد شد؛ ولی تمام املاک و دارایی‌هایش را از دست داد.<ref>طباطبائی مجد غلامرضا، (۱۳۷۳ش)، معاهدات و قراردادهای تاریخی در دوره قاجاریه، تهران، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار. ص۱۳۳.</ref> سردارحسن خان از طرف دولت به حاکمیت خراسان، سپس یزد پس از آن کرمان و سپس منطقه بلوچستان گمارده شد. او اهل خیر بود و برخی مؤسسات فرهنگی و خدماتی _ مانند باغ سردار در تهران و مدرسه و مسجدی در قزوین _ را تأسیس کرد. مدرسه علمیه دینی در کربلا نیز یکی از آنها بود که به مدرسه سردارحسن خان معروف شد. سردارحسن خان در سال ۱۲۷۱قمری در شهر کرمان درگذشت و پیکرش برای تدفین در جوار حرم مطهر حضرت امیر به نجف اشرف منتقل شد.<ref>کرباسی، دائرة المعارف الحسینیة، ج۸، ص۱۵۲" خوشنویس، «مدرسه سردارحسن خان در کربلا»، ص۷۳.</ref>