صحن

كتاب العين ؛ ج‏3 ؛ ص119

الصَّحْن‏: شبه العس الضخم إلا أن فيه عرضا و قرب قعر.

فراهيدى، خليل بن احمد، كتاب العين، 9جلد، نشر هجرت - قم، چاپ: دوم، 1409 ه.ق.

كتاب الجيم ؛ ج‏2 ؛ ص172

الصَّحْنُ‏: القَدَحُ‏

العَظِيمُ.

شيبانى، اسحاق بن مرار، كتاب الجيم، 3جلد، الهيئه العامه لشئون المطابع الاميريه - قاهره، چاپ: اول، 1975 م.

پاورقی کتاب الجیم:

فى القاموس: العس العظيم. و فى التاج: القدح ليس بالكبير و لا بالصغير، قال عمرو بن كلثوم:

         - ألا هى بصحنك فاصبحينا-

و فى الأساس: الصحن: عس عريض قصير الجدار كالجام.

و صَحْن الدار: باحتها.

و الصَّحْن: إناء قصير الجدار نحو الجام و الطاس و ما أشبههما.

المحيط في اللغة ؛ ج‏2 ؛ ص461

الصَّحْنُ‏: ساحَةُ الدّارِ. و كُلُّ مَوْضِعٍ واسِع. و كذلك ما اسْتَوى من الأرْضِ. و جَمْعُه: صُحُوْنٌ‏.

و الصَّحْنُ‏: شِبْهُ العُسِّ العَظيمِ فيه عِرَض‏

صاحب، اسماعيل بن عباد، المحيط فى اللغة، 11جلد، عالم الكتب - بيروت، چاپ: اول، 1414 ه.ق.

الصحاح ؛ ج‏6 ؛ ص2151

و صَحْنُ‏ الدار: وَسْطها.

و الصَّحْنُ‏: العُسُّ العظيم.

جوهرى، اسماعيل بن حماد، الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربية، 6جلد، دار العلم للملايين - بيروت، چاپ: اول، 1376 ه.ق.

معجم مقاييس اللغه ؛ ج‏3 ؛ ص335

صحن‏

الصاد و الحاء و النون أصَيلٌ يدلُّ على اتّساعٍ فى شى‏ء.

من ذلك‏ الصَّحْن‏: وَسْط الدَّار

ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقاييس اللغة، 6جلد، مكتب الاعلام الاسلامي - قم، چاپ: اول، 1404 ه.ق.

حياط و محوطۀ وسيع ميان خانه و حرم‌ها و مسجدها، و نیز عرصه، ميدان و فضا را «صحن» گويند. اصطلاح «در صحنه بودن» را از همين ريشه دانسته‌اند.

در مکان‌های مذهبى مانند حرم‌ها، مسجدها، حسينيه‌ها و مدرسه‌های علميه، بیشتر، از درِ ورودى تا بقعه اصلى و شبستان‌ها، حياط و محوّطه روبازى است كه صحن ناميده شده و از آن براى گردهمایی‌های بزرگ، نماز جماعت و عزادارى هيئت‌هاى مذهبى استفاده مى‌شود. برخی از حرم‌ها، مثل حرم رضوى، چندين صحن دارد؛ صحن انقلاب، صحن قدس، صحن آزادى، صحن جامع رضوى در حرم امام رضا(ع)، صحن عتيق و صحن اتابكى در حرم حضرت معصومه(س) از اين جمله‌اند. در آداب زيارت، براى ورود به صحن‌هاى حرم امامان(ع) دعاهاى خاصى گفته شده است؛ مثل دعا براى ورود به صحن علوى و صحن حرم امام حسین(ع).

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله است.

فرهنگامه زیارت، جواد محدثی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره چهاردهم، بهار 1392، ص28.